eHealth

1. eHealth Negen innovatielessen uit de praktijk

2. eHealth Negen innovatielessen uit de praktijk Sandra Suijkerbuijk Marloes Versleijen Augustus 2014

3. Hoe werkt dit? eHealth Over dit onderzoek Vilans • Negen innovatielessen • uit de praktijk De negen innovatielessen Tot slot

4. Hoe werkt dit? • Dit is een interactieve PowerPoint presentatie. Door te klikken op je linkermuisknop, of de pijltjes op je toetsenbord te gebruiken, doorloop je deze presentatie. • Je kunt steeds op de knoppen in het linker paneel klikken om terug te komen bij het hoofdscherm. • Hoe meer je door klikt in deze presentatie hoe meer informatie je krijgt. Wil je alleen op hoofdlijnen lezen? Klik dan steeds terug naar het hoofdscherm via het linker paneel. • Vragen over deze presentatie? Neem dan contact op met Sandra Suijkerbuijk, s.suijkerbuijk@vilans.nl eHealth Negen innovatielessen uit de praktijk Terug naar het hoofdscherm

5. EHealth is meer dan de iPad introduceren of een app ontwikkelen. Als kenniscentrum voor de langdurende zorg wil Vilans zorgorganisaties helpen met visievorming en succesvolle implementatie van eHealth. We weten allemaal dat er veel gebeurt in de wereld van eHealth en dat er daardoor ook veel informatie is over de (on)mogelijkheden. Maar hoe worden die inzichten in het veld gevonden en gebruikt bij de daadwerkelijke besluitvorming? Om dit te beantwoorden hebben we interviews afgenomen met mensen die betrokken zijn bij de aanschaf en implementatie van eHealth en die zorg en technologie verbinden in de dagelijkse praktijk van de zorgmedewerker. • Interviews met: • 11 zorgorganisaties, 14 personen • Medewerkers uit de thuiszorg, ouderenzorg, gehandicaptenzorg, GGZ en eerstelijn eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Over dit onderzoek Terug naar het hoofdscherm

6. De interviews hebben negen innovatielessen opgeleverd. Per innovatietip vind je een toelichting met voorbeelden uit de interviews en met inspirerende quotes die je aan het denken zetten. Gekoppeld aan de lessen vind je verwijzingen naar relevante literatuur, modellen en informatie. eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Over dit onderzoek Terug naar het hoofdscherm

7. Over dit onderzoek Wij danken de respondenten voor hun bijdrage: Jotine Leijtens en Fabrizio Greidanus Eugen Zuiderwijk Frank Heemsbergen Angela Scholten Erik Asbreuk Eric Huskes John Rietman Esther Jacobs Kees Spitters Angela Moenis en Frits Ariëns Ruud Kavelaars en Patrick Leijte Innovatie Werkplaats Huisarts, algemeen directeur KetenZorg NU Functioneel analist, afdeling informatievoorziening Manager Sector Jeugd en WMO Huisarts, Voorzitter van bestuur van EMC Hoofd Afdeling Digitale Innovatie & Ondersteuning Adviseur/projectmanager (directie) VanMorgen Projectleider domoticazorg Manager Onderzoek en ontwikkeling Projectmedewerker en programmamanager eHealth Innovatieteam eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm

8. De innovatielessen De interviews hebben negen innovatielessen opgeleverd. Zo lijkt een onlosmakelijk verbonden te zijn aan innovatieve projecten. Belangrijk is dat dit proces gevoed wordt door de in alle soorten en maten. Daar is voor nodig, zodat er kunnen worden gemaakt. Als we binnen zorgend Nederland willen leren van elkaar, is er nodig. Zo kunnen we zien hoe andere organisaties omgaan met bijvoorbeeld het creëren van . Ook lezen en horen we veel over visievorming, maar daarvoor is het ook belangrijk dat deze wordt toegepast ( ). Wees door een toekomstbestendige visie en kijk uit naar oplossingen die mogelijk maken. Iteratief proces Koppeling van onderzoek Tijd, geld en ruimte eHealth Passende Keuzes Open innovatie • Negen innovatielessen • uit de praktijk Draagvlak en co-creatie Visie, strategie en tactiek Voorbereid op de toekomst Inbedding Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm

