PPP jako oferta inwestycyjna podmiotu publicznego

2. PPP jako oferta inwestycyjna podmiotu publicznego Płock 09.05.2012

3. IPPP oficjalnym partnerem PARP • Instytut PPP jest oficjalnym partnerem projektu • systemowego PARP „Partnerstwo publiczno-prywatne” • Projekt systemowy PARP „Partnerstwo publiczno-prywatne” to przedsięwzięcie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, mające na celu promowanie modelu ppp jako instrumentu współpracy sektora publicznego i prywatnego w realizacji zadań publicznych. • Projekt współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Poddziałania 2.1.3 „Wsparcie systemowe na rzecz zwiększania zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw” Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. • Strona internetowa projektu: www.ppp.parp.gov.pl

4. Wynagrodzenie w umowach koncesyjnych i ppp Wynagrodzenie i wkład własny – ekonomiczna motywacja dla sektora prywatnego Formy wynagrodzenia – „koncesyjna” oraz „za dostępność” oraz warianty mieszane Wynagrodzenie i wkład własny a podział ryzyk Zakres ryzyka ekonomicznego a nakłady (inwestycyjne; bieżące; finansowe i inne) Podział ryzyk a tryb wyboru partnera prywatnego/koncesjonariusza Przygotowanie współpracy i test rynku a wykonalność projektu – czy koncesja czy ppp?. Powiązania płatności wynikających z umowy o ppp/koncesji z rachunkowością zobowiązań budżetowych.

5. Wynagrodzenie i wkład własny jako ekonomiczna motywacja dla sektora prywatnego Art. 7. 1. UPPP Przez umowę o ppp partner prywatny zobowiązuje się do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniemoraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację lub poniesienia ich przez osobę trzecią, a podmiot publiczny zobowiązuje się do współdziałania w osiągnięciu celu przedsięwzięcia, w szczególności poprzez wniesienie wkładu własnego.

6. Wynagrodzenie „koncesyjne” czy „za dostępność”? Art. 7 ust 2. UPPP Wynagrodzenie partnera prywatnego zależy przede wszystkim od rzeczywistego wykorzystania lub faktycznej dostępności przedmiotu partnerstwa publiczno-prywatnego.

7. Wkład własny a wynagrodzenie • Art. 2. 5 UPPP  • Wkład własny- świadczenie podmiotu publicznego lub partnera prywatnego polegające w szczególności na: • poniesieniu części wydatków na realizację przedsięwzięcia, w tym sfinansowaniu dopłat do usług świadczonych przez partnera prywatnego w ramach przedsięwzięcia, • wniesieniu składnika majątkowego. • Art. 9. 1. UPPP • Wniesienie wkładu własnego w postaci składnika majątkowego może nastąpić w szczególności w drodze sprzedaży, użyczenia, użytkowania, najmu albo dzierżawy.

8. Wkład własny jako element wynagrodzenia – możliwe transfery Art. 11. 1 UPPP Po zakończeniu czasu trwania umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym partner prywatny lub spółka celowa PPP przekazuje podmiotowi publicznemu składnik majątkowy, który był wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia, w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem jego zużycia wskutek prawidłowego używania, chyba że umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym stanowi inaczej. Art. 11.2 UPPP Umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym może stanowić, że przekazanie składnika majątkowego nastąpi na rzecz państwowej lub samorządowej osoby prawnej lub spółki handlowej z co najmniej większościowym udziałem jednostki samorządu terytorialnego albo Skarbu Państwa.

9. Wkład własny jako element wynagrodzenia – możliwe transfery Art. 12. 1. UPPP  W razie sprzedaży przez podmiot publiczny albo spółkę celową ppp nieruchomości będącej wkładem własnym, partnerowi prywatnemu przysługuje prawo pierwokupu, które może być wykonane w ciągu dwóch miesięcy od dnia zawiadomienia go o treści umowy zawartej z osobą trzecią, chyba że umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym przewiduje dłuższy termin.

