Ակադեմիական գիտահետազոտական կոմպյուտերային ցանց ASNET-AM

1. Ակադեմիական գիտահետազոտական կոմպյուտերային ցանց ASNET-AM Վլադիմիր Սահակյան ՀՀ ԳԱԱ Ինֆորմատիկայի և ավտոմատացման պրոբլեմների ինստիտուտ ASNET-AM Annual Report Meeting 12 March, 2010, Yerevan, Armenia

2. Համառոտ նկարագրություն Ակադեմիական գիտահետազոտական կոմպյուտերային ցանցը (ASNET-AM) սկսել է գործել 1994թ. Կառուցվածքը և օգտագործման սկզբունքները մշակել և իրականացրել է ՀՀ ԳԱԱ Ինֆորմատիկայի և ավտոմատացման պրոբլեմների ինստիտուտի աշխատանքային խումբը:

3. Համառոտ նկարագրություն ՀՀ ԳԱԱ Նախագահության որոշմամբ (N22/1310 13.08.1997թ.) ցանցը հաստատվել է “որպես համաակադեմիական ասոցիացիա, որի հիմնական նպատակն է` ՀՀ ԳԱԱ ինստիտուտների, գիտահետազոտական հիմնարկների համար ստեղծել միասնական ինֆորմացիոն տարածություն` ապահովելով նրանց կապը հանրապետության պետական համալսարանների, գիտահետազոտական ինստիտուտների և միջազգային գլոբալ ցանցի հետ:” Նույն որոշման մեջ նաև նշվում է` “ցանցը գործում է տնտհաշվարկային եղանակով”

4. Համառոտ նկարագրություն 1998թ դեկտեմբերի 16-ի ՀՀ ԳԱԱ Նախագահության նիստը որոշեց ստեղծել ցանցի խորհուրդ ՀՀ ԳԱԱ Նախագահի գլխավորությամբ և “ցանցի զարգացման և մշակման պատասխանատու կազմակերպչություն հաստատել ՀՀ ԳԱԱ Ինֆորմատիկայի և ավտոմատացման պրոբլեմների ինստիտուտը, որի կազմում ստեղծել համապատասխան ստորաբաժանում” :

5. Համառոտ նկարագրություն 2009թ-ին ցանցը ընդգրկում էր 50 կազմակերպություններ Երևանում, Աշտարակում, Աբովյանում և Բյուրականում: Կազմակերպությունների միջև կապի հաստատման համար օգտագործվում են օպտիկամանրաթելային, ռադիոմոդեմային և պղնձալարային գծեր: Օգտագործվող օպտիկամանրաթելային գծերի որոշ մասը վարձակալված է Armentel-ից, Arminco-ից և հատկացված է ԱՐԵՆԱ հիմնադրամի կողմից: Ցանցի ծառայություններից օգտվում են 2000-ից ավելի գիտական աշխատողներ, ասպիրանտներ, մագիստրանտներ:

7. ASNET-AM ցանցի ինֆորմացիոն ռեսուրսները www.molbiol.sci.am www.orient.sci.am www.physiol.sci.am www.academhistory.am www.isec.am www.neuroscience.am www.asa.am www.elca.am www.aab.sci.am elib.sci.am ejns.sci.am lraber.sci.am JAF23.sci.am chemjournal.sci.am jmath.sci.am githrat.sci.am www.grid.am www.cluster.am sdfund.sci.am shs2009.sci.am www.vaprize.sci.am nip.sci.am mppsc2009.sci.am armlet1600.sci.am mail.sci.am mailinformer.sci.am research.sci.am scienceportal.am be.sci.am www.csit.am www.gallery.am www.asnet.am www.sci.am www.scs.am www.boh.am bsi.asnet.am iiap.sci.am www.math.sci.am www.mechins.sci.am www.flib.sci.am www.ipr.sci.am www.irphe.am www.chph.sci.am www.economics.sci.am www.genocide-museum.am www.iapp.sci.am www.ipsol.sci.am

