Dr. Aykut Çelik TTB İşçi Sağlığı ve İşyeri Hekimliği Kolu 14.10.2009 - İzmit

1. Dr. Aykut Çelik TTB İşçi Sağlığı ve İşyeri Hekimliği Kolu 14.10.2009 - İzmit 15.08.2009 tarihinde yürürlüğe giren“ İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmelik ”

2. Yönetmeliğin içeriği : ( işyeri hekimleri açısından ) ● işyeri hekimlerinin çalışma koşulları ● işyeri hekimliği eğitimlerinin verilmesi ● sertifikalandırma ● işyeri hekimliği hizmetlerinin sunumu

3. Yönetmeliğin kapsamı : “Dayanak” başlıklı 3. maddesinde, bu yönetmeliğin 4857 Sayılı İş Kanununun 81. maddesi ile 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 2. maddesinin (r) bendi ve 12. maddesinin (k) ve (l) bentlerine dayanılarak hazırlandığı belirtilmiştir.

4. Yönetmeliğin işçi sağlığı ve iş güvenliği ile işyeri hekimliği alanına getirdikleri : Yönetmeliğin kapsamı 50 ve daha fazla işçi sayısını kapsamakla birlikte aslında işverenler tarafından işyerlerinde işyeri hekimi bulundurulması zorunluluğu çok tehlike sınıfında yer alan işyerleri için 500 ve üzeri, tehlike sınıfında yer alan işyerleri için 750 ve üzeri, az tehlike sınıfında yer alan işyerleri için 1000 ve üzerinde işçi sayıları için geçerli olacaktır.

5. Bu işçi sayılarının altındaki işyerleri ve işverenler isterlerse işyeri hekimliği hizmetlerinin tamamını yada bir kısmını işyeri dışında 3. şahıslar tarafından kurulacak olan ve ticari hüviyeti bulunan ortak sağlık ve güvenlik birimleri şirketleri ( OSGB ) kanalıyla ve hizmet satın alma yoluyla gördürebileceklerdir. • 50’nin altındaki işyerleri için yönetmelikte herhangi bir ibare bulunmamaktadır.

6. Bu şirketler için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGGM) tarafından, başvuran şirketlere yetkilendirme yapılacaktır. • Yönetmeliğin asıl amacı İSİG hizmetlerini dışsallaştırarak piyasaya açmak ve taşeronlaştırmak olduğu görülmektedir. • Yönetmelikle işyeri sağlık birimi hizmetlerinin, dışarıdan satın alınması halinde, hiçbir İSİG personelinin işyerinde istihdamına gerek bırakmamaktadır. ( İşyeri Sağlık Birimleri mümkünse personelsiz olsun !!! )

7. İşyeri sağlık birimleri kaldırılıyor (zorunlu olmaktan çıkarılıyor) • İşyerlerinde sadece acil durumlar için yetecek büyüklükte bir oda (??) ayarlanması yeterli ve uygun bulunuyor, acil müdahaleler için bir ilkyardımcının bulunması yeterli görülüyor. • OSGB’ler kolay ulaşılabilir bir yerde olması isteniyor ama nerede olacağı belirsiz.( ama mutlaka 1. katta ! ) • Tedavi Hizmetleri ( ?? ) ÇSGB ve Sağlık Bakanlığı’nın birlikte çıkaracağı tebliğe göre işverenlerle SGK arasında yapılacak protokole göre belirlenecek.

8. Bünyesinde olmayan faaliyetler ve fiyatlar konusunda reklam yapılamaz denmekle, aslında OSGB’lerin bünyesinde olan her türlü faaliyet ve fiyatlar konusunda reklam yapılabileceği belirtilerek, sağlık hizmetlerine reklam amaçlı ticari hüviyet kazandırılıyor. ( bu konudaki mevzuatla çelişmektedir.) • İşverenler ve işyerleri, işyerlerinde bir tek ilkyardımcı bulundurmakla sorumluluktan kurtuluyor.

9. İşçi başına işe giriş ve periyodik muayenelerle işçi eğitimleri için yılda 3 dakika kafi görülmektedir. ( Three minute yönetmeliği !!! ) • OSGB’lerdeki işyeri hekimlerinin kaç işçiye ve kaç işyerine bakacağı belirsiz olup, örneğin az tehlikeli sınıfta yer alacak işyerleriyle sözleşme imzalayan bir OSGB’de günde 8 saat çalışacak bir işyeri hekimi ayda yaklaşık 12.000 işçiye (???) bakabilecek, tıbbi ve hukuki olarak bu işçilerden de sorumlu tutulacaktır.

10. İşyeri hekimliği eğitimleri ?? • 2003 yılından sonra TTB tarafından verilen işyeri hekimliği sertifikalarıyla işyeri hekimliği yapılması engellenip, yeni açılacak kurslara katılım şartı getiriliyor. • 2003 yılından önce sertifika alan işyeri hekimlerine ise, 7 yılda bir 24 saat ( 3 gün) sürecek tamamlama kurslarına katılım şartı getiriliyor.

