970 likes | 1.35k Views
FÜMİGASYONDA KULLANILAN MALZEMELER. HEDEF 1 : FÜMİGASYONDA KULLANILAN MALZEMELERİ TANIMA DAVRANIŞLAR : 1-Fümigasyonda kullanılan malzemeleri söyleme-yazma 2-Gösterilen malzemenin adını söyleme 3-Söylenen malzemeyi gösterebilme
E N D
HEDEF 1 : FÜMİGASYONDA KULLANILAN MALZEMELERİ TANIMA DAVRANIŞLAR : 1-Fümigasyonda kullanılan malzemeleri söyleme-yazma 2-Gösterilen malzemenin adını söyleme 3-Söylenen malzemeyi gösterebilme HEDEF 2 : FÜMİGASYONDA KULLANILAN MALZEMELERİN NE İŞE YARADIĞINI KAVRAMA DAVRANIŞLAR : 1-Gösterilen malzemenin ne işe yaradığını söyleme 2-Görevi anlatılan malzemenin adını söyleme HEDEF 3 : FÜMİGASYONDA KULLANILAN MALZEMELERİN ÖZELLİKLRİNİ KAVRAMA DAVRANIŞLAR : 1-Gösterilen malzemenin özelliklerini anlatabilme HEDEF 4 : FÜMİGASYON MALZEMELERİNİ KULLANABİLME DAVRANIŞLAR : 1-Gösterilen malzemenin nasıl kullanıldığını anlatabilme 2-Malzemenin kullanılışını gösterebilme
YÖNTEMLER : 1-Anlatım 2-Soru-cevap 3-Tartışma 4-İnceleme 5-Uygulama KAYNAKLAR : 1-Fümigasyon Genel Esasları Ve Uygulama Teknikleri Kitabı 2-Fümigasyon El Kitabı 3-Başarılı Fümigasyon Esasları (FAO İnternet Sitesi) LEVHA VE AFİŞLER : 1-Uyarı Levhaları VİDEOLAR VE SLAYTLAR : 1-Methyl Bromid Fümigasyonu ile ilgili kısa video filmleri 2-Hidrojen Fosfit Fümigasyonu ile ilgili kısa video filmleri 3-Power Point resimli konu slaytları ARAÇ VE GEREÇLER : 1-Broşürler , fotoğraflar, fümigasyon malzemeleri
1- Fümigasyon çadırı 2- Fümigant 3- Kum torbası 4- İlaç dağıtım boruları ( Bakır veya Polyethylen ) ve bakır “ T “ ler 5- Aplikatör 6- Kutu açacağı 7- Gaz maskesi ve yedek süzgeçleri 8- Dedektör 9- Termometre 10- Vantilatör 11- Lastik eldiven 12- Platformlu terazi , kantar veya dijital kantar 13- Tahta ızgaralar yada paletler 14- Cep feneri ve yedek pilleri 15- İlk yardım çantası ve oksijen cihazı 16- Tehlike uyarı levhası 17- Fümigant çadırının delik ve yırtıklarının tamiri için gerekli yapıştırıcı 18- Çelik metre ( 20 m lik) 19- Çeşitli çapta ahahtar
20- İngiliz anahtarı 21- Pense,tornavida, contalar 22- Fümigasyon el kitabı , defter, kalem,Fümigasyon tutanağı , Fümigasyon raporu 23- Fümigasyonun yapılacağı zemin beton değilse yığın altına serilmek için Kraft kağıdı veya Palstik örtü 24- Hava pompası 25- Sonda borusu ( Phostoxin tabletleri için ) 26- Sıcak su kabı ve gaz ocağı
FÜMİGASYON ÇADIRI Özel olarak yapılmış gaz geçirmez örtülerdir.Fümigasyon işleminde kullanılan fümigantlar aşındırıcı özelliğe ve yüksek nüfuz kabiliyetine sahip olduklarından, bu örtüler fümigantların bu özellikleri göz önüne alınarak imal edilmelidir.
