ORMAN HASILATI ve BİYOMETRİ ANABİLİM DALI AKADEMİK ÇALIŞMALARI

1. ORMAN HASILATI ve BİYOMETRİ ANABİLİM DALI AKADEMİK ÇALIŞMALARI http://businessethicsnetwork.org

2. ORMAN HASILATI ve BİYOMETRİ ANABİLİM DALI AKADEMİK KADROSU Prof.Dr.Ömer SARAÇOĞLU Yrd.Doç.Dr.Eyyüp ATICI Yrd.Doç.Dr.Ersel YILMAZ Ar.Gör.Servet PEHLİVAN Ar.Gör.Dr.Emrah ÖZDEMİR Ar.Gör.Gafura A. ÖZDEMİR Uzman Remziye KOÇ

3. ORMAN HASILATI ve BİYOMETRİ ANABİLİM DALI MİSYONU Orman ekosistemindeki canlı toplumlar veya bireyleri ile ilgili çeşitli değişkenleri zaman, çevre, sıklık ve türe bağlı olarak ölçüm veya sayım yolu ile istatistik toplum haline getirmek, bu istatistik toplumların kendi içlerindeki veya aralarındaki ilişkileri grafik ve istatistik yöntemlerle araştırmak, ormancılık bilimlerine yöntem ve bilgi bakımından veya uygulayıcıya kolaylık açısından katkı sağlamak, bu konularla ilgili bilgi ve yöntemleri öğrenmek, geliştirmek ve öğretmektir. www. zafer.org.tr

4. ORMAN HASILATI ve BİYOMETRİ ANABİLİM DALI VİZYONU Ormanların amaca uygun yetiştirilmesi ve verimli işletilmesi için, yapılacak planlara ve uygulanacak yönetime anabilim dalımızdan beklenen, gerekli katkıyı sağlamak, bu planlanma ve yönetimde görev alacak ormancıları anabilim dalı kapsamındaki yeniliklere ve çevreye duyarlı hale getirmek ve bu yolla ormanların memleketimizin ekonomisine katkısını arttırmak ve çevreyi sağlıklı bir şekilde yaşanır hale getirmektir. www. zafer.org.tr

5. ORMAN HASILATI ve BİYOMETRİ ANABİLİM DALI Konusu Amacı Orman yöneticisine, ürün miktarını tahmine yarayışlı yöntem ve araçları sağlamak ve üretimi artırma olanaklarını göstermektir Ormanın değişik koşullar ve etmenler altında gelişim ve üretim olanaklarını inceleyen bilim dalıdır www.lamdong.gov.vn www.wbfdc.com

6. Orman Hasılatı ve Biyometri Anabilim Dalının Başlıca Araştırma Konuları; • Ormanda Üretim Sürecinin Tanımlanması • Üretim Etkenlerinin Ortaya Konması • Meşcere Kuruluşları ve Gelişimleri • Orman Ürün ve Hizmetlerinin Tahmin Yöntemlerinin Belirlenmesi • Ormanda Üretimi Artırma Olanakları

7. Orman ürünleri, orman ekosistemi içerisinde oluşmaktadır. Ham haldeki bu ürünler hasat edilmekte, işlenmekte, taşınmakta ve pazarlanmaktadır. Bu aşamaların her birinde ürün ve hizmetlerin miktarlarının bilinmesine gerek görülmektedir. Bu gereklilik DENDROMETRİ bilimi tarafından yerine getirilmektedir. Bu bilim dalının görevi orman ürün ve hizmetlerinin ölçüm tekniğini geliştirmek ve öğretmektir. http://accessscience.com http://atmos.seas.harvard.edu/lab/hf/

8. Orman Envanteri kapsamında; Orman içersinde bulunan tüm canlı ve cansız varlıklar ile olayların örnekleme yöntemleri ile sayım-ölçüm ve istatistik değerlendirme işlemleri http://www.sciencedaily.com