11. İşyeri hekimliği eğitimleri ?? İşyeri hekimliği eğitimleri Çalışma Bakanlığı, üniversiteler, diğer kamu kurumları, TTB ve TMMOB gibi kamu tüzel kişiliğindeki meslek örgütlerinin yanısıra, özel eğitim kurumlarına da açılıyor. ( Çoğu bakanlıktan emekli iş güvenliği müfettişlerinin kuracağı şirketler, vakıf üniversiteleri, özel üniversiteler vb.)

12. Sonuç : Bu şekilde çalışacak işyeri hekimlerinin mesleki bağımsızlık ve özerkliğiyle özlük haklarının nasıl korunacağı belirsiz olacaktır. (112 Sayılı ILO’nun 15. maddesi ???)

13. TTB ve Tabip Odalarının yetkileri : İşyeri sağlık birimlerinde yada ortak sağlık ve güvenlik birimlerinde de çalışsa, işyeri hekimlerine Tabip Odaları tarafından verilen çalışma onayları; yönetmelikte yazmasa da 6023 sayılı Kanun ve bu konuda kazanılan çok sayıda yargı kararları ile 20 Mayıs 2009 tarihinde Çalışma Bakanlığı’nın çıkardığı genelge gereğince Tabip Odaları’nın işyeri hekimlerine verdiği “çalışma onayı yetkisi” devam etmektedir.

14. Yönetmeliğin ana fikri : İşçi sağlığı ve iş güvenliği ile işyeri hekimliği alanına, özel sağlık tekellerinin girmesiyle zincir şeklinde OSGB’ler kurulması düşünülmekte, burada da asıl amaç sağlık tekellerinin kendi hastanelerine mavi ve beyaz yakalı çalışanların (müşteri) çekilmesi, bu sağlık tekellerinin sahip oldukları sigorta firmalarıyla özel sigortacılık paylarının genişletilmesi, ayrıca işyerlerindeki uzuv kopmaları vb. nedeniyle pahalı ve karlı olan operasyonların bu hastanelerde yapılmaya çalışılması asıl hedef olup, işyeri hekimliği hizmetleri ile tıbbi tetkik ve tahliller ile işyeri ortam ölçümleri de diğer rant kapısı olarak düşünülmektedir.

15. Yönetmelik hukuka ve yasalara aykırıdır : • Anayasanın 17. maddesi • 4857 Sayılı İş Yasası’nın 2. maddesi • 6023 Sayılı Türk Tabipleri Birliği’nin 4 ve 5. maddelerine • 5039 Sayılı Yasa ile kabul edilerek Resmi Gazete’de yayımlanan ve iç hukuk metni haline gelmiş bulunan Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) “ İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin 161 Sayılı Sözleşmesi ” nin 7. maddesine açıkça aykırıdır. • Ayrıca yönetmeliğe dayanak olarak gösterilen 4857 Sayılı Yasanın 81. maddesi ile 3146 Sayılı yasanın 2 ve 12. maddelerinin ilgili bentlerindeki amaçlar da aşılmıştır.

16. Biz ne yapacağız ??? 15.08.2009 tarihinde yürürlüğe giren “ İŞYERİ SAĞLIK ve GÜVENLİK BİRİMLERİ ile ORTAK SAĞLIK ve GÜVENLİK BİRİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK ” ile ilgili TTB İşçi Sağlığı ve İşyeri Hekimliği Toplantısı 29 Ağustos 2009 − ANKARA

17. Katılanlar : Eriş BİLALOĞLU ( TTB Merkez Konseyi ),Mustafa VATANSEVER (İzmir T.O) , Aykut ÇELİK (TTB İsih Kol Yürütme-Kocaeli T.O), Yavuz İPEKLİ (Antalya T.O), Nazmi ALGAN (İstanbul T.O), Hakan TOKSÖZ (TTB İsih Kol Yürütme - İzmir T.O),Yüksel ÇAMYAR (İstanbul T.O), Celal EMİROĞLU (TTB Mesleki Sağlık Güvenlik Dergisi ),Hakkı TURAN ( Muğla T.O ), Emrullah AKSOY (Bursa T.O ), Serpil KESKİN (TTB İsih Kol Yürütme -Tekirdağ T.O), Selçuk ATALAY ( Ankara T.O), Ersin ÇAĞIRGAN (Denizli T.O), Arif MÜEZZİNOĞLU (İsih Kol Yürütme-Ankara T.O),Orhan ODABAŞI (TTB Temel Eğitimler Koordinatörlüğü ), İsmail BULCA ( Adana T.O ), Ziynet ÖZÇELİK ( TTB Hukuk Bürosu ), Hülya DOĞAN (Samsun T.O), Sara Tolunay EMRECİK (İsih Kol Yürütme - Denizli T.O), Sıtkı KESADAN (Ankara T.O), Mustafa GÜLER ( TTB Hukuk Bürosu),Mine Nurhayat GÜLER (Kocaeli T.O), Osman TÜRK ( Bolu - Düzce T.O ),Levent TAŞDEMİR( TTB Mesleki Sağlık Güvenlik Dergisi ), Ümit NURHAN ( Denizli T.O. )

18. Toplantı Gündemi : 1 - Yönetmelik üzerine durum saptaması. 2 - Yönetmeliğe bağlı olarak İSİG alanında yaşanabilecek olası gelişmeler hakkında öngörüler. 3 - Yönetmelik hakkında örgütsel tutum ve tavrın belirlenmesi, somut önerilerin alınması ve hayata geçirilmesi.

19. Alınan Kararlar : 1 -İşçi Sağlığı,İş Güvenliği ve İşyeri Hekimliği hizmetlerinin dışsallaştırılarak hizmetin taşeronlaştırmasına karşıyız.Bu nedenlerle başvuru halinde yönetmelikteki gibi OSBG’lere Tabip Odaları tarafından onay verilmemesi gereklidir.Bunun yerine işverenlerin kendilerinin kuracağı adi ortaklıklar şeklindeki OSB’ler odalar tarafından işçi sayısı,ulaşım,tehlike sınıfı vb. değerlendirilerek kabul edilebilir. 2 - Bu yönetmelik hakkında TTB Merkez Konseyi tercihan İşçi ve Memur Sendikaları ile TMMOB ile birlikte, olmazsa tek başına bir basın açıklamasını eylül ayının ilk haftasının sonuna kadar yapmalıdır. 3 - Bu yönetmelik hakkında vakit geçirilmeden TTB tarafından Danıştay’da dava açılmalıdır.

20. 4– TTB’nin işyeri hekimliği eğitimlerine, üniversitelerle yapılan protokole göre şimdiye kadar yaptığı gibi derhal başlaması gerekmektedir. 5 – TTB olarak ÇSGB’nın işyeri hekimlerinin eğitimi ve işçi sağlığı ile ilgili komisyon toplantılarına katılınarak, TTB görüşleri komisyonlarda anlatılıp işçi sağlığı ve işyeri hekimliği ile ilgili konulardaki etkinliğimizin devam edeceği kararlılıkla bildirilmelidir. 6 – Başta 2003’den sonraki sertifikaların geçersizliği nedeniyle sorun yaşayan işyeri hekimleri olmak üzere, işyeri hekimliği yapmaları engellenen,bu sebeple ve dışarıdan hizmet satın alınması nedeniyle iş akitleri feshedilen/feshedilecek olan meslektaşlarımız için TTB Merkez Konseyi ve Hukuk Bürosu kanalıyla her türlü örgütsel ve hukuki destek verilmelidir .

21. 7 - Bakanlık yönetmeliğiyle ilgili soruları ve sorunları içeren, TTB hukukçularının bu sorulara ve sorunlara cevap verecekleri “sorular ve cevaplar” şeklinde bir çalışma başlatılarak tabip odalarına iletilmelidir. 8 - Bu yönetmeliğin asıl muhatapları olan işçiler ile sendikaları ve TMMOB’la, işçi sağlığı alanının diğer taraflarını da sürece dahil edip ve birlikte hareket ederek yönetmeliği gündemde tutacak faaliyetler arttırılmalıdır.

23. MİTİNG “ vatandaşın cebinden sağlıkçının emeğinden tasarruf olmaz ” muayene ücretlerine yapılan zamma Yeni “katılım payları”na Özel hastanelerdeki “ilave ücretler”e İlaçta “katılım payı”nın arttırılmasına Genel Sağlık(sızlık) Sigortası’na Sağlıktan “tasarruf”a IMF, Dünya Bankası programlarına Sağlıkta özelleştirmeye karşı

24. VE iş kazaları ve işçi ölümlerinin azaltılması mesleki ve işe bağlı hastalıklarının önlenmesi mesleki bağımsızlık ve özerkliğin korunması özlük haklarımız ile işyeri hekimliğinin geleceği VE bu yönetmeliğe karşı birlikte mücadele etmek İÇİN 24

25. SAĞLIĞIMIZ İÇİN MİTİNG’e DAVETLİSİNİZ! 18 Ekim Pazar Saat : 13.00 KADIKÖY / İSTANBUL Herkese Sağlık / Güvenli Gelecek Platformu TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ İşçi Sağlığı ve İşyeri Hekimliği Kolu

26. Miting için 18 Ekim Pazar Saat 10:00’ da İzmit Perşembe Pazarı’ndan otobüs kaldırılacaktır. Mitinge katılmak isteyenlerin Kocaeli Tabip Odası’nı (0262) 226 29 09-10 nolu telefondan arayarak, 17.10.2009 Saat 12:30’a kadar isim bildirmeleri gerekmektedir Saygılarımızla. KOCAELİ TABİP ODASI