İNSANA BULAŞIR MI?

1. 1968'deki "Hong Kong" gribi dünya genelinde yaklaşık 1 milyon kişinin ölümüne ve 1918'deki "İspanyol" gribi de 40-100 milyon kişinin ölümüne yol açmıştı.

2. İlk olarak Meksika'da ortaya çıkan hızla kıtalararası yayılan domuz gribi (H1N1 virüsü) nedir? Nasıl bulaşır? Bu hastalıktan korunmak için neler yapılması gerekir? İşte domuz gribi hakkında bilmeniz gereken herşey...

4. İNSANA BULAŞIR MI? • Domuz gribi domuzdan insana ve insandan insana bulaşabiliyor. Virüse karşı insanın doğal bağışıklığı bulunmuyor. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü (WHO), hastalığın kontrolden çıkmak üzere olan geniş çaplı salgın olabileceği uyarısında bulunuyor.

5. DOMUZ GRİBİ NEDİR?

6. DOMUZ GRİBİ NEDİR? • DOMUZ GRİBİ, NORMALDE DOMUZLARDA HASTALIĞA YOL AÇAN BİR MİKROORGANİZMA OLAN ''İNFLUENZA TİP A HIN1 TİPİ VİRÜSÜ'NÜN İNSANLARDA OLUŞTURDUĞU SOLUNUM YOLU HASTALIĞI OLARAK BİLİNİYOR VE BU HASTALIK HIZLA YAYILABİLİYOR • A/H1N1 virüsü, insan, domuz ve kuş gribi virüslerinin karışımından oluşuyor.

7. DOMUZ GRİBİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR? • BELİRTİLER NORMAL İNSAN GRİBİ BELİRTİLERİNE BENZER VE • ATEŞ, • ÖKSÜRÜK, • BOĞAZ AĞRISI, • BURUN AKINTISI, • VÜCUT AĞRILARI, • BAŞ AĞRISI

8. TİTREME HALSİZLİK BAZI VAKALARDA KUSMA VE İSHAL BİLDİRİLMİŞTİR. • GEÇMİŞTE ZATÜRRE VE SOLUNUM YETMEZLİĞİGİBİ CİDDİ HASTALIK VE ÖLÜMLERE NEDEN OLDUĞU BİLDİRİLMİŞTİR.

9. Sağlık Bakanlığı, domuz gribi üzerine Türkiye’de önlem alınmadığı takdirde 21 milyon kişinin hastalanacağını, 5 bin 300kişinin öleceğini öngördü. • Ankara’da 16 kişi virüse yakalandı. Yaşanan bu gelişmelerden sonra, gribin yayılmaya başladığı yönünde bir panik havası ortaya çıktı. Enfeksiyon hastalıkları uzmanları ise bu konuda ikiye bölündü. İşte uzmanların domuz gribiyle ilgili görüşleri. • ‘RİSK VE TEHLİKE FARKLI ŞEYLERDİR’

10. DOMUZ GRİBİ NEDEN TEHLİKELİDİR?Şu sırada Meksika domuz gribi salgının korkutucu olan tarafı, bu salgındaki virüslerin önceki domuz gribi virüslerinden farklı olarak domuzlardan insanlara ve insanlardan insanlara kolay bulaşmasıdır. İnsanların bağışıklık sistemi domuz H1N1 virüsü ile daha önce hiç karşılaşmamış olduğu için virüs bulaşan her insan hastalanmaktadır. Nitekim virüs bu özelliği sebebiyle de kısa zamanda 40' a yakın ülkede binlerce insana bulaşmıştır.

11. DOMUZ GRİBİNİN NORMAL GRİPTEN FARKI VAR MIDIR?Domuz gribinin sebep olduğu hastalık tablosunun insan grip virüsleri ile ortaya çıkan hastalıktan bir farkı yoktur. Gribin tipik belirtileri 40 dereceye kadar çıkan ateş, baş, eklem ve kas ağrıları, öksürük, halsizlik ve iştahsızlıktır. Bazı hastalarda burun akıntısı, burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı, bulantı, kusma ve ishal de görülebilir.