9. Iteratief proces Doe eens een stapje terug klik Koppeling van onderzoek Voed je proces met kleinschalig onderzoek klik Tijd, geld en ruimte Faciliteer tijd die nodig is om te innoveren klik Passende keuzes De ene eHealth toepassing is de andere niet klik eHealth Open innovatie Combineer interne ideeën met externe ideeën klik • Negen innovatielessen • uit de praktijk Draagvlak en co-creatie Start vanuit cliënten en medewerkers klik Visie, strategie en tactiek Laat je visie leidend zijn voor alle keuzes klik Voorbereid op de toekomst Bedenk hoe de wereld eruit gaat zien klik Inbedding Ben bewust van de impact van eHealth klik Terug naar het hoofdscherm

10. Iteratief proces

11. Iteratief proces Een innovatief proces is niet rechtlijnig. Je zult dingen uit moeten proberen. “Iteratief” betekent dat je sommige onderdelen van het proces herhaalt, waarbij je voortschrijdend inzicht gebruikt om steeds een stapje verder te komen. Een iteratief proces kenmerkt zich door vallen en opstaan. Hoe doe je dit dan? Bijvoorbeeld door het doen van goede pilots.Het opzetten van pilots lijkt niet veel problemen te geven. Pilots rondom eHealth zien we in alle organisaties terug. Iedereen kent wel een voorbeeld. Het is belangrijk om goed na te denken over de reden van de pilot. Wat haal je er uit? Hoe gebruik je dit voor de verdere ontwikkeling van de eHealth toepassing? Probeer ook steeds terug te komen op de oorspronkelijke vraag. Is de toepassing daadwerkelijk dé oplossing voor de behoefte? Is de behoefte er überhaupt (nog)? eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

12. Iteratief proces Een pilot moet aangepast, bijgestuurd en zelfs helemaal omgegooid kunnen worden. Je gaat immers iets uitproberen. De uiteindelijke oplossing kan dus heel anders uitpakken dan dat je van te voren dacht. En het hoeft ook geen eHealth toepassing te zijn! Door dit te erkennen en niet alles vast te leggen aan het begin, kom je tot de beste oplossing voor het probleem. eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

13. Iteratief proces De praktijk vertelt: Patrick Leijte van Lunet zorg over het proces wat ze doorliepen bij een zelfontwikkelde app voor de organisatie: “Maar het blijft een iteratief proces. Eigenlijk is het nooit af. Je blijft aan het leren over wat je kunt verbeteren.” Frank Heemsbergen van Magentazorg geeft aan dat er soms een stapje terug gedaan zou moeten worden tijdens projecten: “Wat ik merk bij de huidige projecten is dat er al heel snel in de uitvoeringsfase wordt gedacht. We gaan te snel naar de kleine details, terwijl de grote lijnen nog vastgesteld moeten worden. Er worden te grote sprongen gemaakt in de projectcyclus.” eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

14. Iteratief proces De praktijk vertelt: Fabrizio Greidanus van ZuidZorg vertelt hoe hij exploratief de (on)mogelijkheden van track-and-trace systemen onderzocht. Bij het stellen van de juiste vragen, kom je tot een betere oplossing: “Ik heb allerlei producten bekeken, maar toen dacht ik dat je beter in het voorstadium kunt zitten. Waarom gaat iemand dwalen? Hoe komt het? Kun je signalen krijgen?” Even later vertelt hij: “Hoe vaak komt het nou voor dat de zorgcentrale overdag en ‘s avonds iemand kwijt is? Daar konden ze over het laatste half jaar niks noemen. Dus dan denk ik, is er dan een vraag? Is er ook een echte behoefte?” eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

15. Iteratief proces De praktijk vertelt: Bij de GGzE hebben ze een e-lab opgericht om innovaties te bedenken en uit te proberen. Kees Spitters, GGzE: “Je moet het e-lab zien als de trechter van innovatie. We kunnen daar ideeën van hulpverleners, cliënten en externen uitproberen. Wil je echt tot innovatie overgaan dan heb je 10 tot 20 ideeën nodig om uiteindelijk één toepasbaar idee over te houden.” Later vertelt Kees:“Van sommige dingen waarvan we in het begin dachten dat het heel geweldig was, komen we er al relatief snel achter hoe achterhaald deze zijn.” eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

