CİNSİYET VE ŞİDDET

1. CİNSİYET VE ŞİDDET Uzm. Hem. Selma ÇİMEN s.ç

2. Toplumsal şiddet geleceğimizi tehdit ediyor • Ankara üniversitesi tarafından 50 yerli dizi üzerinde yapılan araştırmanın sonuçlarına göre; • En çok mafyayı konu alan diziler izleniyor ve bu dizilerde şiddet içeren görüntüler yer alıyor. • Kimlik arayışı içinde olan ve şiddet uygulayıcı karakterlerle özdeşleşen gençler bu dizilerden etkilenerek çete oluşturma eğilimine giriyor. • Bu dizilerde genellikle insan ilişkilerindeki sorunlu alanlar konu ediliyor ancak, olumlu çözümler yerine, şiddet içeren sonuçlar ortaya çıkıyor. s.ç

3. Bırakın gelinlikli İtalyan`ı zihinsel engelli gidemezdi • Cinsel suçlar üzerine araştırmalarıyla bilinen Prof. Fatih Yavuz: Tecavüz edilerek öldürülen İtalyan kadın sanatçı(Pippa Bacca) için sonuç Gebze`de değil 100 kilometre sonra farklı olmazdı. Toplumda büyük bir zafiyet var.. s.ç

4. s.ç

5. TÜBİTAK-2007 • Her üç kadından biri (%35 ‘i) hayatı boyunca en az bir kez eşinden fiziksel şiddet görmektedir. s.ç

6. 2008-araştırma sonuçları • Türkiye’de her dört (4) kadından birisinin fiziksel şiddete uğradığı • %75’nin eşi tarafından şiddete gördüğü, • tecavüze uğrayanların %50’sinin 18 yaşın altında olduğu; • %10’nun erkek çocuk • geri kalanın ise kız çocuğu s.ç

7. Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Nimet Çubukçu, Türkiye'de 2009 yılı kadına yönelik aile içi şiddet araştırmasının sonuçlarını açıkladı. • fiziksel şiddete (eşi veya eski eşi tarafından) maruz kalan kadınların oranı % 39 •  "Hayatının herhangi bir döneminde duygusal şiddet yaşayan kadınların oranı %43.9 • Sadece cinsel şiddete maruz kalan kadınların oranı % 15.3 s.ç

8. Fiziksel veya cinsel şiddetin birlikte yaşanma yüzdesi 41.9'dur. • fiziksel şiddet oranı Kentte %38 kırda %43 • Yaşadıkları fiziksel şiddet sonucunda yaralanan kadınların oranı % 25 En az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalmış kadınlardan • eğitimi olmayanların oranı% 55.7 • lise ve üzeri düzeyde eğitim alanların oranı % 27 s.ç

9. ARJANTİN 2009`da 82 kadın öldürüldü! • 2009 yılının ilk 6 ayı içerisinde 82 kadın aile içi ya da cinsel şiddet sonucu yaşamını yitirdi. • 2008`de 208 kadın, kocaları, sevgilileri, eski sevgilileri, akrabaları ya da komşuları tarafından öldürüldü. Buenos Aires`teki La Case del Encuentro koordinatörü Fabiana Tuñez`in verdiği bilgiye göre s.ç

10. FRANSA`DA AİLE İÇİ ŞİDDETE ÖMÜR BOYU HAPİS GELİYOR • Fransa`da 2003-2004 yılları arasında 211 kişi aile içi şiddet olayları sonucu hayatını kaybetti. • Kurbanlardan 163`ü kadın, 46`sı erkekti. • Bir kadın ve bir erkek ise hemcinsleri tarafından şiddet uygulanarak öldü. s.ç

11. Dünya Sağlık Örgütü 48 ülkede • kadınların %10-69’unun eşleri veya birlikte oldukları kişiler tarafından hayatları boyunca en az bir kez şiddete maruz kaldıkları s.ç

12. Şiddet • “yaralamak, zarar vermek, tahrip etmek amacıyla güç uygulamak” • “Bireyin kendi düşünce ve davranışlarını tüm direnmelere karşın zorla başkasına benimsetme çabası” s.ç

13. Fiziksel eylemin sınırlarını aşan, psikolojik ve sosyal anlamda kişilere, hak ve özgürlüklerine zarar veren tüm davranışsal eylemler s.ç

14. s.ç

15. Toplumsal cinsiyet eşitliği s.ç

16. Dünya ekonomik formu cinsiyet uçurumu 2009 raporu • 134 ülkede toplumsal cinsiyet eşitliği araştırması • 1.Sırada 0,83 puanla İzlanda • 129 .sırada 46,1 Türkiye • 2008 yılında 118.sırada, 2007yılında 108.sırada s.ç

17. cinsiyete dayalı şiddet • Bir kadına sırf kadın olduğu için yöneltilen ya da oransız bir şekilde kadınları etkileyen şiddet s.ç

18. 1993 yılında Birleşmiş Milletler • İster kamusal, isterse özel yaşamda meydana gelsin; kadınlara fiziksel, cinsel veya psikolojik acı veya ıstırap veren veya verebilecek olan cinsiyete dayanan bir eylem veya eylemlerle tehdit etme, zorlama veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakma “ s.ç

19. Kadına yönelik şiddet olayları • Hırpalanma, • Dayak yeme, • Ailedeki kız çocukların cinsel istismarı, • evlilik içinde tecavüz, • Kadınların cinsel organını sakatlamak, • Kadına zarar veren uygulamalar, • Evlilik dışı ilişkilerde şiddet ve istismar, • Eğitim ve işyerinde tecavüz, • Cinsel saldırı, • Göz dağı, • Fahişeliğe zorlamak, • Kadın ticareti, • Nerede olursa olsun devlet tarafından işlenen veya görmezlikten gelinen fiziksel, cinsel psikolojik olaylar ,şiddet olguları s.ç

20. Şiddet uygulayan kişiler • Baba • eş • eski eş • sevgili • ağbi • kardeşler s.ç

21. s.ç

22. Kadına yönelik şiddet biçimleri • FİZİKSEL ŞİDDET • CİNSEL ŞİDDET • DUYGUSAL ŞİDDET • EKONOMİK ŞİDDET s.ç

23. s.ç

24. Şiddet döngüsü s.ç

25. CİNSEL ŞİDDET • Cinsel taciz • Irza geçmeye teşebbüs • Irza geçme • Irza ve namusa tasaddi • Cinsel saldırı s.ç

26. DUYGUSAL ŞİDDET • Bağırmak • aşağılamak • lakap takmak • küfür etmek • ailesi ve akrabaları ile görüşmesine izin vermemek • evden çıkmasına izin vermemek • alış – veriş yapmasını kontrol etmek • kimlerle görüştüğünü kontrol etmek • giyimine müdahale etmek s.ç

27. EKONOMİK ŞİDDET • Kadının çalışmasını izin vermemek • çalışan kadının parasını elinden almak • kadının mal ve mülklerini kandırarak elinden almak • evin masraflarını karşılamamak s.ç

28. TOPLUMSAL CİNSİYET VE GELENEKSEL UYGULAMALAR • Namus ve Töre Cinayetleri • Bekaret kontrolü • Başlık parası; • Eğitimde ayrımcılık • Erken yaşta evlilik • Cinsel organların sakatlanması • Erkek çocuk tehdidi s.ç

29. s.ç

30. ŞİDDETE UĞRAYAN KADINLARIN ORTAK NOKTALARI • Genellikle sosyo – ekonomik ve eğitim düzeyinin • Sosyal destek sistemlerinin daha az olduğu • Yaşlarının genellikle genç olduğu • Ekonomik açıdan eşlerine bağımlı oldukları • Eşlerinden daha fazla kazandıkları • Çocuklukların da kendi anne ve babaları tarafından şiddete maruz kaldıkları belirtilmektedir. s.ç

31. ŞİDDET UYGULAYAN ERKEKLERİN ORTAK ÖZELLİKLERİ •  Kıskançlık • Kontrol isteği • Toplumsal cinsiyet rolünü çok önemseme • Aşırı ruhsal değişimler • Aşırı duyarlılık, alınganlık • Katı cinsiyet rol beklentileri • Kadınları küçümseme • Problemleri için diğerlerini suçlama s.ç

32. Erkeğin cinsel istismarı • Amerika da her 6 Amerikalı kadından biri, her 33 Amerikalı erkekten birinin cinsel saldırıya maruz kaldığı; yaklaşık cinsel saldırıya maruz kalan kişi sayısının 200.000 olduğu belirtilmektedir. s.ç

