1 / 35

PREZENTIMI

PREZENTIMI. LETRAT ME VLERE Dr.sc. Armand Krasniqi. Kuptimi i letrave me vlerë. Me lëshuarën e tyre në qarkullim krijojnë detyrime me shprehjen e njëanshme të vullnetit;

harper
Download Presentation

PREZENTIMI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. PREZENTIMI LETRAT ME VLERE Dr.sc. Armand Krasniqi

  2. Kuptimi i letrave me vlerë • Me lëshuarën e tyre në qarkullim krijojnë detyrime me shprehjen e njëanshme të vullnetit; • Janë dokumente të shkruara me të cilat mund të përcaktohet ndonjë e drejtë pasurore e cila është inkorporuar në letër dhe është e patjetërsueshme pa ekzistimin e letrës me vlerë; • Letra me vlerë është karakteristike se i takon atij që e mban që nënkupton se është e lidhur ngushtë me subjektin që e mban; • Roli i letrave më vlerë në të drejtën biznesore dhe biznesin në përgjithësi është shumë i madh; • Letrat me vlerë janë dokumente të cilat përpilohen me shkrim; • Formaliteti (Forma) është njëra ndër karakteristikat kryesore të saj; • Kjo nënkupton se ato prodhojnë efekt juridik dhe ekonomik vetëm nëse janë të krijuara në formën të cilën shprehimisht e përcakton ligji;

  3. Letrat me vlerë i paraqesin dy vlera: • Vlerën e vet që kanë; dhe • Vlerën të cilën e mbajnë; • Nga kjo del se letrat me vlerë mbanë dy lloje të drejtash: • Të drejtat në vet letrat me vlerë që t’i posedon ato; dhe • Të drejtat të cilat dalin nga letrat me vlerë (ajo se çfarë është shkruar në të); • Letrat me vlerë mundësojnë zhvillim të shpejtë dhe të sigurt të biznesit; • Lehtësojnë qarkullimin në biznes dhe rrisin sigurinë juridike;

  4. Një letër me vlerë për të shërbyer si dokument i bazuar me ligjin duhet t’i plotësojë disa karakteristika të domosdoshme:

  5. Duhet të cilësohet lloj i letrës me vlerë p.sh. sikurse që është fjala për kambialin, çekun, fletdetyrimin, etj; • Firmën, respektivisht emërtimin dhe selinë e lëshuarësit të letrës me vlerë; • Firmën, respektivisht emrin e personit me urdhrin e të cilit lëshohet letra me vlerë; • Caktimi i saktë i detyrimit i cili del nga letra me vlerë (elementet gjeografike, kalendarike etj) • Nënshkrimi i lëshuarit të letrës me vlerë ose faksimili i lëshuarit nëse kjo behët në seri; • Nënshkrimi

  6. SIPAS NATYRËS SË TË DREJTAVE QË MBAJNË NE VETE, LETRAT ME VLERË MUND T’I NDAJMË NË • Detyrimejuridike; • Kambialidheçeku • Sendorereale – juridike; • Tëdrejtat e pasurisëapohipotekës • Letra me vlerëtëkorporatave; • Aksionet

  7. LLOJET E LETRAVE ME VLERË • Ndarjen e letrave me vlerë zakonisht ndahet sipas kriterit të bartësve të tyre; • Të këtilla janë: • Letrat me vlerë me emër; • Letrat me vlerësipasurdhrit; • Letrat me vlerësipasprurësit;

  8. Letrat me vlerë me emër janë ato letra ku • Është i cekur emri i bartësit te të drejtave pronësore dhe juridike të cilat i përmban vet letra; • Vetëm personi i cili është i cekur në letër mund t’i realizojë këto të drejta; • Personi i cili e posedon letrën me vlerë ka mundësi që atë ta bartë në personin tjetër; • Letrat me vlerë me emër garantojnë siguri të madhe të qarkullimit; • Me humbjen e kësaj letre ka mundësi të behët amortizimi i tyre;

  9. Letrat me vlerë sipas urdhrit janë ato letra ku; • Krijojnë lehtësira në sferën e qarkullimit ekonomik – juridik; • Bartën shumë lehtë dhe në mënyrë të thjeshtë me emër të personit tjetër; • Posedojnë klauzolën “paguaj sipas urdhrit”; • Bartja e tillë e së drejtave quhet ndryshe “INDOSIM” • Me rastin e humbjes së tyre ka mundësi të behët amortizimi i tyre;

  10. Letrat me vlerë sipas prurësit; • Janë letra me vlerë shumë më të avancuara se dy llojet e sipërme; • Janë të liruara nga formalitetet e shumta; • Bartja e të drejtave nga letra behët shumë shpejtë; • Karakteristikë e këtyre letrave është se në to fare nuk ceket poseduesi i tyre; • Si posedues legjitim i tyre konsiderohet çdo person i cili e disponon letrën me vlerë; • Ky lloj i letrave me vlerë nuk siguron siguri të madhe; • Mundësia e keqpërdorimit të tyre është shumë e madhe; • Të këto letra me vlerë nuk ka mundësi të behët amortizimi pasi që kur humbet letra automatikisht humbet edhe e drejta që del nga ajo;