9. Meşcere kuruluşları ve gelişimleri kapsamında, çeşitli amaçlarla işletilen ormanların işletme amaçlarına göre (odun üretimi, su üretimi, toprağı koruma, rekreasyon vb.) meşcerelerin aktüel ve optimum kuruluşlarının saptanması www.ogm.gov.tr Prof.Dr.Ömer SARAÇOĞLU Foto:E.Özdemir

10. Ormanların artım ve büyüme potansiyellerinin değişik yöntemlerle (modelleme, simulasyon vb.) belirlenmesi ve meşcere dinamiklerinin zaman içerisindeki değişimlerin bilgisayar ortamında hazır paket programlar yada yazılan algoritmalar yardımıyla izlenmesi çalışmaları yürütülmektedir

11. Ormanların artım ve büyüme potansiyellerinin tahmin edilmesi ve meşcere dinamiklerinin zaman içerisindeki değişimlerin incelenmesi, silvikültürel ve planlama seçeneklerinin oluşturulmasında ve uygulanmasında temel teşkil etmektedir. http://www.yourwildlife.com/compmgmt/firemitigation.html http://www.bablackwell.com/Silviculture.html

12. Orman İşletmelerinin Yönetimi ve Organizasyonu, Orman Amenajmanı, Orman Hasılatı, Silvikültür, Toprak Analizleri ile Orman Koruma ve Entomoloji uygulamalarında elde edilen bilgilerin arşivlenmesi, gerektiğinde bilgileri arşivleyen ormancılık birimleri ve diğer birimler tarafından ortak kullanımlarını sağlayan,Veri Yönetimi ve Veri Madenciliğine yönelik çalışmalar, http://www.infotechmarketing.net/data_mining.htm http://tmackinnon.com/2005/gis/gis_database_modeling.php

13. Orman ürün ve hizmetlerinin tahmininde, silvikültürel ve planlama seçeneklerinin oluşturulmasında; • İlişkisel Veri Tabanlarının Oluşturulması • Çok Boyutlu Sorgulama • İstatistiksel Analizler • Karar aşamalarından oluşan KARAR DESTEK SİSTEMLERİ ile ilgili çalışmalar yürütmektedir. http://isferea.jrc.ec.europa.eu/Activities/Technologies/Pages/SpatialDecisionSupportSystems.aspx

14. ORMAN HASILATI ve BİYOMETRİ ANABİLİM DALIN’DA YAPILMIŞ AKADEMİK ÇALIŞMALAR • AYNI YAŞLI DOĞAL ORMANLARDA YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • DEĞİŞİK YAŞLI ORMANLARDA YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • KORUYA TAHVİL BALTALIKLARDA YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • YAPAY YOLLA OLUŞTURULMUŞ MEŞCERELERDE YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİNE YÖNELİK YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • DENDROMETRİ VE İSTATİSTİK DİSİPLİNİNDE YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • SİMULASYON, MODELLEME ve VERİ MADENCİLİĞİ ÇALIŞMALARI

15. AYNI YAŞLI DOĞAL ORMANLARDA YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • GÜLEN, İ., 1959, Karaçam ( Pinus nigra Arnold) Hacım Tablosu • GÜLEN, İ., 1959, Karaçamda Çap Artımı ile Hacım Artımı Arasındaki Münasebetler Üzerine Araştırmalar • KALIPSIZ, A., 1963, Türkiye’de Karaçam Meşcerelerinin Tabii Bünyesi ve Verim Kudreti Üzerine Araştırmalar • AKALP, T., 1978, Türkiye’deki Doğu Ladini (Picea orientalis Lk. Carr) Ormanlarında Hasılat Araştırmaları • AKALP tarafından yapılan bu çalışma kendisinden önce yapılan hasılat tablolarından metot bakımından ayrılmaktadır. Bu çalışmada hacım ve hacım elemanlarının yaş ve bonitet ile olan ilişkisi, regresyon analizi yöntemiyle ortaya konmuştur.