10. Wkład własny jako element wynagrodzenia – możliwe transfery • Art. 15. UPPP • Zgody wszystkich wspólników albo akcjonariuszy spółki wymaga zbycie lub obciążenie:   1)   nieruchomości;   2)   przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55.1 K.C Art. 16. 1. UPPP Podmiotowi publicznemu przysługuje prawo pierwokupu akcji albo udziałów partnera prywatnego w spółce. + Racjonalność ekonomiczna nie wydaje się sprzeciwiać bieżącemu zarządzaniu składnikami majakowymi w tym ich zbywaniu w sposób zgodny z wymogami prawidłowej gospodarki

11. Wynagrodzenie partnera prywatnego a tryb wyboru partnera prywatnego • Art. 4. UPPP • Jeżeli wynagrodzeniem partnera prywatnego jest prawo do pobierania pożytków z przedmiotu partnerstwa publiczno-prywatnego, albo przede wszystkim to prawo wraz z zapłatą sumy pieniężnej, do wyboru partnera prywatnego i umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym stosuje się przepisy ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. Nr 19, poz. 101, Nr 157, poz. 1241 i Nr 223, poz. 1778), w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie. • W przypadkach innych niż określone w ust. 1, do wyboru partnera prywatnego i umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 , z późn. zm.), w zakresie nieregulowanym w niniejszej ustawie.

12. Wynagrodzenie partnera prywatnego a tryb wyboru partnera prywatnego – ważne pytania. • Czy Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zawarcie umowy koncesji z koncesjonariuszem, który nie został wybrany zgodnie z przepisami o koncesji na roboty budowlane lub usługi? • Jakie są inne konsekwencje? • Co robić jeśli w toku negocjacji tryb koncesyjny przestanie być właściwym? • Art. 4 ust 3.  • W przypadkach, w których nie ma zastosowania ustawa z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi ani ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych, wyboru partnera prywatnego dokonuje się w sposób gwarantujący zachowanie uczciwej i wolnej konkurencji oraz przestrzeganie zasad równego traktowania, przejrzystości i proporcjonalności, przy odpowiednim uwzględnieniu przepisów niniejszej ustawy, a w przypadku wniesienia przez partnera publicznego wkładu własnego będącego nieruchomością, także przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 i Nr 106, poz. 675).

13. Wynagrodzenie i wkład własny a podział ryzyka ekonomicznego • Ustawa Koncesyjna: • Art. 1 ust 2. Koncesjonariusz na podstawie umowy koncesji zawieranej z koncesjodawcą zobowiązuje się do wykonania przedmiotu koncesji za wynagrodzeniem, które stanowi w przypadku: • koncesji na roboty budowlane - wyłącznie prawo do eksploatacji obiektu budowlanego, w tym pobierania pożytków, albo takie prawo wraz z płatnością koncesjodawcy; • koncesji na usługi - wyłącznie prawo do wykonywania usług, w tym pobierania pożytków, albo takie prawo wraz z płatnością koncesjodawcy. Art. 1 ust 3. Płatność koncesjodawcy na rzecz koncesjonariusza nie może prowadzić do odzyskania całości związanych z wykonywaniem koncesji nakładów poniesionych przez koncesjonariusza. Koncesjonariusz ponosi w zasadniczej części ryzyko ekonomiczne wykonywania koncesji.

14. Wynagrodzenie i wkład własny a podział ryzyka ekonomicznego „Eksploatacja” to prawo do żądania opłat od osób trzecich (użytkowników drogi, klientów parkingu, odbiorców wody, użytkowników kanalizacji, pasażerów komunikacji miejskiej, itp.). Także prawo do wynajmowania obiektu budowlanego oraz pobierania pożytków na podstawie innych umów z użytkownikami obiektu. Zakres uprawnień koncesjonariusza w koncesji na usługi będzie analogiczny do uprawnień koncesjonariusza, wykonującego koncesję na roboty budowlane. Część wynagrodzenia koncesjonariusza, obok prawa do eksploatacji przedmiotu koncesji, stanowić może płatność z budżetu publicznego. W tym kontekście przez płatność dodatkową rozumieć należy świadczenia pieniężne, bezpośrednio uiszczane za konkretne świadczenia wzajemne.

15. Wynagrodzenie i wkład własny a podział ryzyka ekonomicznego Płatność strony publicznej nie może zmieniać „natury” kontraktu koncesyjnego i pokrywać winna tylko część kosztów wzniesienia lub utrzymania infrastruktury. Np. koncesjodawca może częściowo zrefundować koszty wzniesienia (remontu, przebudowy) obiektu budowlanego. Ponadto, może pokrywać część kosztów świadczenia usługi poprzez dopłatę do ceny (w celu zachowania względnie niskiej ceny dla odbiorców ostatecznych – tzw. „ceny socjalnej”). Dopuszczalne jest, aby podmiot publiczny nabywał część usług w ramach koncesji (np. bilety na basen dla uczniów szkół publicznych czy wynajmował część budynku na lokale komunalne). Płatność taka może mieć formę ryczałtu lub być uzależniona od liczby użytkowników.

