200 likes | 526 Views
AFASIE. na CVA. Afasie. Afasie. Wat is afasie? Definitie: afasie is een stoornis in het produceren en begrijpen van gesproken en geschreven taal als gevolg van een meestal eenzijdig gelokaliseerde hersenlaesie bij personen die een normale taalontwikkeling hebben gehad. Wat is het NIET:
E N D
AFASIE na CVA
Afasie • Wat is afasie? • Definitie: afasie is een stoornis in het produceren en begrijpen van gesproken en geschreven taal als gevolg van een meestal eenzijdig gelokaliseerde hersenlaesie bij personen die een normale taalontwikkeling hebben gehad.
Wat is het NIET: • Spraakstoornis: Dysartrie: stoornis van de spraak spraak-/articulatiestoornis, fonatie, zinsmelodie spreektempo, ademhaling tijdens spreken, resonantie (nasale spraak) • het gevolg van stoornis in auditieve of visuele waarneming • Het gevolg van dementie of psychiatrische aandoeningen • Taalontwikkelingsstoornis
Afasie • Relevante gebieden in de hersenen • 95% afasie na laesie linker hemisfeer • <20% linkshandige zit taal rechts • Cerebrale dominantie • Rechter hersenhelft speelt wel een rol bij bepaalde taalfuncties
Afasie • Rechterhemisfeerlaesie: • betekenisnuances (intonatie en zinsmelodie) • taalbetekenissen letterlijk opgevat • woordgrapjes niet begrepen • non-verbale communicatie vaak niet begrepen • Taalproduktie • monotone, pseudo-onverschillige taalexpressie
Classificatie in syndromen • Taalfuncties in drie categorieën: 1) Begrip 2) herhaling (nazeggen) 3) woordvlotheid (fluency)
Taalbegrip • obv reacties patiënt • Begin met enkelvoudige opdrachten:“wat hagelt het prachtig vandaag” • reactie juist → goed taalbegrip • reactie onjuist → zegt nog niets • andere stoornissen • praxis • verbale expressie • zintuiglijk (slechthorendheid / slechtziendheid)
Nazeggen • Informatie omtrent aard en lokalisatie stoornis • Let dan op: • Parafrasieën: (vervanging van een woord door een klank- of betekenisverwant ‘woord’): breipen =balpen • grammaticale stoornissen • weglatingen • perseveraties • spreekdwang • verhoogde neiging tot nazeggen • articulatiestoornissen
Fluency • Spontane spraak • snelheid van de woordproduktie • ritme • gemak van spreken
Syndromen flu naz begr • Afasie van Broca - - + • Afasie van Wernicke + - - • Amnestische afasie + + + • globale afasie - - -
Spraakvoorbeelden afasie • Via: • http://www.czmedicinfo.nl/%7B5e4fa186-ddd3-4158-aea1-6b2eb9f8d933%7D
Afasie van Broca( laesie frontaal) • niet-vloeiend taalgebruik, moeizame articulatie • telegramstijl, alleen zelfstandige naamwoorden • beperking van de grammatica tot eenvoudige en stereotiepe constructies • relatief intact auditief taalbegrip • het benoemen van voorwerpen en het begrijpend lezen zijn nauwelijks gestoord • hardop lezen, nazeggen en schrijven net zo gestoord als spreken
Afasie van Broca Hoe zijn uw problemen met praten begonnen? Die eh Mei 82, ja, hersbloeding gekregen ja ’s morgens op kantoor… eh in Arnhem… enne nou eh dizzy ja ja ja enne … daarna eh eh daarna eh eh 5 mei eh hier eh in t ziekenhuis eh eh eh.. hier eh cw CWZ. CWZ? Ja eh Cnissius he Cnissius Wilhelmina ja ok.. eh eh eh drie Mei hoe heet dat vier Mei in Arnhem gezeten. Hier het ziekenhuis he? Eh eh enne enne vijf Mei eh overgebracht in Nimwegen he. Ja enne ongeveer eh eh naar eh Sint Maartenskliniek geweest. Een half jaar ongeveer.
Afasie van Wernicke(laesie temporaal) • gestoord auditief begrip(gesproken taal wordt niet begrepen) • vloeiend goed gearticuleerde taalproductie , maar veel onzin • soms spreekdwang (logorroe) • paragrammatisme • benoemen van voorwerpen, herhalen, begrijpend lezen en het schrijven zijn bijna altijd ernstig gestoord, hardop lezen kan intact zijn
Amnestische Afasie(kan overal) • belangrijkste kenmerk: woordvindingsproblemen • vloeiend taalgebruik, grammaticaal • parafasieën met geringe afwijking in betekenis van doelwoord • in ernstige gevallen ‘empty speech’ • relatief intact auditief begrip • benoemen van voorwerpen is relatief ernstig gestoord, herhalen vaak ook, lezen en schrijven kan zowel vrijwel intact als totaal onmogelijk zijn
Globale afasie(laesie tempero-frontaal) • zeer beperkte taalproductie, slechte articulatie en gestoorde prosodie, beperkte woordenschat, veel taalautomatismen en stereotiepen • ernstig gestoord taalbegrip • sterke neiging tot persevereren • herhalen van enkele woorden gaat vaak nog. Het benoemen is ernstig gestoord. • lezen en schrijven ernstig gestoord