950 likes | 1.15k Views
Pro tocollering dia gnostiek. Vermoeden van zwakbegaafdheid en verstandelijke beperking DAG 2. Terugblik dag 1. Prodia Situering , denkkaders , begrippen Theorie Zwakbegaafdheid en verstandelijke beperking Toepassing Zorgcontinuüm fase 0 – 1 Zorgcontinuüm fase 2
E N D
Protocollering diagnostiek Vermoeden van zwakbegaafdheid en verstandelijkebeperking DAG 2
Terugblik dag 1 • Prodia Situering, denkkaders,begrippen • Theorie Zwakbegaafdheid en verstandelijkebeperking • Toepassing Zorgcontinuümfase 0 – 1 Zorgcontinuümfase 2 Deel 1 van het diagnostischetraject Huiswerkopdracht
Handelingsgerichtwerken Prodia, denkkaders 7 uitgangspunten/principes • Onderwijs- en ondersteuningsbehoeften • Transactioneel (wisselwerking, afstemming) • De leerkracht doet ertoe • Het positieve • In constructieve samenwerking • Doelgericht • Systematisch en transparant
Agenda dag 2 • Casus: voorstelling en feedback • VervolgFase 2: diagnostischtraject • Indicering- & adviesfase • Handelen en evalueren • Concrete tools terinspiratie • Diagnostischmateriaal, e.a. • Feedback • Terugblik op de tweedaagse • Noden en knelpunten
1. Casussen Voorstelling& feedback
Huistaak Casus voorbereiden • In eigenmultidisciplinair team • Bijvoorkeurnieuwe casus, zomogelijkt.e.m. plan onderzoeksfase • Of ‘oude’ casus: gegevensopnieuwordenen en bespreken in team • Volgens het Prodia-protocol • Gebruikstructuur van het huiswerkformulier Op 2e trainingsdagplenairbrengen
Intakefase • Doel Hulpvraagduidelijk Samenwerkingsrelatie Relevante info • Uitgangspunten Subjectiefkarakter Rol: begeleider • Werkwijze Luisteren, doorvragen, structureren Hulpvraagverwoorden in termen van cliënt
Strategiefase • Doel Stappenbepalen • Uitgangspunten Informatieobjectiveren Vakkennis, rol expert • Werkwijze Reflecteren Kijkenwataan de hand is en hoe ernstig Multidisciplinair
Huistaak: strategiefase • Clustering: positieve- en risicofactoren • Leerling • School- en klassituatie • Thuissituatie • Taxatie van de ernst van de situatie • Op basis van de criteria van Rutter • Op basis van positieve- en risicofactoren clustering • Diagnostisch scenario
Huistaak: strategiefase • Hypothesen • Onderkennende? • Indicerende / adviserende? • Weerhouden hypothesen: onderzoeksvragen • Als… dan…-redeneringen • Overleg cliënt • De onderzoeksvragen • De grote lijnen van het onderzoek
Onderzoeksfase Stappen(indienonderzoeknodig) Watonderzoeken? Hoe onderzoeken? Onderzoekuitvoeren Resultatenverwerken en interpreteren 14
Huistaak: onderzoeksfase • Wat onderzoeken? • Om hypothese te bevestigen • Om hypothese te ontkrachten • Hoe onderzoeken? • Onderzoeksmethodes Gesprekken, observaties, materiaalstudie, testing… • Informanten Ouders, leerling zelf, leerkracht(en)
“Het is met een nieuw idee als met nieuwe schoenen. • Men heeft er in het begin meer last dan gemak van.” • Cees BuddinghNederlands letterkundige (1918-1985)
Andere casussen Zelfde stramien
Enkele stellingen… Scholen hoeven het IQ-cijfer van een leerling niet te kennen, enkel het betrouwbaarheidsinterval. 2. Labels zoals ‘zwakbegaafd’ en ‘licht VB’ werken als self-fulfilling prophecy. Leerkachten en ouders passen hun verwachtingen aan op basis van IQ cijfers. Daarom zijn we zeer zuinig op intelligentieonderzoeken. 3. Een breed gemeten IQ van 5 jaar oud is recent genoeg voor een advies BuO, uitgezonderd als het IQ op kleuterleeftijd werd gemeten.