12. DOMUZ ETİ YİYENLER DOMUZ GRİBİNE YAKALANIR MI?Domuz etinin yenmesiyle domuz gribi virüsü bulaşmıyor. Virüs solunum yoluyla bulaşıyor.İnsandan insana bulaşmasında, yakın temas, hastalığı taşıyanlarla aynı ortamı paylaşma önemli rol oynuyor.

13. DOMUZ VİRÜSÜ İNSANLARA NASIL BULAŞIR?

14. İNSANDAN İNSANA NASIL BULAŞIR? • DOMUZ GRİBİNİN A/(H1N1),MEVSİMSEL GRİBİN BULAŞTIĞI GİBİ BULAŞMAKTA OLDUĞU DÜŞÜNÜLMEKTEDİR. • KİŞİDEN KİŞİYE GENELLİKLE ÖKSÜRME,HAPŞIRMA GİBİ SOLUNUM YOLUYLA BULAŞIR. • BAZEN DE HASTA İNSANLARIN AĞIZ VE BURUNLARINA TEMAS ETME YOLUYLA DA BULAŞTIĞI BİLDİRİLMİŞTİR.

15. HASTA BİR KİŞİNİN ÖKSÜRÜĞÜ YA DA HAPŞIRIĞINDAN ÇIKAN DAMLACIKLARIN MASA GİBİ BİR YÜZEYE TEMAS ETMESİNİN ARDINDAN BAŞKA BİR KİŞİNİN BU MASAYA ELLE DOKUNMASI,ARDINDAN ELLERİNİ YIKAMADAN GÖZLERİNE,AĞZINA VEYA BURNUNA DOKUNMASI SONUCU HASTALIK KİŞİDEN KİŞİYE GEÇEBİLİR.

17. HASTA KİŞİ HASTALIK BELİRTİLERİ GÖRÜLMEDEN 1 GÜN ÖNCEDEN BAŞLAYARAK;HASTALANDIKTAN SONRAKİ 7 GÜN VE DAHA FAZLA GÜN BOYUNCA BULAŞTIRICIDIR.BU DA KİŞİNİN DOMUZ GRİBİ HASTALIĞINA YAKALANDIĞINI DAHA HENÜZ ÖĞRENMEMİŞKEN BULAŞTIRICI OLDUĞUNU GÖSTERMEKTEDİR. • ÇOCUKLAR,ÖZELLİKLE KÜÇÜK ÇOCUKLAR,POTANSİYEL OLARAK DAHA UZUN SÜRE BULAŞICI OLABİLİR.

18. HASTALAR KAÇ GÜN SÜREYLE VİRÜS SAÇARLAR?Grip hastaları genel olarak 4-5 gün süreyle etrafa vürüs saçarlar, ama bazı kişilerin özellikle de çocukların on günden fazla virüs yayabildikleri unutulmamalıdır

19. HASTALIK VİRÜSÜ ALDIKTAN NE KADAR SONRA BELİRTİ VERİR?Grip hastalığının ortalama kuluçka süresi birkaç gündür, ancak bu süre bazen bir haftayı da bulabilir. Bu sebeple hasta kişilerle temas ettikleri bilinen insanların bir hafta süreyle dikkatle izlenmeleri gerekir.

20. AŞISI VAR MI?Domuzlara yapılan aşı bulunuyor, ancak insan için henüz aşı yok.

21. BELİRTİLERİ NELER?Domuz gribi enfeksiyonu tek tek vakalar olarak ya da salgınlar halinde görülebiliyor. Klinik belirtilerinin ise gribe benzeyen, ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı, öksürük, genel vücut ağrısı, halsizlik, bitkinlik, üşüme şeklinde olduğu ifade ediliyor. Bazı domuz gribi vakalarında kusma ve ishalin yanı sıra ağır vakalarda pnömoni, solunum yetmezliği görülebiliyor.

22. EN ETKİLİ ÖNLEM: EL YIKAMA

23. MİNİKLERİ, EL YIKAMAYI ÖĞRETEREK KORUYUN...

24. ÖKSÜRDÜKTEN VE HAPŞIRDIKTAN SONRA ELLERİNİZİ BOL SU VE SABUNLA YIKAYINIZ.EN AZ 15 İLA 20 SN.YIKAMA ÖNERİLİR. ALKOLLE TEMİZLEMEDE DE TERCİH EDİLEBİLİR.

