REACH BİLGİLENDİRME SEMİNERİ Volkan Orhan TEKİN Raportör Yrd. İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birli

1. REACH BİLGİLENDİRMESEMİNERİVolkan Orhan TEKİNRaportör Yrd.İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği

2. 1 Sunum İçeriği • REACH Nedir? • REACH Sürecinde Önemli Aşamalar • REACH Sürecinde Türk İhracatçılarının Durumu • REACH Konusunda Bilgi Kaynakları • REACH Bilgi Sistemi – IUCLID 5

3. 2 Hedef • İhracatçılarımızın REACH hakkında bilgilendirilmesi • REACH kapsamında ihracatçılarımıza yol gösterilmesi

4. 3 REACH NEDİR? Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması 18 Aralık 2006 tarihinde Avrupa Parlamentosu.(30 Aralık 2006 tarih ve L396 ) 1 Haziran 2007’de yürürlüğe girdi. AB üye ülkelerinde faaliyet gösteren ve yılda bir tondan fazla kimyasal madde üreten veya ithal eden firmaların, söz konusu kimyasal maddeleri, AB örgütlenmesi içinde yer alan Avrupa Kimyasallar Ajansı yönetimindeki merkezi bir veri tabanına kaydettirmeleri zorunlu bulunmaktadır.

5. 4 REACH TÜRK FİRMALARINI ETKİLEYECEK Mİ? REACH Sistemi AB’ye yapılan kimyevi madde ihracatımızı doğrudan etkilemektedir. REACH Sisteminin, Türkiye’nin henüz AB’ye üye ülke olmamasından dolayı, yurtiçi kimya üretimimize ve AB dışı ülkelere ihracatımıza kısa vadede doğrudan bir etkisi bulunmamaktadır. Türkiye’den AB’ye yapılacak kimyevi madde ihracatında, ihracatçı firmalarımızın, REACH Sisteminin gerektirdiği şekilde, ihraç edecekleri ürünleri Avrupa Kimyasallar Ajansı’na (European Chemicals Agency – ECHA) kaydettirmeleri gerekmektedir. AB’ye tam üye olmamız durumunda, REACH kapsamındaki düzenlemelerin kimya sektörümüzün tüm üretim faaliyetlerinde uygulanması zorunlu hale gelecektir. (AB Uyum süreci Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yürütülmektedir.)

6. 5 REACH’TE ÖNEMLİ TANIMLARVE KAYIT Eşya (Article) ( Ref:Article 7) Müstahzar (Preparation) ( Ref:Article 6) Madde (Substance)

7. 6 Madde (Substance) • Doğal halde bulunan veya bir üretim sonucu elde edilen, • İçindeki, kararlılığını sağlamak üzere kullanılan katkı maddeleri ile üretim işleminden kaynaklanan safsızlıklar dahil, • İçindeki, kararlılığını ve yapısını etkilemeden uzaklaştırılabilen çözücüler hariç • Kimyasal elementler ve bunların bileşikleri

8. 7 • Müstahzar (preparation): bir veya daha fazla maddeden oluşan karışım veya çözelti • Eşya (article): Kimyasal yapısından ziyade üretim esnasında verilen özel şekil, yüzey veya tasarım tarafından etkinliği belirlenen nesne

9. 8 REACH UYGULAMASINDAN KİMLER SORUMLU ? • Maddeyi kendi halinde veya müstahzar içinde, üreten veya ithal eden AB’de yerleşik tüzel kişilikler • Bazı kimyasal maddeleri içeren “Eşyaları” üreten veya ithal eden AB’de yerleşik tüzel kişiler • Alt kullanıcılar • AB’de yerleşik, AB dışı üretici tarafından ithalatçıların işlemlerini yerine getirmek üzere atanmış “only representatives” tek temsilciler

10. 9 REACH’İN ÖĞELERİ Kayıt (Registration) Ön Kayıt (Pre – Registration) Değerlendirme (Evaluation) İzin (Authorisation) Kısıtlama (Restriction)

