Publiczne Gimnazjum Katolickie im. św. Stanisława Kostki Poznań A. D. 2012

1. Największe religie świata Chrześcijaństwo Publiczne Gimnazjum Katolickie im. św. Stanisława Kostki Poznań A. D. 2012 cz. 2

2. Osiągnięcia Kościoła katolickiegopłaszczyzna społeczno-kulturowa • Życie monastyczne (np. benedyktyni, cystersi), zakony żebrzące (franciszkanie i dominikanie) • Uniwersytety (od XII w., pierwszy w Bolonii ok. 1110 r.) i szkoły parafialne • Szpitale (zwł. przy klasztorach) • Kultura i sztuka – przede wszystkim sakralna • Architektura – romańskie opactwa, gotyckie katedry, renesansowe bazyliki • Dzieła miłosierdzia – zwł. na rzecz ubogich, Caritas • Szacunek dla każdego człowieka – od poczęcia do naturalnej śmierci • Troska o instytucję małżeństwa i rodziny

3. PodziałyPierwszy podział chrześcijaństwa w 1054 r. Powody podziału: spór o dominację dwóch biskupów: • Rzymu – papieża (Stolicy św. Piotra, wyznaczonego do pierwszeństwa przez Pana Jezusa) • Konstantynopola – patriarchę (miasta ważnego politycznie, nazywanego Nowym Rzymem). Obecni biskupi Konstantynopola Bartłomiej I i Rzymu Benedykt XVI.

4. PodziałyPierwszy podział chrześcijaństwa w 1054 r. Każdy z tych biskupów uzurpował sobie prawo do pierwszeństwa. Konstantynopol był nową stolicą cesarstwa. Rzym chylił się w tym czasie ku upadkowi – argument polityczny. Podział nasilały różnice kulturowe: na Wschodzie używano języka greckiego, na Zachodzie – łaciny. Na Wschodzie do Eucharystii używano chleba kwaszonego (zwykłego), na Zachodzie – niekwaszonego (białe opłatki) – różnice w liturgii. Inna była też dyscyplina kościelna: na Zachodzie obowiązywał celibat, na Wschodzie – nie.

5. PodziałyPierwszy podział chrześcijaństwa w 1054 r. • Apogeum sporu było wprowadzenie na Zachodzie do liturgii Mszy św. Symbolu wiary (Credo) z dodatkiem i Syna (Filioque),czego nie zaakceptował Wschód i potraktował to jako zmianę wiary. • Prawosławni zaczęli nazywać się tymi, którzy mają niezmienioną, prawdziwą naukę – ortho doxa– ortodoksami – wersja spolczszona – prawosławnymi.

6. PodziałyPierwszy podział chrześcijaństwa w 1054 r. • Po podziale nastąpiły dalsze rozróżnienia, jednak nie co do istoty wiary. Powstały w ten sposób • Kościół wschodni(prawosławny, czyli ortodoksyjny, bo zachowujący prawdziwą doktrynę, • Kościół zachodni (katolicki, rzymski, z papieżem na czele, nieuznawanym jako zwierzchnik na Wschodzie). • Prawosławie jest zorganizowane w niezależne od siebie, samodzielne patriarchaty z patriarchami na czele. Istnieją takie prawosławne patriarchaty, jak: Moskiewski, Kijowski, Konstantynopolski. Każda diecezja prawosławna jest autokefaliczna-niezależna. • Podział z 1054 r. to Schizma Wschodnia (schizma-podział).

7. PodziałyDrugi podział chrześcijaństwa (zachodniego) w 1517 r. • Przyczyny: domaganie się reform Kościoła wobec różnych nadużyć duchowieństwa, pytanie o rolę Kościoła w zbawieniu. • Marcin Luter w Wittenberdze 30.10.1517 r. ogłasza „95 tez”. Reformacja szybko ogarnia Europę. Wybuchają wojny religijne i prześladowania. Rodzi się protestantyzm. • Jan Kalwin w Genewie, a po nim Jan Zwingli tworzą na stopie teoretycznej swoje rozumienie Reformacji – kalwinizm. Moralność wprowadzona w idealnym mieście jest niezwykle surowa. • Henryk VIII ogłasza się w 1546 r. głową Kościoła anglikańskiego, wypowiadając posłuszeńśtwo papieżowi (skutek nie udzielenia mu przez papieża rozwodu).

