Wiek starszy - kilka refleksji wstępnych

1. Komunikowanie z osobami starszymi –dialog międzypokoleniowy Tatiana RonginskaUniwersytet Zielonogórski Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

2. Wiek starszy - kilka refleksji wstępnych W miarę, jak się starzejemy, stajemy się głupsi, ale i mądrzejsi. Francois de La Rochefoucauld W młodości studiujemy dorosłych, aby osiągnąć mądrość. W dorosłości studiujemy dzieci, aby zrozumieć, czym jest szczęście. Peter Rosegger W chwili, w której umiera w nas dziecko, zaczyna się starość. Francois Mauriac Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

3. Przystosowanie się do starościTeoria wycofania się (disengagement theory)Cumming, Henry, 1961Teoria aktywności (activity theory)Neugarten, Havigurst, Tobin, 1968; Tartler, 1961 Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

4. Teoria wycofania się Osoba starsza ma potrzebę wycofania się z relacji interpersonalnych, Zmiana orientacji: z nastawienia zewnętrznego na nastawienie wewnętrznePodstawa teoretyczna – koncepcja rozwoju Ja według Carla Gustawa Junga Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

5. Carl G. JungCel drugiej połowy życia – samopoznanie, samorealizacja.Indywiduacja – dochodzenie do pełni Ja w trakcie całego życia zwłaszcza jego drugiej polowy, bez konieczności nadmiernej socjalizacji. Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

6. Teoria aktywności Osoba starsza zachowuje potrzebę bycia w licznych kontaktach interpersonalnych, chętnie integruje się z innymiPodstawa teoretyczna – koncepcja rozwoju tożsamości Erika Eriksona Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

7. Konflikt między integracją a rozpacząEgo integracja:Życie ma sens i daje poczucie zadowoleniaKażde doświadczenie życiowe ma swoją wartośćRefleksja nad sobą z punktu widzenia osiągnięć, a nie porażekMożliwość przekazania własnych doświadczeń innym osobom (przykład UTW) Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

8. Koncepcje mądrości ludzi starszychParadygmat mądrości Roberta Sternberga(Sternberg, 1990)Berliński paradygmat mądrości (Baltes, 2002) Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

9. Cztery wymiary mądrości wg Baltesa:1)Rozumienie natury ludzkiego istnienia2) Sposób wykorzystania wiedzy przy udzielaniu porad3)Zmiana priorytetów życiowych4) Umiejętność słuchania Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

10. Mądrość osób starszych wg Sternberga (Steuden, 2012) • Wiedza na temat ludzkiego życia, możliwość uczenia się na własnych błędach; • Świadomość istnienia różnych wartości i celów życiowych; • Wyzbycie się złudzeń dotyczących możliwości kontroli wszystkich zdarzeń życiowych; • Świadomość istnienia ewentualnych konfliktów między różnymi sferami życia. Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

11. Wiedza ukryta (tacit knowledge) odpowiada za sukces życiowy i zawodowy człowieka (Sternberg, 1997).Istotą wiedzy ukrytej jest zdolność do szybkiego uczenia się, włączenia nowej wiedzy do istniejących struktur, umiejętność wykorzystania każdego fragmentu zgromadzonej wiedzy do osiągnięcia swoich celów. Rozważania autora znalazły odzwierciedlenie w jego koncepcji inteligencji sukcesu –Successful intelligence Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

12. Dwuczynnikowa koncepcja inteligencji R. B. Cattella (1971) Inteligencja płynna-wrodzonypotencjał jednostki, dostrzeganie złożonych relacji między obiektami Inteligencja skrystalizowana- efektnabytyw trakcie procesów nauczania i uczenia się zorganizowanego, dysponowanie wiedzą i umiejętnościami ważnymi w danym kontekście kulturowym. Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

13. Cyceron o starości3 grupy starszych osób1) Podtrzymywanie poziomu aktywności (podobnie jak w młodości); 2) Bierne poddanie się starczym ograniczeniom, chorobom itp.3) Świadomość swoich słabości przy jednoczesnym wykorzystaniu pozostałych możliwości, podejmowanie zadań adekwatnych do swoich sił.Największą zaletą starości jest, zdaniem Cycerona, szacunek do ludzi oraz możliwość udzielania rad młodzieży, zwłaszcza własnym dzieciom