16. Iteratief proces De praktijk vertelt: Angela Moenis en Frits Ariëns van Cordaan hadden 50 beeldhorloges tot de beschikking. Een mooie gelegenheid om eens te onderzoeken hoe medewerkers en cliënten daar op reageren. Frits: “Het is niet zoveel moeite om even 50 van die dingen te kopen en gewoon te gaan proberen.” Om eens te peilen hoe mensen op bepaalde nieuwe technieken reageren, hoef je nog geen proven technology te gebruiken. Zo vertelt Angela: “Er worden vaak een aantal ‘proven technology’ voorbeelden gegeven. Maar er zijn natuurlijk ook heel veel dingen die nog niet ‘proven technology’ zijn. En die moeten op de een of andere manier wel eerst ingezet worden om te kijken of de toepassing bruikbaar is in de praktijk. Dus je ziet ook wel dat het nodig is om dat uit te proberen.” eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

17. Iteratief proces Kortom: Blijf jezelf vragen stellen gedurende het project. Soms is een stapje terug, juist een stap vooruit. En klaar... dat zijn de projecten over het algemeen nooit! Meer over de aanpak van ZuidZorg [externe link] eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Meer over een iteratief proces voor eHealth toepassingen [externe link] . Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

18. Koppeling van onderzoek

19. Zorg dat je je eigen proces voedt door middel van kleinschalig onderzoek. Laat de effectstudies en onderzoek naar de ‘proofof technology’ aan derden over, zoals universiteiten of hogescholen. Wat je als organisatie wel zelf kan doen, is in de gaten houden wat voor impact de nieuwe eHealth toepassing heeft. Wat vinden cliënten of medewerkers belangrijk? Hoe bevalt de nieuwe methode? Hebben zij nog tips en trucs? Door het meten van dit soort zaken op verschillende momenten in het project krijg je inzicht in de meerwaarde van het totaal project. Het geeft je direct terugkoppeling op waar je vooral mee door moet gaan en waar je misschien moet bijstellen. Dit zijn ook bruikbare resultaten voor het opstellen van een maatschappelijke businesscase. Koppeling van onderzoek eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

20. De praktijk vertelt: Zo vertelt Jotine Leijtens van ZuidZorg dat ze wel zit te wachten op ‘proven technology’: “Proof of technology onderzoeken zijn nooit helemaal up-to-date maar ik vind het wel fijn als iemand gewoon eens een jaar gaat proberen, gaat uittesten. [..] En zeg dan eens: het werkt wel of het werkt niet.” Koppeling van onderzoek eHealth Ideeën • Negen innovatielessen • uit de praktijk Ontwerpen Leren Product Data Meten Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

21. De praktijk vertelt: Onderzoek levert inzichten op, maar is ook spannend. Zo vertelt Angela Scholten van de Lichtenvoorde: “Die 1-meting vond ik toch wel wat spannend voor de organisatie. [..] In het traject merk je dat het belang van de medewerker toch iets sterker gaat wegen dan het belang van de zelfstandigheid van de klant. Want als het allemaal zo vlekkeloos draait dan wordt de klant veel meer zelfstandig. En dan vraagt de medewerker zich af waar zijn uren blijven. Maar dat hebben we gewoon transparant gemaakt en blootgelegd. Die 1-meting heeft dat dus opgeleverd. Maar het heeft ook laten zien dat de jongeren het heel interessant vinden en het als een meerwaarde zien voor de toekomst.” Koppeling van onderzoek eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

