Döngüler

1. Döngüler Yrd. Doç.Dr. Nilgün GÜLER BAYAZIT

2. Döngü Komutları while Komutu Diğer Operatörler Bileşik Komut for Komutu do-while Komutu İçiçe Döngüler break ve continue Komutları

3. while Komutu • Döngü komutları komutların bir çok kez yeniden yürülmesini sağlayan, programlamada kullandığımız önemli yapılardan biridir. • C dilinde bize bu özelliği sağlayan komutlar • while • for • do-while • komutlarıdır.

4. while Komutu while ( koşul_ifadesi ) komut; while döngüsünde komut’un yürütümü koşul ifadesi doğru olduğu sürece devam eder.

5. while Komutu Örnek: printf(“Bir pozitif sayi giriniz:”); scanf(“%d”,&n); while(n<0) scanf(“%d”,&n); printf(“En son n degeri: %d”,n);

6. while Komutu while Komutunun Aşamaları sayac=1;→ İlk değer atama aşaması while(sayac<=10)→ Kontrol aşaması { printf(“%3d”,sayac); sayac=sayac+1;→ Güncelleme aşaması }

7. while Komutu Örnek: Pozitif sayıların girildiği ve girilen bu pozitif sayıların en büyüğünün bulunduğu programı yazınız. Programda sayı girme işlemi negatif bir sayı girilinceye kadar devam etmelidir. • #include <stdio.h> • int main(void) • { • int sayi,max=0; • /*En buyuk sayinin sifir oldugunu kabul edelim.*/ • printf("Sayi giriniz: "); • scanf("%d",&sayi);

8. while Komutu • while(sayi>0) • { • /*Eger girilen sayi max da bulunan buyuk sayidan daha • buyukse yeni girilen sayi max degiskenine atanir*/ • if(sayi>max) • max=sayi; • printf("Sayi giriniz: "); • scanf("%d",&sayi); • } • printf("En buyuk pozitif sayi: %d",max); • return(0); • }

9. Diğer Operatörler Bileşik Atama Operatörü değişken = değişken operatör ifade; değişken operatör = ifade;

10. Diğer Operatörler Artırma ve Azaltma Operatörleri (++ --) sayac=sayac+1; sayac++; (son-ek) ++sayac; (ön-ek)

11. for Komutu for( ilk_değer_atama_komutu; kontrol_ ifadesi; güncelleme_ komutu) döngü_komutları;

12. for Komutu for( ilk_değer_atama_komutu; kontrol_ ifadesi; güncelleme_ komutu) döngü_komutları;

13. for Komutu while döngüsü sayac=1; while(sayac<=10) { printf(“%3d”,sayac); sayac++; } Eşdeğer for döngüsü for(sayac=1; sayac<=10; sayac++) printf(“%3d”,sayac);

14. for Komutu Örnek: Pozitif bir n sayısını ve bu n sayısı kadar da tamsayıyı girdi olarak alan programı yazınız. Ayrıca, bu programda girilmiş olan n tane tamsayının kaçının negatif, pozitif ve sıfır olduğunu hesaplayıp ekranda gösteriniz. #include <stdio.h> int main(void) { int pos=0,neg=0,sifir=0,n,sayi,i; printf("Kac tane sayi gireceksiniz: "); scanf("%d",&n); /*Dongu icinde n tane sayinin girilmesi ve islenmesi*/ for(i=1;i<=n; i=i+1) { printf("%d. sayi: ",i); scanf("%d",&sayi);

15. for Komutu /*Girilen sayinin pozitif, negatif veya sifir olup olmadiginin belirlenmesi*/ if(sayi>0) pos++; else if(sayi<0) neg++; else sifir++; } /*Sonuclarin gosterilmesi*/ printf("\n%d adet pozitif sayi.\n",pos); printf("%d adet negatif sayi.\n",neg); printf("%d adet sifir sayisi.\n",sifir); return(0); }

16. for Komutu for Komutunun Farklı Kullanımları for(i=0,j=0; i<=4 && j>-8; i++, j--) printf(“%3d %3d\n”,i,j); toplam=0; i=1; for(; i<=10; ) { toplam+=i; i++; } toplam=0; i=1; for(; i<=10; i++) toplam+=i;

17. do while Komutu do komut; while (koşul_ifadesi );

18. do while Komutu while ve for komutlarında koşul ifadesi, döngünün başında kontrol edilirken, do-while komutunda kontrol işlemi döngünün sonunda yapılır.

19. do while Komutu Örnek: Aşağıdaki seçenekleri görüntüleyecek ve seçeneklere göre aşağıda tanımlanan seçeneğin alanını bulacak bir C programı yazınız. 1. Kare 2. Daire 3. Bitti Seceneginizi belirtiniz (1, 2, 3): #include <stdio.h> #define PI 3.141592654 int main(void) { int cevap; double a,r,alan; do { /*Menunun goruntulenmesi*/ printf("\n 1. Kare"); printf("\n 2. Daire"); printf("\n 3. Bitir"); printf("\n\nSeceneginizi belirtiniz: "); scanf("%d",&cevap);