16. AYNI YAŞLI DOĞAL ORMANLARDA YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • AKALP, T., 1982, Doğu Ladini Meşcerelerinde Siperin Etkisi • CARUS, S., 1998, Aynı Yaşlı Doğu Kayını (Fagus orientalis Lipsky.) Ormanlarında Artım ve Büyüme • BABAYİĞİT, S.,2005, Denizli-Tavas Yöresi Ardıç Meşcerelerinin (Juniperus excelsa Bieb.) Kuruluşu ve Hasılat Özellikleri,

17. AYNI YAŞLI DOĞAL ORMANLARDA YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR ŞENYURT, M., 2011, Batı Karadeniz Yöresi Sarıçam Meşcerelerinde Artım ve Büyüme Şenyurt tarafından yapılan bu çalışmada, yaş, bonitet derecesi ve sıklık derecesi’ne göre oluşturulan sıklık fonksiyonu yardımıyla türetilen göğüs çapları esas alınarak hasılat tablosu düzenlenmiş ve ayrılan meşcere birbirini izleyen iki periyodun farkı alınarak hesaplanmıştır. AYLAK ÖZDEMİR, G., Trakya Meşe Ormanlarında Artım ve Büyüme İlişkileri (Doktora tezi olarak devam etmektedir.)

18. DEĞİŞİK YAŞLI ORMANLARDA YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • MİRABOĞLU, M., 1951, Göknarlarda Hacım ve Şekil Araştırmaları • MİRABOĞLU, M., 1953, Göknar Hacım Tablosu • KALIPSIZ, A., 1957, Doğu Kayınında Artım ve Büyüme Araştırmaları • KALIPSIZ, A., 1958, Doğu Kayını Hacım Tablosu

19. . DEĞİŞİK YAŞLI ORMANLARDA YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • SARAÇOĞLU, Ö., 1988, Karadeniz Yöresi Göknar Meşcerelerinde Artım ve Büyüme • Değişik yaşlı meşcerelerin dinamiklerinin ayrıntılı olarak açıklandığı ilk çalışmalar arasındadır. • Saraçoğlu, özellikle seçme ormanların hacım artımını maksimum yapan bonitet derecesi ve amaç çapına göre, optimum kuruluşları ayrıntılı olarak hesaplatan MAXART isimli bir bilgisayar programı geliştirmiştir. Bu program, uygulayıcılar açısından büyük kolaylıklar sağlamakta optimum seçme orman kurluşlarının elde edilmesinde iyi bir yardımcı araç olarak kullanılabilmektedir.

20. DEĞİŞİK YAŞLI ORMANLARDA YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • ATICI, E., 1998, Değişik Yaşlı Doğu Kayını (Fagus orientalis Lipsky.) Ormanlarında Artım ve Büyüme • Atıcı, Saraçoğlunun geliştirdiği metota benzer bir şekilde, değişik yaşlı doğu kayını meşcerelerinin dinamiğini ortaya koymuş ve optimum kuruluşları hesaplamıştır. • AYLAK, G., 2007, Karadeniz Yöresi Göknar Meşcerelerinde Aktüel Kuruluşun Optimal Kuruluşa Götürülmesi • Aylak, Saraçoğlunun hesapladığı optimum kuruluşu ve MAXART programını kullanarak aktüel kuruluşları optimal kuruluşlarla karşılaştırmış ve 100 senelik periyotta aktüel kuruluşun optimal kuruluşa ne kadar yaklaştığını ortaya koymuştur.

21. DEĞİŞİK YAŞLI ORMANLARDA YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR KARAOSMANOĞLU,M.N, 2011, Kastamonu Cide Kayın Ormanlarında Bonitetin Yapacak Odun Üzerindeki Etkisi

22. KORUYA TAHVİL BALTALIKLARDA YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • ÖZKUL, G., 2001, Koruya Dönüştürülen Baltalıklarda Odun Verimi ve Hizmet Değeri Tahmini( Çatalca-Binkılıç Örneği) • Kuzey Trakya Koruya Tahvil Meşe Ekosistemlerinde Sağlık Durumu, Biyokütle, Karbon Depolama ve Faunistik Özelliklerin Belirlenmesi (TÜBİTAK,107O750) • Bu disiplinler arası proje Temmuz-2011’de tamamlanmış olup, hasılat disiplini açısından, Kuzey Trakya Koruya Tahvil Meşe Ekosistemleri için biyokütle modelleri oluşturulmuştur.

