800 likes | 1.62k Views
Echinococcus granulosus. مورفولوژی: اندازه کرم بالغ معمولا کمتر از یک سانتیمتر است.یک اسکولکس،3 تا 5 بند و دو ردیف قلاب دارد،یک یا دو بند ابتدایی نابالغ،بند ماقبل آخر بالغ،بند انتهایی بارور است.منفذ تناسلی به طور نامنظم در کناره های بند به بیرون راه می یابد . خصوصیات کیست هیداتید.
E N D
مورفولوژی: اندازه کرم بالغ معمولا کمتر از یک سانتیمتر است.یک اسکولکس،3 تا 5 بند و دو ردیف قلاب دارد،یک یا دو بند ابتدایی نابالغ،بند ماقبل آخر بالغ،بند انتهایی بارور است.منفذ تناسلی به طور نامنظم در کناره های بند به بیرون راه می یابد
خصوصیات کیست هیداتید کروی است و از دو لایه تشکیل شده است: لایه کوتیکولی شفاف،فاقد گرانول :Laminated layer :که کپسولهای زایارا بوجود می آورد.Germinal layer کیسه های زایا که به لایه زایا متصل است . کیسه های کوچکی به نام کپسول های جوانه ای که پروتواسکولکس ها را ایجاد می کند. حفره درونی که پر از مایع هیداتیداست.
کیست استریل عفونت کیست به وسیله باکتری یا میکروب باعث از بین رفتن خاصیت لایه زایا می شود.(لایه زایا ندارد.)
چرخه زندگی متلاشی شدن بندهای بارور در روده سگ ودفع تخم بامدفوع سگ خوردن تخم ها توسط میزبان واسط(انسان،گوسفند.....) آزاد شدن جنین شش قلابه در دئودنوم استقرار لاروها در کبد(76%) بلعیده شدن امعاﺀ و احشاﺀ آلوده به مرحله لاروی انگل توسط سگ و تبدیل شدن به کرم بالغ
اپیدمیولوژی اکینوکوکوس گرانولوزوس در بیشتر کشورهای پرورش دهنده گاو و گوسفند شایع است. کرم بالغ اکینوکوکوس گرانولوزوس انگل شایع سگ سانان ایران است و از سگ،گرگ،شغال و روباه گزارش شده است. موارد فراوانی از درگیری اعضای مختلف انسان مثل کبد،ریه،طحال به مرحله لاروی انگل از نمامی استان های ایران گزارش شده است.
میزبان و مخازن حیوانی سگ میزبان نهایی معمول انگل است. گوسفند،گاو،خوک،شتر،اسب و سایر گیاهخواران وحشی میزبانان واسط انگل به شمار می روند. انتقال: انسان میزبان واسط تصادفی مرحله لاروی انگل است که با بلع تصادفی تخم های انگل همراه با علوفه و آب آلوده و یا تنفس تخم ها به مرحله لاروی مبتلا می شود.
بیماریزایی و نشانه های بالینی در کیست های کبدی ممکن است استاز صفراوی و کولانژیت دیده شودکه کولانژیت ممکن است در اثر عفونت ثانویه و به دنبال پاره شدن کیست های درون مجاری صفراوی ایجاد می شود. شکل کیست های ریوی به دلیل اسفنجی بودن بافت ریه کروی تر از انواع کبدی است.کیست های ریوی معمولا داخل کپسولی هستند و در اثر پاره شدن کیست ها ممکن است پروتواسکولکس ها را درون خلط یافت.
حدود3% از کیست ها در بافت مغزی و طناب نخاعی تشکیل می شوند.اندازه کیست های بافت عصبی کوچکتر است و بیشتر کیست های مغزی در ماده سفید مغز دیده می شوند. کیست های استخوانی 1 تا 2% از موارد را شامل می شود،کند رشد بوده،به دلیل عدم تحریک بافت میزبان ،دیواره ای در اطراف آنها تشکیل نمی شود.
کیست های کبدی معمولا منفرد هستندو حدود 50% موارد در لوب راست کبد درگیر می شود.دوره کمون بیماری حدود5 سال است ولی در کیست های مغز یا چشم این زمان کمتر است. در هیداتیدوز ریوی،پاره شدن کیست ها منجر به شوک و در نهایت مرگ در اثر ادم ریوی می شود. اگر کیستی پاره شود،علایم آلرژیک مانند خارش و کهیر دیده می شود.