2. DiagnostischtrajectVervolg Indiceringfase Adviesfase Handelen & evalueren
Uitbreiding van zorg: HGD-traject Aanmelding • Intakefase • Strategiefase • Onderzoeksfase • Indiceringsfase • Adviesfase Handelen en evalueren
4. Indiceringsfase • Doel Op handelengericht Welkeverandering is wenselijkvoordezeleerling -> “wat is eraan de hand en wat is nodig”? • Uitgangspunten Reflectie Inzichten van verandering en veranderbaarheid • Werkwijze Vanuit: Lijst van veranderdoelen Naar: Onderwijs – en opvoedingsbehoeftenformuleren
Indiceringsfase: Inhoud Stappen • Integratiefbeeldschetsen (= diagnose) • Watveranderen en waarom? • Opvoedings- en onderwijsbehoeften • Aanbevelingen
Integratief beeld • Indicerendediagnostiek • Sterktes en zwaktes Bijv. Ll. Profielcognitievevaardigheden Profielsociaalaanpassingsgedrag Bijv. context: Steunpunten • Factoren die invloedhebben op probleem Uit Intake**, strategie- en onderzoeksfase • Veranderbarefactoren
Integratief beeld • Onderkennendediagnostiek • De zeselementen van de onderzoeksfase Resultatensamenbrengen en integreren Complexiteitmeenemen • Aandachtvoor de onderkennende criteria Grenswaarden en betrouwbaarheidsgrenzen Oogvoor nuances en context • Klinischdiagnostischoordeel
Integratief beeld Zietheorie (definitie en algemene criteria) “ Brede ontwikkelingsbelemmering, gekenmerkt door significantebeperkingen in het intellectueelfunctionerenén in het sociaalaanpassingsgedrag” Vier criteria: • Het intelligentiecriterium • Het criteriumsociaalaanpassingsgedrag • Het ontwikkelingscriterium • (Het procescriterium!) Wanneer sprake van verstandelijke beperking?
Wat veranderen en waarom? • Indicering: veranderdoelenbepalen • Welveranderbaar • Bv. leervormen, klasmanagement, samenwerkingts school en ouders... • Welkeveranderingenwenselijkvrouders, lkr en lln, met welkdoel en op welketermijn? • Belang van concrete info uit de intake • Aandachtvoorpositieve en beschermendefactoren Voorbeeld Maaike, licht VB: gebaatbijvisueel, concreet en manipuleerbaarmateriaalbijrekenopgaven. Hierdoormeersucces, meerplezier en beterpresteren.
Opvoedings- en onderwijsbehoeften • Indicering: behoeften/nodenvan de leerling • Instructiesnodig die... • Opdrachtennodig die... • Eenleerkrachtnodig die... • Oudersnodig die… • … Ondersteuningsbehoeftenleerkracht en ouders: naaradviesfase!
Opvoedings-& onderwijsbehoeften Enkelevoorbeelden • Indiceringfase • Jan heefterbaatbijdatbijuitleg van nieuweleerstof, de leerkrachtcheckt of hij de instructieheeftbegrepen. • Lukas heeftnoodaan feedback die hem met zichzelfvergelijkt (adhvgrafiekje met eigenvorderingen). • Adviesfase • De leerkrachtheeftnoodaanmateriaalomtijdens de taallessenvoorToontekunnendifferentiëren, noodaanondersteuning van collega’s… • De oudershebbennoodaankennis en inzicht in de toekomstmogelijkheden van hun kind met VB, visueelmateriaalomcomplexere taken overzichtelijktemaken...
Ondersteuning bieden • Ontwikkelingspsychologie • Zone van naasteontwikkeling • Belangrijkeprincipes: • Betrokkenheid en actieveinbrengvh kind • Responsiviteitvdomgeving op initiatievenvh kind • Samenactiviteitendoen • Leerpsychologie • Belangrijkeprincipes: • Opsplitsen van complexevaardigheden in kleinedeelstappen • Aanbieden en geleidelijkafbouwen van diverse hulpbronnen • Systematischgebruiken van bekrachtigers
Ondersteuning bieden • Cognitieve informatieverwerkingsbenadering Bevorderen van • Zelfstandigheid • (intrinsieke) Motivatie en zelfsturing • Eigen inbreng en verantwoordelijkheid
Aan de slag! Uitwerken indicering bij eigen casus • Integratief beeld • Indicering • Onderkenning • Veranderdoelen • Onderwijs- en opvoedingsbehoeften • Aanbevelingen • Maximaal wenselijk • Minimaal noodzakelijk • Telkens argumenten pro en contra
Adviesfase • Doel • Komen tot akkoordintegratiefbeeld en advies • Concrete afsprakenmaken • Uitgangspunten en werkwijze • Cliëntkomtactief op de voorgrond • Cliëntkiesttussenaangebodenalternatieven en neemt de beslissing • Gezamenlijkgesprek
Inhoud adviesfase Stappen • Informeren • Integratiefbeeld • Veranderdoelen • Onderwijs- en opvoedingsbehoeftenleerling • Ondersteuningsbehoeftenouders & leerkracht** • Aanbevelingen • Luisterennaarcliënt en overleggen • Afsprekenomtrentinterventies en evaluatie • Verslaggeving
Aan de slag! Uitwerken adviesfase bij eigen casus • Informeren • Luisteren en overleggen • Afspreken omtrent interventies en evaluatie • Verslaggeving
Gemotiveerd verslag G-verslag belangrijk als maatregelen nodig zijn in gewoon onderwijs! Inhoud: • Persoonsgegevens leerling • Gemotiveerde conclusie na multidisciplinaire diagnostiek • De sterktes en kwaliteiten van de leerling • De onderwijs- en opvoedingsbehoeften vd leerling • De ondersteuningsbehoeften vdlkracht en ou’s • De afgesproken ondersteunende maatregelen op school en de begeleiding op school door CLB of externen; • Redactiedatum, geldigheidsdatum en afspraken m.b.t. evaluatie.