8. PodziałyDrugi podział chrześcijaństwa (zachodniego) w 1517 r. • Przyczyny: domaganie się reform Kościoła wobec różnych nadużyć duchowieństwa, pytanie o rolę Kościoła w zbawieniu. • Marcin Luter w Wittenberdze 30.10.1517 r. ogłasza „95 tez”. Reformacja szybko ogarnia Europę. Wybuchają wojny religijne i prześladowania. Rodzi się protestantyzm. • Jan Kalwin w Genewie, a po nim Jan Zwingli tworzą na stopie teoretycznej swoje rozumienie Reformacji – kalwinizm. Moralność wprowadzona w idealnym mieście jest niezwykle surowa. • Henryk VIII ogłasza się w 1546 r. głową Kościoła anglikańskiego, wypowiadając posłuszeńśtwo papieżowi (skutek nie udzielenia mu przez papieża rozwodu).

9. PodziałyDrugi podział chrześcijaństwa (zachodniego) w 1517 r. Postulaty protestanckie: Tylko wiara, tylko Pismo, tylko łaska!!! (sola Scriptura, sola gratia, sola fide) • Człowiek nie potrzebuje żadnego pośrednictwa księży, bo zbawiony może być tylko przez wiarę. • Tylko Pismo Święte jest autorytetem w dziedzinie religii, z niej poznajemy Boga – odrzucenie Tradycji. • Człowiek nie jest zbawiony dzięki pobożnym uczynkom (nic nie może zrobić dla swego zbawienia), bo to Bóg zbawia tylko swoją łaską – nauka o predestynacji (przeznaczenie człowieka do zbawienia lub potępienia).

10. PodziałyDrugi podział chrześcijaństwa (zachodniego) w 1517 r. • Protestancka Reformacja: zniesienie sakramentów z wyjątkiem chrztu i Wieczerzy (ale Eucharystię pojmuje jedynie symbolicznie, a nie jako rzeczywistą obecność-jak katolicy i prawosławni), nie ma kapłaństwa, więc nie ma hierarchii; nie ma dogmatów i odrzuca Tradycję jako niebiblijną, dowolnie interpretuje Pismo Święte. • KatolickaKontrreformacja (odpowiedź na Reformację): zwołanie Soboru Trydenckiego (1545-63), który: ogłosił dogmaty (np. o łasce, o Eucharystii), zatwierdził kanon Pisma Świętego i ustalił liczbę sakramentów na siedem.

11. PodziałyDrugi podział chrześcijaństwa (zachodniego) w 1517 r. • Protestantyzm nie ma Urzędu Nauczycielskiego. Wprowadza dowolność interpretacji, nie ma żadnego punktu odniesienia, co skutkuje kolejnymi reformami i powstawaniem kolejnych wspólnot kościelnych. Dziś istnieje ich przeszło 42.000!!! • Ważniejsze nurty protestantyzmu: • luteranie, • kalwini (Kościoły zreformowane lub prezbiteriańskie), • anglikanie, • mennonici, • baptyści, • metodyści, • kwakrzy, • adwentyści, • zielonoświątkowcy, • Armia Zbawienia.

13. Wyznania chrześcijańskie Dane za: Radio Watykańskie, maj 2011

14. Prawosławie według krajów

15. Katolicyzm według krajów

16. Protestantyzm według krajów

17. Ekumenizm • Ruch ekumeniczny służy wzajemnemu zbliżeniu się i rozmowie chrześcijanom różnych wyznań (katolicy-prawosławni-protestanci). • To ruch w obrębie chrześcijaństwa dążący do przywrócenia pomiędzy licznymi wyznaniami chrześcijańskimi pierwotnej jedności w ramach jednego, świętego, powszechnego i apostolskiego Kościoła. Głównym narzędziem ekumenizmu jest dialog i wspólna modlitwa, które nie mają na celu pochopnego zacierania różnic, lecz odkrycie jedności opartej na prawdzie i miłości Chrystusa. • Teolodzy spotykają się, by szukać dróg osiągnięcia jedności na stopie teologicznej. Chrześcijanie modlą się na nabożeństwach ekumenicznych o jedność wyznawców Chrystusa, bo sam Jezus modlił się w czasie Ostatniej Wieczerzy, „aby byli jedno”.

18. Ekumenizm • Jednym z przejawów ekumenizmu jest powstanie w czasie II wojny światowej międzywyznaniowej wspólnoty zakonnej we Francji w Taize, której założycielem był protestant Roger Schulz (brat Roger). Zakonnicy wspólnoty są różnych wyznań.

19. Ekumenizm Pierwszym owocem dialogu ekumenicznego jest wzajem-ne zniesienie ekskomunik z 1054 r. przez papieża Pawła VI i patriarchę Konstantyno-pola Atenagorasa. Wielki wkład dla jedności chrześcijan dał Jan Paweł II, spotykając się z przedstawi-cielami chrześcijan innych wyznań, a nawet otwierając Drzwi Święte Roku Świętego 2000 w bazylice św. Pawła za Murami z przedstawicielami prawosławia i protestan-tyzmu, jako wspólnej rocznicy 2000-lecia chrześcijaństwa.