23. YAPAY YOLLA OLUŞTURULMUŞ MEŞCERELERDE YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • FIRAT, F. ve KALIPSIZ, A., 1963, Tarsus Karabucak Ormanı için Eucalyptus camaldulensis Ağaç Hacım Tablosu • FIRAT, F. ve AYTUĞ, 1963, Tarsus Karabucak Mıntıkası Ekolojik Şartlarında Kambiyum Faaliyeti • BİRLER, A.S.,1986, “I-214” Melez Kavağı Ağaçlandırmalarında Hasılat Araştırmaları • USTA, H.Z.,1991, Kızılçam Ağaçlandırmalarında Hasılat Araştırmaları • AKALP, T., 2002, Devamlı Deneme Alanları Yöntemi ile Meşcerede Artım ve Büyümenin Tayini (Sahilçamı Örneği),

24. YAPAY YOLLA OLUŞTURULMUŞ MEŞCERELERDE YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR ŞENER, G., 2001, Kerpe Araştırma Ormanında Sahilçamı (Pinus Pinaster Ait.) Ağaçlandırma Alanlarında Aralama ve Artım-Büyüme İlişkileri Şener bu çalışmayı 15 değişik dikim aralığı kullanılarak 1975 yılında 4 tekrarlı olarak kurulan NELDER deneme deseninde belirli yaş periyotlarında yapılan ölçümler sonucu elde edilen veriler kullanılarak yürütmüş, aralamaların artım ve büyüme üzerine etkilerini ortaya koymaya çalışmıştır.

25. YAPAY YOLLA OLUŞTURULMUŞ MEŞCERELERDE YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR ÖZCAN,B.G.,2002, Sahilçamı (Pinus pinaster Ait.) Ağaçlandırmalarında Artım ve Büyüme Özcan tarafından yapılan bu çalışmada iki farklı yöntem kullanılmıştır. İlk yöntemde hasılat tablosu regresyon analizi yöntemi ile hesaplanırken, ikinci yöntemde konu örnek ağaçtan (Tek Ağaç) yola çıkarak simulasyon yöntemiyle hasılat tablosu elde edilmiştir.İki yöntem ile elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır.

26. ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİNE YÖNELİK YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • FIRAT, F., 1943, Fıstık Çamı Ormanlarımızda Meyva ve Odun Verimi Bakımından Araştırmalar ve Bu Ormanların Amenajman Esasları • GÜNEŞ, F., 2001, İstanbul Yöresi FıstıkÇamı (Pinus pinea L.) Ormanlarında Meyve ve Odun Verimi • Süsleme Amaçlı Kullanılan Odun Dışı Orman Ürünlerinin Sürdürülebilir Yönetimi (TÜBİTAK) • Bu proje halen devam etmekte olup, Orman Hasılatı ve Biyometri, Ormancılık Ekonomisi ve Silvikültür disiplinleri ile ortak yürütülmektedir.

27. DENDROMETRİ VE İSTATİSTİK DİSİPLİNİNDE YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR • MİRABOĞLU, M., 1959, Orta Yüzey Formülünün Sıhhati ve Devlet Orman İşletmelerimizde Tatbikatı • GÜNEL, A., 1970, Ağaç Serveti Miktarının Tayininde Kullanılabilecek Metotlar Üzerine Araştırmalar • ELER, Ü., 1978, Ağaç Serveti Envanterinin Yapılması Amacıyla Meşcere Tipi Ayırımı Üzerine Araştırmalar • AKALP T., 1978, Anomorfik ve Polimorfik Yöntemlerle Bulunmuş Bonitet Eğrilerinin Karşılaştırılması • GÜNEL,A., 1979, Gövde Şekil Emsalinin Tayininde Kullanılabilecek Bir Formül