Bu itibarla su geçirmez örtüler , gaz geçirebildiklerinden bu amaca uygun değildir. Çadır bezlerinde en uygun kalınlık 0,2 - 0,3MM arasındadır. FÜMİGASYONDA KULLANILAN ÖRTÜLER; 1- PAMUKLU DOKUMA: İki yüzüdeneoprenkaplı dokuma örtülerdir. 2- NAYLON veya TERRYLEN DOKUMA: İki yüzü, -Neopren , -PVC ( polyvinylcholorid )veya -Sentetik kauçukile kaplı dokuma örtülerdir. 3-PVC ÖRTÜLER NAYLON VE TERRYLEN kumaşların neopren veya pvc gibi maddelerle kaplanması ile elde edilen çadırlar daha KALİTELİ VE DAYANIKLIDIR . 1 M² ağırlığı ortalama 280 GR dır. YIRTILMA DAYANIKLILIĞI ; atkı ve çözgüde ortalama 150 KG/ 1 CM² , KOPMA DAYANIKLILIĞI ; çözgüde % 20 , atkıda % 25 tir. (Kaplan köpek balığı 1 cm² ye 3 ton basınç uygulayabiliyor) ( 3 ton / 1 cm² )
FÜMİGANTLAR Fümigasyon işleminde kullanılan KAPALI BİR YERE sevk edilen ve zehirli GAZ halinde zararlı etmenleri öldürebilen KATI , SIVI , GAZ formülasyonlarındaki kimyasal maddelerdir. Fümigantların böceklere etkisi ; 1- Sinir sistemini paralize ederek 2- Canlı hücre protoplazmasının oksijen alıp vermesini sağlayan ENZİMLERE (oksidase , Peroksidase , redüktase) etki ederek hücrenin solunum yapmasına engel olmak şeklinde olur. BU AMAÇLA EN ÇOK KULLANILAN FÜMİGANTLAR ;
1- METHYL BROMİD 2- HİDROJEN FOSFİT MAGNEZYUM FOSFİT
GAZ MASKELERİ Maskeler, fümigantlarla çalışan personelin zehirlenmesini önleyen malzemelerden birisidir. Fümigasyon işinde kullanılmak üzere satın alınacak maskeler,o maskeyi SATAN veya YAPAN memleketin belirli devlet otoritelerince (MADEN VEYA SAĞLIK BAKANLIĞI ) kabul edilmiş veya izin verilmiş olmalıdır. Eğer belirli bir markamaske satın alınıyorsa yine aynı markanınsüzgeçleri alınarak kullanılmalıdır. Maskelerin, BÜTÜN YÜZÜ ÖRTEN veya YALNIZ AĞZI ÖRTEN yada SADECE BURNU ÖRTEN gibi çeşitleri olup bunu kullanan kişi, etrafındaki havayı, SÜZGECİNDEN geçirmek suretiyle teneffüs eder. Yani fümigasyonda fümigant uygulaması sonucunda oluşan gaz yoğunluğu fazla olan yerlere girilirken,fümigantların zehirli ve öldürücü olan buharlarının solunum sistemimizden geçmesi engellenmiş olur. Pratikte en çok bilinen ve kullanılan maskeler 2 çeşittir. 1- SÜZGEÇLİ MASKELER 2- HAVA TÜPLÜ MASKELER
1-SÜZGEÇLİ MASKELER Genellikle fümigasyon işleri için kullanılacak en iyi maske FİLTRE EDİCİSÜZGECE sahip maskelerdir. Bu maskeler havada hacim itibarı ile % 2DEN FAZLA gaz yoğunluğu olmayan durumlara karşı BELİRLİ BİR ZAMAN SÜRESİNCE yeter derecede koruyucu vazife görürler. Bu yapıdaki maskeler şu parçalardan oluşur; A- MASKE GÖVDESİ VE BAĞLAR B- SÜZGEÇ
Maske gövdesi Bağlar Süzgeç
MASKE GÖVDESİ VE BAĞLAR : Yüzün büyük bir kısmını örtecek boyuttadır. Gaz geçirmez özel bez Lastik
Ağız ve burun kısmı hafif metalden yapılmıştır. Burada vidalı süzgeç başlığı bulunur. Bağlar maskenin yüze iyice oturmasını sağlar.