11. 10 REACH’IN AŞAMALARI Kayıt (Registration) Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelere, yılda bir ton veya fazlası kimyasal madde ihraç ediyorsanız, ihraç ettiğiniz her bir madde başına ithalatçınız veya AB’deki tek temsilciniz kanalıyla bir kayıt dosyasının (dossier) Avrupa Kimyasallar Ajansı’na (ECHA) sunulması gerekmektedir. Kayıt işleminin yerine getirilmemesi ürünlerinizin AB’ye ihraç edilmesine engel olabilir. Eğer AB’ye ihraç edeceğiniz madde halihazırda AB pazarında yer alan bir madde ise, ön-kayıt yapmış olmak şartı ile, 2018 yılına kadar devam edecek geçiş periyotlarından faydalanabilirsiniz.

12. 11 1 Haziran 2007 1 Haziran 2008 1 Aralık 2008 30 Kasım 2010 31 Mayıs 2013 31 Mayıs 2018 Avrupa Kimyasallar Ajansının Kurulması Ön Kayıt (Faz-içi Maddeler) >1 ton/yıl KMÜT* >100 ton/yıl NR 50-53** >1000 ton/yıl maddeler için son kayıt tarihi >100 ton/yıl maddeler için son kayıt tarihi >1 ton/yıl maddeler için son kayıt tarihi * KMÜT: Kansorejen, mutajen, üreme için toksik. Kategori 1 ve 2 **NR 50-53: Sudaki organizmalar için çok toksik, su ortamında uzun süreli olumsuz etkilere neden olabilir. Kayıt Tarihleri

13. 12 STANDARD KAYIT ÜCRETLERİ İşletmenin büyüklüğüne göre de indirimler yapılmaktadır.

14. 13 REACH’IN AŞAMALARI Ön Kayıt (1): REACH düzenlemesi 1 Haziran 2007 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Ancak 1 Haziran 2007’den 1 Haziran 2008’e kadarki süreçte fiili olarak gerçekleştirilmesi gereken bir yükümlülük bulunmamaktadır. Fiili ilk uygulama 1 Haziran 2008 - 1 Aralık 2008 tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan “ön kayıt”tır. Ön kayıt sürecinde, firmalarımızın önümüzdeki yıllarda AB’ye ihraç etmeyi planladıkları tüm kimyasalları AKA’ya bildirmeleri gerekmektedir.

15. 14 REACH’IN AŞAMALARI Ön Kayıt (2): Son tarihler, maddenin tehlikeli bir kimyasal olup olmaması ve pazara sürülen maddenin yıllıktonajına bağlı olarak değişmekte, ön kayıt yapılması yoluyla 2010, 2013 ve 2018 yılına kadar gereken maddelerin, AB pazarına satışına ara verilmeden devam edilmesi mümkün olmaktadır. Ön-kayıt yapıldıktan sonra, aynı maddeler için SIEF (Substance Information Exchange Forum-Madde Bilgi Paylaşım Forumu) ler oluşturulacak. Aynı maddeyi kayıt ettirenler verileri paylaşıp MALİYETLERİ DÜŞÜRECEK. Ön-kayıt yapılmadığında MALİYETİ oldukça YÜKSEK olan kayıt süreci madde piyasaya sürülmeden önce yapılmak zorunda olacak.

16. 15 HANGİ MADDELERE ÖN-KAYIT YAPILACAK (1)? SADECE Faz-içi (Phase-in) Maddelere ön-kayıt yapılacak • EINECS’ te yer alanlar • AB ülkelerinde üretilmiş ancak REACH yürürlüğe girmeden 15 sene öncesine kadar bir defa dahi pazara verilmemiş maddeler • “No Longer Polymer”: REACH yürürlülüğe girmeden önce AB ülkelerinde pazara verilmiş, 67/548/EEC Art. 8(1)’ine göre bildirimi yapılmış ancak REACH’ teki tanıma göre polimer olmayan maddeler.

