1 / 32

ÜLKEMİZDE SITMANIN DURUMU TANI VE SAĞALTIMDA YENİLİKLER

ÜLKEMİZDE SITMANIN DURUMU TANI VE SAĞALTIMDA YENİLİKLER. Dr.Oğuz Reşat Sipahi. SITMA.

arleen
Download Presentation

ÜLKEMİZDE SITMANIN DURUMU TANI VE SAĞALTIMDA YENİLİKLER

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ÜLKEMİZDE SITMANIN DURUMUTANI VE SAĞALTIMDA YENİLİKLER Dr.Oğuz Reşat Sipahi

  2. SITMA • Sıtma etken Plazmodium türüne göre değişen ve belirli aralıklarla gelen ateş nöbetleri, sekonder anemi ve splenomegali ile karakterize, başlangıçta akut seyirli, fakat sonradan kronikleşen ve kronik dönemde yinelemeler gösteren bir hastalıktır. Başlıca Bakteriyel Paraziter ve Mikotik Enfeksiyon Hastalıkları, Demir Serter, 2000, s:412

  3. EPİDEMİYOLOJİ • Anofeller genellikle yüksekliği 2000 metrenin altında olan, ısının 15°C’nin altına düşmediği ve sivrisineklerin barınıp-çoğalmaları için elverişli sulak yerlerin bulunduğu iklim koşullarında bulunurlar. • 45° kuzey - 40° güney enlemleri arası • DSÖ verilerine göre 250 - 400 milyon sıtma olgusu saptanmakta, 1 - 4 milyon kişi sıtmadan ölmektedir. Başlıca Bakteriyel Paraziter ve Mikotik Enfeksiyon Hastalıkları, Demir Serter, 2000, s:412

  4. Lancet Inf. Dis. 2:209, 2002

  5. Sıtma Savaş Kurumu verileri, 2001

  6. SITMA OLGULARININ PARAZİT CİNSİNE GÖRE DAĞILIMI (1995-1999) Sıtma Savaş Kurumu verileri, 1999

  7. SITMA OLGULARIMIZIN RETROSPEKTİF DEĞERLENDİRİLMESİ • 45 hasta, 20’si kadın, 25’i erkek • 24 hastada endemik bölgeye seyahat • 44 hastada periferik kandan, 1 hastada kemik iliğinden • 39 hasta P.vivax, 6 hasta P.falciparum • Ateş(%100), titreme (%84,4), bulantı-kusma (%46,6), başağrısı (%31,1), karın ağrısı (%15,5), bilinç değişikliği (%6,6) • Dalakta büyüme (%84,4), karaciğerde büyüme (%64,4), sarılık (%11,1), herpes labialis (%8,8), peteşi(%4,4) • İki hastada pansitopeni, bir hastada burun kanaması • Bir hasta septik şoktan kaybedilmiş. Göksel S ve arkadaşları, CMI, 7:345, 2001

  8. Principles and Practice of Infectious Diseaases, Mandell, 2001, 2817

  9. PATOGENEZ • Duffy a ve b determinanları içermeyen kişiler Plasmodium vivax enfeksiyonlarına dirençlidir. • P.vivax ve P. ovale türleri genç eritrositleri, P. malaria yaşlı eritrositleri, P.falciparum ise her yaştan eritrositleri enfekte eder. • P. vivax’ın yüzeyinde bulunan RBP (retikülosit bağlayıcı protein) bu parazitin genç eritrositleri enfekte etmesini sağlamaktadır. Başlıca Bakteriyel Paraziter ve Mikotik Enfeksiyon Hastalıkları, Demir Serter, 2000, s:412

  10. ÜREME ÖZELLİKLERİ Başlıca Bakteriyel Paraziter ve Mikotik Enfeksiyon Hastalıkları, Demir Serter, 2000, s:412

  11. Ateş Sıtma nöbeti Uçuk Dalakta ve karaciğerde büyüme Sarılık Ürtiker Peteşiyal döküntüler Skleral ikter Retinal vazospazm Anemi Poikilositoz Anizositoz Nöbet esnasında lökositoz, nöbet aralarında lökopeni Transaminazlarda yükselme BELİRTİLER-BULGULAR Başlıca Bakteriyel Paraziter ve Mikotik Enfeksiyon Hastalıkları, Demir Serter, 2000, s:412

  12. KOMPLİKASYONLAR • Derin anemi, karasu humması, dalakta yırtılma • P.falciparum olgularında • Akut böbrek yetmezliği • Malabsorbsiyon • Enterokolit • Serebral malarya • Akciğer ödemi • P.malaria olgularında • Ödem-oligüri-proteinüri-silendirüri, hipoproteinemi, üre ve kreatinin değerlerinde yükselme, daha çok sekonder gelişen nefrotik sendrom. Başlıca Bakteriyel Paraziter ve Mikotik Enfeksiyon Hastalıkları, Demir Serter, 2000, s:412

  13. TANI • Kalın-ince yayma • P.falciparum için • histidinden zengin antijene yönelik ELISA • türe özel laktat dehidrojenaz enziminin aranması • DNA ya da RNA hibridizasyonu. Principles and Practice of Infectious Diseaases, Mandell, 2001, 2817