SÜZGEÇ : Bir parçadan ibarettir . İç kısmı 2 bölümden oluşur; a- Gaz buharını kabaca süzen FİLTRE b- İnsan sağlığı için tehlikeli gazları tutup, emen içinde AKTİF KÖMÜRbulunan tabaka SÜZGEÇ
HER FÜMİGASYONDAN ÖNCE MASKELERE TAKILI SÜZGEÇLERİNO FÜMİGASYONDA KULLANILACAK FÜMİGANTISÜZMEYE UYGUN OLUP OLMADIĞI KONTROL EDİLMELİDİR. KULLANILAN SÜZGEÇ , BÜTÜN FÜMİGANTLARA KARŞI KORUYUCU BİR ETKİYE SAHİP DEĞİLDİR
Toz insektisit veya fungusid aerosolleri için kullanılan maskeler, fümigant ne olursa olsun HİÇBİR KORUYUCU ETKİYE SAHİP DEĞİLDİR . Fümigant çeşidine göre süzgeç tipleri değişiktir. Süzgeçlerin birbiriyle karıştırılmaması için değişik fümigantlar için farklı renklere boyanmıştır. En çok uygulanan belli başlı fümigantlara karşı kullanılan süzgeç tipi ve rengi şu şekildedir;
FÜMİGANTIN ADISÜZGEÇ TİPİSÜZGEÇ RENGİ Methyl Bromid (CH3 BR) A Kahverengi Ethylen Dibromid “ “ Ethylen Diklorid “ “ Ethylen Oksit “ “ Karbon Sülfür “ “ Hidrojen Siyanür (HCN) G Mavi Hidrojen Fosfit (PH3) O Gri – Sarı Bu tip maskelerde kullanılan bir süzgecin yoğun gaz konsantrasyonunda azami dayanma süresi 25 dakikadır. Bu sürenin sonunda kullanılan süzgeç değiştirilerek yerine yenisi takılmalıdır. Ancak kullanılması gereken süreden daha az kullanılan süzgeçlerin kullanıldıkları süre süzgeç üzerine yazılıp hermatik bandı kapatıldığı takdirde kalan kullanım süresi kadar aynı süzgeç tekrar kullanılabilir. Hacmen % 2 gaz içeren fümigasyon odalarında kullanım süresi 10 dakika , Hacmen % 0,5 gaz içeren fümigasayon odalarında kullanım süresi 40 dakikadır . Havada hacmen % 2 den fazla gaz yoğunluğunda süzgeçlerin KORUYUCULUĞUYOKTUR. NOT : Havada hacim itibariyle %1-2 , 28 m³ te 450 – 2250 gr karşı gelir.(1m³ te 16 - 80 gr) (1000 cu.ft : 28,31 m³)
DİKKAT…! M.bromidin 20 ppm den yukarı olduğu bilinen yoğunluğunun herhangi bir devresinde şahıslar organik gazlara karşı koruyan süzgeçli endüstri tipi , standart maske ve süzgeçlerini giymelidir. Süzgecin koruyucu ömrü hesap edilmelidir. Teneffüs edilen gazınyoğunluğu ile teneffüs edilen miktarı kesin olarak bilinemez . Bu yüzden süzgecin emin olarak kullanılabilme süresi , uygulama dozu ve en yüksek teneffüs edilme miktarı esas alınarak hesaplanmalıdır. (M.Bromid için , M³ e 80 gr uygulama dozu havada hacmen % 2 dir.) M.BROMİD FÜMİGASYONUNDA KULLANILACAK SÜZGEÇLERİN AZAMİ KULLANIM SÜRELERİ 16 gr / m³ veya daha az 60 dakika 17-32 gr / m³ 30 dakika 33-48 gr / m³ 22 dakika 49-64 gr / m³ 15 dakika 65-80 gr / m³ 10 dakika
SÜZGEÇLİ MASKELERİN KULLANIMI Satın alınan maskelerin her biri ile beraber yüze takma , alıştırma , kontrol etme usulleri yazılı olarak ambalajında verilir. Maskeler kullanılmadan önce bu prospektüslerin iyice okunması gerekir. Tecrübeli elemanlar, yeni operatörlere gaz maskelerinin doğru kullanılışını, ayrıntılı olarak anlatmalıdır. Daha önce hiç maske giymemiş bir kişi her gün düzenli denemeler yaparak alışkanlık kazanmalıdır.
MASKELER AŞAĞIDAKİ SIRA DAHİLİNDEKİ İŞLEMLER YAPILARAK KULLANILIR 1- Çantasından çıkarılan maskeninLASTİK ve diğer BAĞLARIile bunların ayarlanmasını sağlayan TOKALARINtam olup olamadığına bakılır. 2-Önce maskenin çene kısmında bulunan uzun bağ boyundan geçirilir. 3-Maskenin baş bağından tutulur, çene içeriye sokulduktan sonra iki elle arkaya doğru çekilerek bağlanır ve baş üzerinde düz bir şekilde durması temin edilir. 4-Bağların tokaları açılıp çekilerek başa tam uyması sağlanır. 5- Ense bağı çengeline geçirilir.El yardımı ile bağlar ve maske yüze iyice oturtulur. 6- Maskenin çok iyi bir şekilde takılmasına, gözlüklerin tam göz hizasında bulunmasına dikkat edilir. 7-Başa takılan maskenin kontrolü yapılır.Yani maskenin SÜZGEÇ TAKILACAK KISMI EL AYASI ile sıkıca kapatılarak derin nefes alınır. Maske çok iyi bir şekilde takılmış ise nefes almada zorluk çekilir. Yanlardan hava alıyorsa maske yüze iyi takılmamıştır. Tokalar oynatılarak iyice ayarlanır.
