210 likes | 473 Views
próbka. detektor. źródło – lampa spektr. spektroskop/ monochromator. klasyczna metodyka:. T. I 0. np. widmo Fraunhoffera. ħ . . . . Pomiar wymaga przezroczystego ośrodka !. . . Spektroskopia transmisyjna/absorcyjna.
E N D
próbka detektor źródło – lampa spektr. spektroskop/ monochromator klasyczna metodyka: T I0 np. widmo Fraunhoffera ħ Pomiar wymaga przezroczystego ośrodka ! Spektroskopia transmisyjna/absorcyjna • ogranicz. zdolność rozdzielcza (szerokość instr.) • ogranicz. czułość (droga optyczna) Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
próbka detektor oddziaływania nieliniowe: lampa spektr. spektroskop/ monochromator próbka laser przestraj. detektor T T 0 • kolimacja wiązki świetlnej zwiększ. czułości (drogi opt.) 1. Udoskonalenie klasycznych metod dzięki kolimacji i monochromatyczności wiązek laserowych Lasery w spektroskopii (klasycznej liniowej) • monochromatyczność zwiększ. zdolności rozdz. (instr doppler) 2. Inne zalety wiązek laserowych nieliniowa spektroskopia laserowa Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
transformacja materiałów Laserowa obróbka, • Pole EM związane z promieniowaniem lasera może modyfikować • a) str. energetyczną materiałów – własności fiz-chem. • b) selektywnie inicjować reakcje chemiczne 2. Termiczne działanie wiązki laserowej na materiały (musi być absorbowana) • Fotoablacja – rozrywanie wiązań molekularnych (dysocjacja, defragmentacja) 4. Laser-Plasma Deposition (nanoszenie materiałów za pomocą plazmy laserowej) (dwie wiązki lasera excymerowego generują strumienie plazmowe różnych substancji, które się osadzają na płytce substratu w odpowiednich proporcjach) Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
Natęż. św. rozprosz. exc scatt Natęż. św. rozprosz. exc scatt D1 D2 Badania rozpraszania światła Rodzaje rozpraszania • Rezonansowe – światło rezonansowo oddziałuje z określonym przejściem w atomach/cząsteczkach – absorpcja/reemisja światła rozpraszanego = św. reemitowanego – możliwy pomiar str. widmowej – str. energetycznej rozpraszanie elastyczne scatt=exc gdy bogatsza str. poziomów – bogatsze widma rozpraszanie Ramana scatt=excDi umożliwia pomiar rozszczepień Di D1 D2 Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
2 1 E=h(1-2) Z laserowym wzbudzeniem - rozpraszanie wymuszone SRS (Stimulated Raman Scattering) 2. Rozpraszanie nierezonansowe (oscylujący dipol) • małe cząstki (objętość ) – rozprasz. Rayleigha – elastyczne kolor nieba i zachodzącego słońca • duże cząstki – rozpraszanie Mie [Gustaw Mie] – zależne od rozmiarów cząstek, słabiej zależy od - kolor chmur Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
natęż. światła rozproszonego średnica cząstek w rozpraszaniu Rola interferencji i dyfrakcji • w rozpraszaniu Mie, interferują przyczynki światła rozprosz. • przez różne części cząstki i dają zależność od rozmiaru cząstek Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
kąt minimum pierścieni przy dyfrakcji na okrągłych (sferycznych) obiektach o średnicy d: w rozpraszaniu na wielu małych cząstkach istotna dyfrakcja na indywidualnych cząstkach Przykład - badania aerozoli Analiza obrazów dyfr. = ważna metoda pomiaru rozmiarów obiektów i struktur Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
Elastometria analizator polaryzator przezroczysty przedmiot z naprężeniami obraz naprężeń • defektoskopia • badanie naprężeń, sprawdzanie modeli konstrukcji Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
zastos. do interferometrii Koherencja światła lasera laser speckle(„cętki” laserowe) - wynik interferencji światła rozproszonego Interferometria plamkowa nieniszcząca metoda badania powierzchni Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
Przykłady zastosowań interferometriilaserspeckle wizualizacja uszkodzeń i ruchu obiektów i powierzchni Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
Prążki mory(moire pattern) mechanizm powstawania – interferencja fal świetlnych Zastosowania - np. ochrona zabytków: Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
szkło BK-7 szkło kwarcowe szafir CaF2 Materiały fotoniczne 1. Materiały na standardowe elementy optyczne (soczewki, pryzmaty, okienka) ważna transmisja/absorpcja i dyspersja Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
1) efekt Faraday’a podłużne pole magnet. B L V = stała Verdeta P A 2) efekt Kerra poprzeczne pole elektr. E P A L K = stała Kerra Modulatory światła: 2. Materiały do manipulacji wiązkami świetlnymi wymuszona dwójłomność – efekty magneto- i elektro-optyczne Np. modulatory natężenia (AM) – substancja dwójłomna między skrzyż. polaryzatorami • gdy poprzeczne pole B • ef. Voigta (B2) • (Cottona-Moutona) gdy podłużne pole E - ef. Pockelsa (E) Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
– najczęściej elektro-optyczne (EOM) (materiał dwójłomny bez polaryzatorów) Modulatory częstości (FM) i fazy Ważne modulatory akusto-optyczne (AOM) wykorzystujące efekt elastooptyczny (ciśnieniowa modyfikacja n ) Piezoceramiczny nadajnik ultradźwiękowy (PZT) wytwarza w krysztale falę zagęszczeń n (o częstości ), na której następuje ugięcie wiązki świetlnej. Ponadto ugięta wiązka ma częstość zmienioną o częstość fali zagęszczeń: generator akust. wiązka o częstości PZT wiązka ugięta o częstości - lub + • modulatory akusto-optyczne umożliwiają: • szybkie kierowanie wiązki laserowej w zadanym kierunku • modulowanie częstości wiązki świetlnej Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
oddziaływania nieliniowe: Optyczne materiały nieliniowe n i są też nieliniowymi funkcjami natężenia światła Podstawowe optyczne zjawiska nieliniowe 1. Generacja drugiej harmonicznej 2. Samoogniskowanie i deogniskowanie światła gdy n2>0, ośrodek nieliniowy działa jak soczewka skupiająca, gdy n2<0, ośrodek nieliniowy działa jak soczewka rozpraszająca, Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
Pomiary nieliniowości optycznej • metoda Z-scan n2 > 0 n2 < 0 w zależności od znaku n2, nieliniowa próbka poddana jest samoogniskowaniu lub samo-deogniskowaniu i w zależności od swego położenia wzgl. ogniska wiązki laserowej, wywołuje charakterystyczne zmiany rejestrowanego natężenia światła Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
Kryształy fotoniczne = materiały z periodycznymi niejednorodnościami współczynnika załamania charakteryzują się „fotoniczną przerwą energetyczną” – obszarem „zabronionych” częstotliwości fal świetlnych Kryształy fotoniczne pozwalają na propagację dozwolonych modów promieniowania z b. małymi stratami i zmianę kierunku propagacji pod b. ostrymi kątami (co jest niemożliwe w standardowych światłowodach) Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
(a) (b) Przykładowe konstrukcje: (c) dozwolone (a) i zabronione (b i c) mody promieniowania w światłowodzie fotonicznym Światłowody fotoniczne • bardzo małe tłumienie, • bardzo silne nieliniowości Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
Metamateriały, left-handed materials jonosfera Re(n) = 0 RHM (right-handed materials) n > 0 seignetto-magnetyki LHM n < 0 Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08
<0, n urojone <0, n <0 Wojciech Gawlik - Opt.Met.Badania Materiałów 3 - 2007/08