SINIFTA SORUNLU VE ÖZEL ÖĞRENCİLERİN YÖNETİMİ

1. SINIFTA SORUNLU VE ÖZEL ÖĞRENCİLERİN YÖNETİMİ Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi 1 1

2. Okul başarısızlığı olan çocuklar • Okul başarısızlığı; öğrencinin gerçek yeteneği ile okuldaki başarısı arasında görülen farklılık olarak tanımlanabilir. Başarısızlığı gösteren çocukların okul başarıları, gerçek yeteneklerinin altında seyretmektedir.

3. Eğitimde başarısızlık üst üste yığılır, birikerek çoğalır. Bu nedenle başarısızlığın mümkün olduğunca erken fark edilmesi önemlidir. Okul yıllarının ilk dönemlerinde fark edilen başarısızlık, ilköğretim süresince düzeltilmezse, çocuğun tüm okul yaşamını etkileyebilir.

4. Okul başarısızlığının nedenleri Bireysel özellikler • Çocuğun IQ seviyesinin yaşıtlarına oranla düşük olması, öğrenme güçlüğü, depresyon, davranış bozukluğu, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun mevcut olması, çocuğun bedensel bir engelinin veya rahatsızlığının bulunması, görme-işitme kayıpları yaşaması

5. Aileden Kaynaklanan Nedenler: • a) Özgüvenb) Otonomi, kendi kendini yönetmec) Güdülenme (Motivasyon)d) Başarı konusunda anne ve babanın tutumu ve desteğie) Ebeveynin aşırı baskısıf) Ebeveynin beklentisig) Stres oluşturan olumsuz ev koşulları.

6. Okuldan Kaynaklanan Nedenler • Okuldaki eğitim ve öğretim programının çocukların gelişim seviyelerine uygun zenginleştirilmiş programlar olmaması, öğretmenin bilgi aktarımı, disiplini sağlayabilen, araştırıcı etkili öğretmenlik yetilerine sahip olmaması. • Arkadaş grubu, sınıf yönetimi,okulun sosyal ve psikolojik yapısı, sınıf düzeyi

7. Okul başarısızlığının nedenleri Bireysel özellikler

8. Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktif Olan Çocuklar • EYVAH...... • DÜZ DUVARA TIRMANIYOR!!!! EYVAH...... DÜZ DUVARA TIRMANIYOR!!!!

9. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nun (DEHB) temel özelliği, kalıcı ve sürekli olan dikkat süresinin kısalığı, engellemeye yönelik denetim eksikliği nedeniyle davranışlarda ya da bilişte ortaya çıkan ataklık ve huzursuzluktur

10. Gelişimsel olarak aşağıdaki 3 temel sorun ortaya çıkmaktadır: • 1.      Kısa dikkat süresi • 3.Aşırı hareketlilik 2.Yetersiz dürtü kontrolü

11. Aşırı hareketlilik (hiperaktivite) Çocuğun hareketliği aşırıdır ve yaşıtlarıyla kıyaslandığında farklılık hemen anlaşılır. Genellikle bu çocuklar bir motor tarafından sürülüyormuş gibi sürekli hareket halindedirler.

12. Dikkat eksikliği Çocukta dikkat kusuru özellikle eğitim hayatının başlamasıyla belirgin hale gelir. Okul öncesi dönemde de her şeyden çabuk sıkılan ve bıkan bu çocuklar, oyuncaklardan dahi sıkılıp kısa bir süre sonra onları parçalamayı tercih ederler. Okulun başlamasıyla birlikte öğrenmeye karşı ilgisizdirler.

13. Bu çocukların bir kısmı ders dışı işlerde de çabuk sıkılma belirtileri gösterirler. Zeka düzeyi iyi olan ve ek olarak özel öğrenme güçlüğü olmayan çocuklar ilkokulun 3.ve 4.sınıflarına kadar derslerde sorun yaşamayabilirler. Çalışmadıkları ve dersi iyi takip etmedikleri halde notları kötü olmayabilir. Derslerin ağırlaşmasıyla birlikte başarıda ciddi düşüşler yaşanmaya başlanır.