Enkele stellingen… 4. Classificatie is pas nodig bij een vraag naar school op maat. 5. Indicatiestelling is belangrijker dan classificatie. 6. Een conclusie over ‘verstandelijke beperking’ moet altijd steunen op onderzoek dat effectief multidisciplinair is uitgevoerd.
Handelen en evalueren • Rol en samenwerking van betrokkenen • Globaleevaluatie en cyclischverloop • Nietlimitatiefoverzicht van mogelijkhandelen
Rol en samenwerking • School • Buitengewoon onderwijs (BuBao en BuSo) • Regulier onderwijs • BaO: curriculumdifferentiatie • Sec: 1e leerjaar B en BVL • GON en ION • Leerling (ZB/VB) • Ouders • CLB • Externe partners
Ondersteuningsmodel( prof. B. Maes studiedag 12/1/2012) • Bepaal gewenste individuele doelen Op vlak van: onafhankelijkheid, sociale participatie, welbevinden, schoolse en functionele vaardigheden 2. Identificeer ped-did ondersteuningsnoden van kind om onderwijs te kunnen volgen met peers 3. Welke ondersteuning is nodig (waar, door wie)? Binnen reguliere school – in andere school – buitenschoolse hulp 4. Soorten ondersteuning vr maximale participatie
Ondersteuningsmodel( prof. B. Maes studiedag 12/1/2012) 4. Soorten ondersteuning vr maximale participatie aan klas- en groepsactiviteiten met peers - systematisch aanleren van vaardigheden • aanpassingen in klasomgeving (regels en afspraken, inrichting, tijdsverloop, groeperingsvormen…) • didactische aanpassingen (vereenvoudiging curriculum, materiaal, methode, modaliteiten vr input &output, meer tijd, coöperatieve leergroepen, instructiewijze, technologie…) • ondersteuning sociale interacties (info voor medell, interacties met peers coachen…) • extra ondersteuning door medell of volwassenen • eventueel individuele begeleiding/therapie
Enkele stellingen… 7. Bij een vraag van een school naar een IQ-onderzoek vragen we steeds meteen naar de verwachting van de leerkracht: denk je aan BuO? 8. Bij een vraag over een leerling die niet goed meekan, gaan we eerst uitproberen wat werkt in zijn context ipv. een IQ af te nemen. 9. Leerlingen met een verstandelijke beperking horen thuis in BuO.
Diagnostisch materiaal Ziewww.prodiagnostiek.be • BayleyScales of Infant Development (BSID-II), 2004 • Kaufman Intelligentietest vr Adolescenten & Volwass. (KAIT), 2004 • Leidraad vr Taxatie van Ontwikkelingsproblemen bij Kleuters, 2005 • Pediatric Evaluation of Disability Inventory (Pedi-nl), 2005 • Snijders-Oomen Niet-verbale Intelligentietest (SON-R 2j.6–7j.11), 1998 • Snijders-Oomen Niet-verbale Intelligentietest (SON-R 6-40), 2011 • Sociale Redzaamheidsschaal-Z (SRZ), 2004 • Sociale Redzaamheidsschaal-Z-i (SRZ-i), 2004 • Sociale Redzaamheidsschaal-Z-Plus (SRZ-P), 2004 • Vineland-Z, 2003 • WAIS, WISC-III, Wechsler Non-verbal, WPPSI-R en WPPSI-III