26. İŞTE SİZE BASİT VE PRATİK TEDAVİ VE KORUNMA YÖNTEMİ... • DÜZENLİ HAYAT, • İYİ VE DENGELİ BESLENME, • YETERLİ DİNLENME, • HAREKETLİ YAŞANTI, • ÖZELLİKLE C VİTAMİNİ ALMA

27. SOĞUK ALGINLIĞINDA DESTEK VE TEDAVİ OLARAK ÖNCELİKLE KİŞİ HEMEN ANTİBİYOTİKLERE SARILMAMALI, • BİRKAÇ GÜNLÜK YATAK İSTİRAHATI YAPMASI, • HEKİM TAVSİYESİ İLE BAZI BASİT AĞRI KESİCİ VE ATEŞ DÜŞÜRÜCÜLER ALMASI, • VİTAMİN VE MİNERALDEN ZENGİN BOL SEBZE VE MEYVE YEMESİ, • PROTEİNDEN ZENGİN SÜT VE YOĞURT GİBİ SÜT ÜRÜNLERİNİ BOL TÜKETMESİ, • EĞER İŞTAHSIZLIK ÖN PLANDA İSE POLİVİTAMİN PREPARATLARINDAN GÜNDE 1 TANE TAKVİYE ALMASI ÇOĞUNLUKLA YETERLİDİR.

28. MİNİKLERİ, EL YIKAMAYI ÖĞRETEREK KORUYUN...

29. ÖKSÜRDÜKTEN VE HAPŞIRDIKTAN SONRA ELLERİNİZİ BOL SU VE SABUNLA YIKAYINIZ.EN AZ 15 İLA 20 SN.YIKAMA ÖNERİLİR. ALKOLLE TEMİZLEMEDE DE TERCİH EDİLEBİLİR.

30. ÖKSÜRÜK VE AKSIRIK ESNASINDA AĞIZ VE BURUN TEK KULLANIMLIK MENDİLLE KAPATILMALI.KULLANIMDAN SONRA MENDİL ÇÖPE ATILMALI.

31. AĞZINIZA,BURNUNUZA VE GÖZLERİNİZE DOKUNMAKTAN KAÇININ.ÇÜNKÜ VİRÜS ELLERİNİZLE BAŞKA KİŞİLERLE TOKALAŞMA YOLUYLA DA BULAŞABİLMEKTEDİR. • HASTA KİŞİLERLE YAKIN TEMASTAN KAÇININ. • GENEL SAĞLIĞINIZA DİKKAT EDİN.

32. SOĞUK ALGINLIĞINDA DESTEK VE TEDAVİ OLARAK ÖNCELİKLE KİŞİ HEMEN ANTİBİYOTİKLERE SARILMAMALI, • BİRKAÇ GÜNLÜK YATAK İSTİRAHATI YAPMASI, • HEKİM TAVSİYESİ İLE BAZI BASİT AĞRI KESİCİ VE ATEŞ DÜŞÜRÜCÜLER ALMASI, • VİTAMİN VE MİNERALDEN ZENGİN BOL SEBZE VE MEYVE YEMESİ, • PROTEİNDEN ZENGİN SÜT VE YOĞURT GİBİ SÜT ÜRÜNLERİNİ BOL TÜKETMESİ, • EĞER İŞTAHSIZLIK ÖN PLANDA İSE POLİVİTAMİN PREPARATLARINDAN GÜNDE 1 TANE TAKVİYE ALMASI ÇOĞUNLUKLA YETERLİDİR.

33. İYİ UYUYUN, • FİZİKSEL AKTİVİTELERDE BULUNUN, • STRESTEN KAÇININ, • BOL SIVI ALIN VE İYİ BESLENİN. • BU HASTALIKLA KONTAMİNE OLMUŞ OLABİLECEK YÜZEYLERE TEMAS ETMEKTEN KAÇININ.

