1 / 17

STAMCELLEN

STAMCELLEN. Definitie Soorten Eicel Morula Blastocyst Foetus Navelstrengbloed Stamcellen uit volwassen individu. DEFINITIE VAN STAMCELLEN. A) PROLIFERATIE

jed
Download Presentation

STAMCELLEN

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. STAMCELLEN • Definitie • Soorten • Eicel • Morula • Blastocyst • Foetus • Navelstrengbloed • Stamcellen uit volwassen individu

  2. DEFINITIE VAN STAMCELLEN A) PROLIFERATIE stamcellen delen en hernieuwen zichzelf (selfrenewal) over lange tijd, zonder duidelijke veroudering, dank zij hun lange telomeren(stamcellen verouderen ook, maar trager dan gewone cellen) B) DIFFERENTIATIE de ongedifferentiëerde stamcel deelt zich tot een gedifferentiëerde of gespecialiseerde cel C) Stamcellen kunnen in een levend organisme een orgaan aanmaken of herstellen

  3. STAMCEL: VOLGENS BRON EN POTENTIE Bevruchte eicel Foetus Volwassen Morula Blastocyst Navelstreng bloed Human Embryonic stem cells= h-ESC Adult stem cells = volwassen SC Pluripotent Multipotent Totipotent

  4. EICEL (OVULA, OOCYT) STADIUM: dag 0, vóór de bevruchting • Oerstamcel als basis voor: • natuurlijke voortplanting • IVF, wetenschap, klonen..Hoe? via eicelafname • Potentie: totipotent • Belang en knelpunten: • voorlopig nog niet goed in te vriezen • risico’s bij ovariële stimulatie en eicelafname: • infectie,bloeding • Lange termijn effect van hormonale stimulatie • handel in en patenten op eicellen • verdingelijking van de vruchtbaarheid

  5. MORULA STADIUM: dag 1 tot 4-5 dagen na de bevruchtingHoe? Afzuigen van één cel uit morula • Potentie: totipotent • Belang en knelpunten: • ontstaan van tweelingen • PGD =preïmplantatie genetische diagnostiek • Saviour baby • embryosparende techniek voor aanmaak van ESC

  6. BLASTOCYST (BLASTULA) STADIUM: dag 5 à 6 na bevruchtingHoe? Uit overtollige embryo’s na IVF en aangemaakte embryo’s preleveert men de inner cell massa • Potentie: • pluripotent • uit innercelmassa gepreleveerd • 220 verschillende cellen mogelijk • embyonale stamcel: plastisch groot groeipotentieel

  7. BLASTOCYST (BLASTULA)

  8. BLASTOCYST (BLASTULA) • Belang: • invriezen mogelijk • ontwikkelen van CELLIJNEN • historiek: eerste cellijn (1995 door Thomson) • techniek: afname, proliferatie, differentiatie • nut: • wetenschappelijk onderzoek • Celtherapie • Knelpunten: • ethisch debat rond statuut van het embryo • MBV met IVF, ICSI, draagmoeders • therapeutisch klonen

  9. FOETUS STADIUM: 5 à 10 weken na bevruchting Hoe? primitieve germcellen uit abortusmateriaal • Potentie: multipotent groot groeipotentieel • Belang: • Gearhart ontwikkelde cellijn in 1998 • momenteel weinig gebruikte bron • Knelpunten: • Ethisch debat rond het statuut van embryo hangt samen met debat rond abortus

  10. NAVELSTRENGBLOED STADIUM: bij geboorte Hoe? bloed uit de navelstreng

  11. NAVELSTRENGBLOED • Potentie: • ADULTE SC maar SC uit navelstrengbloed heeft grotere plasticiteit en groeicapaciteit dan SC van volwassene • MULTIPOTENTE SC: • hematopoëtische SC • mesemchymale SC

  12. NAVELSTRENGBLOED • Belang: • celtherapie bij 70tal ziekten: • leucemie(1988: eerste transplantatie) • aangeboren immunologische stoornis • grotere plasticiteit en groeicapaciteit • immunologisch minder afstoting (naïever dan volwassenSC) • minder infectie overdracht • vlug beschikbare bron van SC: • wereldwijd publieke banken met HLA typering • mogelijkheid om celaantal op te drijven in vitro • toekomstperspectief: • behandeling van niet-hematologische aandoe-ningen, experimenten voor diabetes, hersen- en hartinfarct

  13. NAVELSTRENGBLOED • Knelpunten: • invriezen tot 20 jaar beperkt • 100ml per gift: celaantal neemt toe bij: • vaginale bevalling • groter geboortegewicht van kind • vlug afklemmen na geboorte: • 30 sec: 35ml/kg • 2 min: 14ml/kg • kweek in vitro vóór de transplantatie ~groter celaantal gunstig voor transplantatie ~MAAR : risico voor anemie bij boorling bij te grote afname • afwegen van maatschappelijk belang (leukemiebehandeling: publieke navelstrengbloedbanken) en van privé belangen (invriezen van navelstrengbloed voor eventuele zelftherapieof voor sportende vader/moeder)

  14. SC GEPRELEVEERD UIT VOLWASSEN INDIVIDU • Bron: • uit alle weefsels van volwassenen en kinderen • grotere aanwezigheid in weefsels met grote hernieuwing vb.beenmerg, huid • Potentie: • MULTIPOTENTE SC: uitz: -MAPC cellen (Catherine Verfaillie) • minder groeipotentieel (telomerase) • Volwassen cellen omvormen tot ESC achtige cellen iPS uit fibroblasten tot op heden nog geen alternatief voor embryonale SC

  15. SC GEPRELEVEERD UIT VOLWASSEN INDIVIDU • Belang: • celtherapie • ethisch geen bezwaar • Knelpunten: • kleine hoeveelheden • verouderde SC: • minder groeipotentieel(telomerase) • aangetast door licht, toxiciteit • immunologische afstoting • transfer van infectie

  16. SC VOLGENS BRON EN POTENTIE

  17. CONCLUSIE • elk type heeft zijn pro’s en contra’s • alle types zijn complementair DUS zal men de in de toekomst: • verder onderzoek moeten verrichten op de verschillende soorten stamcellen • de vele knelpunten meer aandacht en analyse moeten geven

More Related