14. Dürtüsellik Sabırsızlıkları, sırasını beklemekte güçlük çekmeleri ve yönergeleri dinlememeleri tipik özellikleridir. Sonuçta kendisi ve çevresindekiler için zararlı olabilecek fevri hareketleri ve sınır tanımadaki zorlukları davranış sorunlarının ilk habercileri gibidir.

15. Genetik faktörler, Beyin hasarları Doğum öncesi ve doğum sırasında yaşanan sorunlar da, diğer nedenlerdir. DEHB’li Nedenleri

16. Sınıfta DEHB’li çocukların yönetimi • Sınıf kurallarını, ödüllerini, cezaları net biçimde belirtilin ve tutarlı olarak uygulayın, • Öğrenci ile göz teması kurun, • Öğrencinin davranışının değerlendirilmesini sınıf dışında yapın. • DEHB olan çocuklar görsel olarak öğrenen çocuklardır. Dolayısıyla öğretmenin örneklendirmesi ve görsel malzemeden yararlanması çok etkili olacaktır. Öğrencinin aktif olarak öğrenmeye katılımı esastır.

17. Sınıf içerisinde daldıklarını hissettiğinizde, sessizce yanına gidin uygun ses tonuyla konuya dikkatini çekin. • Yaptığınız çalışmalarda verdiğiniz sürenin yeterli olup olmadığına dikkat edin. • Sınıf içerisinde her gün yaptıkları çalışmaları ve ödevlerin düzenli kontrolünün yapılması ve kayıt edilmesi önemlidir. • Sınıfta akran öğretimi yapmak DEHB’li öğrenciler için oldukça yararlı olabilir.DEHB’Lİ çocukları sınıfta hoşlandıkları biriyle eşleştirin ve dost olmalarını sağlayın, bunu pekiştirin.

18. Onlara herhangi bir olay ya da konunun taslağını çıkarmayı öğretin. Kitap okurken ve dinlerken not alma strateji ve tekniklerini öğretin.. • Mümkün olduğunca bu çocuklara sorumluluk verin. 11. Ailelerle olumlu ilişkiler geliştirin. Sık yapılan iletişim yardımcı olur

19. Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Çocuklar Zekası normal ya da normalin üstünde olan bireylerin standart testlerde yaş, zeka düzeyi ve aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda okuma, matematik, yazılı anlatımda beklenilenin önemli ölçüde altında olmasıyla tanısı konulan bir bozukluktur.

20. Öğrenme Bozukluğunun Nedenleri • Nörolojik Nedenler • Genetik-Kalıtımsal Nedenler • Çevresel Nedenler

21. ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLARIN TİPİK ÖZELLİKLERİ • Haftanın günlerini öğrenebilecek mi? • Mars’ta yaşam üzerine konuşabiliyor ama iki ile ikiyi neden toplayamıyor? • Niye okulda iyi değil? Dedeyi neden bebe diye okuyor? • D ve B harfleri arasındaki farkı göremiyor mu? Anlamını bildiği bu kelimeleri neden okuyamıyor? • Neden aklı kadar başaramıyor? • Çok iyi bir çocuk çok çalışıyor ama neden başaramıyor? • Her yıl aynı noktada, sanki sadece yaşı büyüyor...

22. Sınıfta öğrenme güçlüğü çeken öğrencilerin yönetimi • Çocuğun bireysel özelliklerini, kapasitelerini, sınırlılıklarını bilin. • Aileyle diyalog hâlinde olun. • Sınıfta sorumluluklar, görevler verin. • Kullandığınız komutların basit, kısa ve net olmasına dikkat edin. • Hafızaları zayıf olduğundan öğrendiklerinin bellekte kalıcı olmasını sağlamak amacıyla birden fazla duyuya hitap edin(görsel, işitsel, drama vb.) • Güven verici ve teşvik edici olun.

23. Sosyal aktivitelere katılmasını sağlayın, iş yapma becerisi kazandırın. • Gruplama, ayırt etme vb. başarabileceği ödevler verin. • Olumsuzetiketlemelerden kaçının(yaramaz, tembel, dikkatsiz vb.). • Öğrenme güçlüğü gösteren öğrencinizi diğer öğrencilerinizle kıyaslamayın ve onu olduğu gibi kabullenin. • Ön sıralara oturtun sık sık jest ve mimiklerle katılımını sağlayın. • Kendisinin başarabileceğine inandırın.