8. ASNET-AM ցանցի ծառայությունները Permanent (wired & wireless) multiprotocol connectivity Managed and guarantied bandwidth Domain Name Service (DNS) E-Mail (SMTP, POP, IMAP), Webmail, Mailing Lists World Wide Web (HTTP,HTTPS) Internet accessible Information and Database Systems Secure Data Transmission (VPN, SSH, SFTP, SSL, Stunnel) Tele-education and Tele-conferencing Dial-in Voice Mail IP-Telephony Remote Administration Web Hosting Server/Router installation and maintenance, Archive Backup Antivirus, Antispam, Antispyware support Users Support & Consulting, IT Training & Education Video Webcasting Access to Armenian Grid

9. Ցանցի սպասարկող անձնակազմ • Պետրոսյան Արթուր Սերգեյի – ՀՀ ԳԱԱ լաբորատորիայի վարիչ, համակարգային ադմինիստրատոր • Պրոխորենկո Եվգենի Բորիսի - ՀՀ ԳԱԱ լաբորատորիայի վարիչ, համակարգային ադմինիստրատոր • Մանուկյան Կարինե Հայկի – սպասարկման ծառայության ադմինիստրատոր • Գալստյան Արսեն Գրիգորի – Ռադիոմոդեմային ծառայության ադմինիստրատոր • Պետրոսյան Գուրգեն Սերգեյի – հանգույցի ադմինիստրատոր • Բասկայանց Աշոտ Վալերիի – հանգույցի ադմինիստրատոր • Պետրոսյան Սերգեյ Հրանտի – հանգույցի ադմինիստրատոր • Մուշեղյան Հարություն Ժուդեքսի – հանգույցի ադմինիստրատոր • Առաքելյան Վահե Առաքելի – հերթապահ ադմինիստրատոր • Վարդանյան Էդուարդ Ժորայրի - հերթապահ ադմինիստրատոր • Մարդոյան Ալեքսանդր Լեվոնի –հերթապահ ադմինիստրատոր • Կաֆադարյան Կարինե Արտաշեսի – հերթապահ ադմինիստրատոր • Հարությունյան Գրիգոր Սամվելի - ճարտարագետ • Խաչատուրյան Հրայր Միքայելի - ճարտարագետ • Հաջինյան Գոհար – ինֆորմացիոն մենեջեր • Մելիքսեթյան Մերի – ինֆորմացիոն մենեջեր • Մինասյան Գայանե– ինֆորմացիոն մենեջեր • Մուշեղյան Գայանե Ժուդեքսի - հերթապահ

10. 2009 թ. ներդրվել են նոր ծառայություններ http://mail.sci.am Webmail համակարգի նոր տարբերակ, երեք լեզուներով PNAS սերվերի (‘@sci.am’-ով վերջացող) Էլ. փոստի հասցեների անվտանգ հասանելիության կազմակերպում ASNET-AM ցանցից դուրս Ցանցային անվտանգության ապահովման բարելավումներ՝ ներխուժման փորձերի կասեցում, ոչ ստանդարտ լուծումների շնորհիվ MailInformer (http://mailinformer.sci.am) ծառայության շահագործում՝ SMS ծանուցումով Էլեկտրոնային փոստի հակասպամային պաշտպանության նոր մեթոդների կիրառում Ցանցային սերվերների ծրագրային և ապարատային ապահովման թարմացում Ցանցի հիման վրա ստեղծվել և աշխատում է Հայկական ազգային գրիդ-ինֆրակառուցվածքը BSI ծրագրի շրջանակներում ցանցը կազմակերպում է գիտական կազմակերպությունների և նրանց ինֆորմացիոն ծառայությունների կապը համաեվրոպական գիտահետազոտական GEANT ցանցի հետ