22. De praktijk vertelt: Onderzoek kan aangeven waarom je door moet gaan, zoals bij het onderzoek bij Gezondheidscentra Maarssenbroek (GCM). Eugen Zuiderwijk: “Het feit dat er binnen twee weken een response van 43% was op een online enquête. Dat alleen al is enorm! [..] Het leeft bij patiënten echt veel meer dan dat ik vermoed had. Het bleek dat meer dan de helft van de gebruikers het portaal na kantoortijd gebruikte. Dat komt dus echt tegemoet aan de 7x24-uurdienst. [..] We hadden een en ander van tevoren goed doordacht met partners en ik had maar één doel; om te laten zien dat het kan werken in de praktijk. En dat blijkt dus ook!” Koppeling van onderzoek eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Klik hier voor het onderzoek van GCM [PDF, externe link] Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

23. Houd onderzoeksinstellingen in de gaten die de mogelijkheid hebben om langdurig onderzoek te doen, zoals het eLabEL of het Innovate Dementia project. Koppeling van onderzoek Meer over eLabEL [PDF, externe link] . eHealth Meer over Innovate Dementia [externe link] . • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

24. Tijd, geld en ruimte

25. Innoveren kost tijd, geld en ruimte. Dat is niet anders in de zorg vergeleken met andere sectoren. Het is dan ook belangrijk dat er aan verwachtingsmanagement wordt gedaan. Er is tijd, geld en ruimte nodig om dingen uit te proberen. Poging 1 slaagt vaak niet direct. En de businesscasekan nog niet altijd rondgemaakt worden. Denk van te voren na hoe je die ruimte gaat creëren en hoe dit bekostigd kan worden. Denk bijvoorbeeld aan het vrijstellen van bepaalde medewerkers om mee te denken over innovaties op het gebied van eHealth. Tijd, geld en ruimte eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

26. De praktijk vertelt: Eugen Zuiderwijk van Gezondheidscentra Maarssenbroek vindt dat de verwachtingen om te innoveren in de zorgsector in het algemeen te hooggespannen zijn: “Ik vind dat we in de zorg te weinig tijd gegund krijgen om innovaties daadwerkelijk tot stand te brengen. Innovaties in de profit sector; dat is bekend dat dat veel tijd kost. Het heeft de banken jaren gekost om het internetbankieren op een kritische massa te krijgen. En de middelen en de incentives om te innoveren zijn veel duidelijker en eenduidiger.” Tijd, geld en ruimte eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

27. De praktijk vertelt: Bij ZuidZorg is er een innovatiewerkplaats. Als er mensen van de vloer mee werken dan hebben ze daar ook een oplossing voor. Fabrizio Greidanus: “Als we denken dat het iets is, dan vragen we aan de medewerker of die mee wil doen. Want we gaan het niet alleen doen. Daar heb je innovatieverlof voor nodig anders komen er problemen op de werkvloer. Daar hebben we financiën voor geregeld.” Kees Spitters van GGzE: “Voor een van de projecten hebben we onszelf 1,5 tot 2 jaar gegeven. Daar moet je mensen dus ook in faciliteren. [..] Dit hebben we binnen GGzE vorm gegeven door budget vrij te maken om de ‘verletkosten’ van medewerkers die in dit proces actief zijn voor de afdelingen te compenseren.” Tijd, geld en ruimte eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

28. Maar hoe maken we de organisatie bewust van de noodzaak van zoiets als tijd? Zie hieronder een overtuigend filmpje! Wil je testen hoe hoog jouw organisatie op de innovatieladder staat? Doe hier de scan! Tijd, geld en ruimte eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Klik hier [externe link] … Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

29. Passende keuzes

30. eHealth heeft een andere invulling in thuiszorg, ouderenzorg, gehandicaptenzorg, GGZ of de eerstelijn. De relatie tussen zorgverlener en zorggebruiker is anders, dus worden er ook andere eisen gesteld aan de eHealth toepassingen. Zo brengt een toezichthoudend camerasysteem in een intramurale setting hele andere consequenties met zich mee dan een portaal waarin een patiënt online afspraken kan inplannen bij de huisarts. Een zorginhoudelijke innovatie is vaak spannender dan een nieuwe toepassing die alleen extra service verleent aan de zorggebruiker. Dit heeft ook te maken met risico’s en privacy aspecten van eHealth. Passende keuzes eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

