400 likes | 1.17k Views
ÜRİNER SİSTEM TAŞ HASTALIĞI. Yrd.Doç. Dr. Murat UĞRAŞ Üroloji Anabilim Dalı. Ders Planı:. Epidemiyoloji Etiyoloji Semptom ve Bulgular Tanı yöntemleri Tedavi Korunma. Epidemiyoloji. Genetik Yaş Coğrafya Su alımı Diyet İş Diğer hastalıklar. Etiyoloji:. Taş nasıl ve neden oluşur?
E N D
ÜRİNER SİSTEM TAŞ HASTALIĞI Yrd.Doç.Dr. Murat UĞRAŞ Üroloji Anabilim Dalı
Ders Planı: • Epidemiyoloji • Etiyoloji • Semptom ve Bulgular • Tanı yöntemleri • Tedavi • Korunma
Epidemiyoloji • Genetik • Yaş • Coğrafya • Su alımı • Diyet • İş • Diğer hastalıklar
Etiyoloji: • Taş nasıl ve neden oluşur? • Neden bazı insanlarda olurken bazılarında olmaz?
İnorganik 1. Kalsiyum 2. Oksalat 3. Fosfat 4. Sülfat 5. Sodyum 6. Magnezyum Organik 1. Sistin 2. Ürik asid 3. Ksantin 4. Struvite (Magnezyum amonyum fosfat) Taş oluşumunda yer alan maddeler
Semptom ve bulgular: 1. Akut-acil tablo 2. Künt-Elektif tablo
Ağrı Renal kolik: 1. Çok şiddetli, batar-saplanır tarzda, hareketle değişmeyen, diz-dirsek pozisyonunda azalan, kıvrandırıcı 2. Bel-flank-yan bölgelerde 3. Testis- scrotum- L. major’a yayılır 4. Sürekli veya ataklar tarzında
Künt Renal Ağrı: 1. Müphem, künt, çok rahatsız etmeyen 2. Bel- flank- yan bölgelerde 3. Yayılmaz 4. Gece-gündüz ayrımı yoktur
Suprapubik rahatsızlık hissi: Mesane taşlarında Üretral ağrı-yanma: Üretra taşlarında
Hematüri: • Mukozal damarların zedelenmesine bağlı Genellikle mikroskopik (200x de 2-3 eritrosit) • Nadiren makroskopik (1cc de 100.000 eritrosit)
Enfeksiyon bulguları: -Her taşta obstruksiyon ve staza sekonder -Struvite taşlarında Proteus Pseudomonas Providencia Klebsiella Stafilokok Mycoplasma
Bulantı- kusma: -Enfeksiyona bağlı -Akut obstrüksiyonda “Çölyak gangliyon” yolu ile, refleks
Anamnez • Ağrının yeri, şekli, süresi, hareket-pozisyonla ilişkisi • Hematüri? • Dizüri? • Eşlik eden herhangi bir hastalık?
İnspeksiyon: • Hastanın duruşu, hareketleri • Aşırı büyümüş böbrek!!
Palpasyon: • Hidronefroz • Üreterin anatomik darlıkları üzerinde ağrı • Kostovertebral açı hassasiyeti
Laboratuar: • Biyokimya-Mikrobiyoloji • Radyoloji
CBC Lökositoz? Anemi? Biyokimya Böbrek fonksiyon tst. BUN Kreatinin Potasyum İdrar analizi (TİT) pH? Kristalüri? Hematüri? Pyüri? Dansite? İdrar kültürü Biyokimya-mikrobiyoloji:
Radyoloji: Direk üriner sistem grafisi: • Üriner taşların %80-90 ‘ı opak • Kalsiyum!! • Yatarak çekilmeli
Ultrasonografi: • Non invaziv • Kolay uygulama • Detaylı bilgi
İntravenöz pyelografi • Detaylı anatomik bilgi • Üreter! • Cerrahi için yol gösterici • Kontrast madde!!
Bilgisayarlı tomografi: • Non-opak taşlarda • Cerrahi anatomi detayları • Diğer organ sorunları
Diğer radyolojik yöntemler: • Retrograd pyelografi • Sintigrafi • Manyetik rezonans???
Tedavi: • Üriner sistem taş hastalığı tekrarlayıcı bir durumdur. Hasta yaşamı boyunca taş hastası olarak kalacaktır. • Yaşı ne kadar gençse taş hastalığının tekrarlama oranı (kümülatif olarak) o kadar yüksektir.
Yapacağımız işlem, böbreğe en az hasarla en büyük klinik faydayı sağlamalıdır çünkü; • Nefron ünitesi yenilenemez. Sadece kaybedilir. • KBY
Tedavi algoritması: • Gözleyerek bekleme • ESWL • Endocerrahi • Açık cerrahi
Gözleyerek bekleme • Erişkinlerde, • Taş 1 cm den küçük, • Semptomlar ılımlı, • Anatomik- fizyolojik hasar yok.
ESWL • Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy • Rezonans • Her taş kırılmayabilir, • Kırılan her taş dökülmeyebilir.
Endocerrahi: • Vücudun doğal boşluklarını kullanabilir. • Çok küçük kesilerden cerrahi yapabilir. • Sistoskopi • Üreteroskopi • Renoskopi • Perkütan taş cerrahisi • Laparoskopik cerrahi
Açık cerrahi • Büyük cilt kesisi • Doğal boşlukların hava ve yabancı cisimle teması • Kas ve fasya kesileri • Ağır renal hasar • Fibrozis
Korunma önlemleri: • Hidrasyon • Mobilizasyon • Madde kısıtlaması • Antibiyotik profilaksisi • Kontrol, kontrol, kontrol...