8- Maskenin kontrolü bittikten sonra süzgecin vidalı kapağı açılır. Alt kısmındaki yazılı yapışkan bant sökülür ve süzgeç maskeye vidalanır. Süzgecin bantları açılarak maskeye takıldığı tarih ve saat kaydedilmelidir. Bu bant bir kere açılınca, süzgeç fümiganta maruz kalmasa da 6 ay sonra değiştirilmelidir. 9- İşin bitiminde baştan çıkarılan maskenin süzgeci maskeden çıkarılıp kapağı kapatılır ve kullanılan süre yazılır. Altındaki bant yerine yapıştırılır. DİKKAT…! SÜZGEÇLER, İNSAN HAYATI SÖZ KONUSU OLDUĞUNDAN UFAK BİR MASRAF TEŞGİL EDER. EĞER SÜZGECİN GAZA MARUZ KALIŞ SÜRESİ HAKKINDA HERHANGİ ŞÜPHE MEVCUT İSE DERHAL ATILMALIDIR.
GAZ MASKESİ GİYEN , KULAK ZARI DELİK KİŞİLER NEFES ALMA SONUCUNDA OLUŞAN HAFİF NEGATİF BASINÇ NEDENİYLE KULAK YOLU İLE BİR MİKTAR FÜMİGANT BUHARINI İÇLERİNE ÇEKERLER. BU YOLLA ALINAN FÜMİGANT, TENEFFÜSLE TEKRAR MASKE İÇİNE ÇIKARILIR VE BURADA ZEHİRLİ GAZ YOĞUNLUĞU GİTTİKÇE ARTAR. BU YÜZDEN BU DURUMDA OLAN KİŞİLER KULAKLARINA YAĞ SÜRÜLMÜŞ PAMUK KULAK TIKAÇLARI KULLANMALIDIRLAR.
MASKE VE SÜZGEÇLERİN BAKIMI VE MUHAFAZASI Atılan süzgeçlerin üzerine “Kullanılmıştır”,”Bozulmuştur” gibi ibareler yazılmalıdır. Dıştan herhangi bir zarara uğrayan süzgeçler bozulmuş sayılarak atılmalıdır. Metal muhafaza üzerinde ciddi delinmeler,çatlak ve yarılmaların bulunması süzgeç muhtevasınındışarı dökülmesine neden olabilir. Süzgecin su içine batırılması onu kullanılmaz hale getirir. Maskecamı hasarsız ve çiziksizolmalıdır. Maskenin kauçuk kısmı temiz ve hasarsız olmalıdır. Ayrıca maskeyi başa tutturan lastiklerde sağlam olmalıdır. Maskeler kullanım sonucu ıslak hale gelir. Yüzden çıkarılan maskelerin iç tarafı yumuşak ve kuru bir bezle silinmelidir. Maske camı buğulanmaz özellikte olmalı,cama elledokunulmamalıdır. Silinen maskeler kesinlikle soba, mangal veya güneştekurutulmamalıdır. Çünkü çatlar ve kullanım süreleri kısalır. Bu nedenle maskeler açık havadavegölge yerde bir süre bırakılarak kurutulmalıdır. Ayrıca maskeleri uzun süre muhafaza etmek için rutubetsiz , serinvegüneş görmeyen yerde saklanması gerekir.
2-HAVA TÜPLÜ MASKELER Fümigasyonfabrika ,binave gemide olduğu gibi uzun süre alacaksa ve aynı zamanda yüksek gaz konsantrasyonlarında çalışma zorunluluğu varsa hava tüplü maskeler kullanılmalıdır. Bu maskeler 3 ana kısımdan oluşur : A)MASKE B)HAVA TÜPÜ C)MASKE VE HAVA TÜPÜ İRTİBATINI SAĞLAYAN HAVA HORTUMU VE HAVA TALEP VALFİ
Piyasada SABRE marka adıyla bilinen bu alette kullanılan ve üzerinde bir basınç göstergesi bulunan tüp, yaklaşık 10 kg ağırlığındadır. Ayrıca üzerinde havanın bitmesine 10 dakika kala çalan ikaz düdüğü bulunmaktadır. 207 atmosfer basınca kadar emniyetle doldurulabilir. Bu basınçta 1200 litre temiz hava verebilir. Bu şartlar kullanan kişiye 30 dakikalık bir çalışma süresi sağlar. HAVA TÜPLÜ MASKELER BİR ÇOK FÜMİGASYON İŞİNDE RAHATLIKLA KULLANILABİLECEK ENEMNİYETLİ MASKELERDİR.
