Çocuklarda İYE ttr2012

1. Çocuklarda İYEttr2012 Dr.Esin Genç Aile hekimliği AD.

2. İdrar yolu enfeksiyonu (İYE), enfeksiyon belirtileriyle birlikte, idrarda bakteri bulunması durumudur. • İYE çocukluk çağında en sık görülen hastalıklardandır. • Yapısal bozukluklar erkeklerde daha sık görüldüğünden yaşamın ilk aylarında erkek, daha büyük yaşlardaysa kız çocuklarında daha sıktır.

3. Çocukluk çağında İYE komplike İYE • ateş >39,0°C, • hasta görünüm var, • ağızdan alım iyi değil, • orta-ağır dehidrate komplike olmayan İYE - ateş <39,0°C, - ağızdan alım iyi, - dehidratasyon hafif ya da yok

4. Patogenez • İYE genellikle, perinedeki bakterilerin, tırmanıcı olarak, üretra üzerinden idrar yoluna ulaşması sonucunda oluşur. • < 3 ay --- kan yoluyla yayılım olabilir. (<6 ay *ttr2003) • E. Coli ( en sık neden ) • Klebsiella, Proteus, enterekok ve yenidoğanda B grubu streptokok ( daha az sıklıkla)

5. TanıKlinik Bulgular Yenidoğan Dönemi: • Ateş ya da hipotermi, • emmeme, • kilo alamama, • huzursuzluk, • kusma, • ishal, • uzamış sarılık, • morarma • ve sepsis bulguları görülebilir.

6. 2 Ay - 2 Yaş: • Ateş, • iştahsızlık, • kusma, • ishal, • yineleyen olgularda büyüme geriliği • ve kötü kokulu idrar görülür

7. 2 Yaş Üstü: • Ateş, • dizüri, • sık idrara çıkma, • idrara zor yetişme, • idrar kaçırma, • suprapubik bölgede ağrı, • böğür ağrısı ve • büyüme geriliği ( yineleyen olgularda) görülür

8. Ergenlik dönemi: • İYE daha çok sistit olarak görülür. (Bk. Erişkinlerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Rehberi )

9. Tam idrar incelemesi • İdrarın steril koşullarda toplanması gerekmez. • En geç 1 saat , mümkünse 30dk içinde incelenmelidir. • İdrar çubuğuyla lökosit esterazı ve nitrit bakılır. • Biri pozitifse---İYE destekler • İkisi pozitifse---- İYE kuvvetle düşün

10. İdrar ayrıştırıldıktan (santrifüj) sonra mikroskopta büyük büyütmede (x40) her alanda ortalama en az 5 lökosit görülmesi piyüri olarak nitelenir. • Ek olarak lökosit kümelerinin var olması İYE tanısını destekler.

11. Geliştirilmiş İdrar İncelemesi • Ayrıştırılmamış (santrifüj edilmemiş) idrarda 10 ve üzerinde lökosit varlığı piyüri olarak nitelenir. • Ayrıştırılmamış idrarla yapılan yaymanın gram boyamasında yağlı (immersiyon) büyütmede (x100) her 10 alanda en az bir bakteri görülmesi bakteriüri olarak değerlendirilir. • Genellikle kültürde 100.000/ mL ve üzerinde üremeyle uyumludur.

12. İYE için altın standart, uygun alınmış idrar örneğinde yeterli sayıda bakteri üremesidir: 1.Torba İle İdrar Alma: Torba steril olsa bile yanlış pozitif sonuç olasılığı %85’tir. Bu nedenle, torba örneğinin kültüründeki üreme değerlendirmeye alınmamalıdır; ancak, kültürde üreme olmaması İYE’nin olmadığını gösterir.

13. 2.Suprapubik aspirasyon ya da steril kateterle alınan idrar: • Büyük çocuklarda da orta akım idrarı örnekleri kültür için uygundur. • Uygun koşullarda alınmış orta akım idrarı örnekleri kültür için uygundur.

14. Uygun koşullarda alınmış orta akım idrarı örneğinde 105 koloni/ml, steril kateter örneğinde 104 koloni/ml, suprapubik aspirasyonla alınan örnekte 103 koloni/ml tek tip bakteri üremesi kesin tanı koydurucudur. • İdrar kültürü yapılamayan durumlarda, idrarın mikroskopik incelemesinde piyüri ve bakteriürinin birlikte saptanması İYE şiddetle düşündürür.

15. Komplikasyonlar • Böbrekte nedbe oluşumu ( renal skar oluşumu ) • Hipertansiyon • Uzun dönemde ve yineleyen İYE sonrası kronik böbrek hastalığı

16. Tedavi • Amaç hızlı, uygun tanı ve tedaviyle • hastalığı iyileştirmek • ve uzun dönemde gelişebilecek kalıcı renal parankim zedelenmesi, hipertansiyon ve böbrek yetmezliği komplikasyonlarını önlemektir. • İYE’nin %30-50 olasılıkla yineleyebileceği unutulmamalıdır. • Tedavide izlenecek yol hastanın yaşı ve özelliklerine göre belirlenir

17. Yaşamın ilk iki ayındaki bebekler hastaneye yatırılarak ve antibiyotikler toplardamar yoluyla verilerek tedavi edilmelidir. • Bu bebekler aynı zamanda sepsis gibi değerlendirilmeli, ayrıca menenjit olasılığı da göz önüne alınmalıdır. • Bu bebeklerin tedavisinde genelde ampisilin yanı sıra bir aminoglikozit (ön sırada gentamisin) ya da üçüncü kuşak sefalosporin kullanılabilir.

18. > 2 ay çocuk İYE tedavi: İlk seçenek • Seftriakson im yada iv ( Rocephin , Cephaxon 50-75mg/kg/gün )ya da • trimetoprim-sulfametaksazol oral ( Bactrim 8mg/kg/gün 2 x 1 ) Tedavi 14 güne tamamlanır. ( 10 gün * ttr2003 )

19. 2.seçenek oral • Sefaleksin (maksipor / cef 75-100mg/kg/gün 3x1 ) • Sefaklor ( kefsid / sanocef 20mg / kg / gün 2 x1) • Sefuroksim (Cefaks / zinnat 20mg / kg /gün 2x1 ) • Sefiksim ( suprax / zimaks 8mg /kg / gün 2x1 )

21. Baskılayıcı Tedavi • 2 yaşın altında ateşli ilk İYE’den sonra ileri incelemeler yapılana değin (< 5 yaş* ttr 2003 ) • Yineleyen İYE’de ileri incelemeler yapılana değin • geceleri bir kez trimetoprim/sulfametoksazol ( bactrim 2 mg/kg/gün trimetoprim dozuyla) ya da nitrofurantoin ( piyeloseptyl 2 mg/kg/gün) • İleri incelemeler yapıldıktan sonra, • yineleyen İYE (6 ayda 2 ya da 12 ayda 3 kez ) • ya da vezikoüreteral reflü gibi böbrek yapısal bozukluğu, • taş gibi göllenme oluşturan durumlar varsa ilaç profilaksisi verilebilir. • İdrar yolu enfeksiyonu geçiren çocuklarda ileri inceleme gereklidir.

23. Teşekürler………….