1.21k likes | 1.5k Views
FRANK LLOYD WRIGHT. Modern mimarlık tarihinde en önemli kişiliklerden birisi olarak kabul edilen Frank Lloyd Wright, uzun soluklu ve üretken mesleki yaşamı içerisinde yarattığı tasarımları ile büyük etki uyandırdı.
E N D
Modern mimarlık tarihinde en önemli kişiliklerden birisi olarak kabul edilen Frank Lloyd Wright, uzun soluklu ve üretken mesleki yaşamı içerisinde yarattığı tasarımları ile büyük etki uyandırdı. 1889 yılında Illinois Oak Park’ta bulunan kendi evinin tasarımı ile başlayan kariyeri, sayısız konut, ticaret, eğitim ve kamu yapıları ile devam etti.
Frank Lloyd Wright 8 Haziran 1867’de RichlandCenter, Wisconsin’de William Cary – Anna Lloyd Jones Wright çiftinin çocuğu olarak dünyaya geldi, daha doğmadan annesi gelecekte onun mimar olmasını istiyordu.
Wright 18 yaşına geldiğinde babası ailesini terk etti ve bir daha kendisinden haber alınamadı. Babasının evi terk etmesinden bir hafta sonra bir işe girdi ve Wisconsin Üniversitesi’nde teknik resim ve matematik dersleri almaya başladı.
Mühendislik eğitimi gören Wright, gençlik yıllarında Conover ve Silsbee gibi tasarımcıların yanında profesyonel deneyim kazanmaya başladı • Wright, önce DankmarAller daha sonra Louis Sullivan’ın Chicago’daki ofislerinde çalıştı.
. Wright, 1892 yılında Chicago’da inşa edilen CharnleyHouse’ın yapımında önemli rol oynadı. Bu çalışma sürecinde Sullivan’dan çok önemli dersler alan Wright, yazar HenriDavidThoreau’nun aşırı bireyselciliği ve Thomas Jefferson’ın natüralizmini yakından inceleme fırsatı buldu.
1893 yılında Sullivan ve Adler'le çalışmasına son veren Wright, CecilCorven ile ortaklık kurdu. Bundan üç sene sonra tamamen bağımsız çalışmak üzere OakPark'da kendi atölyesini kurdu.
Ruskin’inArtsandCrafts ve VioletleDuc adlı eserlerinden büyük ilham alan Wright, Richardson, Bruce Price ve McKim, Mead & White gibi isimlerden de çok etkilendi. Çalışmalarının başında “EcoledesBeauxArts”, yani güzel sanatlar tarzına uyum sağlamakta zorluk çeken Wright’ın bu dönemini yansıtan çalışması Milwaukee Kütüphanesi olarak bilinmektedir. Ancak daha sonra tamamen anti-klasik ve anti-Avrupai bir yaklaşımı benimseyerek Amerikan kültürünün bağımsızlığını simgelemeye çalıştı. Bu tarzın ismi ise “Organik Mimarlık” olarak bilinmektedir.
Shingıl Stil • Amerika’nın 1870-1880’li yıllarda Shingle stil adı verilen üslubu, Wright’ın mimarisinde etkili olmuştur. • Shingil stilini, mekanların birbirine aktığı açık plan, en önünde sundurmalar, ve rustik bir etki yaratan çatı çizgileri tanımlar. • Wright iç mekan tasarımlarıyla ilgili fikirlerde geliştirdi.Odaları (mekanları)tekil işlevine göre kutu halinde geri çekti.Böylece bu kutuları gerek üstüste gerekse içiçe geçirerek ortak kullanımlı mekanlar yarattı. • Ayrıca Wright, binaların doğal çevre ile uyum içerisinde olmaları gerektiğini savunmuştur.
Mimarlık pratiği boyunca Frank Lloyd Wright tasarımlarında doğadan esinlenmiş ve yarattığı formların malzeme ile ilişkisi üzerinde durmuştur. “Wright insanların içinde yaşadıkları evlerle daha yüksek bir ahlak seviyesine ulaşacaklarına inanır.” (McCarter) Bu nedenle tasarladığı evlerde ailelerin günlük yaşantılarını nasıl daha kolaylaştıracağını, aile üyelerinin birbirleri ile olan bağlantısını arttıracağını ve insanları doğa ile bir bütün olarak yaşatacağını düşünür.