DEDEKTÖRLER Fümigasyon yapılan yerin içinde veya dışında , gaz kaçağı olup olmadığını veya yoğunluğunu anlamamıza-ölçmemize yarayan aletlerdir. Fümigasyon sırasında mevcut ciddi gaz kaçakları yada havalandırma sırasında, personelin sağlığını korumada önemli bir yeri vardır. Dedektörler kullanım amacına göre 2 çeşittir. 1- Fümigasyon sistemindeki gaz kaçaklarının tayininde kullanılan 2- Gaz yoğunluğunu ölçen 1- GAZ KAÇAKLARININ TAYİNİNDE KULLANILAN DEDEKTÖRLER Bunlarda kendi aralarında 2 guruba ayrılırlar a)Halojen gaz dedektörleri b)Pompalı gaz dedektörleri
a) HALOJEN GAZ DEDEKTÖERLERİ Halojen gaz dedektörleri Freon tipi soğutucu kullanılan buz dolaplarındaki gaz kaçaklarının tespitinde kullanılan dedektörlerin bir benzeridir. Dedektörün emiş hortumu gaz kaçağı olması muhtemel yerlere yaklaştırılır. Ortamdaki havanın içinde fümigant mevcut ise , halojen buharı sonucu bakır çubuğa temas ederek yanan alev yeşilden- maviye kadar değişen renkte görüntü verir. Aşağıda değişik gaz yoğunluklarda alevde oluşan renkler verilmiştir.
Havada M.bromid Yoğunluğu ( ppmolarak ) Alevin Reaksiyonu 0Reaksiyon yok 10 Alevin kenarı soluk yeşil 20 Alev kenarı açık yeşil 30 Alevin tamamı açık yeşil 100 Vasat yeşil 200 Yoğun yeşilkenarı mavi 500 Mavi yeşil 1000 Yoğun mavi Gaz yoğunluğuna göre alev yeşil , yeşil-mavi ve en son maviye döner. Halojen dedektörlerde propan , parafin , methyl alkol gibi yanıcı maddeler kullanılır. Bu dedektörlerden gerekli güvenilir sonuçlar alınabilmesi için bakımlarının çok iyi bir şekilde yapılması gerekir. Her fümigasyondan sonra bakır halka temizlenmelidir. Uzunca bir süre kullanılmamışsa bakır halkanın oksitlenip oksitlenmediği kontrol edilmelidir. Oksitlenmiş bakır halka yeşil renk vereceğinden yanıltıcı olur.
b) POMPALI GAZ DEDEKTÖRLERİ Bu dedektörlerde ortamda gazın varlığını ve kısmen de yoğunluğunu anlamamıza yardım eder. Körüklü pompa ve dedektör cam tüplerinden oluşur. Cam tüplerin her iki ucu özel kesicisi ile düzgünce kesilir ve pompaya resimde görüldüğü gibi yerleştirilir. Kristallerin bulunduğu uç pompaya girecek şekilde takılır. Gazın varlığından şüphelenilen Ortamdan 7- 9 defa hava çekilerek tüpün içinden geçmesi sağlanır. Tüp içindeki kristaller yoğunluğa göre beyazdan koyu kahverengine kadar değişen bir renk skalası gösterir. Cam tüpler 50 , 8000 , 10000 ppm lik olabilmektedir.
METHYL BROMİD DRAGER TÜPLERİ 30 PPM LİK , 100 PPM , 8000 PPM HİDROJEN FOSFİT DRAGER TÜPLERİ 0,1 – 4 PPM , 50 – 1000 PPM
. 2- GAZ YOĞUNLUĞUNU ÖLÇEN DEDEKTÖRLER Gaz yoğunluğunun tayininde kullanılan en güvenilir aletlerdir. Genellikle fümigasyon odalarında fümigant verildikten sonra, istenilenyoğunlukta olup olmadığını anlamamızı sağlar. Pompa yardımıyla ortamdan çekilen fümigant karışımlı hava dedektörden geçirilir.