34. OKULDA YAPMAMIZ GEREKENLER! • ELLERİMİZİ TUVALET ÖNCESİ VE SONRASI MUTLAKA YIKIYORUZ. • KİRLİ ELLERLE GÖZ,BURUN VE AĞIZA KESİNLİKLE DOKUNULMAMALI. • BULUNAN ORTAM SIK SIK HAVALANDIRILMALI. • KALABALIK VE HAVASIZ ORTAMLARDAN MÜMKÜN OLDUĞUNCA KAÇINILMALI. • DOMUZ ÇİFTLIKLERİNDEN UZAK DURULMALI.KAYNAĞI BİLİNMEYEN ETLER TÜKETİLMEMELİ.

35. ÖKSÜRÜK VE AKSIRIK ESNASINDA AĞIZ VE BURUN TEK KULLANIMLIK MENDİLLE KAPATILMALI.KULLANIMDAN SONRA MENDİL ÇÖPE ATILMALI.

36. EV AHALİSİNİ KORUMAK İÇİN YAKIN TEMASTAN KAÇINILMALI. • MASKE TAKMALI. • KİŞİSEL EŞYALAR(HAVLU,DİŞ FIRÇASI,KAŞIK,NEVRESİM VB.)BAŞKALARIYLA PAYLAŞILMAMALI. • BAŞKALARINA YAYMAMAK İÇİN MÜMKÜNSEMÜMKÜNSE EVDEN DIŞARI ÇIKMAMALI.BELİRTİLERİN BAŞLAMASINDAN 7 GÜN SONRASI YA DA BELİRTİLERİN TAMAMEN GEÇMESİNDEN 1 GÜN SONRASINA KADAR İSTİRAHAT EDİLMELİ.

37. HASTA OLAN KİŞİLERLE VE BU KİŞİLERİN BULUNDUKLARI ORTAMLARLA TEMASTAN SONRA ELLERİN YIKANMASI HASTALIK RİSKİNİ AZALTIR. • AYRICA HASTA İNSANLAR HASTALIĞIN YAYILMASINI ÖNLEYİCİ UYGUN DAVRANIŞLAR SERGİLEMEYE DAVET EDİLMEKTEDİR.(SAĞLIKLI İNSANLARDAN UZAK DURMAK,ELLERİNİ YIKAMAK VE ÖKSÜRÜKLE VE HAPŞIRIKLA BULAŞMAYI ÖNLEMEK İÇİN KAĞITMENDİL VE MASKE KULLANMAJK.)

38. SEYAHAT EDEN KİŞİLERE DSÖ NELER TAVSİYE ETMEKTEDİR? • DSÖ ULUSLAR ARASI SEYEHATİN KISITLANMASINI TAVSİYE ETMEMEKTEDİR. • HASTA OLAN KİŞİLERİN SEYEHATLERİNİ ULUSLAR ARASI YAPACAKLARI SEYEHATLER ERTELEMELERİ VE ULUSLAR ARASI SEYEHAT DÖNÜŞÜ HASTALIK BELİRTİLERİ GÖRÜLEN KİŞİLERİN İSE SAĞLIK KURUMLARINA BAŞVURMALARI GEREKMEKTEDİR. • SEYEHATEDEN KİŞİLERE ENFEKTE OLMA RİSKİNE KARŞI KALABALIK VE KAPALI MEKANLARDAN UZAK DURMALARI VE AKUT SOLUNUM YOLLARI ENFEKSİYONLARI OLAN İNSANLARLA YAKIN TEMASTAN KAÇINMALARI TAVSİYE EDİLMEKTEDİR.

39. HASTA OLAN KİŞİLERLE VE BU KİŞİLERİN BULUNDUKLARI ORTAMLARLA TEMASTAN SONRA ELLERİN YIKANMASI HASTALIK RİSKİNİ AZALTIR. • AYRICA HASTA İNSANLAR HASTALIĞIN YAYILMASINI ÖNLEYİCİ UYGUN DAVRANIŞLAR SERGİLEMEYE DAVET EDİLMEKTEDİR.(SAĞLIKLI İNSANLARDAN UZAK DURMAK,ELLERİNİ YIKAMAK VE ÖKSÜRÜKLE VE HAPŞIRIKLA BULAŞMAYI ÖNLEMEK İÇİN KAĞITMENDİL VE MASKE KULLANMAJK.)

