Rol en positie van de sector onderwijs in Integrale Jeugdhulp

1. Rol en positie van de sector onderwijs in Integrale Jeugdhulp

2. De aanleiding • Hulpaanbod teveel aanbodgestuurd • Aanbod onvoldoende duidelijk en doorzichtig • Gebrekkige toeleiding • Gebrek aan coördinatie en gedeelde zorg • Overlappingen en lacunes • Hulp op de eerste lijn onvoldoende • Onvoldoende toepassing van het subsidiariteitsprincipe • geen gegevens over hulpvragen • zo snel mogelijk hulp indien nodig • de beste hulp Kwaliteit én meest aangewezen

3. Wat voorafging • Experimenten in 3 regio’s: Limburg, Gerechterlijk arrondissement Antwerpen en Gent-Meetjesland • Netwerken rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp, toegangspoort, modules • Eindrapport van Centrale Commissie

4. KADERDECREET INTEGRALE JEUGDHULP

5. Kaderdecreet Integrale Jeugdhulp • Integrale jeugdhulp wil de ontplooiingskansen van minderjarigen, hun ouders en personen uit hun leefomgeving vrijwaren en hun welzijn en gezondheid bevorderen. Daartoe wil ze een brede waaier van hulpverleningsmogelijkheden kunnen aanbieden die het resultaat is van intersectorale samenwerking en afstemming. Integrale Jeugdhulp respecteert daarbij te allen tijde het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind.

6. Welke Jeugdhulp? • Algemeen Welzijnswerk • Bijzondere Jeugdbijstand • Centra voor Integrale Gezinszorg • Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg • Centra voor Leerlingenbegeleiding • Kind en Gezin • Vlaams Agentschap voorPersonen met een Handicap

7. Algemeen welzijnswerk: JAC, teleonthaal, slachtofferhulp, drughulp, ambulant gezins- en relationeel welzijnswerk, …. • bijzondere jeugdbijstand: CBJ, Bemiddelingscommissie, sociale dienst van de jeugdrechtbank, voorzieningen (dagcentra, OOOC, begeleidingstehuizen, gemeenschapsinstellingen,…)

8. Geestelijke gezondheidszorg: Centrum Geestelijke Gezondheidszorg • Kind en Gezin: vertrouwenscentra kindermishandeling, CKG’s, inloopteams en preventieve werking (enkel onthaal, niet de laagdrempelige opvoedingsondersteuning) • Vlaams Agentschap: MPI’s, thuisbegeleiding, pleegzorg, tehuizen voor kortverblijf,… • CLB: CLB

9. Maximale vraaggerichtheid • Hulp= laagdrempelig en bereikbaar • vraag van de cliënt staat centraal + rechtspositie en participatie • Hulp = zo licht en kortdurend mogelijk • naadloze hulpverlening • instemming van de cliënt • gericht op vergroten zelfstandig handelen van de cliënt

10. ORGANISATIE

11. CENTRAAL/REGIONAAL • managementcomité • adviesraad • advies van de VLOR mbt uitvoeringsbesluiten • beleidsondersteunend team - Stuurgroep: bestaat uit vertegenwoordigers van de sectoren, van de ouders, de minderjarigen, en de beleidsmedewerker / VOORBEELD: West-Vlaanderen CLB: Dhr. Simoens André en Dhr. De Groote Karel (Dhr. Declercq Eddy en Dhr. Supply Kris) - De beleidsmedewerker staat in voor de voortgang van het proces IJH in de regio: Koen GEVAERT + stafmedewerkers (regioplan, netwerken RTJ en crisis, ….) • SECTORAAL OVERLEG CLB West-Vlaanderen • VLAAMS SECTORAAL OVERLEG

12. CONCREET

13. Toegangspoort • niet rechtstreeks toegankelijke hulp kan slechts ingezet worden na kwaliteitsvolle indicatiestelling • diagnostiek wordt aangeleverd door het werkveld • kwaliteitseisen • wat is minimaal noodzakelijk, wat meest wenselijk? • intersectorale toegangspoort geeft toegangsticket: vervangt de bestaande toegangspoorten Bureau CBJ en PEC VLAFO OPDRACHT CLB BEWAKEN!!!!!!!!!!!!! • => gemengde werkgroep toegangspoort

