AS AD EĞRİLERİ

1. AS AD EĞRİLERİ

2. P AS E P0 AD Y 0 Y0 TOPLAM ARZ VE TALEP Grafik fiyat ve hasıla seviyelerinin birlikte belirlenmesini açıklayan toplam talep ve arz modelini ortaya koymaktadır. Toplam talep eğrisi (AD), IS-LM modeline dayanır. Toplam arz eğrisi, AS, bu bölümde ve gelecek bölümde geliştirilecektir. Bu iki eğrinin kesiştiği E noktasında denge hasıla düzeyi, Y0, ve fiyat düzeyi, P0, belirlenir.

3. Fiyat düzeyi AS3 AS2 AS1 AD1 P P3 P2 P1 P0 AD Gelir, hasıla 0 Y1 Y Y0 Y3 Y2 TOPLAM ARZ EĞRİSİNİN EĞİMİ VE TOPLAM TALEPTE BİR KAYMANIN ETKİLERİ. AS'nin eğimi büyüdükçe, yani AS dikleştikçe, AD'deki değişmenin hasıla üzerindeki etkisi azalırken, fiyatlara etkisi artar. AS3 eğrisinde, hasıla artışı AS2 toplam arz eğrisine nazaran daha az iken, fiyatlardaki artış daha fazladır

4. LM() i LM() Faiz oranı E0 i0 E1 i1 IS 0 Y0 Y1 P Y Gelir, hasıla Fiyat düzeyi P0 E0 E1 P1 AD 0 Y1 Y0 Y Gelir, hasıla TOPLAM TALEP EĞRİSİNİN TÜRETİLİŞİ. Üst panel IS eğrisini ve reel para arzının M/P0 olduğu durumdaki LM eğrisini göstermektedir. Denge E noktasındadır. Alt panelde P0 fiyat düzeyinde denge gelir ve harcama düzeyi Y0 olarak gösterilmiştir. Bu da alt panelde E noktası ile gösterilmiştir. Daha düşük bir fiyat düzeyinde, diyelim ki P' düzeyinde reel para arzı M/P' olacak ve LM eğrisi sağa LM ' ne kayacaktır. Şimdi denge gelir düzeyi Y' dür. Yeni denge noktasını alt panelde E' ile gösteriyoruz. Bu noktada fiyat düzeyi P ' ve buna uygun olarak oluşan denge gelir ve harcama düzeyi Y ' dür. E ve E ' gibi farklı fiyat seviyelerindeki denge gelir ve harcama seviyelerini gösteren noktaları birleştirirsek toplam talep eğrisi, AD yi elde ederiz. Eğri nominal para arzı ve maliye politikası veri iken her bir fiyat düzeyindeki denge harcama seviyelerini gösterir.

5. TOPLAM TALEP EĞRİSİNİN ELDE EDİLİŞİ: ALTERNATİF YÖNTEM. P1 fiyat düzeyinde denge gelir düzeyi de Y1 olmaktadır. Fiyat düzeyi P2 iken, planlanan harcamalar AE2’ye kayarken, denge gelir düzeyi artarak Y2 olmaktadır. Fiyatlar genel düzeyinin P3’e yükselmesi planlanan harcamaları AE3’e kaydırır ve geliri Y3 düzeyine düşürür. Üst paneldeki fiyat düzeyi ve gelir düzeyi çiftlerini alt panelde fiyat-hasıla düzlemine taşırsak toplam talep, AD, eğrisine ulaşırız Y=AE AE AE2(P2) E2 Planlanan harcamalar AE1(P1) AE3(P3) E1 E3 450 0 Y2 Y3 Y1 Y Gelir, hasıla P Fiyat düzeyi E3 P3 P1 E1 E2 P2 AD 0 Y2 Y Y1 Y3 Gelir, hasıla

6. P Fiyat düzeyi P0 E E2 P1 E1 AD1 AD2 0 Y Y0 Y1 Y2 Gelir, hasıla TOPLAM TALEP EĞRİSİNİN EĞİMİ. AD1 boyunca fiyatlardaki P0 dan P1'e bir değişme planlanan harcamalar üstünde daha yatık olan AD2'dekine göre daha küçük bir etki yapacaktır. İlk durumda reel para miktarında bir değişmenin denge gelir ve harcama düzeyine etkisi ikinci durumdakine göre daha düşüktür.

