Dasho Sherub Gyeltshen Secretary DDC

1. རྫོང་ཁའི་སྐད་ཡིག་ལས་བརྟེན་ཏེ་ ལམ་སྲོལ་དང་སེམས་ཀྱི་གནས་ལུགས་(རང་བཞིན) ཧ་གོ་ཐང།The role of Dzongkha Language in understanding the culture and the nature of the thought DashoSherubGyeltshen Secretary DDC

2. རྒྱབ་ཁུངས།Background • འགྲོ་བ་མི་ག་ར་ཅོག་འཐད། All Human Beings are same. • དུས་རབས་ ༢༡་པ། 21st Century. • ད་རེས་ཀྱི་གནས་སྟངས།Present scenario. • རྫོང་ཁའི་སྐད་ཡིག Dzongkha Language.

3. བསམ༌པ།The Thought

4. ཨེ་པཱལ་མངོན་པའམ་བསམ་པ།FORMATION OF AN APPLE THOUGHT གཟུགས་ནི་དམིགས་ པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ། Form functions as visualised object མིག་ནི་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ། Eye functions as support ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་བསམ་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ། Mental attention functions as ideation སྣང་བ་ནི་མངོན་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ། Appearance functions as visual manifestation ནམ་མཁའ་ནི་མི་སྒྲིབ་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ། Space functions as absence of an obscuring impediment གསལ་བ། Appearance མི་འགགས་པ། No obscuring་impediment ཨེ་པཱལ་གཟུགས། Apple form རྣམ་པར་ཤེས་པ། Consciousness མིག་གི་དབང་པོ། Physical Eye CAUSE རྒྱུ། CONDITION རྐྱེན། CONDITION རྐྱེན། CONDITION རྐྱེན། CONDITION རྐྱེན། ཨེ་པཱལ་སྲིད་པ།Existence of Apple

5. ཕྱི་ནང་འབྱུང་ཁམས་ཀྱི་འབྲེལ་བ།Relation of outer and inner elements.

6. འཕྲོ་མཐུད།Continued • ས་ཁམས། Earth element. • ཆུ་ཁམས། Water is more mysterious than Earth because it is moving, unstable and lighter. • མེ་ཁམས། Fire is more mysterious than Water because it is lighter, faster and less touchable. • རླུང་ཁམས། Air is more mysterious than Fire because it is still lighter and more invisible. • ནམ་མཁའ།Space is the most mysterious of all because it is never dull, never empty, most invisible and most open. If there is no space, there could be no earth, no water, no fire and no air. Space pervades all the element. • སེམས་ཁམས།Mind element is the most mysterious of all because it is invisible, it is beyond explanation and beyond thought or conception. Mind pervades all other elements. If there is no mind, there could be no other elements.

7. འཕྲོ་མཐུད།Continued • The earth quake cannot harm the mysterious sky, no matter how much it's powerful shaking overturn and destroy. • The ocean cannot harm the mysterious sky, no matter how much it's turbulent waves flood and destroy. • The fire cannot harm the mysterious sky no matter how much it's angry flames burn and destroy. • The hurricane cannot harm the mysterious sky no matter how much it's violent wind blow and destroy.

8. ACCORDING TO SCIENCE BODY CONSCIOUSNESS CELLS BRAIN MOLECULES CELLS ATOMS MOLECULES SUBATOMIC PARTICLES ATOMS LIGHT WAVES PARTICLES ENERGY (Inner Air) SUBTLE LEVEL (no substances) Science say- matter is everything and all is made up of matter.

9. ACCORDING TO QUANTUM PHYSIC • Quantum physics say that the consciousness is the ground of all being. • Atoms = is 99.999999999999% empty space. • Till recently atom was considered as last indivisible particle as a building block. • Recent finding says that atom is now divisible and is empty. • All matter seem to originate and exist by force. • Max Planck, founder of Quantum physics said that the mind is the matrix of all matter. • Quantum physics says that atoms are not things. It says that the objects are possibilities and not actual or real concrete structure or in-divisible solidity. • How the possibilities becomes the actuality or matter or solid? No mathematics works for possibility to become actuality. Possibility of possibility never becomes actuality. • How non-materials interact with material?

10. Continued.. • What is consciousness? • Being aware, knowing. • Consciousness is the ground of all being said by Buddha and as well said by quantum physics now. • Matter is the possibilities of consciousness to choose and become actual. • Do we live in the world or world exist in our consciousness? • Consciousness is the field of infinite potential possibilities.

11. 12 Interdependent Origin རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས། སངས་རྒྱས། མྱང་འདས། འཁོར་བ་མེད། མྱང་འདས་ལམ། རིག་པ། འཁོར་བའི་ལམ། སྡུག་བསྔལ་མེད། མ་རིག IGNORANCE འདུ་བྱེད་མེད། འདུ་བྱེད། KARMIC FORMATION སྡུག་བསྔལ། SUFFERING རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད། སྐྱེ་བ་མེད། རྣམ་པར་ཤེས་པ། CONCIOUSNESS སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི། BIRTH, OLD, SICK & DEATH སྲིད་པ་མེད། སྲིད་པ། EXISTENCE མིང་དང་གཟུགས་མེད། མིང་དང་གཟུགས། NAME & FORM ལེན་པ། GRASPING སྐྱེ་མཆེད་དྲུག 6 SENSE FACULTIES ལེན་པ་མེད། སྐྱེ་མཆེད་མེད། སྲེད་པ། CRAVING རེག་པ། CONTACT ཚོར་བ། SENSATION རེག་པ་མེད། སྲེད་པ་མེད། ཚོར་བ་མེད།

12. མཇུག་དོན།Conclusion • What is thought? བསམ་པ་ཟེར་མི་འདི་ག་ཅི་སྨོ། • རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་པའི་དངོས་པོ་ འཛམ་གླིང་ནང་མེད། • འདི་བཟུམ་སྦེ་ སེམས་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བརྟེན་ཏེ་གྲུབ་ནུག • རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་པའི་ཤེས་པ་ལུ་མཁྱེན་པ། རིག་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས། མྱང་འདས་ ཟེར་ཡང་གསུངས་ནུག • འདི་འབད་ནི་འདི་གིས་ རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལེགས་ཤོམ་བཟོ་སྟེ་ མནོ་བསམ་དང་ལཱ་ལེགས་ཤོམ་འབད་དགོཔ་འདི་ གནམ་མེད་ས་མེད་ གལ་ཆེཝ་ཨིན་པས།

13. རྒྱབ་རྟེན།References • Magic Dance- His Holiness DungseyThinleyNorbu Rinpoche. • གྲུ་གཟིངས་དད་པའི་རལ་གྲི། སློབ་དཔོན་ཐེག་མཆོག • Quantum Physcs:

14. རྒྱབ་རྟེན།References • Magic Dance- Late His Holiness DungseyThinleyNorbu Rinpoche. • The Treatise of the Ship Captain’s Sword • Quantum Physics (online): • Dr. Deepak Chopra • Dr. AmitGoswami • Dr. MachioKaku

15. བཀྲིས་བདེ་ལེགས།