462 likes | 1.76k Views
QMU satsial ekonomika fakulteti 1-B ekonomika guruxi talabasi Bozorboyev Quvondiqning Iqtisodiyot nazariyasi fanidan prezintatsiya ishi .
E N D
QMU satsialekonomikafakulteti1-B ekonomikaguruxitalabasiBozorboyevQuvondiqningIqtisodiyotnazariyasifanidanprezintatsiyaishi.
MAVZU: Mulkchilikmunosabatlari.R E J A:1. Mulkchilikmunosabatingmazmuni, tarkibiytuzilishi. 2. Mulkchilikningturlishakillarivaularningiqtisodiymazmuni.3. O’zbekistondamulknidavlattasarrufidanchiqarishvaxususiylashtirishmaqsadi, yo’llarivausullari.
Mulkchilik- buma'suliyatbilanma'rifatninguzviybirligixisoblanadi. Mulkchilik real bo’lishiuchunmulkdoriningIqtisodiymanfaatiamalgaolinshishart.Manfaat- maksadgaerihish- mulkningo'zegasiuchunrealizatsiyaetilishidir. Mulkningxarakterivamiqyosigaqarabuningrealizatsiyasixarxilusullarorqaliyuzagachiqadi:O'zmulkinikapitalsifatidaishlatib, o'zgalarmexnatidanfoydalanib, tadbirkorlikqilishorqalifoydaolish. O'zmulkiniijaragaberibijaraxaqisifatidadaromadolish ,O’zmulkiniqimmatigasotib, ya'nichaykovchilikorqalidaromadqilish;O'zmulkigatayanganxoldamexnatbilandaromadtopish.Pulshaklidagio'zmulkiniqarzgaberib, undanprotsentundiribolish.Yollanibishlashorqalimulkibo'lganishkuchidandaromadtopish, o'zegasiganafkeltiradi.
Boylikningo'zinikiyokio'zginikibo’lishikishilarnimulkdoryokimulksizqilib, ularo'rtasidama'lumaloqalarniyuzagakeltiradi. Mulksoxibio'zmulkigatayanibmustaqilishyuritadi, u qaramemas. Mulksiz, o'zgamulkiniijaragaolibfaoliyatyuritishiyokimulkdorgayollanibishlashimumkin. Xarbirkishio'zmulkiorqasidan kun kechiradi. Yeregasidexqonchilikqilishyokiyerniijaragaberishdanpulegasiuniqarzgaberibprotsentolishdan, nixoyatishkuchiegasiyollanibishlashdandaromadtopadi.
Mulkchilik, o'zlashtirishborasidamunosabatlarbo’larekan, u egalikqilish, foydalanishvatasarrufetishningyaxlitliginitaqozoetadi. Manashuuchjixatmulkchiliningajralmasunsurlaridir.Egalikqilish- mulkdorlikxuquqiningmulkegasiqo’lidasaqlanibturishidir. Mulkkaegaliksaqlanganxolda, uniamaldaishlatisho'zgaqo’lidabo’ladi. Buningoqibatidamulkdankelgannafikkikismgabulinadi: Birkismnimulkdor, ikkinchisiniuniamaldaishlatuvchio'zlashtiradi, xullas, egalikqilishqismancheklangano'zlashtirishnibildiradi.
Foydalanish- ishlatish-mulkbo'lganboylikniIqtisodiyfaoliyatdaqo’llab, xo’jalikjarayonigakiritib, undannatijaolishdir. Mulkdoro'zmulkinio'ziishlatgandaegalikkilishvafoydalanishbirqo’ldabo’ladi. Olingannatijanimulkdortanxoo'zio'zlashtiradi. Egalikkilishvafoydalanishajralgandamulkkeltirgannafxamtaksimlanganxoldao'zlashtiriladi.Tasarrufetish- mulkbo'lganboyliktaqdirinimustaqilxaletish, Ya'nimulknisotibyuborish, ijaragaberish, merosgaqoldirish, asrab- avaylabko’paytirishdaniboratxatti-xarakatlarniamalgaoshirabilishdir.
Davlatmulki- boyliknio'zvazifasini ado etishuchundavlattomonidano'zlashtirilishidir. Davlatmulkima'lumme'yordabo’ladi .Jamoamulki- boylikningmuayyanmaksadyo’lidaayrimjamolargabirlashgankishilartomonidanbirgalikdao'zlashtirilishidir. O'zlashtirishmulkegasibo’lishkifoyaetilmaydi. Buninguchunshufaoliyatdabirgalikdaqatnashishzarur.Xususiymulk- ayrimkishilargategishlivadaromadtopishgakaratilganmulk.Shaxsiymulk- faqatmalumbirshaxsgategishlibo’lgannarsalartushuniladi.
Aralashmulk— turlimulkshakllariningbirlashuvinatijasi-dapaydobo‘ladiganmulk. Aralashmulkturlimulksohiblarihissalariningqo‘shilishidanyuzagakeladi. Kelishuvgabinoanbu pay harxilbo‘lishimumkin, lekinmulkegalaridanbirontasininghukmronbo‘lishigayo‘lberilmaydi. Aralashmulksohiblariharajatlarvafoyda-zararnibahamko‘radilar. Amaliyotdaaralashmulkdaxususiy, jamoavadavlatmulklaribirlashadivaaralashjamiyatlarpaydobo‘ladi. O‘zbekistondamulkiyislohotlar natijasida1995 y.dan boshlabAralashmulkbo‘lgankorxonalaryuzagakeldi.