17. 16 HANGİ MADDELERE ÖN-KAYIT YAPILACAK? (2) • Madde (≥1 ton/yıl ise) • Karışımı oluşturan maddeler (≥1 ton/yıl ise) • Eşya içerisindeki madde Eğer madde, • Normal veya öngörülebilen şartlarda eşyadan salınıyorsa • Eşyadaki toplam miktarı yılda 1 tondan fazlaysa Bu iki koşul sağlanıyorsa ve maddenin o kullanım koşulu için kaydı yapılmamışsa • Ayrıca ECHA bazı şartlarda kayıt isteyebilir! • Polimer içindeki maddeler (monomerler ve diğer kimyasal maddeler) • Polimerin içerisindeki monomer maddeler veya diğer kimyasal olarak bağlanmış maddelerin ağırlıkça oranları %2 veya daha fazla ise • Bu monomer maddelerin ve diğer kimyasal olarak bağlanmış maddelerin toplam miktarı 1 ton/yıl veya daha fazla ise Bu iki koşul sağlandığında

18. 17 Önkayıt/Kayıt Nasıl Yapılacak? Firmalarımızın REACH Sistemine kaydolabilmeleri ve AB’ye ihracat yapabilmeleri için iki alternatif mevcuttur: • Birinci alternatif, AB’de yerleşik bir ithalatçı, Türkiye’den ithalatını yaptığı kimyasal maddeleri bizzat kendisi REACH sistemine kaydedecektir. • İkinci alternatifise Türk üretici/ihracatçılarının Tek Temsilci (Only Representative) atamalarıdır. Tek temsilci AB’de yerleşik bir gerçek veya tüzel kişi olmalıdır.

19. 18 TÜRKİYE TÜRKİYE AVRUPA BİRLİĞİ AVRUPA BİRLİĞİ İTHALATÇI İTHALATÇI ÜRETİCİ ÜRETİCİ İTHALATÇI İTHALATÇI İTHALATÇI İTHALATÇI Avrupa Kimyasallar Ajansı Avrupa Kimyasallar Ajansı Her İthalatçı Ayrı Ayrı Kayıt Yaptırdığında

20. 19 TÜRKİYE AVRUPA BİRLİĞİ KULLANICI ÜRETİCİ KULLANICI KULLANICI TEK TEMSİLCİ Avrupa Kimyasallar Ajansı Üretici, bir “Tek Temsilci” atadığında

21. 20 REACH’IN AŞAMALARI Ön kayıtta istenen bilgiler : Başvuranın (kişi/firma) ismi veya temsilcinin ismi. Kimyasal maddeye ilişkin temel bilgiler: İsim, CAS and EINECS numaraları. Gelecek üç yılda satışa sunulması öngörülen ortalama miktar. Kayıt tarihi. Maddenin Read-across yaklaşımı veya (Q)SAR yöntemiyle değerlendirilme durumu. Ön-kayıt işlemi bilgisayar ortamında gerçekleştirilecektir.

22. 21 REACH’IN AŞAMALARI Değerlendirme (Evaluation): Ayrıca bazı kimyasallar, insan sağlığı ve çevre üzerinde risk taşıması şüphesiyle Ajans tarafından değerlendirmeye tabi tutulabilir.

23. 22 REACH’IN AŞAMALARI İzin (Authorisation): İzin işlevi, çok tehlikeli kimyasalların (ör: kanserojen maddeler, veya doğada biriken maddeler gibi) kullanım veya pazara sürülmesi durumunda gündeme gelmektedir. Bir kimyasal madde “İzne Tabi Maddeler” listesinde yer alırsa, söz konusu maddenin piyasaya sürülme aşamasında Ajans’tan izin alınması zorunludur. “İzne Tabi Maddeler” listesi REACH Tüzük metninde Ek 14’te (ANNEX 14) yer almaktadır. Söz konusu liste şu anda boştur ve ön-kayıt sürecinin tamamlanmasından sonra ECHA tarafından kamuoyuna duyurulacaktır.

24. 23 REACH’IN AŞAMALARI Kısıtlama (Restriction): Bazı kimyasal maddelerin AB pazarında kullanılması ve/veya pazara sürülmesi, ECHA tarafından yapılacak değerlendirme sonucu kısıtlanabilir veya tamamıyla yasaklanabilir.