31. De praktijk vertelt: Erik Asbreuk, huisarts EMC Nieuwegein, vertelt over zijn zorgen bij het kiezen van de juiste gezondheidsapps: “Als mijn dochter zegt dat ik een bepaald spelletje moet downloaden omdat dat leuk is, dan kan dat. Maar als ik als huisarts tegen mijn patiënt zeg dat hij een app moet downloaden, dan mag die patiënt iets verwachten.” Passende keuzes eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk “There is an app for that” Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

32. De praktijk vertelt: Het is ook zaak om scherp te hebben wat nu eigenlijk het doel is van de toepassing. Frits Ariëns van Cordaan geeft aan dat verschillende technologieën om een andere aanpak vragen: “Beeldhorloges, dat kunnen we vrij snel oppakken. Daarvan is duidelijk wat het product doet, wat de toegevoegde waarde is en wat de kosten zijn. Dan is het alleen: willen we dit? Beeldbellen is wat ingewikkelder.” Esther Jacobs van ZZG zorggroep vertelt over het starten vanuit behoeften van de cliënt in plaats vanuit een bepaalde technologie: “We willen ons vanuit cliëntenperspectief actiever gaan opstellen. Dat we zeggen: welke technologie kan helpen om mensen langer thuis te laten wonen?” Passende keuzes eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

33. De praktijk vertelt: Belangrijk is om zelf de touwtjes in handen te houden van het proces. Niet de leverancier of verkoper; maar de organisatie, medewerkers en cliënten zijn de experts! Erik Asbreuk van EMC geeft aan hoe beperkt de leverancierskeuze soms kan zijn: “We willen wel graag binnen het huisartsen informatie systeem (HIS) blijven. Daar zit ook een filosofie achter. Je moet niet meerdere schermen op je bureau hebben, dan word je gek.[..] Nou dan ben je snel klaar bij de andere leveranciers”. Eugen Zuiderwijk vertelt hoe hij dat aanpakte voor een integraal systeem in Gezondheidscentra Maarssenbroek: “En toen dachten wij op een gegeven moment; wij moeten PharmaPartnersen Pazio bij elkaar brengen en we moeten ze eigenlijk gewoon dwingen om te integreren want dan hebben wij ‘the best of bothworlds’.” Passende keuzes eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

34. De praktijk vertelt: Angela van Moenis van Cordaan vertelt over de Zorg & ICT beurs, waar ze juist op zoek gaat naar kleinere leveranciers: “Die grote partijen die kennen we allemaal wel. Als je echt naar innovatie gaat kijken dan is het juist wel interessant om bij die kleine partijen langs te lopen. Die zijn echt met nieuwe dingen bezig.” En soms moet je ook besluiten dat techniek misschien niet het passende antwoord is. John Rietman, VanMorgen: “Een aantal jaren geleden had je nieuwe ontwikkelingen zoals schermzorg, die kwamen op je pad en dan moest je er wat mee. Nu gaat het anders. We hebben een probleem en het moet goedkoper en beter. Misschien is de oplossing helemaal geen techniek, maar wel iets anders.” Passende keuzes eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

35. Niet-zorginhoudelijke toepassingen lijken een goed begin te zijn om het innovatieklimaat in een organisatie aan te wakkeren. Maak de zorgverleners bekend met technologie die wat minder zorginhoudelijk is zoals Lunet zorg deed met een platform om onderling kennis te delen binnen de organisatie. Zo ervaart de vloer de meerwaarde van nieuwe techniek. Daarnaast ontdek je zelf wat er allemaal komt kijken bij de inbedding van een nieuw systeem in het werkproces. De wereld van eHealth lijkt soms ook beknellend. Denk aan ICT-systemen die niet aan elkaar gekoppeld kunnen worden of wet- en regelgeving rondom privacy. Door als organisatie te focussen op mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden, kan je zelf de regie nemen om te zorgen dat er toch een passende oplossing komt. Passende keuzes eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

36. Open innovatie

37. Open innovatie is het combineren van interne en externe ideeën om tot de best mogelijke oplossing te komen. Een organisatie moet hiervoor openstaan voor ideeën van buiten de eigen muren. Er is bereidheid nodig om informatie vanuit de eigen organisatie te delen met de buitenwereld, ongeacht of het over successen of problemen gaat. eHealth Open innovatie • Negen innovatielessen • uit de praktijk Projecten Chesbrough, 2003 Lees meer Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