16. Ryzyko ekonomiczne w koncesji a wynagrodzenie Przez „zasadniczą część ryzyka ekonomicznego” rozumieć należy większą część całości tego ryzyka przypisaną wykonawcy koncesji. Koncesjodawca będzie mógł ponieść część ryzyka ekonomicznego, ale nie będzie ona mogła być równa lub wyższa od części ryzyka spoczywającej na koncesjonariuszu. Ustawodawcy nie chodzi tu o potencjalne ryzyko, które może wystąpić, ale nie musi, lecz o ryzyko faktycznie ponoszone w okresie trwania umowy. Względnie jednolite w tym względzie orzecznictwo ETS (por. sprawy C-324/98 Telaustria z 7 grudnia 2000 r., C-458/03 Parking Brixen z 13 października 2005 r.) wskazuje, że „wynagrodzenie koncesjonariusza nie pochodzi (co do zasady) od danego organu władzy publicznej, lecz z kwot pieniężnych wpłacanych przez osoby trzecie z tytułu korzystania z danej usługi (infrastruktury). Ten sposób wynagrodzenia oznacza, że koncesjonariusz bierze na siebie ryzyko związane z korzystaniem z usług”.

17. Ryzyko ekonomiczne w koncesji a wynagrodzenie Wszelkie ryzyka związane z realizacją umowy koncesji Ryzyko ekonomiczne Ryzyko odzyskania nakładów inwestycyjnych Ryzyko odzyskania nakładów eksploatacyjnych Ryzyko nieosiągnięcia zakładanego zysku w zakładanej wysokości ?

18. Ryzyko ekonomiczne w koncesji a wynagrodzenie Maksymalna dopuszczalna płatność koncesjodawcy nie powinna przekroczyć połowy a przynajmniej zasadniczej części łącznej wartości nakładów (inwestycyjnych, eksploatacyjnych, ewentualnie kosztów finansowych) koncesjonariusza, przy czym w żadnym wypadku nie może być to kwota równa lub wyższa łącznej wartości nakładów. Koncesjodawca już na etapie przygotowywania postępowania powinien ustalić, jaki poziom płatności własnej dopuszcza, a następnie ten wskaźnik zawrzeć z w ogłoszeniu, jak i w opisie warunków koncesji, czyniąc z niego jedno z kryteriów oceny ofert.

19. Ustawa PPP a ustawa koncesyjna Stosunek do ustawy – Prawo zamówień publicznych i ustawy o koncesjach na roboty budowlane lub usługi: P.z.p. oraz ustawa o koncesjach regulują przede wszystkim tryb wyboru odpowiednio wykonawcy zamówienia publicznego i koncesjonariusza • Przepisy proceduralne • dotyczące wyboru • partnera prywatnego:

20. Zalety ppp w świetle nowych zasad ustalania limitu zobowiązań budżetu Wydatki w ramach umowy o ppp powinny w możliwie jak największym stopniu mieć charakter majątkowy. Korzystniejsze dla budżetu j.s.t. są przedsięwzięcia typu koncesyjnego – im więcej ryzyka rynkowego przejmuje strona prywatna tym mniejsze są wydatki budżetu na „spłatę” zobowiązań wobec partnera. Lepsze jest wynagrodzenie strony prywatnej w formie niepieniężnej. Wskazane jest premiowanie przedsięwzięć, które pozwalają na generowanie dochodów majątkowych - dzięki współpracy z sektorem prywatnym cena, jaką strona publiczna uzyskuje w zamian za swój wkład, jest zdecydowanie wyższa niż w razie tradycyjnych metod. Warte rozważenia są projekty „hybrydowe” angażujące środki UE. ISTNIEJE POTRZEBA PEŁNIEJSZEGO NAWIĄZANIA DO ZASAD EUROSTATU – powiązania płatności wynikających z umowy o ppp z modelem podziału ryzyka w ramach umowy PPP, która jest podstawą do ponoszenia płatności przez stronę publiczną.