تشخیص نشانه های وجود یک تومور کند رشد همراه با ائوزینوفیلی در بیماران ساکن مناطق اندمیک مطرح کننده هیداتیدوزاست. پروتواسکولکس یا قلاب انگل ممکن است پس از پاره شدن کیست های ریوی در خلط مشاهده شوند. استفاده از اشعه ایکس و اولتراسونوگرافی هماگلوتیناسیون غیر مستقیم،ایمونوفلورسانس الیزا،الیزای نقطه ای پونکسیون کیست و دیدن اسکولکس ها تشخیص را قطعی می کند
درمان جراحی،خصوصا زمانی که کیست ها بزرگ بوده ودر مغز یا قلب قرار دارند. آلبندازول(روزانه با دوز 10میلی گرم به ازای هر کیلوگرم) مبندازول(روزانه با دوز 50 میلی گرم حداقا 3 ماه)
پیشگیری و کنترل جلوگیری از مصرف امعاﺀ و احشاﺀ آلوده توسط سگ ها درمان سگ های صاحب دار با یک داروی ضد کرم مناسب از بین بردن سگ های ولگرد آموزش بهداشت وشستن دستها پس از تماس با بدن سگ
کرم بالغ اکینوکوکوس مالتی لوکولاریس از کرم بالغ اکینوکوکوس گرانولوزوس کوچکتر است،چرخه زندگی آن مشابه گرانولوزوس است با این تفاوت که کرم های بالغ عمدتا در روده روباه قطبی و روباه قرمز وگاهی سگ و گربه یافت می شود و میزبان واسط آن گونه های مختلف جوندگان است. مرحله لاروی عمدتا در کبد انسان رشد می کند و مراحل بالغ در روده گوشتخواران وحشی،خصوصا روباه،یافت می شود.
اپیدمیولوژی این گونه بیشتر در مناطق قطبی دیده می شود،ولی مواردی از آلودگی انسان از اروپا،آسیا،سیبری و همچنین ایران گزارش شده است. روباه قطبی و روباه قرمز مهمترین میزبانان نهایی هستند.جوندگان نیز میزبانان طبیعی این گونه به شمار می روند.انسان میزبان تصادفی مرحله لاروی انگل است . این گونه دارای چرخه وحشی است،افرادی که با گوشتخواران وحشی سروکار دارند،بیشتر به انگل مبتلا می شوند.
کرم بالغ از روباه های قرمز استان اردبیل گزارش شده است. میزبان واسط در این مناطق جونده ای به نام میکروتوس سوسیالیس است. مواردی از آلودگی به مرحله لاروی انگل از استان های اردبیل و آذربایجان شرقی گزارش شده است.
بیماریزایی و نشانه های بالینی عفونت انسان با مرحله لاروی اکینوکوکوس مالتی لوکولاریس خطرناکترین و کشنده ترین عفونت کرمی است. بافت میزبان قادر به احاطه کردن کیست نیست و کیست به طور فزاینده ای رشد می کند. در انسان کیست های آلوئولار بیشتر در کبد دیده می شود. در اغلب موارد انسانی کیست فاقد لایه زایا است و پروتواسکولکس تشکیل نمی شود. .
درون کیست را ماده ژلاتینی پر کرده،بعضی مواقع کیست متاستاز می دهد وممکن است کیست های ثانویه در اعضای مختلف تشکیل شود. انگل،پارانشیم کبد،مجاری صفراوی و عروق خونی را از بین می بردو علایمی شبیه انسداد مجاری صفراوی دیده می شود. هپاتومگالی،اولین نشانه بیماری است . در 15تا 20 درصد موارد ائوزینوفیلی بیش از 5%وجوددارد
درمان درمان های طولانی مدت با البندازول و مبندازول مانع رشد انگل می شود. تشخیص و پیشگیری مانند اکینوکوکوس گرانولوزوس می باشد.
مورفولوژی:کوچکترین و شایع ترین سستود آلوده کننده انسان.تنها سستودی که میزبان واسط نداردطول کرم 2 سانتیمتر و تعداد بندها150 تا 200 عدد است.اسکولکس دارای 4 بادکش ، یک روستلوم و یک ردیف قلاب است.(قلاب های آچاری شکل)بندهای بالغ ذوزنقه ای شکل و دارای 3 بیضه بزرگ ، تخمدان 2 قسمتی و رحم کیسه ای شکل است.
