Her Türlü Geri Kazanım ve Tehlikeli Atıklar

1. Her Türlü Geri Kazanım ve Tehlikeli Atıklar 110080024 Veysel Yağmur SAKA 110090007 Doğukan IŞIK 060090156 Aylin ENGİNSOY 060090154 Özlem SerenayDURSUN

2. Geri Kazanım Dünyanın geleceğini ve canlıların sağlığını tehdit eden çevre kirliliğinin önemli bir kısmını atıklar oluşturmaktadır. Teknolojik gelişmelere, nüfusun artmasına paralel olarak atık miktarı gün geçtikçe artmaktadır. Atık miktarlarındaki bu artışın sonucu olarak, atık probleminin canlıların yaşamını tehlikeye sokacak boyutlara ulaştığı açıktır.

3. Geri Kazanım Atıkların tümü çok yakın bir geleceğe kadar çöp olarak görülürken, gelişen teknolojinin de yardımı ile değerlendirilmeleri için uzun çalışmalar yapılmıştır. Atıklar üzerine yapılan çalışmalar dünyayı bir çöp yığını olmaktan kurtarması beklenmektedir. Yapılan bu çalışmalardan en önemlileri geri kazanım konusunu kapsamaktadır.  

4. Geri Kazanım Değerlendirilebilir atıkların kaynağından ayrı toplanması, atık ayırma tesislerinde işlenerek özelliklerine göre sınıflandırılması, atıkların özelliklerine göre fiziksel, kimyasal ya da biyolojik yöntemler ile doğrudan veya dolaylı kullanımı olan başka bir ürüne yada enerjiye çevrilmesi, litaratürdeyer alan en geniş geri kazanım tanımıdır.

5. Geri Kazanım Ülkemizde günde yaklaşık 75600 ton katı atık ortaya çıkmaktadır. Evsel nitelikli katı atıkların hacimce yaklaşık % 49’unu organik atıklar, % 38’ini geri kazanılabilir atıklar oluşturmaktadır. Geri kazanılabilir katı atıkların içeriğinin büyük bir bölümünü plastik, kâğıt-karton, metal, cam ve kompozit ambalaj malzemeleri oluşturmaktadır.

6. Geri Kazanım Atık yönetim aşamaları Kirlettikten sonra temizlemek değil, kirletmemek prensibi benimsenmelidir. Atık, yok edilmesi gereken bir madde değil geri kazanılması gereken kaynak olarak görülmelidir.

7. 2004 yılında düzenli depolama yapan belediyelerin atık dağılımı

8. Geri Kazanım ile Geri Dönüşüm Farkı

9. Geri Kazanılabilir Atıklar • Metal • Plastik • Kağıt • Cam

10. Metallerin Geri Kazanımı • Metallerden özellikle Alüminyum ve Demir-Çelik önemli • Bu iki metalin kullanım alanları oldukça geniş (paketleme, ulaşım, elektrik-elektronik, malzeme vs.) • Alüminyum geri kazanımla tekrar üretildiğinde • % 95 enerji tasarrufu • %99 atık gaz azalması

11. Plastiklerin Geri Kazanımı • Plastikler, petrol rafinerilerinden elde edilen artıklardan üretilmekte • Dünyada plastik üretimi her yıl ortalama %5 artarken 2015’te yaklaşık 300 M ton üretilmesi bekleniyor

13. Plastiklerin Geri Kazanımı • Geri Kazanılabilir Plastikler • Numaralandırılmış Plastikler • Geri Kazanılamaz Plastikler • Köpükler • PVC Pipetler • Oyuncaklar • Numaralandırılmamış Plastikler

14. Camların Geri Kazanımı • Camların geri kazanımında önemli husus kapaksız ve temiz olmalarıdır. • Ampuller, aynalar, pencere camları, seramikler, kristaller geri kazanılamamaktadır. • Renklerine göre ayrı toplanıp eritilmektedirler

15. Kağıtların Geri Kazanımı • 2010’da 400 M ton kağıt tüketildi, 2020 için beklenti: 500 M • Kağıtlar da geri kazanılabilir ve geri kazanılamaz olmak üzere iki ayrılmakta • Gazeteler, dergiler, kartonlar bu işlem için oldukça uygunken; faks kağıtları, besin bulaşan veya yağlı kağıtlar uygun değildir.

16. 2. Tehlikeli Atıklar • Zararlılık potansiyeli taşıyan, canlı hayat ve çevre için tehlikeli olan evsel ve endüstriyel kaynaklı atıklar ‘’Tehlikeli Atık’’ olarak tanımlanır.

18. Tehlikeli Atıkların Sınıflandırması • Mühendislik Sınıflandırması • LIFE Projesi kapsamında hazırlanın Tehlikeli Atıkları Sınıflandırma Klavuzusınıflandırması

19. Tehlikeli Atıkların Mühendislik Sınıflandırması • İnorganik Sulu Atıklar • Organik Sulu Atıklar • Organik Sıvılar • Yağlar • İnorganik Çamurlar Katılar • Organik Çamurlar Katılar

20. İnorganik Sulu Atıklar • Çoğunluğu su olan asidik/ bazik ve/ veya derişik tehlikeli inorganik çözeltileri içeren sıvı atıklardır. Bu atıklar genellikle siyanür ve ağır metaller barındırır. • Galvanizleme işleminden gelen sülfürik asit • Metal bitirme işleminden gelen kostik çözeltileri • Elektronik sanayinde kullanılan amonyaklı çözeltiler • Elektro kaplama daldırma sıvıları

