FİZİK 101 FİZİK LABORATUVARI İÇİN HAZIRLIK DERSİ

1. FİZİK 101 FİZİK LABORATUVARI İÇİN HAZIRLIK DERSİ Bu ders, • Anlamlı rakamlar ve Yuvarlama • Airtrack(hava rayı) deneyindenn alınan datanın analizi • Grafik çizme • Deneyin sonucunun yazılması • hususlarının anlaşılması için yapılmaktadır.

2. Bir sayıdaki anlamlı rakamların sayısı o değerde dikkate alınması gereken rakam sayısını göstermektedir, ölçülen değerinin son anlamlı rakam, hala kullanılabilir fakat kesin değildir, tahmine dayanmaktadır.

6. Bir sayının istenilen anlamlı rakama yuvarlanması en sağdaki bir ya da daha fazla rakamın atılması yolu ile yapılır. • Yuvarlama için kurallar • 1) Atılacak ilk rakam 5 veya 5 ten büyük ise,kalan son rakama 1 eklenir. • ör: 6.576 3 anlamlı rakama yuvarlandığında 6.58 verir • ör: 86.25 3 anlamlı rakama yuvarlandığında 86.3 verir • 2) Eğer rakam 5 ten küçük ise, kalan son rakam değişmez. • ör: 6.573 3 anlamlı rakama yuvarlandığında 6.57 verir • Aşağıdaki rakamları 3 anlamlı rakama yuvarlayınız. • i. 13.6 + 22.4 = ? • ii. 12.34 + 43.21 = ? • iii. 5.6 x 12.65 = ? • iv. 67.786 • v. 98.913

7. Air Track (Hava Kaması) Sabit İvmeli Düzgün Doğrusal Hareket

8. Hava kaması deneyinin verileri

9. Grafik Kağıdı

10. Koordinatların çizilmesi, isim ve birimlerinin yazılması

11. Koordinatların ölçeklendirilmesi

12. Veri noktalarının yerleştirilmesi

13. Noktalara en uygun eğrinin çizilmesi

14. Grafiğin eğim hesabı

15. Analiz Eğer x doğrultusunda hareket eden objenin ivmesi sabit ise, aşağıdaki kinematik denklemi kullanılacaktır.

16. Analiz

17. Analiz

18. Yüzde hatanın hesabı

19. Rastgele hata: • Rasgele hata adından da anlaşılacağı üzere, öngörülmesi zor, doğası gereği rasgele olan hatalardır. Deney yapan kişinin kontrolünü aşan büyüklükteki parametrelerden kaynaklanmaktadır ve deneyin sonucunu etkileyebilmektedir.

20. Örnek: • Aynı tartı ile bir halkanın üç kez kütlesini ölçtüğümüzde, elde edilen veriler birbirinden biraz da olsa farklı olabilmektedir: 17.46 gr, 17.42 gr, 17.44 gr

21. Rastgele hatayı nasıl engelleyebiliriz? • Daha fazla veri alarak • Rastgele hatalar istatistiksel olarak analiz yapıldığında hesaplanabilmektedir ve verilerin ortalaması alınarak azaltılabilmektedir.

22. Sistematik Hatalar • Ölçüm değerinden her zaman aynı oranda sapmaya neden olan hatalardır. • Bütün ölçümler sistematik hataya veya genellikle farklı tipte sistematik hatalara maruz kalmaktadır. • Sistematik hataların kaynakları ölçüm cihazının tam kalibre edilememesi, ölçüm prosesinin ortam ile etkileşmesine bağlı olan, ya da bazen gözlem metodunun yeterince iyi olmamasından kaynaklanan değişikler olabilir.

23. Örnek: • Boyunu ölçtüğünüz kumaşın çok kullanılmaktan ötürü, boyu uzamış olabilir. ( Sonuç olarak, daha önce ölçtüğünüz uzunluğu daha kısa değerler olacaktır.) • Bütün ölçümleriniz için 0.05 gr fazla değer okuyosanız, elektronik terazi düzgün bir şekilde dara alamamaktadır.

24. Sistematik hatayı nasıl minimize edebilirsiniz? • Sistematik hatalar, datanın hep aynı yönde fazla ya da hep aynı yönde eksik olmasından dolayı, belirlenmesi zor ve istatistik yöntemleriyle analiz edilemeyen hatalardır. • Sistematik hataları tespit etmek ve düzeltmek çok fazla dikkat isteyen işlemlerdir. • Kumaşın esnemesinden(uzamasından) dolayı doğru olmayan değerler ile nasıl baş edilebilir? • Doğru dara alamadığı için yanlış ölçtüğünüz değerler nasıl düzeltilebilir?

25. Sonuç kısmı: Sonuç kısmı deneyin en önemli bölümüdür.Sonuç kısmının yazılmasının en önemli nedeni, lab raporunda elde edilen verileri yorumlamaktır, bu nedenle üzerinde dikkatli bir şekilde düşünmeyi gerektirir.

26. Deneyin önemi hakkında tartışmalı, ve ne öğrendiğinizi düşünmelisiniz!!!

27. Sonucunuzu yazarken: • İlk olarak, deneyin amacını belirtmelisiniz. Anlaşılır bir biçimde deneyden elde edilen verilerin deneyin amacını destekleyip desteklemediğini ifade etmelisiniz- bu sizin sonucunuz olabilir. • Kuramsal olarak da sonucunuzun uyumlu olup olmadığını göstermelisiniz. Eğer uyumlu değil ise, nedenlerini de belirtmelisiniz.

28. Genel olarak konu hakkında bildikleriniz veya konu hakkında giriş kısmında yada diğer kaynaklardan okuduğunuz ile sonuçlar arasında bağlantı kurabilirsiniz. • Fakat sonuç kısmına prosedürü(deneyin yapılışını) yazmamalısınız.

29. Sizce deney düzeneğinizi etkileyen olası sebepleri de belirtiniz, mesela rasgele ve sistematik hataları • Bu hataların engelllenmesi için neler yapılabileceğini belirtiniz • Deneyin prosedürün değiştirilmesi ile ilgili önerilerde bulunun ve bu değişikliklerin elde edilen verileri nasıl etkileyeceğini de anlatın.