38. We willen allemaal dat de zorg beter wordt. Alleen door het delen van informatie en ideeën kunnen de beste oplossingen gevonden worden. Zo hoeft niet iedereen het wiel uit te vinden maar leren we van elkaar. eHealth Open innovatie • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

39. De praktijk vertelt: De behoefte om met elkaar te delen en samen te innoveren bestaat, geven een aantal van de geïnterviewdenaan: Jotine Leijtens, ZuidZorg: “Ik wil gewoon horen waar er echt tegenaan gelopen wordt. Eerlijke informatie, daar heb ik behoefte aan.” Erik Asbreuk, EMC Nieuwegein: "Wij zijn niet de enige die over implementatie van eHealth nadenken, dat kan ik me niet voorstellen. Iedereen loopt tegen dezelfde ellende aan.” Frank Heemsbergen, Magentazorg, heeft soms het idee dat ze het wiel opnieuw uitvinden: “Soms heb ik weleens het idee dat er op andere locaties hetzelfde wordt gedaan. Waar kan ik referenties vinden? Waar kan ik in contact komen met andere organisaties? [..] Zo weet ik zeker dat er veel organisaties in Nederland al ECD's geïmplementeerd hebben.” eHealth Open innovatie • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

40. De praktijk vertelt: Patrick Leijte van Lunet zorg: “Eigenlijk moet je innovatie hier zien als open en exploratief. Dus vooral veel in gesprek, observeren, meekijken en meedenken. Kijken wat de vraag is en waar de behoefte zit. Dat klinkt heel cliché maar dat is het wel.” Later vertelt hij: “Ik denk ook dat innovatie gewoon open moet zijn. Het moet niet zo zijn dat Lunet zorg een plek wordt van topzorg en dat iedereen die hier woont geluk heeft en in Amsterdam pech.” eHealth Open innovatie • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

41. De praktijk vertelt: Kees Spitters van GGzE over kennis uitwisselingen binnen de zorgsector en met het bedrijfsleven: “We zouden veel meer aan elkaar kunnen hebben. [..] Als GGZ zijn we goed in bepaalde zaken. Maar in een aantal andere zaken zijn anderen weer goed. [..] Douwe Egberts was goed in koffie branden, Philips was goed in het maken van koffiezetapparaten. Combineer die dingen en dan krijg je het principe van Senseo.” eHealth Open innovatie • Negen innovatielessen • uit de praktijk 1 + 1 = 3 Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

42. Hoe werkt dat nou, open innovatie? Zie hieronder een overtuigend filmpje van Mooibedacht, waar ook aan bod komt hoe crowdsourcing innovatie naar een hoger niveau brengt! eHealth Open innovatie • Negen innovatielessen • uit de praktijk Lees meer over open innovatie en wat dit teweeg kan brengen: Meer over open innovatie [externe link] Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

43. Draagvlak en co-creatie

44. Om innovaties te laten slagen is er draagvlak nodig onder de groep mensen waarop de verandering de grootste impact heeft. Vaak zijn dit de zorgprofessionals en de cliënten. De eHealth toepassing moet aansluiten bij hun behoeften en dagelijkse praktijk, en moet voor hen van toegevoegde waarde zijn. Het verkennen van deze behoeften is het startpunt van je innovatieproces. Draagvlak creëren kost tijd en lijkt soms niet direct iets op te leveren. Aan draagvlak moet je continu aandacht blijven besteden, je bent er nooit klaar mee. Draagvlak kun je creëren door bijvoorbeeld het organiseren van inspiratiesessies of visiebijeenkomsten. Uiteindelijk lijkt co-creatie met medewerkers en cliënten, de adoptie van nieuwe toepassingen het meest te bevorderen. eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Draagvlak en co-creatie Lees meer Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

