Jak skutecznie zachęcać do czytania tekstu literackiego

1. Jak skutecznie zachęcać do czytania tekstu literackiego Warszawa 18.marca 2009 Longina Kroć-Ziemkiewicz

2. Kto wybiera lektury? • W podstawie programowej Minister Oświaty • Nauczyciel ustala harmonogram, dobiera metody, ćwiczenia • Uczniowie -/ przynajmniej jedną w roku szkolnym/

3. Realizując tematykę lektury nie zapominajmy o terminach literackich Czyli • Omawiamy nie tylko treść, ale też • formę dzieła / każda podstawa programowa wskazuje terminy teoretycznoliterackie/

4. Polecam więc, abyście Państwo dali szansę decydowania uczniom, co będą czytać: • Zaproponuję też kilka rozwiązań metodycznych • Grę planszową • Komiks • Turniej • Meczyk

5. Gra planszowa w procesie dydaktycznym • Fabuła powieści jest świetnym materiałem, aby ją zamienić na fabułę gry dlatego wykorzystałam : • Atlantydę wyspę ognia • Macieja Kuczyńskiego • Opium w rosole Małgorzaty Musierowicz • Wybraną Część Harrego Pottera • Władcę Pierścieni

6. Metodyka pracy w tworzeniu gry Proponuję: • Już w trakcie czytania lektury podzielić klasę na grupy po 5-6 osób • Zapowiedzieć grę • Zasugerować uczniom zaznaczanie cytatów, które potem wykorzystają przy planowaniu gry • Poświęcić jedną zajęcia na przygotowanie np.: przeczytać metodą aktywną fragment powieści i polecić wstępną pracę w grupach nad projektem gry: • szatą graficzną, zasadami doboru treści • Zaplanować cykl zajęć a może projekt czytelniczy na omówienie fabuły oraz przygotowanie gry

7. Metodyka gry /cd./ • Warto zaproponować uczniom, aby przejrzeli dostępne gry planszowe • Przemyśleli premie • Opracowali punkty karne • Uświadomić, że ich gra może umilić/ to motywuje/ młodszym kolegom czas • w świetlicy, Domu Dziecka

8. Jaka szata graficzna? • W tym względzie myślę, że uczniowie będą ekspertami • Możliwości są ogromne • Często podział na grupy zasugeruje konkretny skład i układ talentów

9. Może zaprosić do pomocy plastyka? • Myślę, że oświata XXI wieku to praktyka kreatywnych nauczycieli i kreatywnych uczniów • Proces tworzenia gry świetnie wpisuje się w model interdyscyplinarnego • Efekty projektu edukacyjnego można prezentować: na zebraniu rodziców, na dniu promocji szkoły, oddać młodszym

10. Oto przykład

11. Gra dydaktyczna na podstawie powieści Opium w Rosole Małgorzaty Musierowicz • Ta wyspa to pole działań i wędrówek Genowefy. Bohaterka choć mieszkała w mieście, szukała przyjaźni, niosła sympatię, zaskakiwała współbohaterów.

12. O czym warto pamiętać? • Gra jest ciekawa, gdy są różne stopnie trudności • Należy zachować równowagę między karą i nagrodą • Kryterium wyboru zostawić uczniom Autorzy gry przekazują swoje dzieło innym a ci grając oceniają • Gra nie powinna być za długa / lepiej wybrać wątek, konkretne przygody niż całą fabułę/

13. Zasady • Startujesz z miejsca „START” a kończysz na wieży. Zaczyna ten, kto ma najwięcej oczek

14. Propozycje zadań/1/ • 1. Pola niebieskie - Jeśli wiesz kto był autorem tej wypowiedzi w nagrodę idziesz do przodu 2 pola, jeśli nie tracisz kolejkę. • …”rosół parował i stygł, pokrywając się coraz liczniejszymi oczkami, a ona opowiadała o Ewie Jedwabińskiej, nie szczędząc ni słów, ni oskarżeń:”… • /Kreska, s. 105 Małgorzata Musierowicz, Opium w Rosole, Nasza księgarnia, Warszawa 1990/

15. Propozycje zadań/2/ • 2. Pola z białą kropką /jeśli nie znasz, tracisz kolejkę/ • …”stało się bowiem to stać się musiało: Genowefa wywiesiła się na balustradę i kwicząc pomacała znienacka lodowatą rączką łysinę pana dyrygenta”…

16. A może komiks?

17. Z historii komiksu • Belgia… europejska potęga w dziedzinie Tu mieści się muzeum komiksu W Polsce –Papcio Chmiel, Grzegorz Rosiński –Kajko i Kokosz

