390 likes | 607 Views
Salmonella bij pluimvee en varkens. Katie Vermeersch DG Controlebeleid Raadgevend Comité 25/03/2009. Salmonella bij pluimvee en varkens. Problematiek Historiek Salmonella in diervoeders Salmonellabestrijding pluimvee Salmonellabestrijding varkens
E N D
Salmonella bij pluimvee en varkens Katie Vermeersch DG Controlebeleid Raadgevend Comité 25/03/2009
Salmonella bij pluimvee en varkens • Problematiek • Historiek • Salmonella in diervoeders • Salmonellabestrijding pluimvee • Salmonellabestrijding varkens • Monitoring Salmonella in slachthuizen en uitsnijderijen • Resultaten • Algemene conclusies
Problematiek • Salmonellabacterie • Terug te vinden bij: • Diervoeder • Plantaardige producten • Dierlijke producten • Omgeving • Zoönose • Weinig of geen symptomen bij de dieren • Symptomatisch bij de mens • Antimicrobiële resistentie
Historiek • Pluimvee • Gezondheidsprogramma sedert 1999 (KB gezondheidskwalificatie 10/08/1998) • Infrastructuur • Werking • Controle op hygiëne • Monitoring Preventieve maatregelen Logistieke slacht
Historiek Humane Salmonellose 2003-2008
Historiek VERORDENING (EG) Nr. 2160/2003 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 17 november 2003 inzake de bestrijding van salmonella en andere specifieke door voedsel overgedragen zoönoseverwekkers
Verordening (EG) nr. 2160/2003 • Vastleggen doelstellingen door COMM • Verplichte monitoring • Enkele verplichte maatregelen • Verplicht programma uit te werken door LS Salmonellabestrijdingsprogramma’s
Verordening (EG) nr. 2160/2003 • Vastleggen doelstellingen door EC • Verplichte monitoring • Enkele verplichte maatregelen • Verplicht programma uit te werken door LS • Verordeningen (EG) nrs. 1003/2005 (fokpluimvee), 1168/2006 (leghennen), 646/2007 (braadkippen), 584/2007 (kalkoenen) • Doelstellling • Monitoring • KB van 27/04/2007 betreffende de bestrijding van Salmonella bij pluimvee • bijkomende technische specificatie monitoring • Vaccinatie • Maatregelen • Tegenonderzoek • KB van 10/08/1998 houdende bepaalde voorschriften voor de gezondheidskwalificatie van pluimvee • Infrastructuur • Werking • Controle op hygiëne • Verordening (EG) nr. 1177/2006 – bestrijdingsmethodes • Verplichte vaccinatie leghennen • Verbod gebruik van AM Alle bedrijven vanaf 200 stuks pluimvee van de betreffende soort en categorie
Salmonella in diervoeders Salmonella is volgens EFSA belangrijkste gevaar voor microbiologisch contaminatie feed Bestaande productnorm en actielimiet BE • Afwezigheid in 25g voor dierlijke producten (bvb vismeel) (wettelijke norm) • Afwezigheid in 25g voor plantaardige producten (acties volgens beslissingsboom) (actielimiet) • In beslissingboom specifieke aanpak voor pluimveevoeder (niet voor varkens) op basis van 7 ‘kritische’ serotypes
Salmonella in diervoeders Op EU niveau discussie begonnen om algemene norm (product en procesnorm) • Focus zal waarschijnlijk naar procesnorm verschuiven • Nog niet voor zeer nabije toekomst, maar normen moeten volgens VO 183/2005 vastgelegd worden In tussentijd in BE discussie voor eventuele aanpassing van huidige strategie (oa beslissingsboom) • Behouden/aanpassen/afschaffen huidige boom? • Voorstel tot uitsplitsing acties species-specifiek en operator-specifiek rekening houdend met serotype • Onzeker of het in actielimietendocument zal komen