7. i LM Faiz oranı E2 i2 i1 E1 IS2 IS1 0 Y1 Y2 Y Gelir, hasıla P Fiyat düzeyi P0 E2 E1 AD1 AD2 0 Y1 Y Y2 Gelir, hasıla MALİ GENİŞLEMENİN AD EĞRİSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Kamu harcamalarının artışı gibi bir mali genişleme üst panelde görüldüğü gibi IS eğrisini IS1'den sağa IS2'ye kaydırır. P0 gibi veri bir fiyat düzeyinde üst panelde denge daha yüksek bir hasıla düzeyi, Y2, ve daha yüksek bir faiz oranını, i2, gösteren E2 noktasına kayar. Alt paneldeki E2 noktası, P0 fiyat düzeyinde ve yeni toplam talep eğrisi, AD2 üzerindedir. Her bir fiyat düzeyi için kamu harcamalarındaki artışın denge hasıla ve harcama düzeyi üzerindeki etkilerini yansıtan noktaları elde edersek AD eğrisinin sağa AD2 eğrisine kaydığını görürüz.

8. i LM1 Faiz oranı LM2 E1 i1 E2 i2 IS 0 Y1 Y2 Y Gelir, hasıla P E3 P1 Fiyat düzeyi P0 E2 E1 AD1 AD2 0 Y1 Y Y2 Gelir, hasıla PARA STOKUNDA BİR ARTIŞIN AD EĞRİSİNE ETKİSİ. Üst panelde para stokundaki bir artışın LM eğrisini LM2'ye kaydırdığı gösterilmiştir. Başlangıçtaki P0 fiyat düzeyinde denge gelir düzeyi Y1‘dan Y2'ye yükselir. Buna uygun olarak alt paneldeki E2 noktası üst paneldeki E2 noktasına karşılık gelmek üzere AD eğrisi AD2'ye kayar. AD’deki kayma para stokundaki artış ile aynı orandadır. E3 noktasındaki P1 fiyat düzeyi P0 fiyat düzeyinden para arzındaki artış oranında daha yüksektir. E3 noktasındaki ve AD2 boyunca reel para stoku E1 noktasındaki ve AD1 üzerindeki ile aynıdır.

9. i LM0 LM2 E0 Faiz oranı i0 LM1 E2 i2 E1 i1 IS 0 Y0 Y1 Y2 Y Gelir, hasıla P Fiyat düzeyi P2 E2 E1 P0 E0 AD1 AD0 0 Y0 Y2 Y1 Y Gelir, hasıla KREDİ KARTI UYGULAMASI VE TOPLAM TALEP. Kredi kartı uygulamasının yayılması işlem amaçlı para talebini azaltacaktır. Bunun etkisi LM’in sağa, LM1’e kaymasıdır. LM eğrisinin sağa kayması faizleri i0’dan i1’e düşürecek, gelir seviyesi Y1’e yükselecektir. Fiyat düzeyi P0 olarak kalırsa toplam talep kalıcı olarak AD1 konumuna gelecektir. Ancak AD’nin sağa kayması fiyat düzeyini artırırsa, LM sola hareket ederek, LM2 gibi bir konuma gelecek ve daha düşük bir gelir düzeyinde (Y2) ekonomi dengeye gelecektir.