18. Co to jest komiks? • Wg Słownika literatury popularnej: To historia opowiedziana za pomocą obrazków, zwykle uzupełnionych tekstem…/ za: Słownik literatury popularnej. red. T. Żabski, TPPW, Wrocław 1997

19. Komiks –najważniejsze elementy • 1. Świat w komiksie: Strona –to jedno miejsce akcji, Rysowane obrazy zestawiane są w ciąg najczęściej poziomy. Kolejne obrazki mogą być zamknięte w oddzielne ramki./ Nowoczesne komiksy nie korzystają w ogóle z ramek/

20. Komiks- najważniejsze elementy/2/ 2.Język komiksu Wg T. Toeplitza napis powinien się znajdować wewnątrz rysunku, nie pod nim A. Mleczko umieszcza jednak napisy pod rysunkiem jako podpis / komentarz autora/ Komiks nie zna języka drukowanego, napisy powinny być wykonane tą samą ręką, co rysunek

21. Dymek mówi? • Zamknięty wskazuje, że postać mówi, • Przerywany sugeruje, że postać myśli, • Wypowiedź okolona krzywą lub błyskawicą sugeruje krzyk. Znaczenie ma też wielkość liter.

22. Co jeszcze w dymku? • Mogą występować znaki: wykrzykniki, świecące żarówki,/ olśnienie/ onomatopeje/ naśladują świat zewnętrzny - uderzenie - bum

23. Ruch i czas • Komiks, aby wyrazić ruch i czas wykorzystuje oznaczenia symboliczne: spirale, smugi, poziome kreski wydobywające się spod kół samochodu

24. Uczniowie lubią rysować nawet jeśli nie mają talentu • Zaproponować można rysowaną historię bohatera • Jesteśmy przecież społeczeństwem obrazkowym • Zatem jeśli tak to:

25. Wprowadźmy uczniów w zasady • Poprośmy o przygotowanie różnych komiksów • Wskażmy różnorodność • Zachęćmy do stworzenia własnego niepowtarzalnego dzieła • Po takim wprowadzeniu /może być w bibliotece/ Poświęcamy 2-3 zajęcia- dzielimy na grupy lub uczniowie pracują samodzielnie

26. Cechy komiksu Komiks posługuje się: • Alegorią, • Personifikacją, • Kontrastem,

27. Dla dorosłych czy dla dzieci? • Jest oczywiście ogromna różnorodność • Komiks zdobył stałe miejsce w sztuce/ jest nawet Muzeum Komiksu/ • Wprowadźmy go zatem na zajęcia szkolne

28. Turniej • Konkursy, rywalizacja- to uczniowie bardzo lubią. Turniej jest szerszą wersją konkursu –może dołączyć ruch- dyscyplinę sprawności • Telewizja inspiruje różnorodnością. • Jeśli zapewnimy drobne nagrody, ranga spotkania turniejowego będzie wysoka.

29. Jakie treści do turnieju? • Życiorysy pisarzy • Fabuła lektur • Teksty krótkich opowiadań a także • Tematyka wierszy • Działy gramatyki • Teoria literatury

30. Meczyk • Młodzież pozytywnie odbiera grę w piłkę także na lekcji języka polskiego: 1. Podajemy hasło/ pytanie 2. Rzucamy delikatną /miękką/ piłką do ucznia 3. Nauczyciel / wybrane jury/ liczą punkty Metoda ta jest skuteczna w każdej klasie / zwłaszcza z przewagą chłopców/

31. Jeden z….. • Pracuję metodą turnieju jeden z dziesięciu • Wybrani uczniowie tworzą jury • Kolejni tworzą zespoły, typują oni swoich reprezentantów, a ci otrzymują po trzy szansy i gramy

32. Podział na grupy • Sugeruję stosować podział na grupy • za każdym razem inny: • Przygotować po 5-6 karteczek /tyle ile liczyć będzie każda grupa/ jednego koloru / tyle kolorów, ile chcemy utworzyć grup. • Kartki możemy zastąpić cukierkami, dropsami, ołówkami, cyframi / piątek będzie 5-6/

33. Jakie korzyści? • Po pierwsze uczniowie wśród siebie szukają pomocy, słuchają własnych i cudzych pomysłów • Uczniowie czytają bardziej uważnie żeby ich gra/ pytania turniejowe były ciekawsze • Włącza się zdrowa rywalizacja / nie wypada nie przeczytać książki/

34. Jakie korzyści? • Zyskujemy lepiej przygotowaną młodzież • A tym samym ciekawsze zajęcia • Uczniowie, którzy nie przeczytali, nie kryją się za plecami kolegów – takich nie ma

35. Dziękuję za uwagę- Życzę inspiracji i sukcesów Longina Kroć- Ziemkiewicz Warszawa 18. marca 2009