45. De praktijk vertelt: • Een aantal geïnterviewden geven aan dat draagvlak cruciaal is maar dat het niet vanzelfsprekend is. • Eric Huskes van Zorggroep Sint Maarten over de oplevering van een domoticasysteem: “De implementatie is allemaal bouw- en installatiewereld. Dat is een soort black box. Daar kun je als ICT weinig aan doen. Laat staan dat de zorg er wat aan kan doen. Dus op het moment van de oplevering, heb je in een keer de nieuwe techniek daar staan.[..] We waren te laat begonnen met de nieuwe techniek te laten zien.” • Frank Heemsbergen van Magentazorg: “Toen ben ik met een collega alle afdelingen langs geweest en dan blijkt die nieuwe technologie een heel onbekend fenomeen te zijn”. eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Draagvlak en co-creatie Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

46. De praktijk vertelt: • Kees Spitters van GGzE vertelt hoe het e-lab bij hen werkt aan draagvlak, door het organiseren van lunchbijeenkomsten en inspiratiesessies. “Een pilot rondom het gebruik van een smartphone bij ambulante hulpverleners was erg succesvol. Dan presenteren ze de resultaten in een lunchbijeenkomst op het e-lab. Het gaat er dus niet om dat er iedere keer 100 mensen moeten zijn. Maar doordat je iedere keer kleine groepjes benadert zie je vanzelf dat het gaat lopen.” Zo wordt er een sneeuwbaleffect gecreëerd. “Die groene petjes (ambassadeurs) die moeten eigenlijk in de adoptie-rol komen richting de andere hulpverleners. Je moet jezelf de opdracht geven; ik ga vijf collega’s ondersteunen, helpen en begeleiden.” eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Draagvlak en co-creatie Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

47. De praktijk vertelt: • Esther Jacobs van ZZG Zorggroep vertelt over de kracht van concrete voorbeelden bij het creëren van draagvlak bij de zorgmedewerker: “Hoe de technologie werkt en waar je het voor kan gebruiken dat is nog wel helder. Maar hoe je dat nu voor moet stellen? Hoe het past in een zorgplan? [..] Dat is iets waar je naar op zoek moet gaan. Dus bij een mevrouw van 85 met dat en dat ziektebeeld hebben we deze technologie ingezet. [..] Dat is iets wat medewerkers als een spons opnemen.” eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Draagvlak en co-creatie Adoptie van nieuwe ideeën: Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

48. De praktijk vertelt: • Uiteindelijk zou je je als organisatie willen richten op nog meer dan alleen maar draagvlak. Fabrizio Greidanus en Jotine Leijtens van ZuidZorg vertellen over hoe zij ideeën vanaf de werkvloer proberen te stimuleren: “We zijn begonnen met een stukje onderzoek. We hebben medewerkers analoge camera’s meegegeven en dan moesten ze foto’s schieten van innovaties die ze graag wilden, daar zijn wel dingen uitgekomen.” • Jotine: “De dingen die we hier aan de muur hebben hangen, dat zijn ideeën van binnenuit. We zeggen dat dat niet zo spetterend is [..] maar als je een idee heb wat van de werkvloer komt dan heb je meer kans dat het gaat leven.” eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Draagvlak en co-creatie Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

49. De praktijk vertelt: • Ook bij de Lichtenvoorde worden de medewerker gestimuleerd mee te denken. Angela Scholten over het digitaal planbord: “We hebben de medewerkers die op die voorziening werkten met de LVB jongeren een voorstel gedaan: Dat moet toch anders kunnen dan met zo’n groot bord? [..] Toen waren er een paar medewerkers die wel wilden meedenken over de inhoud.” eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Draagvlak en co-creatie Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen

50. De praktijk vertelt: • Voor de aanpak in het innovatieteam van Lunet zorg is co-creatie bijna vanzelfsprekend. Elke laag van de organisatie wordt benaderd. Ruud Kavelaars: “Het uiteindelijk implementeren ligt bij de mensen. Daarom neem je ze vooraf en tussendoor mee, en zo laat je ook de vraag aan hen hoe zij denken hoe we het uit kunnen rollen. De ene keer is dat met een directeur en manager en de andere keer gewoon met een begeleider uit het veld.” eHealth • Negen innovatielessen • uit de praktijk Draagvlak en co-creatie Lees meer Lees terug Terug naar het hoofdscherm De negen innovatielessen