Balance sheet ratings voor de jaarrekeningcontrole

1. Balance sheet ratings voor de jaarrekeningcontrole Fritz Witt CRA 30 mei 2012 Symposium Statistical Auditing

2. Thema’s • Credit rating en de continuïteitstoets • Balance sheet ratings • Kwaliteitseisen aan balance sheet ratings • Toepassing balance sheet rating bij de jaarrekeningcontrole • Benefits van balance sheet ratings: • gestandaardiseerd, geobjectiveerd niet te manipuleren • betrouwbare indicator voor de continuïteit • uniek meetinstrument door de hele lifecycle van een onderneming • verdieping van de ondernemingsanalyse • context georiënteerd – plausibilisering van de rating • kostenbesparend door standaardisering en meer zekerheid 30 mei 2012 Symposium Statistical Auditing

3. Credit ratings en de continuïteitstoets 30 mei 2012 Symposium Statistical Auditing

4. Mijn publicatie in De Accountant oktober 2008 30 mei 2012 Symposium Statistical Auditing

5. Credit ratings en de continuïteitstoets Enkele resultaten uit het onderzoek van Nancy Jaspers - BDO (mei 2012 – Nijenrode Universiteit – Prof. Dr. R.M.J. Kamerling RA) Vraagstelling: “Is de accountant aan de hand van credit ratings in staat om voorafgaand aan een faillissement het maatschappelijk verkeer te informeren over een onzekere continuïteit?” Meningen: • Dit betekent dat de accountant NV COS 620 moet volgen • Een credit rating kan slechts een indicatie geven over een continuïteitsprobleem • Een accountant kan weinig zekerheid ontlenen aan het gebruik van credit ratings • Een accountant heeft te weinig expertise om credit ratings te bepalen • Informeren over de risico‘s zou mogelijk negatieve gevolgen hebben voor concurrentiepositie • Het selffulfilling prophecy karakter van zo’n credit rating moet je niet onderschatten. • Dit vraagt een andere cashflowgerichte benadering • Financiële gegevens moeten worden bekeken vanuit het omgevingsveld. 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

6. Voorbeelden toepassingen van credit ratings in de accountancy Bron: Nijenrode Universiteit - credit rating advisor leergang 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

7. Onderzoek in Duitsland • Toename fraude en economisch crimineel gedrag • Verduistering • Misleiding • Bedrog • Corruptie • Disloyaliteit • Creatief boekhouden • Geldwassen • Product piraterij • Diefstal interlectueel eigendom • Industirele spinoage • Belastingfraude • enz. Meer dan een derde van alle ondernemingen binnen de EU zijn slachtoffer van economisch crimineel gedrag in de afgelopen jaren. Meer “white color” criminelen Er is sprake van een aanzienlijke toename van boekhoudschandalen. Bron: Prof. Dr. H. Krehl, Dr. A. Fischer / SRH University Calw / University Münster 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing Slide 7

8. Crisis Identificatie Controle beïnvloed beïnvloed detecteert Fraude „Vicieuze circel“ 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing Slide 8

9. Relaties crisis en fraude Fraude Potentiële crisis …en andere gebeurtenissen Latente crisis Duidelijke wel controleerbare crisis Duidelijke niet controleerbare crisis Insolventie Creatieve accounting policy Misleiding Verduisteringen bezittingen Fout Liquiditeitscrisis Traditionele accounting policy Inkomsten crisis Strategische crisis Crisis Bron: Prof. Dr. H. Krehl, Dr. A. Fischer / SRH University Calw / University Münster Slide 9 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

10. Balance sheet ratings 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

11. Wat is een balance sheet rating? • Een balans sheet rating is een gestandaardiseerde, geobjectiveerde en niet te • manipuleren beoordeling van de kredietwaardigheid ofwel financiële situatie • van een onderneming. Discriminerende kengetallen Ratingklassen • Cash flow / balanstotaal IFD = 2 • Rentelasten / vreemd vermogen Graydon = AA • Eigen vermogen / balanstotaal Logistische regressie Univariate analyses Coface = 6 • Voorzieningen / balanstotaal Rabo = R10 • Liquide middelen / balanstotaal Standard & Poor‘s = BB+ • Crediteuren / omzet Ratingfunctie = Z score Z=a+b1*k1+b2+…+bn*kn Z-waarde = 3,98 Uitvalwaarschijnlijkheid PD = 0,42% 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

12. Discriminerende ratio‘s Principe: Simuleer een casus of crisis en formuleer hypotheses Find de representatieve ratio‘s bij de hypotheses Voorbeeld: Wat gebeurt met de kortlopende schulden tijdens een crisis? Antwoord: De omzet daalt en de crediteuren schuld loopt op. Opdracht: Toets de juistheid van deze stelling d.m.v. statistische analyse Korte termijn schulden Balanstotaal Traditioneel kengetal Discriminerend kengetal Crediteuren Netto omzet Slide 12 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

13. Relatie kengetallen / crisis Type crisis Discriminerende kengetallen • Cash flow / balanstotaal = inkomsten • Rentelasten / vreemd vermogen = inkomsten • Eigen vermogen / balanstotaal = inkomsten Belang • Voorzieningen / balanstotaal = inkomsten • Liquide middelen / balanstotaal = liquiditeit • Crediteuren / omzet = liquiditeit Analyse: Een geringe of negatieve cash flow en hoge rentelast op vreemd vermogen; een te laag oftewel negatief eigen vermogen en geringe voorzieningen; geringe liquiditeit oftewel hoge kortlopende schulden beïnvloeden de rating. 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