14. Gerechtelijke jeugdhulp en maatschappelijke noodzaak • hoe moet de overgang georganiseerd worden van de hulp waarmee de cliënt instemt naar de gedwongen hulp? • hoe wordt de toegang tot de gerechtelijke jeugdhulp georganiseerd? • wat zijn de vorderingsgronden? • ONDERWIJS: spijbelen: maatschappelijke noodzaak

15. Netwerken rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp • de voorzieningen van de 6 sectoren werken samen in een netwerk rechtstreeks toegankelijke hulp • aandacht voor belendende sectoren • politie, huisartsen, kinderpsychiatrie, ocmw,… • doel: signaaldetectie en toeleiding; toegang garanderen, tijdig diagnose van het probleem, hulpgarantie, afstemmen hulpaanbod, hulpcoördinatie • op 2 niveau’s • organisatorische netwerken, netwerken rond kneldossiers: belangrijk: aankaarten van problemen die wij ervaren op de snijlijn als draaischijf!

17. Rol CLB en uitdagingen? • Belangrijke partner: algemeen onthaal en unieke positie tussen school en welzijn: DRAAISCHIJF is niet CLB, maar wel elke medewerker!!! • Knelpunten in de samenwerking onderwijs-welzijn • Andere netwerkpartners dan de zes sectoren • CLB in verschillende netwerken

18. Doel en opdrachten het netwerkcrisisjeugdhulp Aan alle minderjarigen in een crisissituatie crisishulp garanderen, om te voorkomen dat aan die minderjarigen meer ingrijpende jeugdhulpverlening moet aangeboden worden. CLB: aanmelder!!! En leerkrachten???

20. Modulering • = het beschrijven van het huidige jeugdhulpaanbod in afzonderlijk inzetbare eenheden van hulp, aan de hand van een gemeenschappelijke taal: elke voorziening!!! • raadpleegbaar • doel: hulpaanbod transparanter maken • instrument dat kan bijdragen tot vraagsturing en intersectorale afstemming

21. MODULES CLB • Belangrijk: uitgangspunt: CLB werkt subsidiair tov de school en de interne leerlingenbegeleiding • Rechtstreeks toegankelijk: dus ook duidelijk profileren naar gebruikers! • voor leerlingen werkgebied (uitz. Algemeen onthaal) • huidige hulpaanbod, dus preventie en schoolondersteuning niet gemoduleerd • kan wijzigen

22. Overzicht typemodules CLB • Ambulant onthaal voor schoolgaande kinderen, jongeren, hun gezin en anderen uit hun leefomgeving • Ambulante vraagverheldering voor…. • Ambulante informatie –en adviesverlening voor…. • Korte ambulante begeleiding voor schoolgaande kinderen en jongeren • Ambulante ondersteuning van leerkrachten in het kader van de begeleiding van een leerling • Ambulant diagnostisch onderzoek voor schoolgaande kinderen, jongeren en hun gezin

23. Ambulant diagnostisch onderzoek en indicatiestelling voor schoolgaande kinderen en jongeren • Mobiele en ambulante bemiddeling in conflicten in de onderwijsleersituatie, tussen schoolgaande kinderen, jongeren, hun gezin en hun leefomgeving • Ambulante begeleiding van gezinnen in het kader van de begeleiding van een leerling • Ambulante vraagverheldering voor schoolgaande kinderen, jongeren, hun gezin en hun leefomgeving in het kader van leerplichtproblemen

24. Vlaams Beleidsplan IJH • Prioriteiten: • Toegankelijkheid verbeteren van RTJ en CJ • Kwaliteit verhogen in omgaan met “verontrustende situaties” • Toegankelijkheid verbeteren niet-RTJ • Continuïteit en coördinatie verbeteren • Crisisjeugdhulp garanderen en verbeteren

25. Toegankelijkheid verbeteren • Bereikbaarheid en beschikbaarheid verbeteren: kwantitatieve evaluatie en eventueel herschikkingen • Kwaliteitsvolle uitbouw brede toegang via zelfevaluatie en vorming • Bekendmaking van het netwerk • Diversiteit clïent en verhogen begrijpbaarheid aanbod • Diagnostiek inventariseren

