Evidence-based richtlijnen en bemoeizorg

Evidence-based richtlijnen en bemoeizorg Hans Kroon Bemoeizorg is geen Spel 2 februari 2009

Aanbevelingen richtlijn schizofrenie • Semi-gestructureerd diagnostisch interview • Neuropsychologisch onderzoek • Systematisch vaststellen zorgbehoeften/zorgvragen • Inschatting suïcidaliteit • Assertive community treatment • Acute dagbandeling • Opnamevervangende thuiszorg • Geïntegreerde dubbele diagnose behandeling • Cognitieve gedragstherapie • Psycho-educatie cliënten • Farmacotherapie • Gezinsinterventies • Liberman modules • Individual Placement and Support • Anti-stigma programma’s • Zo zelfstandig mogelijke huisvesting • Bewegingsactivering/psychomotorische therapie • Georganiseerd lotgenotencontact

Aanbevelingen richtlijn schizofrenie • Semi-gestructureerd diagnostisch interview • Neuropsychologisch onderzoek • Systematisch vaststellen zorgbehoeften/zorgvragen • Inschatting suïcidaliteit • Assertive community treatment • Acute dagbandeling • Opnamevervangende thuiszorg • Geïntegreerde dubbele diagnose behandeling • Cognitieve gedragstherapie • Psycho-educatie cliënten = in BAS • Farmacotherapie = alleen in doorbraak • Gezinsinterventies= overlap bemoeizorg • Liberman modules • Individual Placement and Support • Anti-stigma programma’s • Zo zelfstandig mogelijke huisvesting • Bewegingsactivering/psychomotorische therapie • Georganiseerd lotgenotencontact

Wat staat er dan wel in de BAS? Processen/organisatie • Continuïteit van zorg • In teamverband werken • Assessment • Vraaggerichte zorg • Outreach • Assertieve hulpverlening • Contactfrequentie • Kleine caseload • 24-uursbereikbaarheid Technieken • Verleidingsmethodieken • Presentiebenadering • Stadia van verandering • Motiverende gespreksvoering • Rehabilitatiebenadering • Signalering/behandeling comorbiditeit • Samenwerking steunsysteem (familie/zorg)

Niet in BAS, wel in Zorg voor Beter: • Risicotaxatie • Cognitieve gedragstherapie • Oplossingsgerichte therapie

Evidence van processen

Evidence van technieken

Eerste conclusies • Vrijwel alle aanbevolen processen/technieken zitten bij de Zorg voor Beter teams rond de 4 (wel toepassing, niet systematisch) • Alleen rehabilitatiebenadering niet • Richtlijn niet echt toegesneden op bemoeizorg (effectief maar voor wie/wanneer) • Arsenaal aanbevolen practices nog beperkt • Hoe komen we tot meer bewijs in de bemoeizorg?

Bewijsvoering Problemen: doelgroep laten instemmen met onderzoek, lange adem, ongeprotocolleerde interventies, gemengde interventies, uitval, context, evoluerende werkwijze, reorganisatie (Variaties op) RCT’s: • Zelen’s design • Routine Outcome Assessment • Cluster randomised trial: groepen randomiseren • Stepped wedge design (gefaseerde implementatie) Alternatieven voor RCT?

Kern systematische implementatiestrategieën Investeer in: • Filosofie, visie, consensus op meerdere niveaus • Leiderschap • Algemene randvoorwaarden (tijd, apparatuur, stabiliteit, niet 10 verandertrajecten tegelijk) • Structuur team faciliteert interventie (screening, behandelplan, teambesprekingen) • Kennis, vaardigheden (personeelsselectie, documentatie, training) • Meten proces en uitkomsten • Bij de les blijven: supervisie, feedback, monitoring, congressen • Interne en externe input • Verbetercyclus • Borging

Managing complex changeNaar Ersösz Visie Vaardig heden Prikkels Middelen Plan van aanpak Succesvolle verandering Vaardig heden Prikkels Middelen Plan van aanpak Verwarring Geen volgers Visie Prikkels Middelen Plan van aanpak Onzekerheid Visie Vaardig heden Middelen Plan van aanpak Verbittering Terugval Visie Vaardig heden Prikkels Plan van aanpak Frustratie Visie Vaardig heden Prikkels Middelen Valse start

Opbrengsten verbeterprojecten • Enthousiasme, inspiratie • Meer geprotocolleerd / methodisch werken • Kennis beter voorhanden • Gevoel met iets wezenlijks bezig te zijn • Werken met verbetercyclus (74% doet het, 90% bevalt het) • Uitkomsten meten vaak lastig, feedback op proces helpt • Betere samenwerking • Tijdsdruk + (inspirerend) en – (meer tijd dan gedacht) • Management + en – • Kunst om ingezette verbetering vast te houden

Modeltrouw VS na 2 jaar

Wat liep er zoal mis? (bij IDDT) • Training zonder onmiddellijke actie • Testfase op enkele cliënten omdat men meer aan het hoofd had • Draagvlak (“te moeilijke doelgroep voor X”, geen zin in verslaving en ‘protocollen’)  voorlichting, leiding, verloop • Teamstructuur dwingt niet tot nadenken over IDDT  basale organisatie (teambespreking, screening, behandelplan) prioriteit • Supervisie bestond niet  extern aangeboden • Projectleider op afstand, aan zijlijn  vervangen • Reorganisaties, nieuwe prioriteiten • Achterover zitten bij succes • Cliënten in beginfase aanpak middelen, beperkte ervaring met volledige arsenaal interventies

Modeltrouw IDDT bij implementatie

Dus … • Visie: niet “ga psycho-educatie doen” maar hoe en waarom kennen en uitdragen • Leiding: sturing, draagvlak mobiliseren, tijd vrijmaken • Strategie: plan van aanpak, prioriteren, bijstellen • Organisatie: dwingt tot aandacht voor interventie • Vaardigheden: training en vooral praktiseren met supervisie • Meten: zeker ook op proces • Feedback en beloning, positieve vicieuze cirkel • Borging: boosters, stuurgroep, routine door organisatie, blijven monitoren, verspreiding binnen/buiten instelling, inwerken nieuwe medewerkers

Evidence-based richtlijnen en bemoeizorg