سوراخ تناسلی در کناره جانبی بند به طور منظم قرار دارد.بندهای بارور آخر قبل از خروج از بدن متلاشی شده و در نتیجه تخم ها با مدفوع کاملاً مخلوط می شوند .
تخم: بیضی شکل ، کرم یا بی رنگ دارای 2 غشاء و جنین شش قلابهغشاء داخلی در دو طرف کمی ضخیم تر بوده و منشاء 4 تا 8 رشته قطبی است. حساس به گرما و خشکی بلافاصله پس از دفع آلوده کننده است.
سیر تکاملی:بندهای بارور با دیواره نازک در کولون پاره شده و تخم ها با مدفوع دفع می شوند.تخم ها از طریق دست، اشیاء، تماس مستقیم با فرد آلوده و دهان وارد بدن می شود. در روده اونکوسفر از تخم خارج شده و در جدار مخاط روده نفوذ کرده به لارو سیستی سرکوئید تبدیل می شود.این لارو مجددا به مجرای روده باز گشته و طی 3 هفته به کرم بالغ تبدیل می شود.
بیماریزایی:در صورتی که تعداد کرم زیاد باشد علائمی چون اسهال، استفراغ ، بیخوابی، بی اشتهایی، خارش بینی و نشیمن گاه و کهیرو در نقص ایمنی سندرم هایپر- اینفکشن بروز می کند. در آلودگی های شدید، اسهال خونی-بلغمی ، درد شکم و تحریکات عصبی بروز می کند.ائوزینوفیلی تا 16% مشاهده شده است.نیز وجود دارد.امکان خودآلودگی داخلی
اپیدمیولوژی:بیماری بیشتر در مناطق گرمسیری و در کودکان 10-6 سال مشاهده می شود.عفونت در مهد کودک ها و مدارس شایع است. حداکثر آلودگی به این کرم در ایران در خوزستان و در قسمتی از مازندران مشاهده شده است.
تشخیص: polarfilamentآزمایش مدفوع به روش فلوتاسیون و دیدن تخم انگل حاوی
درمان:پرازی کوانتل و نیکلوزامیدپیشگیری و کنترل :رعایت بهداشت فردی و تغذیه مناسباز بین بردن موش ها
Hymenolepisferaterna انگل طبیعی موش و رت با میزبان های واسط کک و سوسک آرد می باشد. این کرم در واقع واریته ای از هایمنولپیس نانا است که علائمی شبیه به هایمنولپیس نانا ایجاد می کند.
مورفولوژی :نام دیگر آن کرم نواری موش صحرایی و شهری است. شبیه به هایمنولپیس نانا ولی کمی از آن بزرگتر است.اندازه کرم 60-20 سانتیمتر ، دارای 1000-800 پروگلوتید ، 4 بادکش کوچک ، اسکولکس مکعبی شکل با روستلوم کوچک و فاقد قلاب است.
تخم:بزرگترین تخم در بین سستودها (80-60 میکرون) میانی دانه دار و لایه داخلی نازک و بی رنگ)حاوی جنین شش قلابه رسیدهفاقد فیلامنت قطبی (برخلاف نانا)دارای 3لایه (لایه خارجی زرد و ضخیم، لایه میانی دانه دار و لایه داخلی نازک و بی رنگ )
سیر تکاملی :بندهای بارور در داخل بدن میزبان نهایی متلاشی شده و تخم با مدفوع دفع می شود. تخم توسط میزبان واسط بندپا خورده شده ، جنین از آن خارج شده و به لارو سیستی سرکوئید دم دار تبدیل می شود.آلودگی در موش و انسان (اتفاقی) در اثر خوردن کک های آلوده ایجاد می شود و بدین وسیله سیستی سرکوئید در روده موش و انسان به کرم بالغ تبدیل می شود.
بیماریزایی :شبیه به هایمنولپیس نانا است. گاهی بیمار از بی اشتهایی و درد در ناحیه معده شکایت می کنند. علائم عصبی به دلیل هضم مواد حاصله از متابولیسم کرم .ممکن است ایجاد شود