26. Kwaliteit hulp in verontrustende situaties • Signaallijst • Richtlijn • Afspraken tussen Jongerenwelzijn en Kind en Gezin • Deontologisch kader

27. Continuïteit in en coördinatie van de jeugdhulp • Samenwerkings –en verwijzingspraktijken: • Regionale praktijkrapporten, kwaliteitsvolle verwijzingen (vb. via verwijsbrief) • Trajectbegeleiding? • Ondersteuning cliëntoverleg

28. Afstemming vraag en aanbod • Crisishulpprogramma’s optimaliseren • Transparantie hulpaanbod: databank modulering (www.jeugdhulpwijzer.be) en kwaliteit verbeteren van modules

29. Toegankelijkheid niet-RTJ • Toegangspoort: • Rapport • Gemengde werkgroep • Maatschappelijke noodzaak • D-document

30. ONDERWIJS EN CLB ROL EN POSITIE

31. In het achterhoofd te houden Partner in integrale jeugdhulp MAAR…. Niet alles zelf willen oplossen -niet alles zelf willen doen Onderwijs en CLB = een takenpakket dat veel ruimer is dan hulpverlening Rekening houden met het onderwijsbeleid

32. Visie op kwaliteit in onderwijs Output op niveau van de leerling Output op niveau van voorwaardelijke processen Zorgbeleid (school en CLB) Kwetsbare onderwijsgebruiker Gelijke onderwijskansen scheppen en garanderen Voorkomen van drop-out en spijbelgedrag - opvolging van leerplicht Samenwerkingsverbanden met als doel (a) versterken van deskundigheid en (b) verhogen van de inzetbaarheid van begeleiding en hulp. doelgroep gelijkekansen Geïntegreerd ondersteunings-aanbod Zorgbeleid en zorgcoördinatie o.a. doelgroep leerstoornissen Inschrijving kind met handicap kwaliteitsvolle verwijzing naar BO- maatwerk LEERZORG CLB Ped. Begeleiding Buitengewoon onderwijs IJH Nascholing 2 pijlers Eindtermen behalen

33. CLB / ll-begel. CLB V r a a g v e r h e l d e r i n g school Deel van het netwerk - aanbod in RTH -intakeregistratie - omgaan met signalen - organisatie toeleiding -draaischijf school-jeugdhulp Vragen ontvangen Gepast omgaan met signalen TP Zorgbeleid op de school School en CLB Wegwijzers plaatsen. Overleg m.b.t. RTH diagnostiek Rol van school en CLB in IJH Maak van de leerkracht geen hulpverlener... ..maar garandeer wél kwaliteit van onderwijs! PREVENTIE Onderdeel van de leerlingenbegeleiding

34. Spanningsvelden • Regio’s: eigen weg • Efficiëntie en effect op terrein • Verschillende snelheden regio’s en eigenheid Brussel • Werkgroepen • Materiaal • Weinig meerwaarde voor de medewerkers • Verslaggeving • Vergaderlast ►meer centrale aansturing (CLB-profiel)

35. Sectoraal beleid versus IJH (geen zevende sector!), maar …IJH-toets! • UITDAGINGEN! Dossier, toegangspoort, … • CLB is een gegeerde partner……maar….onze opdracht is ruimer dan alleen hulpverlening SECTORALE STANDPUNTEN! - verwijsbrief, overbruggingshulp, crisisaanmelding, vervolghulp….

36. Afstemming: een voortdurende opdracht voor iedereen! • CLB/School • CLB/WELZIJN • CLB/SCHOOL/WELZIJN: • DRAAISCHIJFFUNCTIE CLB vanuit deskundigheid en professionaliteit • PROFIEL CLB • AFSTEMMING INTERNE/EXTERNE LLBEGELEIDING • BEROEPSGEHEIM VERSUS AMBTSGEHEIM: • Ook spanningsveld in communicatie met de school: wat vertellen tegen wie/ duidelijke afspraken tussen school en CLB in functie van communicatie met welzijn • ONDERWIJS ALS BIJSTANDSPERSOON • DOSSIERGEGEVENS...en de school???? • OVERLEG PBD: overleg met Bijzondere Jeugdbijstand • COMMUNICATIE NAAR SCHOLEN: BJB en bijstandsfiguur

37. MEER INFO? - www.jeugdhulp.be - www.ond.vlaanderen.be/clb