21. Organik Sulu Atıklar • Çoğunluğu su olan seyreltik ve derişik tehlikeli organik çözeltileri içeren sıvı atıklardır. • Pestisit kaplarının yıkama suları • Reaktör veya formülasyontanklarının yıkama suları

22. Organik Sıvılar • Organik tehlikeli madde içerikli sıvı atıklar • Kimyasal ara mamul üretiminden çıkan distilasyon • Kuru temizleme ve metal yüzey işleme faaliyetlerinden çıkan halojenlisolventler

23. Yağlar • Petrol türevlerini içeren sıvı atıklardır • İçten yanmalı motorların yağları • Kirli fueloil • Ağır iş makineleri ve türbin yağları • Makine üretiminde kullanılan torna ve kesme yağları

24. İnorganik Çamurlar/ Katılar • Çamurlar, tozlar, katı ve akışkan olmayan inorganik tehlikeli maddelerdir. • Demir çelik sektöründe • emisyon kontrolü amacıyla toplanan tozlar • Koklaşma fırını atıkları • Koklaşma faaliyetlerinden çıkan kireç atıkları • Krom işleyen metal sektörü ve talaş ve kalıntıları • Atık su arıtma tesisi çamurları • Klor üretiminde kullanılan cıvalı hücre kalıntıları

25. Organik Çamurlar/ Katılar • Katran, çamur, akışkan olmayan organik tehlikeli atıklardır. • Boyama faaliyetlerinden çıkan çamurlar • Katran ve boya üretim atıkları • İlaç sanayinden çıkan atık filtre kekleri • Fenol distilasyon kalıntıları • Yağ emülsiyonları ile kirlenmiş katı atıklar • Solventatıklarının kirlettiği topraklar

26. LIFEProjesi Tehlikeli Atık Sınıflandırması

27. Tehlikeli Atıkların YönetimiTehlikeli Atık Yönetim Hiyerarşisi • Kaynak azaltımı (Proses değişimi) • Ayırma ve hacim azaltımı • Hammadde olarak başka bir tesisledeğişim veya atıkların satılması (Atık Borsası) • Geri kazanım • Arıtım • Nihai Bertaraf

28. Tehlikeli Atıkların Yönetimi • LIFE TCY/TR/000292 "Türkiye’de Sanayiden Kaynaklanan Tehlikeli Atıkların Yönetiminin İyileştirilmesi” • Üretiminden bertarafakadar olan genel düşünceyi geliştirmek ve tehlikeli atık yönetiminin yapısını ve işleyişini geliştirerek ilerletmek için tasarlanmıştır. • Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin pratikte uygulanmasına yardımcı olur. • Avrupa Birliği Çevre Mevzuatı’nauygun olarak tehlikeli atık yönetiminin amacına ve hedefe ulaşmasına yardımcı olmak için tasarlanmıştır.

29. Bilinmesi Gereken Bazı Kaynaklar • BAT- BEST AVAILABLE TECHNIQUES Mevcut En İyi Teknikler • BREF- BAT REFERANS DÖKÜMANI MSDS (Malzeme Güvenlik Bilgi Formu) bilgi formlarının satınalma aşamasında istenmesi ve bilgi formlarının muhafazası ürün bilgilerine ulaşmak için önemli.

30. Tehlikeli Atıklar İstatistik Sonuçları(2011) • Kaynak: Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü - Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı TABS- Tehlikeli Atık Beyan Sistemi

31. Tehlikeli Atıklar İstatistik Sonuçları(2011) • Kaynak: Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü - Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı KOCAELİ İZMİR İSTANBUL ANKARA HATAY

32. Tehlikeli Atık Kaynaklı Endüstriyel Çevre Felaketlerine Örnekler Minamata- Japonya 1956 • Minamata kentinin sakinleri, başta evde besledikleri kediler olmak üzere kasabadaki hayvanlarda anormal davranışlar gözlemlediler. Kedi türünden hayvanlar aniden sarsıntılar geçiriyor, bazen de denize atlayarak bir tabiri caizse intihar ediyorlardı. Kasaba halkı kedilerde görülen bu rahatsızlığa "kedileri dans ettiren hastalık " adını taktı. • 1956 yılında, Minamata hastalığı olarak tarihe geçecek rahatsızlığın ilk insan kurbanı teşhis edildi.

33. Tehlikeli Atık Kaynaklı Endüstriyel Çevre Felaketlerine Örnekler Haliç • Türkiye’nin endüstrileşmeye bağlı ilk çevre felaketi • Serum Fabrikası

34. Dinlediğiniz için teşekkürler …

35. Kaynaklar • Uçaroğlu, S., 2002. “Otomotiv Endüstrisi Zararlı Atıklarının Solidifikasyonu ve Geri Kazanım”, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul. • Bayar, S., 2005. “Zararlı Atıkların Solidifikasyon/Stabilizasyon Teknolojisi ile Yönetimi”, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul. • Gökşin, I., 2009. “Gebze Organize Sanayi Bölgesi Tehlikeli Atık Envanterinin Oluşturulması”, Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze. • Taşkan, Ş., 2013. “Türkiye’de Tehlikeli Atık Oluşumu ve Bertarafı”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. • T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, 2009. “Tehlikeli Atıkların Sınıflandırılması Klavuzu”, Cilt 1., Lıfe ‘Hawaman’ Projesi. • Doğru, B., 2006. Life Programme 2006. http://www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/life/taske/15.pdf • T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, 2011. “Tehlikeli Atık İstatistikleri”, Ankara.