14. Kwaliteitseisen aan een balance sheet rating 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

15. Historische ontwikkeling van de balance sheet rating methode Sensitivity State of the art: Logistical regression support vector machines neural network* logistical regression multivariate discriminant analysis Trustorff / Leker univariate insolvency forecast Mertens / Baetge time series analysis Altmann Altmann Tamari Beaver Merwin Fitzpatrick * has been put into practice 1930 1966 1968 1977 1995 2009 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

16. Kwaliteitskenmerken ratingsystemen Defaults correct bij test steekproef 84,2% Defaults correct bij hold out steekproef 80,1 Gebied onder ROC curve (Gini) 87,5% 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

17. Transitietabellen 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

18. Toepassing balance sheet rating bij de jaarrekeningcontrole 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

19. Balance sheet ratings bij de jaarrekeningcontrole Toepassingen Balance sheet ratings Complexiteit Analysemodellen Financieel – economische scenario’s Branchebenchmarks Plausibiliteit Individualiteit 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

20. Kengetal Bouwbedrijf Interpretatie Voorbeeld BV Eigen kapitaal Balanstotaal Goed 6,83 % 12,85 % Netto winst Omzet SLECHT 16,24 % 21,15 % Vreemd vermogen Cash flow 14,37 Goed 6,62 Vorderingen Omzet 71,35 44,47 SLECHT Klassieke kengetallen analyse bij bedrijfsvergelijkingen 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

21. Branche gemiddelde 6.83 % BAD? GOOD? Het vergelijken van ratio‘s binnen een bedrijfstak is slechts beperkt zinvol ??? Kengetallen worden bij bedrijfsvergelijkingen metgemiddelde branche waarden vergeleken Equity ratio Voorbeeld BV 12.85 % Interpretatie: 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

22. 30.8% 19.4% 12.9% 10.3% 8.1% 7.5% 5.9% 5.1% 2.8% The best The „worst“ -4.5% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 100% Bron: Prof. Dr. H. Krehl; R. Schneider, Dr. A. Fischer Branchenrating 2006; Page 837. De oplossing van dit probleem: Branchebenchmarks Stel je voor … … je kent de ‘besten’ (in rating) van een branche en de specifieke (geclassificeerde) eigenschappen van hun ratings….. Waarde branche gemiddelde Voorbeeld BV Equity ratio 12.85 % 6.83 % Interpretatie: De ratio waarde kan worden geclassificeerd als boven gemiddeld. Maar er bestaan hoe dan ook substantiële verbeteringskansen, als men de ratio met de besten uit de branche vergelijkt (30,8%) 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

23. Branchebenchmarks hebben substantiële voordelen • Bruikbare vertaling van ratio‘s • Analyse van branche risico‘s • Vaststelling van de positie van een organisatie binnen zijn branche • Oriëntatie op de ‘beste branche ratio`s’ door benchmarking 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

24. Branche benchmark bouwbedrijf (1) RAT I NGKLASSE 25 mei 2011- - Symposium Statistical Auditing

25. Branche benchmark bouwbedrijf (2) 25 mei 2011- - Symposium Statistical Auditing

26. Consequenties voor de analyse Stresstest Geen of zeer gering restrisico • Stap Hoe risicovol is de branche? Branche benchmarks • Stap Welk rating patroon toont deze onderneming? Balance sheet rating • Stap Waar staat deze onderneming binnen haar branche? Branche benchmarks • Stap Zijn er individuele bijzonderheden bij de evaluatie opgevallen? Performance analyse • Stop Bij twijfel stresstest! Stress test Methode : Prof. Dr. Hauschildt – doorontwikkelt door Prof. Dr. H. Krehl, Dr. A. Fischer 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

27. Analyse economische situatie Ratinganalyse Groeiontwikkeling Resultaten analyse Financiering 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

28. Analyse van de resultaten Analyse van het jaarresultaat 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

29. Analyse van de cashflow Cashflow analyse -ontwikkeling 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

30. Analyse financiële positie Analyse van de financiering en de financiële positie

31. Benefits van balance sheet ratings 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

32. Samenvatting Een balance sheet rating bij de jaarrekening controle biedt de accountant: • Een objectief oordeel over de continuïteit van een onderneming • Verbeterd de analyseerbaarheid van de onderneming en zijn branche • Versneld de analyseprocessen tijdens een controle door standaardisatie en door doordachte analysemodellen • Controles in kortere tijd met meer zekerheid De benefits van balance sheet ratings voor de accountantscontrole zijn: • Betrouwbare continuïteitstoets • Herkenning type crisis en fraude indicatie door diepere analyses • Vaststelling branche risico‘s en best practices door branchebenchmarks • Een rating is breed inzetbaar in alle fases van de controle • Korte terugverdientijd 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

33. f.witt@nyenrode.nl Heeft u nog vragen? Fritz Witt CRA E-mail: f.witt@nyenrode.nl Telefoon: 06 53387551 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing