Vrijwilligerswerk en participatie aan het verenigingsleven binnenstebuiten

1. Vrijwilligerswerk en participatie aan het verenigingsleven binnenstebuiten Praktijken van aansprekingen en ondersteunen in het sociaal-cultureel volwassenwerk

2. Auteurs Griet Verschelden • Universiteit Gent • Docent • Boeken - The history of youth work in Europe - Relevance for today's youth work policy • Spoor zoeken - handboek sociaal-cultureel werk met volwassenen • Samen op een hobbelpaard: over preventie en ondersteuning van opvoedingssituaties

3. Auteurs TineVanthuyne • Universiteit Gent • Onderzoekster van departement Sociaal-Agogisch Werk • Artikels • Forensisch welzijnswerk met kwaliteit • Mensenrechten van Kinderen. Implementatie en toezicht op naleving via participatie • Boeken • Samen op een hobbelpaard: over preventie en ondersteuning van opvoedingssituaties • Kinderrechten inbegrepen: doe-boekje over kinderrechten • …

4. Inleiding • Onderzoek • Praktijken van aanspreken en ondersteunen • Focus op verenigingen en ‘mechanismen’ • Toevallige factoren en minder grondige reflectie

5. Sociaal-cultureel verenigingsleven als opvoeder • Cruciale rol • Positieve invloed • Lid van meerdere verenigingen

6. Selectief bereik • Tekort aan participatie • Kenmerken van deze groepen • Mening onderzoekers • Bedreiging voor de sociale maatschappij en de sociale samenhang

7. Interpretatie van de participatieproblematiek • Normatieve interpretatie • Participatiegedrag uit context gehaald • Herleid tot opvoedingsvorm • Geïndividualiseerd

8. Onderzoek naar praktijken van aanspreken en ondersteunen • Vrijwilligerswerk • Schaarse hulpbron • Overbenutting • Eenzijdige focus • Toegankelijkheidsvraagstuk • Participatievraagstuk

9. Uitgangspunten van het onderzoek ‘participatie in het verenigingsleven’ • Vrees geen vrijwilligerswerk meer • Sociale, economische en culturele ontwikkelingen • Onderzoek

10. Opzet en uitwerking van het onderzoek • Beperkt tot het sociaal-cultureel volwassenwerk • Start: beknopt literatuuronderzoek • Verkenning en voorbereiding van de schriftelijke vragen • Schriftelijke bevraging: 2 delen • 2de ronde: focusgroepsgesprekken

11. Enkele onderzoeksresultaten

12. Aanspreken gebeurt binnen de ‘eigen kring’ • Mensen spreken andere aan  kennen ze waarschijnlijk al • Veronderstellingen en voorafgaande overwegingen mensen aanspreken die erbij passen • Niet iedereen krijgt mogelijkheid om bijdrage te leveren

13. Aanspreken op reeds verworven competenties • Rekruteringsstrategie voor participanten • Aanspreken op voorziene activiteiten • Ontspanningsmogelijkheden • Uitoefenen van vrijetijdsbestedingen • Rekruteringsstrategie voor vrijwilligers • Veronderstellen van kennis, vaardigheden en attitudes bij vrijwilligers • Vaardigheden moeten kunnen groeien • Inzet voor hun vereniging • Ook op hun competenties • Interesse hebben voor de vereniging

14. Ondersteunen wordt herleid tot activeren • Snel mensen rekruteren (verenigingen)  uitnodigen en blijven uitnodigen • Averechtse en ongewilde effecten

15. Ondersteunen ingevuld als taakverdeling • Moeilijk haalbaar door de opgelegde taken  teveel taken voor te weinig mensen • Gevolgen • Competenties vrijwilligers • Aandacht naar delegeren  minder voor samenleving en afleiden betekenis/bestaansredenen • Gedifferentieerd beleid nodig

16. Een voorlopige conclusie • Hanteren van praktijken om mensen aan te spreken en ondersteunen • Belangrijkste vaststelling • Besluit

17. Bronnen • Brudoc. documentatiecatalogus CMDC, geraadpleegd op 12 december 2010, op http://brudoc.be/nl/opac_css/index.php?lvl=categ_see&id=241 • Cattrijsse, L., Spiesschaert, F. en Vanthuyne T. (1997-2003). (ongepubliceerd) Afgerond onderzoek. Ondersteuningsstructuur Bijzondere Jeugdzorg vzw • Decoene J., Myny, F., Vanthuyne, T. en Verschelden, G (2006) Samen op een hobbelpaard: over preventie en ondersteuning van opvoedingssituaties. Antwerpen: Garant. • Larock, Y., Cockx, F., Gehre, G., Vanwing T., Van den Eeckhaut, G. en Verschelden, G. (2005) Spoorzoeken, handboek sociaal-cultureel werk met volwassenen. Gent: Academica. • Ondersteuning Bijzondere Jeugdzorg. Afgerond onderzoek. Geraadpleegd op 12 december 2010, op http://www.osbj.be/?action=onderdeel&onderdeel=46&titel=Afgerond+onderzoek#E_en_E_integrale

18. Bronnen • Soag. Hogeschool Gent:lid van de Universiteit Gent, geraadpleegd op 12 december 2010, op http://soag.hogent.be/soag/Onderzoek_dienstverlening_vorming/publicaties.asp • Vanthuyne, T. en Roose, R. (2009, 23 januari). Forensisch welzijnswerk met kwaliteit. Alert, p.74-82. • Vanthuyne, T. (1997) Kinderen inbegrepen: doe-boekje over kinderrechten. Brussel: Jeugd en Vrede. • Vanthuyne, T. Universiteit Gent. Geraadpleegd op 21 december 2010, op http://www.researchportal.be/person/tine-vanthuyne-(UG_801001130917)/ • Verschelden, G., Coussée , F., Van de Walle, T., Williamson, H. (2010). The history of youth work in Europe: relevance for today’s youth work policy. Strasbourg: Council of Europe Publishing. • Verschelden, G. en Vanthuyne, T. (2007) Vrijwilligerswerk en participatie aan het verenigingsleven binnenstebuiten. Sociale interventie. jaargang 16, nummer 4. p. 21-30. • Verschelden, G. Universiteit Gent. Geraadpleegd op 21 december 2010, op http://www.researchportal.be/person/griet-verschelden-(UG_801001068875)/