  14. P.falciparum

  15. P.vivax

  16. P.ovale

  17. P.malaria

  18. P. vivax ve P.ovale’nin Ülkemizdeki Standart Sağaltımı • Klorokin sülfat başlangıçta 1 g=4 tb (600 mg baz), 6 saat sonra 0,5 g=2 tb, 24. saat, 48. saat, 7. ve 14. günlerde 0,5 g • Primakin sülfat sağaltımın 4. gününden itibaren 14 gün süre ile günde 26,3 mg (15 mg baz)=2 tb Başlıca Bakteriyel Paraziter ve Mikotik Enfeksiyon Hastalıkları, Demir Serter, 2000, s:412

  19. Artemisininler Atoquavone Benflumetol Klorokin-amodiakin Halofantrin Meflokin Primakin-tafenokin Proguanil-klorproguanil Primetamin kombinasyonları Pironaridin Kinin Lancet Inf. Dis., 1: 242, 2001 ANTİMALARYELLER

  20. Lancet Inf. Dis. 2:209, 2002

  21. Lancet Inf. Dis. 2:209, 2002

  22. KLOROKİN • Ferriprotoporfirin IX’e bağlanıp, polimerizasyonu engelleyerek hemozoin oluşumunu önler* • Klorokine duyarlılık** • S: iyileşme • RI:Paraziteminin kaybolup - 28 gün içinde tekrar ortaya çıkması • RII:Parazitemide tamamen yokolmadan, azalma • RIII:Parazitemide değişiklik yok. • Direnç mekanizması ** • P.falciparum’da ilacı dışarı atan pompalar vasıtasıyla, • P.vivax (?) *Lancet Inf. Dis., 1: 242, 2001 *Principles and Practice of Infectious Diseaases, Mandell, 2001, 2817

  23. KLOROKİNE DİRENÇLİ P.falciparum TEDAVİSİ • Kinin 650 mg x 3 (7gün) + • doksisiklin 100 mg x 2 (7gün) • veya primetamin (25 mg) / sülfadoksin (500 mg) x 3 (son gün) • veya klindamisin 900 mg x 3 (5 gün) • 1250 mg meflokin • Halofantrin 500 mg 6 saat ara ile 3 doz (1 hafta sonra tekrar) • Atovakon 1000 mgx1+proguanil 400 mgx1 (3gün) • Atovakon 1000 mgx1+doksisiklinl 100 mgx2 (3gün) • Artesuanat 4 mg/kg/gün+meflokin 1250 mg (750 mg, 12 s ardından 500 mg) Principles and Practice of Infectious Diseaases, Mandell, 2001, 2817

  24. AĞIR P.falciparum SITMASINDA TEDAVİ ESASLARI • Yerel direnç durumuna uygun ilaç • Doz hastanın kesin ağırlığına göre ayarlanmalıdır - gerekirse hergün ölçülmelidir • İlaç parenteral başlanmalıdır - durumu düzelirse orale geçilebilir • Klinik yanıt - günlük yayma ile parazitemi izlemi -hemogram - kan şekeri - tansiyon - ateş - nabız takibi • Destek tedavisi - beslenme - hemoglobin - renal fonksiyon idamesi Lancet Inf. Dis. 1:242, 2001

  25. KLOROKİNE DİRENÇLİ P.falciparum TEDAVİSİ • Kinidin glukonat 10 mgtuz/kg (yükleme dozu maksimum 600 mg) SF içinde 2 saatte gidecek şekilde, ardından hasta oral alabilene dek 0,02 mg/kg/dk • Kinin dihidroklorit 20 mg tuz/kg (%5’lik dekstroz içinde 4 saatte), ardından günde 3 defa 10 mg/kg (4 saatte gidecek şekilde-günlük doz maksimum 1800 mg) • Artemeter 3,2 mg/kg IM yükleme dozu +1,6 mg/kg/gün IM (3gün) Principles and Practice of Infectious Diseaases, Mandell, 2001, 2817

  26. Lancet, 2002; 359: 1365–72

  27. Dirençli P.falciparum olgularında arteneter ile kinini karşılaştıran 2000 olguluk meta analiz: • ölüm oranı-koma düzelme süresi-ateşin düzelme süresi-nörolojik sekel oluşumunda p>0.05 • ölüm ya da sekelde artemeter lehine p<0.05 Lancet Inf. Dis. 1:242, 2001 • Klorokine dirençli P.falciparumun endemik olduğu bir bölgede 1991-2000 arasında 169 hasta: 8 mg/kg/gün halofantrin 3 gün 24. saatte %65, 72. saate %99 başarı . CMI, 7:345, 2001

  28. KORUNMA • Uygun dozda-uygun sürede-düzenli tedavi • Riskli bölgelere seyahat edenlere profilaksi • Ulaşılabilir tedavi • Permetrinli cibinlik-topikal solüsyonlar • Aşı? • Işınlanmış sporozoitlerle 9 ay korunma • Suşa-türe ve evreye bağlı • Uygun epitopların bulunsa bile epitopun korunması, HLA problemi, uygun taşıyıcı sorunu • SP166 (MSP-1+2 eritrosite bağlayıcı protein+sirkumsporozoit proteini (Faz 3) Lancet:350:1696-1701, 1997

  29. SITMA KEMOPROFİLAKSİSİ • Principles and Practice of Infectious Diseaases, Mandell, 2001, 2817

More Related