40. AŞI ÖNCELİKLE KİMLERE YAPILACAK? • Hamileler, sağlık çalışanları, 6-35 aylık bebekler, itfaiye, ulaşım, elektrik ve doğalgaz hizmetleri gibi kritik alanlardaki personel, diyabet, kronik akciğer hastalığı, bağışıklık sisteminin baskılandığı durumlar gibi kronik hastalık sebebiyle risk taşıyan 3-64 yaş aralığındaki kişiler, kolluk kuvvetleri, silahlı kuvvetler mensupları, 65 yaş üstü kişiler, okul öncesi, öğrenciler.

41. AŞI 15 GÜN SONRA KORUMAYA BAŞLIYOR • "Sağlıklı erişkin yaş grubunda (10-64 yaş) en iyi şartlarda aşı ile yüzde 70-90 korunma sağlanabilmektedir. • 10 yaş altı, 65 yaş üstü, kronik hastalığı olanlarda, gebelerde ise aşı ile korunabilme oranı yüzde 30-40'lara düşmektedir" dedi.Aşının gribe bağlı ölümü yüzde 80 önleyebiliyor."Şu an piyasadaki grip aşısı domuz gribi virüsüne karşı koruyucu değildir. Domuz gibi aşısına eczanelerden ulaşmak mümkün değildir. Aşı yapıldıktan sonra korumaya en erken 9-10'uncu günden, ortalama 15 günden sonra başlıyor" diye konuştu.

42. DOMUZ GRİBİ MEVSİM GRİBİNDEN DAHA AZ ÖLDÜRÜCÜ • Bu açıklama, Stockholm'de bulunan "Avrupa Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi" (ECDC) yetkililerinden geldi. ECDC Hazırlık Birimi Başkanı Denis Coulombier, "A/H1N1 virüsünden ölen hastalar elbette var, ama bu çok küçük bir oran..." dedi. Coulombier, "(Domuz gribi) virüsünden ölenlerin oranı ancak binde 02,-0,3 seviyesinde, oysa bildiğimiz mevsim gribinde bu oran binde biri buluyor" görüşünde.

43. ÇOCUKLARDA ACİL TIBBİ YARDIM GEREKTİREN DURUMLAR ŞUNLARDIR! • HIZLI NEFES ALMA YA DA SOLUNUM GÜÇLÜĞÜ, • MAVİMSİ CİLT RENGİ, • YETERİNCE SIVI ALAMAMA, • UYANAMAMA YA DA UYARANLARA CEVAP VEREMEME, • HUZURSUZLUK, • GRİP BENZERİ SEMPTOMLARA EK OLARAK ATEŞ VE ŞİDDETLİ ÖKSÜRÜK, • DÖKÜNTÜ,

44. YETİŞKİNLERDE ACİL TIBBİ YARDIM GEREKTİREN DURUMLAR ŞUNLARDIR: • SOLUNUM GÜÇLÜĞÜ VE NEFES DARLIĞI, • GÖĞÜS YA DA KARIN İÇİNDE AĞRI VEYA BASINÇ, • ANİ BAŞ DÖNMESİ, • KONFÜZYON, • ŞİDDETLİ BULANTI VE KUSMA,

45. VİRÜSÜN BULAŞTIĞI ÜLKELERDEN GELEN KİŞİLERLE YAKIN TEMASTAN KAÇININ.

46. AŞININ YAN ETKİLERİ • GRİP AŞIAINDA REAKSİYONA UĞRAMIŞ OLANLAR İLE YUMURTA ALERJİSİ BULUNANLARA DOMUZ GRİBİ AŞISI ÖNERİLMİYOR. • AŞININ TATBİK EDİLDİĞİ YERDE ŞİŞLİK VE KIZARIKLIK,ATEŞ VE HAFİF GRİP BENZERİ YAN ETKİLER GÖRÜLEBİLİR.BELİRTİLER 2 GÜN KADAR SÜREBİLİR.

47. Oseltamivir veya zanamavir kullanımı domuz gribinin önlenmesinde CDC tarafından tavsiye edilmektedir. • İlaç kullanımı hastalığın seyrini hafifletmekte ve daha hızlı bir iyileşmeyi sağlayabilmektedir. • Antiviral ilaçlara ,semptomların görülmeye başlanmasından itibaren ilk 2 gün içinde başlanması gerekmektedir. • Ancak antibiyotikler kesinlikle önerilmiyor.