Wright Tasarımlarında Temel Prensipler: • Organik Renkler • Basit Geometriler • Doğal Unsurlarla (Yerşekilleri, İklim ve Peyzajla) Uyum • Güçlü Yatay Çizgiler • Gizlenmiş Girişler
1914 yılında Wright eşini ve ev halkından birkaç kişiyi, eşi için tasarlanan evde, hizmetlisinin çıkardığı yangında kaybetti.Bu trajedinin, Wright’ın mimarisine etkisi çok büyüktür.Bununla birlikte, bütünlüğe önem veren tasarımlara yöneldi.
ÖNEMLİ ESERLERİ • Charnley Evi, AstorStreet Chicago,1891 • William H.Winslow Evi, lllinois,1893 • Highland Park evi, 1902 • Darwin d.Martin Evi, Buffalo(NewYork),1904 • LarkinBuilding, Buffalo 1904 • Oak Park kilisesi • Robie Evi, Chicago (1906-1909) • Coonley Evi, Riverside 1908 • FallingwaterHouse 1936 • Johnson Wax Building1939 • LakelandKampüsü 1940-1950 • Guggenheim Müzesi New York (1956-1959) • La Miniatura de Pasadena
Winslow Evi, Wright’ın en önemli erken dönem evlerinden biridir.Ön cephesi simetrik olan yapının arka cephesi mimarın ileriki yıllarda geliştireceği karmaşık asimetrik planlamanın habercisidir.Sullivan’dan kaynaklanan klasik etkiler de taşır.Taşan çatılar, yataylıkların vurgulanışı, asimetrik çözülen bina kompozisyonu, Wright’ın erken dönem tipik karakteristiklerini yansıtır
Martin Evi Prairie stilindedir.Güçlü bir yatay plan, yataylığın vurgulandığı geniş saçaklı çatılar, ahşap yatay bantlarla kaplı sıvalı duvarlar ve ortabatı peyzajına uygunlukMahremiyeti sağlamak için caddenin gerisinde konumlanmıştır.
Yapı yukarıdan aydınlanır. • Galerilerle çevrilmiştir • Düz tuğla işçilikli yapı, Wright’ın daha önce yanında çalıştığı Sullivan’ın süslü mimari etkisinden çabuk kurtulduğunu gösterir.
1934 yılında kurduğu Taliesin eğitim kurumu ile formsal eğitime inanmadığını gösterdi.Taliesin eğitimi, yalnızca mimari değil, bunun yanında bütün sanatların da buna katılması gerektiğini savunan bir yaşam biçimi şeklinde tanımlanabilecek bir kurum idi.Çoğu öğrenciler okullarını bırakıp bu yaşam biçimine katılıyorlardı.Bazı öğrenciler ise buradaki eğitime iki bile sabredemiyor ve ayrılabiliyorlardı.Amerikan mimarlığını yeniden yazan bir ustanın Wright’ın yanında yetişmiş bine yakın mimar bu eğitimden geçmiştir.
Wright’ın öğrencileri çizime geçmeden önce tarımla uğraşıyor ve inşaatlarda çalışıyorlardı.Teoriye gömülmeden önce, mimari ile hayat bütünleşmesini birebir yaşayarak öğreniyorlardı.Çizime geçebilme seviyesine gelebilmek , Taliesin’debüyük bir aşama idi. Bu yüzdende eğitimi erken terk edenler oluyordu.Müthiş bir felsefi yoğunluğu taşıyan bu yaşam biçimi, bazen konserler,şiirler ve Wright’ın konferansları ile süsleniyordu.Sullivan tarafından aynı sebepten kovulduğu için, Wright Taliesin’deki çırak öğrencilerine dışarıda kendi işlerini de yapmalarına izin vermişti.