24. İşitme Engelli Çocuklar • İşitme engeli, kişinin işitme duyarlılığının, gelişim, uyum ve özellikle iletişim sürecindeki görevleri yeterince yerine getirmeyişinden ortaya çıkan durumdur.

25. İşitme engelli çocukların özellikleri • İşitme engeli dil ve konuşma gelişimini etkiler, işitme engelli çocuk için çevresindeki objeler ve bireyler sadece görüntü olarak vardır. • İşitme engelli çocuklar, yazı yazarken kelime atlama veya kelimeleri yanlış yazma hatalarını sıklıkla yapabilirler. • İşitme engelli çocuğun açık ve anlaşılır konuşmaya sahip olmaması; düşüncelerini ifade etmesine ve başkalarının düşüncelerini anlamasına engel oluşturmaktadır. • .

26. İşitme engelli çocuklar isteklerini, duygu ve düşüncelerini ifade edemedikleri zaman aşırı huysuz, sinirli ya da saldırgan olabilirler • Bu çocuklarda geri geri yürüme gibi genel vücut koordinasyonunun sağlanması ve dengeyi gerektiren hareketlerle, düğme iliklemek gibi görsel motor koordinasyonu gerektiren bazı becerilerde güçlük gözlenebilmektedir. • İşitme engelli çocuklar normal işiten yaşıtları kadar sosyal olgunluk kazanamamaktadırlar

27. Sınıfta işitme engeli olan çocukların yönetimi 1. İşitme engelli çocuklar için sınıfta öğretmene en yakın bulunan ve onu en iyi şekilde görebileceği bir yere oturtulmalıdır. 2.    İşitme engelli çocukla iletişim kurarken ona dinlemesi ve düşünmesi için zaman tanıyın, çocuğun ne söylediğinizi anlayıp anlamadığını araştırın. 3.    İşitme engelli çocukların kendilerini anlatma zorlukları olduğundan, sınıfta onlara daha fazla zaman ayırın ve kendisini ifade edebileceği farklı yollan anlamaya çalışın.

28. 4.    İşitme engelli (ağır işiten) işitme cihazı kullanıyorsa müzik yeteneğini geliştirmeye ve program dışı grup faaliyetlerine katılmaya teşvik edin. • 5.    İşitme engelli çocuk bu engelini gizlemek için yalnızlığı yeğler. Sınıf içinde geçen konuşma, tartışma, soru ve direktifleri anlamayabilir.  Öğretmen bunları dikkate alarak, sınıfta bazı önlemler almalıdır • 6.    İşitme engelli olan çocuklar sınıftaki etkinlikleri ya gözle ya da sürekli ve zorunlu bir dinlemeyle izlemeye çalışacaklarından ötürü bu çocuklar diğer öğrencilerden daha çabuk yorulabilirler Bu husus öğretmen tarafından dikkate alınmalıdır.

29. Görme engelli çocuklar Nedenleri • Kalıtımsal görme yoksunluğu • Doğal görme yoksunluğu: Bununla patolojik nedenler işaret edilmek istenmektedir. Örneğin gebelik sürecinde annenin kızılcık, frengi gibi hastalıklara tutulması, kan uyuşmazlığı, yetersiz beslenme, ateşli hastalıklar gibi durumlar • Doğumdan sonra oluşan görme yoksunlukları: Özel göz hastalıkları veya kaza nedeniyle yaşamın herhangi bir döneminde baş gösteren görme yoksunlukları.

30. Görme engelli çocukların özellikleri • 1. Motor Gelişim: Görme bozukluğu olan çocukların motor gelişimi ve doğuştan sahip oldukları motor becerileri, gören çocuklardan farklılık göstermemektedir. Bununla beraber, görme bozukluğu olan çocuk, bozukluğunun derecesine bağlı olarak hareket etme ve keşif becerilerini faaliyete geçiremeyebilir. • 2. Dil Gelişimi: Görme bozukluğu olan çocuklar sözel anlatıma düşkündürler. Monoton sesle konuşma, ses perdeleme yetersizliği vardır, daha yüksek sesle konuşurlar, beden dili kullanımı azdır. • 3. Zihinsel Gelişim:Farklılık göstermemektedir. Akademik performans düşük olabilir.

