D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar

1. D.M.İ. istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalışmalar Ozan Mert Göktürk

2. Sunuma genel bakış • Mevcut veriler? Kapsadıkları periyotlar? • Ön işleme ve depolama çalışmalarında karşılaşılan sorunlar • Aylık yağış verilerinin homojenlik analizi • Eğilim analizleri • AYBE’de yapılan genel çalışmalar

3. Elimizde ne var? • Max. ~270 istasyon (sıcaklık) • Periyotlar değişken 1926 (en eski) - 2004 (en yeni) • Kandilli : 1912 - 2003

4. Değişkenler - aylık • Ortalama sıcaklık • Ortalama maksimum sıcaklık • Ortalama minimum sıcaklık • Mutlak maksimum sıcaklık • Mutlak minimum sıcaklık • Yağış (toplam) • Rüzgar hızı (ortalama) • Güneşlenme (toplam)

5. Değişkenler - günlük • Max. - min. - ortalama sıcaklık • Yağış (toplam) • Bağıl nem (ortalama) • Buharlaşma (toplam, açık siper) • Buhar basıncı (ortalama) • Güneşlenme şiddeti (toplam) • Kar yüksekliği • Kar yoğunluğu • Rüzgar hızı (ortalama)

6. Ön işleme • Eksik veri kontrolleri: eski veri setlerinden tamamlamalar yapıldı! (Türkeş ve diğ., çeşitli kaynaklar) • 0 kontrolleri: Yağış verilerinde hem 0 (sıfır) olan değerler hem de mevcut olmayan değerler aynı şekilde gösteriliyor…

7. Ön Işleme - 0 kontrolleri ?

8. Ön işleme - 0 kontrolleri • Her bir istasyon zaman serisinin kendi Içinde analizi…

9. Eksiksiz istasyonlar

10. Aylık toplam yağış (0 kontrollü) 1941-2004 1948-2004 1958-2004 1961-2004

11. Aylık ortalama sıcaklık (0 kontrollü) 1941-2004 1948-2004 1958-2004 1961-2004

12. Aylık ortalama max. sıcaklık 1941-2004 1948-2004 1958-2004 1961-2004

13. Aylık ortalama min. sıcaklık 1941-2004 1948-2004 1958-2004 1961-2004

14. Aylık toplam yağış (interpolated) 1941-2004 1948-2004 1958-2004 1961-2004

15. Aylık ortalama sıcaklık (interpolated) 1941-2004 1948-2004 1958-2004 1961-2004

16. Aylık ortalama max. sıcaklık 1941-2004 1948-2004 1958-2004 1961-2004

17. Aylık ortalama min. sıcaklık 1941-2004 1948-2004 1958-2004 1961-2004

18. Yağış verilerinin enterpolasyonu ve homojenlik analizi

19. En eski veri: 1930Kandilli: 1912 - 2004

20. 1. Aşırı değerlerin eşik değerlere çekilmesi • Aşırı değerler (Outliers), hesaplanan bir eşik değerden yüksek değerlerdir. • Eşik = 3. Quartile + 3 * IQR • Aşırı değerler, homojenlik analizinde yanlış sonuçlara yol açıyor: aslında homojen olan zaman serilerinin inhomojen çıkması gibi (“non-resistant technique”) (Barnett & Lewis, 1994) • Aşırı değerler, eşik değerlerle değiştirildi!

21. Outlier eşik değerlerinin dağılımı. Üst: Ocak Alt: Temmuz

22. Outlier yüzdesinin yıllık ortalama dağılımı.

24. 2. Enterpolasyonla boşluk doldurma • En yüksek korelasyonlarla ağırlıklandırılmış bir bölgesel ortalama bulunuyor... • İstasyonun açılış tarihinden itibaren bütün boşluklar dolduruldu! (eksik veri < %20 ise)

25. 3. Homojenlik Testi ve Düzeltme • “Standard Normal Homogeneity Test” (Alexandersson, 1986) • En yüksek korelasyonlarla ağırlıklandırılmış bir bölgesel ortalama bulunuyor... • 0.80’den yüksek korelasyon yoksa ya da zaman serisi 20 yıldan kısaysa, homojenleştirme yapılmadı!

26. 5 Aşamalı SNHT (Hanssen-Bauer ve Forland (1994) ’e göre)

27. Referans istasyon sayıları. Üst: Ocak, Alt: Temmuz

28. Aylara göre istasyon sınıfları.

29. İstasyon sınıfları.

34. Eğilim analizleri (Mann-Kendall)

35. 1951-2004 Bahar yağışları

36. 1951-2004 Yaz yağışları

37. 1951-2004 sonbahar yağışları

38. 1951-2004 kış yağışları

39. 1951-2004 yıllık yağışlar

40. 1951-2004 bahar ortalama sıcaklıkları

41. 1951-2004 yaz ortalama sıcaklıkları

42. 1951-2004 sonbahar ortalama sıcaklıkları

43. 1951-2004 kış ortalama sıcaklıkları

44. 1951-2004 yıllık ortalama sıcaklıklar

45. 1951-2004 bahar ortalama maksimum sıcaklıkları

46. 1951-2004 yaz ortalama maksimum sıcaklıkları

47. 1951-2004 sonbahar ortalama maksimum sıcaklıkları

48. 1951-2004 kış ortalama maksimum sıcaklıkları

49. 1951-2004 yıllık ortalama maksimum sıcaklıklar

50. 1951-2004 bahar ortalama minimum sıcaklıkları