33. ÇOCUĞUN CİNSEL İSTİSMARI • Trakya Üniversitesinde yapılan çalışmada; aile içi cinsel istismar oranın %1,4 olduğu saptanmıştır. • Yaygınlık çalışmasında kadınların %20 sinin, erkeklerin %7 sinin çocukluğunda en az bir kez cinsel travmaya maruz kaldıkları belirtilmektedir. • Türkiye mor çatı derneğince yapılan bir araştırmada 538 kişiden alınan bilgiler doğrultusunda % 35 inin cinsel şiddete uğradığı, %26 sının ensest mağduru olduğu bildirilmektedir. s.ç

34. GENÇLERDE CİNSEL İSTİSMARA AİT BELİRTİLER • Okul başarısında düşme • Korku ( öncelikle yetişkinlerden ) • Üzgün ve çökkün durum • Travma sonrası stres bozukluğu • Yaşa uygun olmayan davranışlarda artma ( anne veya abla davranışı ) • Cinsel konularla aşırı ilgilenme • Cinsel saldırganlık ( başkalarını cinsel ilişkiye zorlama ) • Aşırı veya açıkta mastürbasyon • Evden kaçma veya eve gelmede isteksizlik • Duygulanımda dalgalanma • Kendine zarar verme ve intihar girişimleri • İlaç ve alkol kötüye kullanımı • Uygusuz cinsel davranışlar ( flörte erken başlama, kışkırtıcılık, arkadaşlarını cinsel ilişkiye zorlama ) • Davranış bozuklukları ( okuldan/evden kaçma, yalan söyleme, çalma ve saldırıya devam) görülebilir.  s.ç

35. CİNSEL İSTİSMARA UĞRAYAN GENÇ • sevilmediği / sevdiği – hoşlandığı kişilerin yeterince kendisini kollayıp – korunmadığı ihanete uğradığını düşünebilir. • Olaydan kendisini sorumlu ve suçlu hisseder. İsteseydim, arzu etseydim bu durumu engeller veya durdururdum gibi acizlik duyguları görülebilir. • Damgalanma, yetersizlik / izolasyon, lekelenme duyguları oluşabilir. s.ç

36. Sağlık personelinin yaklaşımı -1 • Sağlık personeli şiddete uğrayan bireyi saptayabilmelidir • Görünümde fiziksel nedeni olmayan kronik yorgunluklar. • Verilen açıklamaya uymayan yaralanmalar. • Aşırı bir nezaket gösteren yine aynı şekilde kontrolü aşırı şekilde elinde bulunduran ya da kadının yanında ayrılmayan bir eş. • Hamilelik sırasında fiziksel yaralanma. • Doğum öncesi bakıma olması gerekenden geç başvurma. • İntihar girişimi / düşüncesi. • Dayak sonucu yaralanmalar için tedaviye geç başvuru. • İdrar yolu enfeksiyonu. • Kronik irritabl / bağırsak sendromu • Kronik pelvik ağrı. s.ç

37. Sağlık personelinin yaklaşımı -2 • empati ve destek • tıbbi tedavi • Psikolojik danışmanlık • Güvenlik planı • Takip ve bakımı için plan / süreç gelişimini sağlayabilmelidir. • Yasal süreç için danışmanlık ve rehberlik s.ç

38. Sağlık çalışanların şiddet olgusuna yaklaşımlarındaki problemler • Şiddet olayına ve uğrayana ilgisiz kalabilirler • Mahrumiyeti (gizliliği) ihlal edebilirler • Yaşanan istismarın boyutlarını önemsiz görebilir. • Tavsiye edileni yapmıyorsa, şiddete uğrayan kişiyi suçlar ve yargılayabilir • Güvenliğe olan ihtiyacını göz ardı edebilir. s.ç

39. Sağlık personelinin temel yaklaşımı s.ç

40. Şiddete maruz kalan kadının muayenesi • Hastaya şiddet uygulandığının belirlenmesi • Fizik muayene ile (travma sonrası ekimoz) tüm vücut taranmalıdır. • Gerekiyorsa durumu belirten adli raporun düzenlenmesi s.ç

