300 likes | 617 Views
Maddenin Tanecikli Yapısı. Maddenin Tanımı. Kütlesi olan ve boşlukta yer kaplayan her şeye madde denir. Cisim nedir?. Maddenin şekil almış halidir. Maddenin Halleri. Maddeler doğada 3 halde bulunur: Katı maddeler Sıvı maddeler Gaz maddeler. Katı Maddeler.
E N D
Maddenin Tanımı • Kütlesi olan ve boşlukta yer kaplayan her şeye madde denir.
Cisim nedir? • Maddenin şekil almış halidir.
Maddenin Halleri • Maddeler doğada 3 halde bulunur: • Katı maddeler • Sıvı maddeler • Gaz maddeler
Katı Maddeler • Belirli bir şekli olan, sıkıştırılamayan fakat genleşebilen maddelere katı madde denir. • Katı maddenin tanecikleri hareketsizdir.
Sıvı Maddeler • Belirli bir şekli olmayan fakat bulunduğu kabın şeklini alan sıkıştırılamayan ama genleşebilen akışkan maddelere sıvı maddeler denir.
Gaz Maddeler • Belirli bir şekli olmayan fakat bulunduğu kabın şeklini alan sıkıştırılabilen ve genleşebilen uçucu maddelere gaz maddeler denir. Gaz maddeler kapalı kaplarda bulundurulmalıdırlar.
Maddenin Plazma Hali • Maddeler çok düşük veya çok yüksek sıcaklıklarda plazma halinde olabilir. Bu hal maddenin 4. hali olarak adlandırılabilir. Elektrik kıvılcımları, lavlar, alev, ateş ve yıldızlar plazmaya örnek verilebilir.
Maddelerin Sıkışma Özelliği • Tanecikleri arasında boşluk olan maddeler kuvvet etkisi ile sıkıştırılabilir. Bu maddeler ise sadece gaz maddeleridir. Kuvvet Kuvvet
Maddelerin Genleşme Özelliği • Katı, Sıvı ve Gaz taneciklerinin sıcaklık arttıkça hareketleri hızlanır. Bu durumda kapladıkları yer artar. • Genleşme ile termometre, uçan balon gibi aletler yapılmıştır.
MADDE ve ISI Üzerinde yaşadığımız Dünya’da tüm maddeler katı, sıvı ve gaz halde bulunur. Daha önce öğrendiğimiz gibi bu maddeler hangi halde bulunursa bulunsun, bunları oluşturan tanecikler hareket halindedir. Bir maddenin taneciklerin hareketliliği, yani hareket enerjisi katı haldeyken en az, gaz haldeyken en fazladır. . KATI GAZ SIVI
ISINMA HAREKETLENMEDİR Bir madde ısındıkça maddeyi oluşturan taneciklerin hareket enerjisi artar. Hızlanan taneciklerin yerleri değiştikçe ısı yayılır. Bir miktar küçük pamuk parçacıklarını soğuk su içine bırakalım.
Normal şartlarda yanan bir el fenerini bir perde üzerine tuttuğumuzda feneri aydınlattığını alanı gözleriz. Ancak fenerle ekranın arasına, 15-20 cm aşağıda kalacak şekilde bir elektrikli ısıtıcı konulduğunda, bu sefer perde üzerinde bir dalga gözleriz.
Sıcak çayda taneciklerin hareket enerjisi büyük, soğuk çayın taneciklerinin hareket enerjisi ise küçüktür.
Maddeler ısıtıldığında .Maddelerin sıcaklığı artar. .Taneciklerin hareket enerjisi artar. .Taneciklerinin arasındaki uzaklık artar.
Maddeler soğutulduğunda .Maddelerin sıcaklıkları azalır. .Taneciklerinin hareket enerjisi azalır. .Taneciklerinin arasındaki uzaklık azalır.
UYARI Katı maddelerde Isı aktarımı tanecikler çarpışmasıyla sağlanır. TANIM Sıcaklık farkından dolayı maddenin tanecikleri arasında aktarılan enerjiye ısı denir.
DİKKAT Her madde kendisinden daha soğuk ortamda etrafına ısı yayar. Peki ısı her maddede aynı yolla mı yayılır? Isının yayılması maddelerde üç yolla olur; iletim, konveksiyon ve ışıma.
Isının yayılma yolları Konveksiyon İletim Işıma
TANIM Isının, maddeyi oluşturan taneciklerin çarpışmasıyla aktarılmasına ısının iletim yoluyla yayılması denir.
UYARI Tanecikler sıkı dizili olduğu için katılarda ısı,iletim yoluyla yayılır. Sıvı ve gazlarda da taneciklerin çarpışması ile yayılması mümkündür.
Isı Yalıtkanları Isıyı iyi iletmezler. Tanecikleri arasındaki boşluk fazladır. Tahta, plastik, yün, kum, hava, köpük. Isıyı iyi iletir. Tanecikleri arasında ki boşluk azdır. Demir, alüminyum altın, bakır gümüş. Isı İletkenler
Her maddenin ısıyı iletme özelliği aynı değildir. Isıyı iyi ileten maddeler ısı iletkeni, iyi iletmeyen maddeler isi ısı yalıtkanı olarak adlandırılır.
2. Isının Işıma Yoluyla Yayılması Soğuk, ama güneşli bir kış gününde camlatın soğuk olmasına rağmen, güneş evin içini ısıtır. Benzer şekilde kapının önünde duran arabanın kaportası soğuk iken içinin ısındığını hissederiz.
UYARI Tüm sıcak cisimlerden ışıma yoluyla etrafa ısı yayılır.
3. Isının Konveksiyonla Yayılması Su dolu kabı ocağın üzerine koyalım. İlk olarak kap tabanındaki su tanecikleri ısınır. Isınan tanecikler genleşir. Genleşip yoğunluğu azalan tanecikler yukarılara yükselir. Yerlerine ise daha soğuk yoğunluğu küçük tanecikler gelir. Su taneciklerinin hareketlerinin hareketleri ile ısı kabın içinde aktarılmış olur.
TANIM Isının, maddeyi oluşturan taneciklerin yer değiştirmesiyle aktarılmasına ısının konveksiyon yoluyla yayılması denir.
HAZIRLAYAN: HABİP İNCİR 091802055 FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ 2. SINIF 1. ÖĞRETİM