10. Y=AE AE2 AE E2 Planlanan harcamalar AE1 E1 450 0 Y2 Y1 Y DY Gelir, hasıla i LM i2 Faiz oranı E3 E2 i1 E1 IS2 IS1 0 Y1 Y Y3 Y2 DY Gelir, hasıla P AS Fiyat düzeyi E4 P2 P1 E3 E1 AD2 AD1 DY 0 Y4 Y3 Y1 Y Gelir, hasıla ÇOĞALTAN MEKANİZMASININ ETKİNLİĞİ. Üst panelde Keynesyen harcama modeline, orta panelde IS-LM modeline, alt panelde ise AD-AS modeline ait şekiller yer almaktadır. En üst panelde otonom harcamaların 1’den ’ye çıkması, planlanan harcama eğrisini AE1’den AE2’ye kaydırmakta ve denge gelir düzeyini Y=Y2-Y1 kadar artırmaktadır. Orta panelde aynı miktardaki bir otonom harcama artışının IS eğrisini sağa IS2’ye kaydırdığı gösterilmiştir. IS’nin kayması faiz oranını i1’den i2’ye yükseltmiştir. Bu ise yatırımları dışlamakta ve çoğaltanın etkisi azalmaktadır. IS-LM modelinde gelir düzeyindeki artış yalnızca Y3-Y1 kadardır. Alt panelde ise otonom harcamalardaki değişmenin toplam talep eğrisini AD2’ye kaydırdığı gösterilmiştir. Ancak bu kez fiyatlar değişken olduğundan, toplam talep artınca ekonomi AS üzerinde sağa doğru hareket etmekte, fiyat düzeyi yükselmektedir. AD-AS modelinde denge gelir düzeyindeki artış IS-LM modelinin öngördüğünden de az, Y4-Y1 kadar olmaktadır.

11. Y=AE AE AE2(P0) Planlanan harcamalar E2 AE1(P0) E1 450 0 Y1 Y Y2 Gelir, hasıla P Fiyat düzeyi E1 E2 P0 AS AD2 AD1 0 Y1 Y2 Y Gelir, hasıla KEYNESYEN DURUMDA GENİŞLETİCİ POLİTİKALAR. Keynesyen durumda veri P0 fiyat düzeyinde talep edilen miktarda hasıla arz edileceğinden parasal genişleme toplam harcamaları AE1’den AE2’ye kaydırırken, gelir düzeyini de Y1‘den Y2'ye çıkaracaktır. Bu, 5. bölümdeki ve IS-LM modelindeki likidite tuzağı ile aynı sonuçtur. Genişletici maliye politikasının etkisi de aynıdır.

12. KLASİK DURUMDA MALİ GENİŞLEME VE TAM DIŞLAMA. LM2 i Mali genişleme, P0 fiyat düzeyinde ekonomiyi E1‘den E2'ye yöneltir. Ancak E2’de aşırı talep vardır, ekonomi tam istihdamda olduğundan üretimin artırılması güçtür. Fiyat düzeyi talep fazlasını emmek için artacak ve nominal para arzı sabit olduğundan LM sola kayacaktır. Bu durum E3 noktasına kadar sürer. Sonuç: E3 noktasında kamu harcamaları daha yüksektir ancak fiyat düzeyi ve faiz oranı da yükselmiş ve özel harcamalar dışlanmıştır. E3 noktasında artan kamu harcamaları özel harcamaları dışlamıştır LM1 E3 i2 E2 E1 i1 IS2 IS1 Y Y* AS P E3 P2 E2 P1 E1 AD2 AD1 Y Y*

13. KLASİK ARZ VARSAYIMI ALTINDA PARASAL GENİŞLEMENİN ETKİSİ. AS Fiyat düzeyi E2 P2 E1 P1 AD2 AD1 Gelir, hasıla 0 Y* Y (E1 Tam istihdam dengesi) Nominal para arzının artırılması AD’yi sağa kaydırır. Başlangıçtaki fiyat düzeyinde mallar için aşırı talep oluşur. Fiyatlar artar ve reel para arzı azalarak başlangıçtaki düzeyine döner. Fiyat artışları ekonomi E2 noktasına ulaşana dek sürer. Sonuç 1: Bu noktada reel para arzı, hasıla düzeyi ve faiz oranı ilk duruma göre değişmeden kalmıştır. Sonuç 2: parasal genişleme sadece fiyatları etkilemektedir.