770 likes | 2.28k Views
FRANK LLOYD WRİGHT. HAYATI, GÖRÜŞÜ VE ERKEN DÖNEM ESERLERİ. FRANK LLOYD WRIGHT KİMDİR?. ABD’li ünlü mimar. 8 Haziran 1867’de Wisconsin’de doğdu. 9 Nisan 1959’da Arizona’da öldü. 20. yy’nin başında modern mimarlık tarihinin önemli kişiliklerinden biri oldu. EĞİTİMİ.
E N D
FRANK LLOYD WRİGHT HAYATI, GÖRÜŞÜ VE ERKEN DÖNEM ESERLERİ
FRANK LLOYD WRIGHT KİMDİR? • ABD’li ünlü mimar. • 8 Haziran 1867’de Wisconsin’de doğdu. • 9 Nisan 1959’da Arizona’da öldü. • 20.yy’nin başında modern mimarlık tarihinin önemli kişiliklerinden biri oldu.
EĞİTİMİ • Madison’da bir askeri okulda eğitim gördü. • Daha sonra Wisconsin Üniversitesi’nde bazı teknik resim ve matematik dersleri aldı. • Şikago’da Joseph LymanSilsbee’nin yanında çalışmak için okuldan ayrıldı.
ÇALIŞMA HAYATI • Silsbee’den ayrılan ünlü mimar Louis Sullivan ile sözleşme imzaladı. Sullivan’ın mimarisinde konuttan çok ticari yapılar kayda değerdi. • Wright’a daha çok süsleme işleri verildi.Yine de Sullivan asistanı üzerinde kalıcı bir etki gösterdi. • O’na binanın biçiminin temel işlevine göre ifade edilmesi gerektiğini öğreten Sullivan’dı. • Wright’ı mimarlığın bir sanat olmasının yanında bir protesto olduğunu anlamaya zorlayan da Sullivan’dı.
Sullivan ile tartışmalı olarak ayrılan Wright ofis olarak kullanmak üzere evini genişletti. • Japon mimarisinin etkilerini taşıyan bu yapı doğayla bütünleşik çalışmalarının ilk örneğiydi.
Wright evini ve ailesi terkederek müşterisinin eşi ile Avrupa’ya gitti. • Daha sonra birlikte inşa ettikleri “aşk bungolovu” olarak bilinen Taliesin Evi’nde yaşamaya başladılar.
Wright en başarılı çalışmalarından biri olan bu evi şöyle tanımlıyordu: “Bir şeyin ya da tepenin üstünde asla bir ev olmaz.O bir tepe olmalı, ona ait olmalı. Tepe ve ev birlikte yaşamalı. Biri diğerinden mutlu olmalı.”
1914’te Taliesin’da çıkan yangın sonrası herşeyini kaybettiğini düşünen Wright kendini işine verdi ve sonraki on yılını Tokyo’da lüks ImperialHotel’i tasarlamaya adadı. THE OLD IMPERIAL HOTEL IN TOKYO
Genç mimar doğal malzemelerin özünü yakalayan Japon sanatını beğeni ile izliyordu. • Wright ülkenin kültürünü sevdi ve binalarında bu kültürü kullandı.
Wright Taliesin’i yeniden inşa ederek grubuyla birlikte çalışmalarına burda devam etti. • Hayatının son on yılında popülerliği azaldı. • Taliesin’de öğrettikleriyle çılgın olarak kabul edildi ve binaları yaşayan mimariden çok birer tarihi anıtmışçasına korundu.
KISACA WRIGHT’IN MİMARLIK ANLAYIŞI • “Organik mimarlık” adı verilen,doğal biçimlerden yola çıkarak iç ve dış mekanın bütünleşmesini temel alan bir mimarlığın ilkelerini ortaya koymuştur. • Betonarmenin kullanım alanlarını geliştirerek Modern Mimarlık tarihininin en önemli kişiliklerinden biri olarak tarihe geçmiştir.