28. DENDROMETRİ VE İSTATİSTİK DİSİPLİNİNDE YÜRÜTÜLMÜŞ ÇALIŞMALAR AKGÜR, N., 1981, Gövde Hacmının Tayininde Kullanılan Formüllerin İrdelenmesi AKALP, T., 1987, Ortalamalarla İlgili Varsayımlar ve Denetimi YEŞİL, A., 1986, Meşcere Hacim Artımının Tayininde Kullanılan Tek Ölçü Yöntemlerinin Karşılaştırılması DAŞDEMİR, İ. 1987. Türkiye’deki Doğu Ladini (Picea orientalis L.Carr.) Ormanlarında Yetişme Ortamı Faktörleri-Verimlilik İlişkisi YILMAZ, E., 2003, Örnekleme Teknikleri ve Ormancılık Alanında Karşılaştırmalı Bir Uygulama,

29. SİMULASYON, MODELLEME ve VERİ MADENCİLİĞİ ÇALIŞMALARI GÜNEL, A., 1978, Tek Ağaç ve Meşcerede Artım ve Büyümenin Matematiksel Modelleri SUN, O., 1978, Bir Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Ağacının Simulasyonu İçin Büyüme Modeli Sun tarafından yapılan bu çalışma ilk tek ağaç simulasyon çalışmasıdır AKALP, T., 1983, Değişik Yaşlı Meşcerelerde Artım ve Büyümenin Simulasyonu, Akalp tarafından yapılan bu çalışma Ülkemizdeki ilk meşcere simulasyon modelidir. Bu simulasyon modeli, Meşcereye katılmalar, meşcereden ayrılmalar, ve meşcerede artım ve büyüme olarak üç kısımdan oluşmaktadır.

30. SİMULASYON, MODELLEME ve VERİ MADENCİLİĞİ ÇALIŞMALARI AKALP, T. ve SARAÇOĞLU, Ö., 1982, Orman Amenajman Planlarının Hazırlanmasında Simulasyon Yöntemi ERKAN, N., 1996, Kızılçamda (Pinus brutia Ten.) Meşcere Gelişmesinin Simülasyonu Erkan tarafından yapılan bu çalışma aynı yaşlı ormanlar için yapılan ilk simulasyon çalışmasıdır. Çalışma, tek ağaç büyümesini esas almaktadır. Çalışma sonucu elde edilen doğal kızılçam meşcereleri için hasılat tablosu simulasyon ile elde edilmektedir. Ayrıca Saraçoğlu (1988), Carus(1998) ve Atıcı (1998)’nın çalışmalarındaki optimum kuruluşların bulunmasında da simulasyon yöntemi kullanılmıştır.

31. SİMULASYON, MODELLEME ve VERİ MADENCİLİĞİ ÇALIŞMALARI ÖZDEMİR, E., 2005, Tek Ağaçta Artım ve Büyümenin Simulasyonu (Sahilçamı Örneği) Bu çalışmada; Ağaca ve komşularına ait çeşitli özelliklerden yararlanılarak, tek ağacın artım ve büyüme ilişkileri ortaya konmuş, bir anlamda ağacın kesilmeden gövde analizinin yapılması sağlanmıştır. ÖZDEMİR, E., 2011, Karışık Meşcerelerde Artım ve Büyümenin Simulasyonu (Büyükdüz Örneği) Bu çalışmada üç tür karışımı (Sarıçam-Göknar-Kayın) için meşcereye katılmalar, meşcereden ayrılmalar ve meşcerede artım ve büyüme modellenmiştir. Meşcereden ayrılmalar kısmında amaç çapını aşan ağaçların ayrılmasının yanında, abiyotik ve biyotik faktörlerle ayrılmalarda modellenmiştir.

