International Organization for Migration

1. International Organization for Migration Leaving detention… De invloed van vreemdelingendetentie op de terugkeerbereidheid van migranten in detentie Adri Zagers Beleidsmedewerker IOM 24 januari 2012

2. Opbouw presentatie • IOM • Vraag- en doelstelling onderzoek Mieke Kox • Methodologie • Onderzoeksresultaten • Onderzoeksgroep • Verschillende categorieën respondenten • Vreemdelingendetentie in het besluitvormingsproces • De invloed van vreemdelingendetentie op de terugkeerbereidheid van verschillende categorieën respondenten • Terugkeerbereidheid versus terugkeermogelijkheden • Conclusies van het onderzoek • Discussie IOM International Organization for Migration

3. IOM • Intergouvernementele organisatie • Sinds 1951 • Momenteel 146 lidstaten • Meer dan 460 kantoren over de hele wereld • Operationeel in het veld IOM International Organization for Migration

4. IOM Migration for the Benefit of All • Landen van herkomst • Landen van bestemming • Migranten IOM International Organization for Migration

5. IOM in Nederland • Assisted Voluntary return (AVR) • Meer dan 23.000 vertrekkers sinds 2000 • Migratie en Ontwikkeling • Meer dan 500 tijdelijke uitzendingen sinds 2006 • Overkomsten naar Nederland • Meer dan 15.000 overkomsten sinds 1996 IOM International Organization for Migration

6. Achtergrond van het onderzoek • Vreemdelingendetentie als middel in terugkeerbeleid • Dit middel wordt ook wel gezien als afschrikking • Conclusie onderzoek naar terugkeermogelijkheden vanuit detentie: • Met name gebrek aan terugkeerbereidheid hindert de terugkeermogelijkheden van migranten uit detentie IOM International Organization for Migration

7. Vraag- en doelstelling van het onderzoek • Centrale vraag: • In welke mate wordt vreemdelingendetentie door migranten in detentie beschouwd als specifieke afschrikking om terug te keren naar het land van herkomst? • Meerledige doelstelling: • Het besluitvormingsproces van migranten tav terugkeer in kaart brengen • De invloed van het verblijf in vreemdelingendetentie op dit proces uiteenzetten • De specifieke afschrikking van vreemdelingendetentie in kaart brengen ten behoeve van de kennisontwikkeling IOM International Organization for Migration

8. Methodologie • Meerdere methoden: • Literatuuronderzoek • Interviews met 81 migranten in detentie • Dossieronderzoek bij IOM en IND • Informatie DT&V • Beperkingen • Gevolgen voor representativiteit IOM International Organization for Migration

9. Onderzoeksresultaten I • Onderzoeksgroep • 90% mannen, 10% vrouwen • Gemiddelde leeftijd van 34 jaar • Afkomstig uit 36 landen • Bijna de helft uitgeprocedeerd asielzoeker • Gemiddeld 8 jaar legaal en 3,5 haar illegaal in Nederland • Detentieduur varieert van paar dagen tot 15 maanden • 56% eerste keer in vreemdelingendetentie • 21% is ongewenst verklaard, 6% heeft een verzoek tot OVR IOM International Organization for Migration

10. Onderzoeksresultaten II • Verschillende categorieën respondenten: • Veiligheidsaspecten als migratiemotief • Economische aspecten als migratiemotief • Sociale aspecten als migratiemotief IOM International Organization for Migration

11. Onderzoeksresultaten III • Besluitvormingsprocessen migranten buiten en in vreemdelingendetentie vergelijkbaar • Vreemdelingendetentie vormt echter een extra factor in het besluitvormingsproces • Meerderheid: vreemdelingendetentie heeft geen invloed op terugkeerbereidheid • Minderheid: vreemdelingendetentie vergroot terugkeerbereidheid • Erg kleine groep: vreemdelingendetentie verkleint terugkeerbereidheid IOM International Organization for Migration

12. Onderzoeksresultaten IV • De invloed van vreemdelingendetentie op de terugkeerbereidheid van verschillende categorieën respondenten • Migratiemotief • Levenskansen • Sociale aspecten • Gezondheidsaspecten • Gevolg: meerderheid van de onderzoeksgroep wil Nederland niet verlaten IOM International Organization for Migration

13. Onderzoeksresultaten V • Terugkeervoorwaarden van migranten • Terugkeerbereidheid versus terugkeermogelijkheden • Gebrek aan terugkeerbereidheid lijkt nog steeds van invloed op terugkeermogelijkheden • Ook andere factoren lijken hierbij een rol te spelen • Impact op de resultaten van vreemdelingendetentie IOM International Organization for Migration

14. Onderzoeksresultaten VI Bron: Dienst Terugkeer en Vertrek, 26 oktober 2011 IOM International Organization for Migration

15. Conclusies • Vreemdelingendetentie was voor een beperkte groep respondenten een specifieke afschrikking om terug te keren • Verblijf in vreemdelingendetentie slechts één van de vele factoren in besluitvormingsproces tav terugkeer • Zowel factoren in besluitvormingsproces als terugkeervoorwaarden lijken lastig te beïnvloeden met overheidsbeleid IOM International Organization for Migration

16. Discussie • Theoretische implicaties • Politieke implicaties • Gebruik vreemdelingendetentie versus alternatieven voor vreemdelingendetentie • Onderzoeksimplicaties • Onderzoek onder een grotere onderzoeksgroep herhalen • Kosten en baten van vreemdelingendetentie in kaart brengen • Terugkeermogelijkheden van vreemdelingen in detentie onderzoeken • Effect van detentie op de gezondheid van migranten in kaart brengen • Vertrekvoorwaarden in kaart brengen IOM International Organization for Migration

17. IOM the Netherlands Vragen? Het onderzoeksrapport ‘Leaving detention…’ is te downloaden en/of te bestellen via de website van IOM: http://www.iom-nederland.nl/dsresource?objectid=4796&type=org IOM Nederland www.iom-nederland.nl 070-3181500 www.iom.int