31. Sınıfta görme engeli olan çocukların yönetimi • Bireyselleştirilmiş öğretim yapılmalı • Özel eğitim materyalleri alınmalı • Öğretmen tahtaya yazdıklarını yüksek sesle okumalı • Çalışmalarını tamamlayabilmesi için ek zaman vermeli • Aile ile iletişim halinde olmalı

32. Çocukların kendi eşyalarından sorumlu olması istenmeli • Sosyal ilişkilerde cesaretlendirilmeli • Kavramları göstermek için, sözlü tanımlarla el ve model etkinlikleri yapılmalı. • Bu öğrenciler ihtiyaç duyduklarında, yazı tahtasına gitmelerine yardım edilmeli

33. Uyum Ve Davranış Bozukluğu Olan Çocuklar

34. Gelişim evrelerinin getirdiği doğal zorluklara yakın çevreninin olumsuz etkileri katıldığında çocukta bunlara tepki olarak çoğunlukla duygusal düzeyde bozukluklar gürülebilir. Bu olumsuz tepkilere UYUM VE DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI denir

35. Uyum ve davranış bozukluğunun nedenleri • Kalıtım Uyumsuz davranışlar doğuştan getirilen bazı özellikler sonucu olabilir. Fazla asabiyet, duygusallık, inatçılık gibi.

36. Bedensel Nedenler: •    Bedensel nedenler uyumsuz davranış sergilemede önemli derecede etkilidir. Çeşitli beden özürleri (görme bozukluğu, işitme bozukluğu, kamburluk, şaşılık, yürüme bozukluğu, çeşitli organ anormallikleri), hastalıkları (özellikle kronik ve bulaşıcı hastalıklar), bazı hormonal bozukluklar, kazalar ve şoklar bedensel uyumsuzluk nedenleridir.

37. Temel İhtiyaçların Doyurulamaması: • Her bireyin normal olarak yaşamını devam ettirebilmesi için gerekli bazı ihtiyaçları vardır. Bu ihtiyaçların en azından asgari düzeyde doyurulması şarttır. Biyolojik, fizyolojik, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlar yeterli derecede doyurulamayınca kişilerde uyumsuzluğa sebep olur. İhtiyaçların doyurulması halinde bu uyumsuzluklar ortadan kalkar.

38. Çevre ve Sosyo-Ekonomik Nedenler: • Çocuk çevresinden ve çevresindeki insanlardan etkilenir. Aile en etkili çevredir. Daha sonra yakın çevre akraba ve arkadaşlar etkilidir. Yine çocuğun içinde bulunduğu aile ve çevrenin ekonomik ve sosyal durumu çocuğu etkiler. Okul ise çocuk için bir başka önemli çevredir. Bireysel farklar, gerekli rehberlik, öğretmenin tutumu önemlidir ve dikkat edilmesi gereken hususlardır. Aile, yakın çevre, arkadaşlar, okul ve sosyo-ekonomik etmenlerin olumsuzlukları çocukla uyumsuzluklara neden olabilir.

39. Yanlış Eğitim: • Eğitim insanlarda doğru, olumlu ve uyumlu davranışın gelişmesini amaçlar. Planlı, programlı ve titizlikle verilmeyen eğitim tam tersi sonuçlar doğurabilir. Yanlış eğitim çocuklarda uyumsuz davranışların gelişmesinde önemli bir etmendir.