11. BSI կապուղու հիմնական օգտագործողներ 2010 հունվար • Ինֆորմատիկայի և ավտոմատացման ինստիտուտ – 300 GB • Բյուրականիաստղադիտարան – 150 GB • ՀՀԳԱԱնախագահություն – 100 GB • Մեխանիկայի ինստիտուտ -- 95 GB • Երկրաբանականգիտություններիինստ-տ – 80 GB • Հիմնարարգիտական գրադարան – 80 GB • Կրթությանևգիտությաննախարարություն – 70 GB • Գիտության պետական կոմիտե -- 60 GB • Ֆիզիկականհետազոտություններիինստ-տ – 55 GB • Ռադիոֆիզիկայիևէլեկտրոնիկայիինստ-տ – 50 GB • Ֆիզիկայիկիրառականպրոբլեմներիինստ-տ – 50 GB • Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտ -- 500 GB

12. BSI կապուղու հիմնական օգտագործողներ 2010 փետրվար • Ինֆորմատիկայի և ավտոմատացման ինստիտուտ – 400 GB • Ռադիոֆիզիկայիևէլեկտրոնիկայիինստ-տ – 120 GB • ՀՀԳԱԱնախագահություն – 100 GB • Մեխանիկայի ինստիտուտ -- 95 GB • Հիմնարարգիտական գրադարան – 80 GB • Բյուրականիաստղադիտարան – 80 GB • Երկրաբանականգիտություններիինստ-տ – 80 GB • Կրթությանևգիտությաննախարարություն – 70 GB • Գիտության պետական կոմիտե -- 60 GB • Ֆիզիկականհետազոտություններիինստ-տ – 55 GB • Ֆիզիկայիկիրառականպրոբլեմներիինստ-տ – 50 GB • Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտ -- 500 GB

13. Traffic via BSI link(source ASNET-AM Cacti interface – SNMP data from Cisco 7304)

14. Ֆինանսավորման աղբյուրները 2002թ.-ից ՀՀ վարչապետի որոշմամբ ցանցի սպասարկման համար սկսվում է հատկացվել ֆինանսավորման աջակցություն: 2007թ.-ից ցանցը ստանում է պետական բյուջեից ֆինանսական աջակցություն մրցութային կարգով: 2009թ. Ցանցի բյուջեն բաղկացած էր մրցութային եղանակով ստացած գումարից և ցանցի անդամ-կազմակերպությունների կողմից ներդրումներից, որոնք ստացվում են անդամավճարների և պայմանագրերի տեսքով

15. Ֆինանսական բյուջե Ստացված է` Պետական բյուջեից մրցութային կարգով ` 31400 հազ. դրամ Անդամավճարներ և սպասարկման պայմանագրեր` 5464 հազ. դրամ ------------------------ Ընդամենը` 36864 հազ. դրամ Ծախսված է` Կապ և կապուղիներ` 14458 հազ.դրամ Սարքավորումներ, նյութեր` 4238 հազ.դրամ Աշխատավարձի ֆոնդ` 14000 հազ.դրամ Էլեկտրոէներգիա և տրանսպորտ` 1547 հազ.դրամ Վառելիք` 400 հազ.դրամ Պետական տուրքեր 900 հազ.դրամ Արենա հիմնադրամի անդամավճար` 988 հազ.դրամ Այլ` 333 հազ.դրամ

16. Ֆինանսական բյուջե Կապ և կապուղիներ` 14458 հազ.դրամ Այդ թվում` Ինտերնետի կապ /ADC/` 6572 հազ.դրամ Հեռուստ. աշտարակ` 570 հազ.դրամ Քաղաքապետարան /սյուներ/` 234 հազ.դրամ Արմինկո /օպտիկական գիծ/ 2160 հազ.դրամ Արմենտել /հեռ.գծեր/ 672 հազ.դրամ Արմենտել /CDN/ 3098 հազ.դրամ Արմինկո /ծառայություն/ 1152 հազ.դրամ

17. Շնորհակալություն