  11. LETRAT LEGJITIMUESE DHE SHENJTA • Letrat legjitimuese janë dokumente (shkresa) sipas të cilave: = poseduesi i tyre është formalisht i autorizuar që nga lëshuari i tyre të kërkojë që të kryej ndonjë veprim i cili është i cekur në të; • Letrat legjitimes konsiderohen letra me emër; • Këto letra mund të konsiderohen edhe letra sipas prurësit; - Shenja legjitimuese mund të jenë p.sh: = biletë udhëtimi = shenjat e gardërobave; = shenjat e mallrave; = shenja të caktuara – numra etj;

  12. FLETAKSIONETKuptimi dhe rëndësia e fletaksioneve • Flet – aksionet janë letra me vlerë që paraqesin risi në sisteminjuridik, • po ashtu janë të lidhura me afirmimin e plotë të shoqataveaksionare te ne si njërit nga subjektet themelore ekonomike;

  13. Fletaksioni është letër me vlerë me të cilën realizohet pronësia në: • mjetet e deponuara në ndërmarrje, • bankë ndonjë subjekt tjetërekonomik, • në organizatat tjera financiare, • ne organizata për sigurimin endonjë personi tjetër juridik i cili mund të arrijë fitim.

  14. Poseduesi i fletaksionit i fiton 2 të drejta themelore 1. PJESMARRJA NË PJESEN E FITIMIT 2. E DREJTA E PJESMARRJES NË QEVERISJES E SUBJEKTIT BIZNESOR;

  15.  Mund të ekziston fletaksioni pa të drejtën e pjesëmarrjes nëqeverisje;  Kur fletaksioni bartet nga një person në tjetrin bartet pronësia e cilaështë shënuar në të fletaksionet; janë shumë e përshtatshme për bashkimin e kapitalit të stimulimit maksimal të angazhimit të mjeteve të disponuar;  Fletaksionet mund të lëshohen në valutën nacionale dhe të huaj mirëpo, brenda kufijve tonë në treg mund të shiten dhe të blihenvetëm me valutën nacionale;  Fletakisonet paguhen në të holla , ( por ka mundësi edhe në sende edhe në të drejta , me një kusht që vlera e këtyre sendeve tëshprehet në të holla );

  16. Fletaksioni përbëhet nga 2 pjesë : NË PJESEN E PARË TË FLETAKSIONIT E CILA QUHET BAZA • (d.m.th. duhet të shënohen të gjitha elementet themelore të fletaksionit ). NE PJESA E DYTË PËRBËHET NGA PJESA E KUPONIT • ( triskës ) që shërbejnë për pagimin e dividendit;

  17. LËSHIMI I FLETAKSIONIT • Vendimin për lëshimin e fletaksioneve e nxjerr organi përkatës i qeverisjes të ndonjë subjekti ekonomik ekzistues (apo themeluesi p.sh . i ndonjë shoqate të re aksionare .

  18. Me vendimin mbi lëshimin e fletaksioneve në veçanti përcaktohet 1. EMERTIMI I LËSHUESIT TË FLETAKSIONEVE ; 2. SHENJA E OBLIGACIONIT QË LËSHOHET NË EMER APO SIPAS PRUESIT (sjellësit) ; 3. MËNYRA E PAGIMIT TË DIVIDENDËS ; 4. KOHA E RREGJISTRIMIT TË FLETKASIONEVE ; 5. MENYRA E RREGJISTRIMIT TË FLETAKSIONEVE ; 6. TE KUSH DHE NË CILIN AFAT BËHET PAGESA E MJETEVE PËR BLERJES EFLETAKSIONEVE ; • NË CILIN AFATË BËHET KTHIMI I MJETEVE TË PAGUARA NË RASTË TË EMITIMIT TË FLETAKSIONEVE (heqje dore ); • LLOJET E FLETAKSIONEVE ; • PAGESA E FLETAKSIONEVE ; 10. BARTJA E RREZIKUT etj;

  19.  Mjetet për blerjen e fletaksioneve mund të paguhen menjëherë apo me këste (kur pagesa bëhet me këste blerësit të fletaksionit i lëshohet fletaksioni i përkohshem në të cilën ç’do pagës e kësteve vërtetohet me shkrim . •  Në rast se poseduesi i fletaksionit e bënë pagesën në tërësi tërhiqet fletaksioni i përkohshëm dhe i lëshohet fletaksioni i rendomë i lëshuar.

  20. PËRMBAJTJA E FLETAKSIONIT • Fletaksioni si letër me vlerë duhet ti përmbaj të gjitha elementet që janë të parapara si : 1. SHENJËN SE ËSHTË ME FLETË AKSION 2. SHENJËN E LLOJIT TË FLETAKSIONIT , FIRMENRRESPEKTIVISHT SELIN E LËSHUESIT TË FLETAKSIONIT ; 3. FIRMEN RRESPEKTIVISHT EMRIN E BLERSIT APO SHENJEN NË EMER TËCILIT LËSHOHET FLETAKSIONI ; 4. AFATET E PAGIMIT TË DIVIDENDËS etj.