Salmonellabestrijding pluimvee • Fokpluimvee • Gezondheidskwalificatie A • Verplichte vaccinatie tegen S. Enteritidis, aangeraden tegen S. Typhimurium • Monitoring (EC) • Opfok: eendagskuikens, 4 weken, 16 weken (off) • Productie: om de 2 weken, officieel op 24, 46 en 56 (62) weken
Salmonellabestrijding pluimvee • Fokpluimvee • Maatregelen (S.E., S.T., S.V., S.H., S.I.) • Verbod op behandeling AB (EC) • Verplichte slacht binnen de maand (EC) • Kanalisatie naar eiverwerkende industrie niet bebroede broedeieren voor hittebehandeling (EC) • Vernietiging reeds bebroede broedeieren (EC) • Swabcontrole op Salmonella en hygiënogram na R&O • Opzet indien swabcontrole Salmonella negatief
Salmonellabestrijding pluimvee • Leghennen • Resultaten baselinestudie EC 2004-2005 Bron: EFSA
Salmonellabestrijding pluimvee • Leghennen • Gezondheidskwalificatie • Verplichte vaccinatie tegen S. Enteritidis (EC), aangeraden tegen S. Typhimurium • Monitoring (EC) • Opfok: eendagskuikens, 16 weken • Productie: om de 15 weken • Officiële controle van 1 toom per bedrijf per jaar
Salmonellabestrijding pluimvee • Leghennen • Maatregelen (S.E., S.T.) • Verbod op behandeling met AB (EC) • Logistieke slacht op het einde van de productie • Kanalisatie naar eiverwerkende industrie van eieren voor hittebehandeling (EC) • Swabcontrole op Salmonella en hygiënogram na R&O • Opzet indien swabcontrole Salmonella negatief • Officiële controle van andere aanwezige tomen en van volgende toom in zelfde stal (EC)
Salmonellabestrijding pluimvee • Braadkippen (2009)/vleeskalkoenen(2010) • Resultaten baseline studie EC Bron: EFSA
Salmonellabestrijding pluimvee • Braadkippen (2009)/vleeskalkoenen(2010) • Gezondheidskwalificatie • Monitoring (EC) • Uitgangscontrole in laatste 3 weken voor het slachten • Officiële controle van 1 toom op 10% van de bedrijven per jaar • Maatregelen (S.E., S.T.) • Verbod op behandeling met AB (EC) • Logistieke slacht • Swabcontrole op Salmonella en hygiënogram na R&O • Ev. ontsmetten door externe firma na volgende ronde • Ev. opzet van eendagskuikens afkomstig van S.T. gevaccineerde moederdieren • Ev. begeleiding door bedrijfsdierenarts (ondersteund door dierenarts DGZ) indien probleem blijft
Salmonellabestrijding pluimvee • Toekomst • Opstellen programma voor kleine braadkippenbedrijven die enkel rechtstreeks vlees leveren aan de eindconsument • Vanaf 12/12/2010 criterium voor vers pluimveevlees: “SALMONELLA: AFWEZIG IN 25G”
Salmonellabestrijding varkens • Vleesvarkens • Middelen • Sensibilisering varkenssector • Verbetering hygiëne en bioveiligheid op varkensbedrijven • Monitoring • 4 maandelijks serologisch onderzoek op Salmonella bij 10 tot 12 varkens (stalen Aujeszkyprogramma) • Salmonellarisicobedrijf • Gemiddelde resultaat van het 4 maandelijks onderzoek 3 maal na elkaar boven de 0.6 (S/P ratio)
Salmonellabestrijding varkens • Salmonellarisicobedrijf • Maatregelen • Bacteriologisch onderzoek • Checklist bioveiligheid en hygiëne • Opstellen bedrijfsspecifiek salmonella-actieplan • Uitvoeren van het actieplan over de periode van 1 jaar • Indien een tweede keer risicobedrijf na minimum 1 jaar • Verplichte begeleiding door DGZ of ARSIA