20. do while Komutu switch(cevap) { case 1: /*Karenin alaninin hesaplanmasi*/ printf("\nKarenin kenar uzunlugunu giriniz: "); scanf("%lf",&a); alan=a*a; printf("Karenin alani:%.2f\n",alan); break; case 2: /* Dairenin alaninin hesaplanmasi*/ printf("\nDairenin yaricap uzunlugunu giriniz: "); scanf("%lf",&r); alan=PI*r*r; printf("Dairenin alani:%.2f\n",alan); } } while(cevap!=3); return(0); }

21. İçiçe Döngüler

22. İçiçe Döngüler Örnek: Bir başka örnek olarak aşağıdaki çıktıyı veren program parçasını içiçe döngüler kullanarak yazalım. 1 2 1 3 2 1 4 3 2 1 5 4 3 2 1 6 5 4 3 2 1 7 6 5 4 3 2 1 8 7 6 5 4 3 2 1 for( i=1; i<=8; i++) { for(j=i; j>=1;j--) printf(“%3d”,j); printf(“\n”); }

23. Örnek: Faktöriyel hesabı yapan program ( for döngüsü) #include <stdio.h> main() { int a,i; float faktor=1; printf(“sayiyi giriniz”); scanf(“%d”,&a); for(i=1;i<=a;i++) faktor=faktor*i; printf(“faktor=%f”,faktor); }

24. #include <stdio.h> main() { İnt a,b, toplam,i ; float ortalama; toplam=0; printf(“ilk sayıyı giriniz”); scanf(“%d”,&a); printf(“ikinci sayıyı giriniz”); scanf(“%d”,&b); for(i=a;i<=b;i++) { if( i%2==1) toplam=toplam+i; } printf(“Toplam=%d\n”, toplam); } Örnek:verilen iki aralıktaki tek sayıların toplamını bulan program

25. break ve continue ifadeleri • do-while, while ve for ifadelerinin icrasının belirli bir yerde kırılmasının veya bir sonraki iterasyonunun kontrolüne geçilmesinin gerektiği durumlarda break ve continue ifadeleri kullanılır.

26. break ve continue Komutları break komutu herhangi bir döngü komutu içinde kullanıldığında döngüden çıkılmasını sağlar. for( i=1; i<=10;i++) { printf(“Sayi giriniz:”); scanf(“%d”,&sayi); if(sayi<=0) break; } printf(“%d pozitif sayi girildi.”,i-1);

27. break ifadesi • break ifadesi sadece do-while,while,for ve switch ifade bloğundaki işlemi belirlibir yerde kırmak için kullanılır. break’in kullanılması ile işlem sırası kırılan ifade bloğundan sonra gelen ifadeye geçer. for(başlangıç;şart;artım) { : if (sart) break; } ifade;

28. Örnek 1: #include <stdio.h> main() { float a,b, oran; for( ; ; ) { printf(“a ve b nin değerlerini girin”); scanf(“%f %f”,&a,&b); if (b==0) break; oran=a/b; printf(“a/b=%lf\n”,oran); } printf(“b=0 olduğu için a/b işlemi yapılamaz”); } Örnek 2: #include <stdio.h> main() { int x=0; while(x<10) { x++; if(x==5) break; printf(“x=%d\n”, x); } } break kullanımına örnek

29. break ve continue Komutları Döngünün herhangi bir aşamasında continue komutuna gelindiğinde, o turun yürütümü o noktada kesilir ve yürütüm bir sonraki tur ile devam eder. toplam=0; for( i=1; i<=5;i++) { printf("Sayi giriniz:"); scanf("%d",&sayi); if(sayi<=0) { i--; continue;} toplam+=sayi; } printf(“Toplam: %d”,toplam);

30. continue İfadesi • continue ifadesi döngüden çıkmak yerine bir sonraki iterasyon için şart testinin yapıldığı yere gidilmesini sağlar. do { : if (şart) continue; : } while (şart); while (şart) { : if (şart) continue; : } for (başlangıç; şart; artım) { : if (şart) continue; : }

31. #include <stdio.h> main() { int x=0; while(x<10) { x++; if(x==5) continue; printf(“x=%d\n”, x); } } Ekran çıktısı: x=1 x=2 x=3 x=4 x=6 x=7 x=8 x=9 continue kullanımına örnek

32. Preprocessor direktifler (önişlemci tanımlamaları) • Kaynak programı kolaylıkla değiştirmek ve farklı icra çevrelerinde kolaylıkla derlemek için kullanılırlar. • # işareti ile başlar.

33. Sembolik isim tanımlama • #define Sembolik_İsim Yerini_Tutacak_Text #define Pi 3.1415 • Define ile sadece sembolik isim değil komut ve işlemleride tanımlamak mümkündür. #define topla(a,b) a+b

34. #define Pi 3.1415 float alan, r=3; main() { alan=r*r*Pi; printf(“alan=%f”, alan); } #define topla(a,b) (a+b) main() { int x,y,z; x=12; y= 3; z=topla(x,y); /* z=(12+3) */ printf(“Toplam=%d”, z); } define kullanımına örnek

35. include Direktifi • Belirtilen dosya içindeki macro komutları, global tip tanımlamaları, fonksiyon tanımlamaları ve fonksiyon prototiplerinin program derlenmesi aşamasında hafızaya yüklenmesini ve bunların derlenmesini sağlar. #include <Dosya Ismi>

36. include kullanımına örnek #include <math.h> #define PI 3.1415 main() { float radyan; radyan=45*(PI/180); /* dereceye radyana çevirme */ printf(“Sonuç=%f”, sin(radyan); }