20. Cel ekumenizmu • „Aby byli jedno…”(J 17) – zgorszenie podziału chrześcijan. • Dążenie do jedności przez: • własną odnowę, • nawrócenie serca, by żyć Ewangelią, • wspólną modlitwę, • dialog teologiczny • współpracę chrześcijan na różnych płaszczyznach. • Sobór Watykański II o ekumenizmie: Pragnienie jedności wszystkich wyznawców Chrystusa jest Jego darem i wezwaniem Ducha Świętego. Ta jedność trwa w katolickim Kościele Chrystusowym, który ma pełnię środków zbawienia powierzonych Kolegium Apostołów pod przewodnictwem Piotra. Ten Kościół tworzy Ciało Chrystusa. (Dekret o ekumenizmie „Unitatis redintegratio”)

21. Dialog międzyreligijny • Sobór Watykański II zachęcił nie tylko do działalności ekumenicznej (wewnątrz chrześcijaństwa, między wyznaniami), ale też do dialogu z wyznawcami innych religii, a nawet z osobami niewierzącymi w Boga. Jan Paweł II był pierwszym papieżem, który przekroczył próg synagogi (Rzym 1985 r.) i przeprowadził wiele spotkań z wyznawcami innych religii.

22. Dialog międzyreligijny • Inicjatywą Jana Pawła II było zwołanie 27.10.1986 r. w Asyżu pierwszego ekumenicznego i międzyreligijnegospotkania modlitewnego o pokój. Modlili się przedstawiciele takich religii, jak: chrześcijaństwa, judaizmu, islamu, buddyzmu, hinduizmu, szintoizmu, dżinizmu, wyznawców religii afrykańskich oraz indiańskich religii plemiennych.

23. Dialog międzyreligijny Benedykt XVI podobne spotkanie z przedstawicielami różnych religii i wyznań chrześcijańskich zwołał w 25-tą rocznicę tamtego spotkania jesienią 2011 r. również w Asyżu. Był to Dzień Refleksji i Modlitwy o Pokój.

24. Cel dialogu międzyreligijnego • Sobór Watykański II mówi o stosunku katolików do innych religii: • Pan Bóg powołał każdego człowieka do celu, którym jest On sam • Każdy ma prawo zmierzać od poznania Boga • W różnych religiach znajduje się wiele dobrego, co Kościół uznaje za przygotowanie do Ewangelii • Kto poznał prawdę, ma obowiązek za nią podążać • Wzajemny szacunek • Świadectwo wiary (Pan Jezus nakazał i nigdy nie odwołał słów: Idźcie i nauczajcie wszystkie narody. A Pismo Święte mówi: kto uwierzy i przyjmie chrzest, ten będzie zbawiony)

25. Każdego dnia na świecie… • Ubywa300 ateistów • Przybywa 80 tys. chrześcijan (31 tys. katolików, 37 tys. zielonoświątkowców) • Przybywa 79 tys. muzułmanów • 270 chrześcijan ginie za wiarę (przez ostatnie 10 lat życie oddało milion męczenników) Dane za: raport Międzynarodowy Biuletyn Badań Misyjnych (www.radiovaticana.org/pol)

26. Religie i wyznania w świecie

27. Zadanie domowe Odpowiedz pisemnie w zeszycie pełnymi zdaniami na pytania: • W którym roku chrześcijaństwo wskutek schizmy podzieliło się na wschodnie i zachodnie? • W jakim mieście Marcin Luter przybił do drzwi kościoła swoich 95 tez? • Podaj pozostałych dwóch ważnych reformatorów chrześcijaństwa z czasów Reformacji (obok Marcina Lutra). • Co odrzucili protestanccy reformatorzy? • Co to jest ekumenizm? • W jakiej miejscowości w XX w. powstała ekumeniczna (międzywyznaniowa) wspólnota zakonna? • W jakim mieście odbywają się międzyreligijne spotkania modlitewne w ramach Światowego Dnia Modlitwy o Pokój, które zwołał po raz pierwszy w 1986 r. bł. Jan Paweł II?

28. Bibliografia • Encyklopedia szkolna. Religie świata, red. C. Naudin, M.-L. Cuq, wyd. Delta W-Z. • M. Kuźmińska, Wielkie religie świata, wyd. Egmont, Warszawa 2007. • Religie świata, red. H. Tinq, wyd. Larousse, Wrocław 2007. • Ilustracje, mapy i wykresy pochodzą z: www.wikipedia.pl, www.ekai.pl, www.opoka.org.pl i inne.

29. Największe religie świata dk. Grzegorz Konieczny Publiczne Gimnazjum Katolickie im. św. Stanisława Kostki Poznań A. D. 2012