25. 24 REACH DÜZENLEMESİNDEN ETKİLENECEK MİYİM? REACH, sadece ana kimya sanayiinde faaliyet gösteren ihracatçılarımızı etkilememekte, kimyasal madde içeren bazı ürünlrin AB’ye ihracatında, kimyasal madde miktarının yılda bir tonu aşması kaydıyla, söz konusu kimyasal maddenin kaydedilmesi gerekmektedir.

26. 25 REACH Kapsamında Olup Olmadığınızı Belirleyin Kapsam Dışı Olan Maddeler • Radyoaktif maddeler (96/26/Euratom) • Gümrük Kontrolü Altında Olan Maddeler • İzole Edilmemiş Ara Ürünler • Tehlikeli Madde Taşımacılığı • Atıklar (2006/12/EC) • Üye Ülkelerin Savunma İçin Getirdiği İstisnalar

27. 26 Kayıt Kapsamında Olup Olmadığınızı Belirleyin Kayıt ve Değerlendirmeden Muaf Olan Maddeler • Kendine ait Kuralları Olan Maddeler (Art. 2) • Polimerler (Monomerler kapsamdışı değildir) • REACH Tüzüğü ANNEX IV + ANNEX V • Avrupa Birliğinden ithal edilmiş (Kayıt Ettirilmiş) ve yeniden Avrupa Birliği’ne ihraç Edilen Maddeler • Geri Kazanılmış Kayıtlı Maddeler

28. 27 Maddenizin Kayıt Edilmiş Olarak Kabul Edilip Edilmediğini Kontrol Edin Kayıt Edilmiş Sayılan Maddeler: • 91/414/EEC Bitki Koruma Ürünleri • 98/8/EC Biyosidal Ürünler (sadece aktif maddeler !) • 67/548EEC’ye göre Bildirim’de bulunulmuş olanlar (sadece bildirim yapan için geçerlidir !)

29. 28 REACH VE TÜRK KİMYA SANAYİİ HAZIRLANMAYA ŞİMDİ BAŞLAYIN ! (1) REACH mevzuatı hakkında, yardım masaları ve özellikle internet aracılığıyla yeterli bilgi sahibi olun, yeni yönerge ve talimatları takip edin. Bir müstahzar içinde olsun veya olmasın, firmanızca üretimi ve/veya ihracatı yapılan tüm kimyasal maddelerin envanter listesini hazırlayın. Her bir kimyasal maddenin halihazırdaki ve gelecek yıllardaki tonajını tespit edin. Kimyasal maddelere ilişkin CAS, EINECS veya ELINCS numaralarını tespit edin. EC: 2 ile başlayan EINECS EC: 4 ile başlayan ELINCS EC: 5 ile başlayan NLP

30. 29 REACH VE TÜRK KİMYA SANAYİİ HAZIRLANMAYA ŞİMDİ BAŞLAYIN ! (2) Her bir kimyasal madde için tehlike sınıflandırmasını yapın ve mevcut tehlike verilerini derleyin. Envanterinizdeki her bir kimyasal madde için hangi konumda olduğunuzu (ihracatçı, üretici-ihracatçı) belirleyin. Her bir madde için tedarikçilerinizi ve AB içindeki ithalatçılarınızı listeleyin. Ön-Kayıt yaptırmanız gereken maddeleri tespit edin. Olası maddeleri de listeye ekleyin.

31. 30 REACH VE TÜRK KİMYA SANAYİİ HAZIRLANMAYA ŞİMDİ BAŞLAYIN ! (3) Kurumunuzda REACH’den sorumlu, İngilizcesi yeterli, en az bir çalışan atayın ve RIP’lere (REACH Implementation Projects) yönlendirin. ÖNEMLİ: Sektörel işbirliği yapın. Sektörel kuruluşlar çatısı altında ortak kimyasal madde envanteri oluşturun.