Salmonellabestrijding varkens • Toekomst (2011-2012?) • Aanpassen Salmonellabestrijdings- programma bij vleesvarkens aan de doelstellingen van de Europese Commissie • Starten met een Salmonellabestrijdingsprogramma bij zeugen
Financiering door FAVV • Programma’s pluimvee • Monitoring (2008) • Fokpluimvee: 155.000€ • Leghennen: 25.000€ • Dierenarts (2009) • Braadkippen: 111.000€ • Programma varkens 2008 • Monitoring: 473.000€ • Dierenarts: 159.000€ 923.000€
Resultaten *: na tegenonderzoek
Resultaten • Varkens
Resultaten • Varkens • Salmonellarisicobedrijven • Sedert juli 2007: • 700 risicobedrijven • 200 statuut opgeheven • 45 begeleiding door DGZ of ARSIA • Ongeveer 30 nieuwe bedrijven per maand • Risicofactoren • Bedrijfsstructuur (all-in, all-out) • Voederkwaliteit • Structuur • Samenstelling • …
Salmonellamonitoring in slachthuis en uitsnijderij • Bewaking van zoönoseverwekkers (Richtlijn 2003/99/EG) • Methodologie PB00-P14-REV1-2006-23 • Karkassen en vlees van varkens en pluimvee • Per jaar slacht men in België : • 10 miljoen varkens • 250 miljoen braadkippen • 30 miljoen hennen
Evolutie Salmonellabesmetting van karkassen en versneden vlees van varkens
Conclusies: • Toename van de besmetting van karkassen en versneden vlees van varkens in 2007 • Besmettingsniveau bleef stabiel in 2008 • Vaakst voorkomende serovars: S. Typhimurium en S. Derby • Seizoenseffect : hogere prevalentie in april en mei
Resultaten baselinestudie EC 2006-2007 ‘Baseline survey on the prevalence of Salmonella in slaughter pigs’, EFSA Journal (2008)
Evolutie Salmonellabesmetting van karkassen en versneden vlees van braadkippen
Salmonellabesmetting van karkassen van soepkippen • In 2008 werden 281 karkassen onderzocht op Salmonella spp. • Het percentage besmette karkassen bedroeg 40,9% (115/281) : • BE 23,4% (30/128) • DE 72,7% (8/11) • FR 30,8% (8/26) • NL 59,5% (69/116)
Conclusies: • Grote verschillen in prevalentie tussen de slachthuizen • Slachten van Salmonella positieve partijen uit het buitenland
Door exploitanten uitgevoerde bacteriologische analyses • Op HACCP gesteund autocontrolesysteem (Verordening (EG) nr. 178/2002) • Microbiologische criteria (Verordening (EG) nr. 2073/2005)
Toepassing van Verordening (EG) nr. 2073/2005 Salmonella • Niet-destructieve bemonsterinigsmethode : schuurspons • Proceshygiënecriterium • Bij ongunstig resultaat corrigerende acties ondernemen en reden van non-conformiteit opsporen • Resultaten registreren in de vorm van controlekaarten
Algemene conclusies • Grote investering door primaire sector en overheid • Diervoeders • Verdere actie te ondernemen in de toekomst • Nemen toe in belangrijkheid naarmate prevalentie in primaire productie daalt • Darmgezondheid • Insleep Salmonella • Pluimvee • Reeds intensieve programma’s bij de verschillende categorieën kippen • Prevalentie te bestrijden serotypes daalt • Vaccinatie • Hygiëne op bedrijfs- en slachthuisniveau
Algemene conclusies • Varkens • Haalbare maatregelen op bedrijfsniveau op korte of middellange termijn onvoldoende om humane Salmonella gevallen te doen dalen • Slachthuizen eveneens een belangrijke rol te vervullen (conclusies METZOON-project, EFSA-rapport) • Humaan • Dalend aantal humane salmonellagevallen • Voornamelijk daling S.e. (leghennen) • Lichte stijging van het aantal humane Salmonella Typhimuriumgevallen