32. SİMULASYON, MODELLEME ve VERİ MADENCİLİĞİ ÇALIŞMALARI • YILMAZ, E., ve Ark.,2002 Orman Envanterinde Veri Yönetimi • YILMAZ, E., 2003, OLAP Araçlarının Karar Destek Sistemleri İçindeki Yeri ve Bir Uygulama • YILMAZ, E. ve KOÇ, K. H., 2005, Karar Problemlerinin Çözümünde Karar Verme, Karar Destek Sistemleri ve Ormancılık • ÖZDEMİR, ve Ark., 2010, Meşe Biyokütle Tahmininde Karar Destek Sistemleri

33. Orman Hasılatı ve Biyometri Anabilim Dalı’nın Ortak Olduğu Tamamlanan Projeler • Kuzey Trakya Koruya Tahvil Meşe Ekosistemlerinde Sağlık Durumu, Biyokütle, Karbon Depolama ve Faunistik Özelliklerin Belirlenmesi (TÜBİTAK) • OZM Şube Müdürlüğü Çalışanlarının Ormancılıkta Entegre Zararlı Yönetimi (Orman Genel Müdürlüğü) • Eucalyptus cameldulensis Baltalıklarında Hacım ve Kuru Madde Hasılatı (Orman Genel Müdürlüğü)

34. Orman Hasılatı ve Biyometri Anabilim Dalı’nın Ortak Olduğu Devam Eden Projeler • Sedir(Cedrus Libani A.Rich.) Meşcerelerinin Hacım Artımını Maksimize Eden Optimum Kuruluşları (Orman Genel Müdürlüğü) • Süsleme Amaçlı Kullanılan Odun Dışı Orman Ürünlerinin Sürdürülebilir Yönetimi (TÜBİTAK) • Demirköy Meşe Ekosistemlerinde Besin Maddesi Stoklarının Araştırılması (İ.Ü. BAP)

35. ORMAN HASILATI ve BİYOMETRİ KONUSUNDA YAPILABİLECEK ÇALIŞMALAR Ülkemizdeki asli ağaç türlerinin oluşturduğu değişik yetişme ortamlarında bulunan saf ve karışık ormanlarda kurulacak devamlı deneme alanlarında yapılacak uzun süreli ve ayrıntılı periyodik ölçümlerle toplanacak veriler, sadece artım ve büyüme tahmininde değil, orman ekosisteminin diğer fonksiyonlarının da modellenmesinde kullanılmalıdır. www.ogm.gov.tr

36. ORMAN HASILATI ve BİYOMETRİ KONUSUNDA YAPILABİLECEK ÇALIŞMALAR Orman ekosisteminde fotosentez, solunum, ayrışma, madde ve enerji döngüsü gibi birbiriyle ilişkili olayların artım ve büyüme üzerindeki etkilerini ortaya koyan ekolojik (süreç) tabanlı modellerin geliştirilmesiyle birlikte, ekosistem tabanlı planlamanın en önemli aşaması tamamlanmış olacaktır. www.jamstec.go.jp www.jamstec.go.jp

37. ORMAN HASILATI ve BİYOMETRİ KONUSUNDA YAPILABİLECEK ÇALIŞMALAR Kurulacak devamlı deneme alanlarından elde edilecek veriler önceden oluşturulacak işlevsel veritabanlarına aktarılmalı bu veritabanlarında, OLAP bilgi teknolojisi kullanılarak, sorgulama, rapor ve grafik analizlerin yapılmasına olanak tanınmalıdır. Böylece, ekosistem tabanlı planlamadaki karar verme sürecinin önemli aşamalarından biri olan “Uygun Seçeneklerin Ortaya Konulması Aşaması” yerine getirilmiş olacaktır. www.sqlblogcasts.com www.executionmih.com

38. Orman Hasılatı ve Biyometri Anabilim Dalımız; • Kamu ve özel kuruluşlar tarafından yürütülen projelere danışmanlık yapma, • Hizmet içi eğitim verme, araştırma projelerine katılma, • Anabilim dalımız çalışma konuları ile ilgili teknik ve bilimsel destek hizmetlerinin verilmesinde gereken desteği sağlamaya hazırdır. • SAYGILARIMIZLA