FRANK LLOYD WRİGHT ESERLERİ • Charnley evi, AstorStreet, Chicago, 1891 • William H. Winslow evi, RiverForest, Illinois, 1893 • Highland Park evi, Illinois, 1902 • Darwin D. Martin evi, Buffalo (New York), 1904 • LarkinBuilding, Buffalo, 1904 • Oak Park kilisesi, Illinois (1904-1906) • Robbie evi, Chicago (1906-1909) • Coonley evi, Riverside, Illinois, 1908
Charnley Evi uluslararası modern mimarinin önemli eseri olarak kabul edilmiştir. • Charnley Evi Sullivan ve Wright’ın olağanüstü yaratıcılık gücünün kanıtıdır.
ÇİZİM ODASI KÜTÜPHANESİ
HOME AND STUDIO IN OAK PARK • Wright’ın özel konutu ve işyeriydi.Kariyenin 20 yılını geçirdiği bu yapıyı, kendi mimari felsefesinin tohumlarını içeren tasarım kavramlarını oluşturduğu mimari bir laboratuvar olarak kullandı.
William H. Winslow evi, RiverForest, Illinois, 1893 • Wright’ın en önmeli erken dönem evlerinden biridir. • Ön cephesi simetrik olan bu yapının arka cephesinin asimetrik düzeni mimarın ileriki yıllarda geliştireceği karmaşık asimetrik planın habercisidir.
Bu tasarımda mekanı sadece fonksiyonel tasarımlar için kullanan ünlü mimar, sembolik ve kullanışsız tasarımlara karşı olduğunun da altını çizmiş oldu.
Highland Park evi, Illinois, 1902 • Tipik bir Praire Evi’dir. • İç yaşama mekanları serbestçe birinden diğerine akar. • Binanın asimetrik kanatları kollar gibi uzanır.
Darwin D. Martin evi, Buffalo (New York), 1904 • Organik mimarlık olarak isimlenen yer,mekan,ölçek,malzeme,renk,ışık ve dekoratif sanatlara ilişkin mobilya,tekstil ve aksesuarları içermektedir.
Wright’ın ilk önemli yapsıdır. • Yukarıdan aydınlanır ve galerilerle çevrilmiştir. • Sonraki eserlerinde de kullanacağı yatay çizgiler ve çıplak tuğla işçilik bu ilk binasında da görülür.
Sullivan’ın süslü mimarisinin etkisinden çabuk kurtulan Wright açık planlı, çok kanatlı uzun pencere dizili binalar yaparak bilhassa özel ev mimarisinin gelişmesinde büyük bir rol oynadı. iç mekanı
Chicago, Oak Park, UnityTemple (1904) • Evlerini mümkün olduğunca manzaraya, ışığa, temiz havaya açan Wright kamusal binalarında tamamiyle içe dönük bir şema geliştirdi: Yukarıdan aldığı ışıkla aydınlanan ortak mekân, tüm birimlerin açıldığı odak noktasıydı.
LarkinBuilding’de, Johnson Wax idare binasında, Guggenheim müzesinde olduğu gibi UnityTemple’da da ‘dış’ dünyanın hengâmesinden loş, alçak geçiş mekânlarıyla izole edilen bu mekânlar, mükemmel ışıklarıyla kutsal bir havaya bürünüyordu. Bildik kilise işaretlerinden hiçbirini taşımadan tapınağı evrensel bir ibadet yeri yapan, bu kurguyla birlikte mekânın soyut karakteridir. • Wright ilk kez Larkin’de denediği şeyin bu binayla bilincine vardığını söyler: duvarları ağırlıklarından/taşıyıcılardan kurtarıp iç mekânı tanımlayan hafif paravanlar haline getirerek mimarlığı özgürleştirmek.
Robbie evi, Chicago (1906-1909) Robie evi Praire Evleri’nin doruk noktasıdır.
Robbie evi, Chicago (1906-1909) • Keskin yatay hatları • Gözüpek kirişleri • Cam sanatı eseri upuzun pencereleri • Açık kat planı • İle Robie Evi modern mimarinin yapı taşlarından biridir.
Robbie evi, Chicago (1906-1909) • İç mekanda yaşama ve yemek yeme mekanları Wright’ınPraire stilindeki amacını örnekler. • ‘Bir kutu olarak odayı saf dışı bırakmak ve bir diğer kutu olarak evi tüm duvarları paravanlarla çevrili yapmak’