BONG GÂN

2. BONG GÂN BS. NguyễnPhúcQuảng BộmônNgoại YHHĐ - VATM

3. Cáccâuhỏicầntrảlời • Phânđộ bong gân? • Cơsởsinhlýhọcđiềutrị bong gân? • Chẩnđoán bong gân? • Cácvịtríchọchútdịchgối, cổchân hay dùng? • Điềutrịbảotồn bong gân? • Nhữngviệckhôngnênlàmkhi bong gân • Cáchkhámmộtsôdấuhiệutổnthươngvùnggối?

4. Kháiniệm. • Làtổnthương do chấnthươnggâynên • Bộphậntổthương: • Hậuquả: khớplỏnglẻo, tràndịch, sưngđau • baohoạtdịch: rách, dãn • Dâychằng: căngdãn, đứt, rách, bong vịtríbám • Baokhớp: rách, dãn

5. Cácgiaiđoạnbệnhhọc. • Giaiđoạnviêmtấy: 72 giờsauchấnthương • nướchoạtdịchvàmáutụ do cáctổnthươngmạchmáungấmvàocácmôbịtổnthương, cókhitràncảvàotrongkhekhớp • Giãnmạchlàmthoátmáungoàimạch, làmtăngthêmphùnềvàgâyđaunhức

6. Cácgiaiđoạnbệnhhọc • Giaiđoạnhồiphục:6-8tuần - Cácnguyênbàosợixuấthiện, hìnhthànhsợi collagen non vàcuốigiaiđoạnsẽcóđộbềngầnnhưchưabịđứt. - Tậpluyệnhợplýtronggiaiđoạnnàysẽđemlạikếtquảtốt: tránhđểdâychằng co rút, dínhmôxungquanhvàđịnhhướngcácsợicolagen

7. Cácgiaiđoạnbệnhhọc • Giaiđoạntạohìnhlại: 12-18 tháng - Vàotuầnlễthứ 6 sợi collagen non đãđủsứcchịuđựngđượcsứckéocăngsinhlý song phảimất 12-18 thángcácsợi collagen nàymớithựcsựtrưởngthànhvàchịuđượcmọisựkéocăngcủavậnđộngbìnhthường - Đốivới bong gânđộ 3, khidâychằngbịđứthẳnvàdilệchxanhau, diễnbiếncủahaigiaiđoạnphụchồivàtạohìnhtuỳthuộccáchxửtrítổnthươngkhácnhau

8. Triệuchứngcơnăng • Cơchếchấnthương • Đau: đauchói…têbì, hếtđau…nhứcnhối • Sưngnề • Giảmhoặcmấtcơnăng • Cóthểnghetiếng “rắc” khichấnthương (thườngđộ III)

9. Triệuchứngthựcthể • Sưngnề, tím • Đauchóikhiấnvàodâychằngchấnthương • Dấuhiệulỏnglẻokhớp(độ III) • Dấuhiệutràndịchkhớp. • Khámcáctổnthươngkèmtheo

10. X quang • Thườngkhôngthấygìbấtthường • Độ III cóthểthấy: Hìnhảnhkhekhớprộng, bong điểmbámgân • Tổnthươngxươngphốihợp

11. Mứcđộtổnthương • Bong gânnhẹ (độ I):đauvừa, sưngtạichỗ, vẫncửđộngđược. Thờigianlànhhoàntoànkhoảng 4-6 tuần

12. Bong gântrungbình (độ II):cóthểnghetiếng“rách” nhỏkhibịchấnthương. Khớpsưngto vàđaunhiềulàmvậnđộngkhókhăn. Vàingàysaucóthểcódấubầmtímngoàida. Bệnhvẫnphụchồinhưnglâuhơn, khỏang 4-8 tuần.

13. Bong gânnặng (độ III):dâychằngbịđứthoàntoàn, khớpsưngvàrấtđau,“lỏnglẻo ” rấtrõvàcửđộnghếtsứckhókhănvàrấtđau. Mứcđộnàycầnđượcđiềutrịtíchcựcmớimongphụchồihoàntoàn, cóthểkéodàitới 12 tuần.

14. Xửtrí bong gânđơnthuần • ngaysaukhichấnthương: • Băngthunđểbăngépvùng bong gân, giữbăngítnhất 48 giờ. • Chườmlạnhngoàibăngtrongsuốt 4 giờđầutiêntheomứcđộcứcách 20-30 phútchườmmộtlần, sauđóchườmthưahơntrong 72h đầu • Kêcaochi • Thuốcgiảmđau, khángviêm • Nếucódịchkhớpnhiềuthìhútdịch

17. Vịtríchọchútdịch

18. Xửtrí bong gânđơnthuần Điềutrịbảotồn. • Độ 1: chỉcầnbấtđộngkhớpnhưtrêntrong 2-3 ngày. • Độ2-3 -Quan trọngnhấtlàcốđịnhkhớptrongkhoảng4-6 tuần • Tậplêngâncáccơbịbấtđộngvàtậpvậnđộngcáckhớpkhôngbịcốđịnh. • Sauthờigianbăngbột: chobệnhnhântậpvậnđộngkhớpnhẹnhàngkhônggâyđau, tậptăngdầntừnhẹđếnmạnh

19. Điềutrịphẫuthuật. • Cáchđiềutrịtốtnhấtđốivới bong gânđộ3 • phẫuthuậtkhâuápkhíthaiđầuđứtrồibấtđộngvùngtổnthương 4-6 tuần • chỉđịnhphổbiếnđốivớibệnhnhânlàvậnđộngviênthểthaodưới 40 tuổivàthườngđượctiếnhànhvàotuầnlễthứ 3 sauchấnthương, khimáutụvàphùnềđãhếtsẽchokếtquảtốt.

20. Khôngnênlàm • Bóp, kéonắnhoặcchườmnóng (kểcảdầunóng),ítnhấttrongvòng 48-72 giờđầutiên. • Uốngrượutrongthờigiannày. • Khôngtiêmbấtkỳthuốcgìtạichỗ, kểcảthuốctê. • Đắpthuốcnam-bắc • Vậnđộngkhôngđúng

21. Bong gângối • Khámkhớpgối • Dấuhiệutổnthươngdâychằngbên • Dấuhiệutổnthươngdâychằngchéo • Dấuhiệutổnthươngsụnchêm • Dấuhiệutràndịch • Điềutrị: • Bấtđộngbằngnẹphoặcbộtđùi-cẳng-bànchân • Phẫuthuật

22. CÁC NGHIỆM PHÁP ĐÁNH GIÁ DÂY CHẰNG KHỚP DẤU TOÁC KHỚP GỐI

23. DẤU NGĂN KÉO

25. XIN CẢM ÅN