32. 31 İMMİB FAALİYETLERİ • REACH Web sitesihttp://reach.immib.org.tr hizmete girmiştir. • REACH Broşürlerinin basımı tamamlanmıştır. • REACH Resmi metnininTürkçe tercümesi tamamlanmış ve Birliğimiz web sitesine konulmuştur. • İhracatçılarımızın sorumluluklarını ve bunları nasıl yerine getireceklerini öğrenmelerine yardım edecek bir yönlendirme programı olan REACH Navigator – yardımcı bilgisayar programının Türkçe’ye aktarımı çalışmaları tamamlanmıştır. • AB’nde REACH yönetmeliğinin uygulanmasının sorunsuz gerçekleşmesi için AB’nin ilgili birimlerince ön kayıt, kayıt, bilgi paylaşımı gibi REACH Sisteminin temel aşamaları için yol gösterici özellikte rehberler (REACH Implementation Projects (RIPs)) hazırlanmakta ve bu rehberler de güncellendikçe Kimyasallar Ajansı’nın ağ sayfasına konulmaktadır. Yardım Masası olarak söz konusu rehberlerin Türkçe tercümeleri devam etmektedir. • REACH Seminerleri düzenlenmektedir.

33. 32 REACH Bilgi Kaynakları • REACH hakkında nereden bilgi alabilirim? • REACH Yardım Masaları • Türkiye’deki yardım masaları • İMMİB • TKSD • Sektörel Dernekler • AB bünyesindeki yardım masaları (komisyon,özel) • REACH Web Siteleri

35. 34 REACH Bilgi Kaynakları • İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İMMİB)http://reach.immib.org.tr • Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği (TKSD) http://www.tksd.org.tr/ • Navigator - REACH Yardım Programı http://reach.jrc.it/ • Avrupa Kimyasallar Ajansı Resmi Web Sitesi http://ec.europa.eu/echa/home_en.html • Avrupa Komisyonu REACH Ana Sayfası http://ec.europa.eu/enterprise/reach/index_en.htm

36. 35 REACH Bilgi Kaynakları • REACH Uygulama Rehberi – REACH Implementation Projects (RIPs) http://ec.europa.eu/environment/chemicals/preparing/implementation.htm • Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan REACH Rehberi – Türkçehttp://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/AB/SanayiSektorDb/REACH_rehberi.doc • REACH Nedir? – Dış Ticaret Müsteşarlığı Bilgi Notu http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/AB/SanayiSektorDb/REACH.doc • REACH Yardım Masalarına İlişkin DTM Tarafından Hazırlanmış Bilgi Notu http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/AB/SanayiSektorDb/reach_yardim_masalari.doc

37. 36 REACH Bilişim Sistemi ve IUCLID 5International Uniform Chemical Information Database(Uluslararası Tekdüzen Kimyasal Bilgi Veritabanı)

38. 37 IUCLID 5 Madde 111-Ajansa bilgi iletilmesi için gerekli olan formatlar ve yazılımlar • Ajansa bilgi iletilmesi için gerekli olan tüm formatlar ve yazılım paketleri, Ajans tarafından web sitesinde belirtilecek ve ücretsiz olarak sunulacaktır. Tescil amaçlı olarak, Madde 10(a)’da değinilen teknik dosyaların formatı IUCLID olacaktır. Ajans, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı ile birlikte bu formatın daha fazla geliştirmesi ve tam uyumlaştırılmasının sağlanması için koordinasyon halinde olacaktır.

39. REACH ve IUCLID 5

40. 39 IUCLID 5 – Temel Özellikler • Kayıt dosyasına ilişkin standart format. • Kayıt dosyasına ilişkin tüm konu başlıklarına veri girişi imkanı. • Kimyasal maddelere ilişkin hazır veriler. • Maddelere ilişkin bilgilerin firmalar arası transfer imkanı.

41. 40 IUCLID 5 • Programı Bilgisayarıma Nasıl Yükleyebilirim? • http://ecbwbiu5.jrc.it

47. REACH ve IUCLID 5

50. 49 IUCLID 5 TEKNİK DOSYA HAZIRLAMA