  21. Elementet e kuponit për pagimin e dividend janë 1. NUMRI RENDOR I KUPONIT ; 2. NUMRI I FLETAKSIONIT SIPAS TË CILIT DIVIDENDA PAGUHET ; 3. EMERTIMI I LËSHUESIT TË FLETAKSIONIT ; 4. VITI NË TË CILIN DIVIDENDA PAGUHET DHE FAKSIMILI I NËNSHKRIMI I PERSONAVE TË AUTORIZUAR ( lëshuesit të fletaksioneve.)

  22. LLOJET E FLETAKSIONEVE të përkohshme përhershme;

  23. duhet ta bëjmë dallimin e feltaksioneve • në emër , • sipas urdhrit dhe • sipas prurësit

  24. Sipas radhës së lëshimit fletaksionet munden me qenë; • të themeluesit , • të emisiont të pare apo të emisioneve të ardhshme; • fletaksionetmunden me qenë pa të drejt vote dhe me të drejt vote ose; • me tëdrejtën e një vote apo me të drejtë më më shumë vota në kuvendine aksionarve .

  25. Rëndësi të veçanet kanë fletaksionet me prorioritet në këtë relacionme fletaskionet e rëndomta • Keto kanë të drejtën përparësinë në pagës tëdividendë po ashtu të drejtë pagese me procedurën e falimentimit.

  26. Fletaksionet me prioritet mund të jenë: •  KUMULATIVE DHE   •  PARTICIPUESE Flet aksioni KUMULATIV jep poseduesit të saj të drejtë pagese të dividend paguar KUMULATIVE; Fletaksionet PARTICIPUESE, prioritare i japin poseduesit krahas tëdrejtës dividend edhe të drejtën e ndarjes së fitimit në marrëveshjenme vendimin mbi emetimin e këtyre fletaksioneve .

  27. FLETËDETYRIMI

  28. FLETËDETYRIMI • Është dokument i shkruar me të cilin emituesi i saj obligohet që, subjektit të shënuar në fletëdetyrim (apo edhe sipas urdhrit të tij) prezentuesit të fletëdetyrimit, në ditën, muajin dhe shumë e caktuar t’i paguaj shumën e shënuar në kupon;

  29. fletëdetyrimi participativ • Ekziston edhe fletëdetyrimi participativ – që nënkuptron që poseduesi i tij , përveç kamatës (interesit) fiton edhe të drejtën për pjesëmarrje në fitimin i cili është i përcaktuar për emituesin e fletdetyrimit: • Në jetën praktike fletëdetyrimi mund të emitohet me garancion dhe pa garancion;

  30. Ndërmarrjet dhe institucionet shoqërore – politike por edhe subjektet tjera juridike mund t’i emitojnë (jepin) fletëdetyrimet • në emërin dhe llogarinë vet, • në emrin e vet dhe në llogari të dikujt tjetër, dhe • në emër dhe llogari të subjekteve të tjera;

  31. Fletëdetyrimi mund të shprehet në valutën e vendit dhe në valutë të huaj; • Blerësi i fletëdetyrimit e fiton të drejtën vetëm pasi që të paguaj çmimin e saj në tërësi: • Fletëdetyrimi duhet të përmbajë: • Firmën respektivisht emrin dhe selinë e emituesit tëfletëdetyrimit; • Firmën respektivisht emrin e blerësit të fletdetyrimit; • Lartësinë e shkallës së kamatës; • Përqindjne e pjesëmarrjes në fitim nëse është përcaktuar; • Afatet e pagimit të kamatës; • Vendin dhe datën e emitimit së bashku me numrin serik dhe kontrollues të fletëdetyrimin; • Faksimilin së bashku më nënshkrim e subjekteve të autorizuara;

  32. Leksione per: FLETË ARKA CETEFIKATI FLETË KOMPERCIALJA

  33. Fletarka • Fletarka– është letër me vlerë për shumën monetare të caktuar e cila duhet të përmbushet në afatin e arritjës në bazë të shkallës së caktuar të kamatës; • Fletarkën mund ta emitojë banka, organizata e caktuar financiare dhe institucioni kompetent shoqëror – politik; • Rëndësia e tyre qëndorn sepse nëpërmjet të shitjës së tyre emituesi i tyre tubon mjete monetare afatshkurta; • Fletarka emitohet në bazë të vendimit të organit kompetent të emituesit të saj; • Zakonisht fletarka jepet me afatin e arritjes deri në një vjet;

  34. Certifikati • Certifikati – është dokument i shkruar për mjetet e deponuara në bankë apo në ndonjë institucion tjetër kompetent në bazë të nja afati të shkurtë të kthimit – deri në një vit;

  35. Fletëkomercialja • Fletëkomercialja – është letër me vlerë e cila aplikohet nëpërmjet të shitjës në funksion gjatë tubimit të mjeteve monetare në një afat të shkurtë; • Emitohet nga ndërmarrjet dhe nga subjektet e caktuara juridike – ekonomike në bazë të kompetencave ligjore;

More Related