41. Irza geçme ve cinsel şiddet • onamın alınması • cinsel organların muayenesi • laboratuar tetkiklerinin (alkol ve DNA)yapılması, • elbiselerin üzerindeki bulgular açısından değerlendirilmesi • İzlerin korunması ve saklanması,kayıt altına alınması • Teşhiş konulmaması • Polise haber verilmesi • Hastalık,gebelik ,psişik travmaya karşı önlem alınması • Güvenlik planın geliştirilmesine yardım edilmesi s.ç

42. CİNSEL SALDIRI SONRASINDA • Yıkanılmaz • Dişler fırçalanmaz, ağız çalkalanmaz, • Tuvalet ihtiyacı mümkünse muayene sonrasına bırakılır. • Saçlar taranmaz. • Giysiler değiştirilmez. • Hukuki bir işlem isteniyorsa; polis karakoluna başvurulur. • Veya Cumhuriyet savcılığına doğrudan dilekçe ile başvurulur. • Herhangi bir sağlık kuruluşuna başvurularak muayene sağlanabilir ve kurumun yasal bildirimde bulunması istenebilir. • Bulguların tıbben belgelenmesi istenebilir, bildirim için kayıtların korunması ve belgelerin daha sonra isteneceğin belirtilmesi talep edilebilir. • . s.ç

43. KADININ YARDIMI VE DESTEĞİ REDETME NEDENLERİ; • Tekrar şiddete maruz kalacağı düşüncesi. • Utanma ve rezil olacağı düşüncesi. • İstismarı hak ettiği düşüncesi. • İçinde bulunduğu durumu anlayamama. • Eşini / yakınlarını koruma. • Sağlık çalışanlarının bilgisi olmadığını ve yardımcı olamayacağını s.ç

44. CİNSEL TACİZ MAĞDURLARININ BAŞVURABİLECEKLERİ YERLER • Devlet Hastaneleri • Sağlık Ocakları • Ruh Sağlığı – Travma Merkezleri • Polis – Jandarma Karakolları • Mahalli idareler • Valilik Sosyal İşler Müdürlüğü • Sosyal Hizmetler İl – İlçe Müdürlüğü • İllerin Baroları • Kadın Merkezleri, Sığınma Evleri s.ç

45. ŞİDDET İLE MÜCADELEDE TOPLUMSAL FARKINDALIĞI ARTIRMAK -1 • Cinsel istismar cinsellik değil, saldırganlıktır bilgisini yaygınlaştırmak. • Kadın – erkek eşitliğine kültürel önem verilmesi. • Risk gruplarına yönelik taramaların yapılması. s.ç

46. ŞİDDET İLE MÜCADELEDE TOPLUMSAL FARKINDALIĞI ARTIRMAK -2 • Sevgili / nişanlı iken başlayan fiziksel ve cinsel zorlayıcı davranışlara tolerans gösterilmemesi. • Ergenlerde genç kızların bedenini koruma ve istenmeyen cinselliklere karşı eğitim yapılması. • Ergenlerde cinsel tacizi önlemek için okul ve kamu iletişim araçları ile eğitimin yaygınlaştırılması. s.ç

47. ŞİDDET İLE MÜCADELEDE TOPLUMSAL FARKINDALIĞI ARTIRMAK -3 • Cinsel taciz / saldırıya uğrayan kişilerin kriz sonrası ve uzun dönemde başvurabileceği ulaşılır merkezlerin kurulması. • Kadınlara yönelik şiddet, şiddete karşı koyma programlarının yaygınlaştırılması. s.ç

48. ŞİDDET İLE MÜCADELEDE TOPLUMSAL FARKINDALIĞI ARTIRMAK -4 • Cinsiyetçi bakış açısı toplumsal rolleri nedeniyle güçsüz konumda olan kadınlara şiddet ve HIV konusunda korunma ve tedavisi ile ilgili program – stratejiler geliştirilmesi. • Çocukları,Mağdurları, cinsel tacizden koruyacak yasal uygulamaların desteklenmesi. Güçlendirilmesi. • Cinsel suç mağdurları ve saldırganlara yönelik tedavi programlarının oluşturulması ve sistemli olarak düzenlenmesi, sayısının artırılması. s.ç

49. Şiddet çözüm değil sorundur s.ç