40. Uyum ve davranış bozukluğu olan çocukların özellikleri -Okul Fobisi -Altını ıslatma ve dışkı kaçırma - Parmak emme - Tırnak yeme- Çalma - Yalan söyleme - Saldırganlık- Kıskançlık - Dikkatsizlik - Kekemelik - Güvensizlik, duygusallık, hassaslık ,

41. Sınıfta uyum bozukluğu olan çocukların yönetimi

42. Çocuğu merkez alan bir eğitim programı kullanılmalıdır. • Öğretmen çocuğa gereken davranışları kazandırmaya yönelik uygun etkinlikleri belirlemelidir. • Öğrencinin yetenekleri, fiziki, zihni, sosyal, duygusal vs. olgunluk seviyesi ve kişilik özelliklerine uygun amaç, ilgi ve ihtiyaçları objektif olarak sağlanmalıdır

43. Sınıfta işbirliği içinde çalışmalar özendirilmeli. • Çocuğa yapabileceği sorumluluklar verilmeli. • Pratik yapabilme imkanı sunulmalı. • Doygunluk sağlayan motive edici çalışmalar için olanak sağlanmalı. • Sportif etkinlikler aracılığıyla eğitim ve terapi sağlanabilir. • Mülakat-görüşme teknikleri kullanılarak bu çocuklarla doğru zamanlarda görüşme yapılmalı, uygun önlemler alınmalıdır • Rehberlik hizmetleri sağlanmalı.

44. Üstün Nitelikli Olan Çocuklar • Üstün yeteneklilik, normal insanlara oranla daha üstün yeteneklere sahip olma ve yapılan işlerde daha üstün performans sergileme olarak tanımlanabilir.

45. Üstün yetenekli çocukların özellikleri • Üstün yetenekli çocukların en önemli özelliği, öğrenme hızlarıdır. Bu tür çocuklar diğerlerine göre daha erken yaşta konuşma, okuma ve yazmayı öğrenirler. • Üstün yetenekli çocukların yaklaşık yarısı, okula gitmeden önce okumayı öğrenmekte, bağımsız olarak çalışmaya ve araştırmaya da daha erken yaşta başlamaktadırlar. • Görev ve problemleri organizeli, hedefli ve verimli bir şekilde ele alacak çözerler.

46. Aşırı yaratıcılık ve yüksek hayal gücüne sahiptirler • Yetişkinlerle kurdukları iletişimde oldukça olgun bir karakter sergilerler.   • Çoğu zaman genellemeler yapar ve bunları yeni durumlara tatbik ederler • Matematiksel düşünme yetenekleri gelişmiştir. • Meseleleri sorgular, net bir şekilde düşünür, ilişkileri farkeder ve anlamları idrak ederler.

47. Olumsuz Yönleri • Rutin ödevlerden çabuk sıkılırlar.   • İşleri kendi bildikleri gibi yapmak isterler. • Sınıfta çok fazla dikkat çekebilirler. • Başkalarının göremediği ilişkileri görebilir ve dersin çoğunu sadece bu konuda tartışmaya ayırmak isteyebilirler. • Bazen bir projeyi bitirip diğerine başlamayı istemeyebilirler. • Ara sıra hayallere dalarlar ve dikkatleri dağılır.  

48. Diğer öğrencilerin "sönük" kalmalarına sebep olabilirler.   • Kendilerine çok da faydalı olmayan eserlere gereğinden fazla zaman harcayabilirler. • Başarısızlıklardan çok çabuk etkilenebilirler. • Aşırı derecede otoriter olabilirler.

49. Sınıftaki üstün yeteneklilerin yönetimi • 1. Çocuğun çalışma ve ödevlerini sınıfın işlemekte olduğu konularda ve aynı tempoda tutmaya çalışmamalı, onun güç ve süratine uygun ödevler vermelidir. • 2. Tartışma, proje ve dramatizasyon çalışmalarına önem verilmelidir • 3. Ders etkinliklerinde kitabi etkinliklerden çok, geniş gözlem ve deneylere yer verilmelidir

50. 4. Kendilerine özgü ilgileri olduğundan grupla olduğu kadar bireysel çalışmalara da önem verilmelidir. • 5. Öğrenciyi okul içi ve dışı etkinliklere yönlendirmelidir. • 6. Önderliği gerektiren ya da önderliği geliştirmeye fırsat verecek çalışmalara katılması için teşvik edilmesi gerekir. • 7. Bu tip çocuğun başarısını, sınıf arkadaşlarının başarısı seviyesi ile değil kendi öğrenme güç ve sürati ile karşılaştırmalıdır.