240 likes | 584 Views
Wojny XVII wieku. Konflikty ze Szwecją *1605 rok- klęska Szwedów w bitwie pod Kircholmem; umocnienie dostępu Polski do Bałtyku. *1627 rok- sukces w bitwie morskiej pod Oliwą- wzrost znaczenia Rzeczypospolitej na Bałtyku.
E N D
Konflikty ze Szwecją *1605 rok- klęska Szwedów w bitwie pod Kircholmem; umocnienie dostępu Polski do Bałtyku. *1627 rok- sukces w bitwie morskiej pod Oliwą- wzrost znaczenia Rzeczypospolitej na Bałtyku. *1655 rok- Najazd, tzw. Potop szwedzki; obrona jasnej Góry- początek ogólnonarodowego zrywu przeciw Szwedom. Konflikty ze Szwecją *1657 rok- utrata przez Polskę lennych Prus Książęcych na rzecz Brandenburgii (sojusznika Szwecji). *1660 rok- Pokój w Oliwie kończący wojny polsko-szwedzkie; podział Inflant między obydwa państwa. KONFLIKTY RZECZYPOSPOLITEJ ZA PANOWANIA WAZÓW
Bitwa pod Kircholmem • Bitwa pod Kircholmem (obecnie miejscowość Salaspils na Łotwie, 25 km na południowy wschód od Rygi) – bitwa stoczona 27 września1605 w czasie polsko-szwedzkiej wojny o Inflanty w latach 1600-1611. Przyczyną bitwy były zmagania o dominację na morzu Bałtyckim. • Obok znajduje się obraz przedstawiający przebieg bitwy.
Walcząca strona: Rzeczpospolita Dowódcy: Arend Dickmann, Jan Storch, Herman Witte Siły: 4 galeony, 2 pinki, 3 fluity Straty: nieznane Walcząca strona: Szwecja Dowódcy: Nils Stiernköld Siły: 5 galeonów, 1 pinasa Straty: 1 galeon zdobyty, 1 galeon zatopiony Morska bitwa pod Oliwą
Morska bitwa pod Oliwą • Bitwa pod Oliwą - bitwa morska pomiędzy flotą polską, a eskadrąokrętówszwedzkich, stoczona 28 listopada1627 roku na redzieGdańska. Nazwa ta jest nazwą tradycyjnie przypisywaną tej bitwie. • Była to pierwsza i jedyna większa bitwa morska młodej polskiej floty, mimo to zakończona zwycięstwem nad słabszą liczebnie, lecz porównywalną jakościowo i bardziej doświadczoną eskadrą szwedzką. • Admirałem polskiej floty był wówczas Wilhelm Appelman, lecz z powodu choroby nie mógł wziąć udziału w bitwie i komisarze królewscy wyznaczyli przed bitwą nowe kolektywne dowództwo nad polskimi siłami. Dowództwo nad okrętami i funkcję admirała otrzymał Arend Dickmann, dowódcą piechoty morskiej został kapitan Jan Storch, a dowódcą artylerii okrętowej kapitan Herman Witte. Tym trzem dowódcom dodano radę wojenną, z którą mieli wspólnie opracować plan bitwy i podjąć decyzję o ataku. Okrętem admiralskim był galeon "Święty Jerzy".
Polska a Szwecja „Potop” • Skutkiem okupacji szwedzkiej („potop” - -1655-1660) oraz wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą była ruina gospodarcza kraju. Znaczne obszary naszego państwa wyludniły się z powodu wojen, chorób i głodu. Zniszczeniu uległo wiele dział architektury, wywieziono nieocenione dobra sztuki i kultury narodowej.
Pokój w Oliwie • Pokój oliwski, traktat pokojowy pomiędzy Szwecją a Polską podpisany 3 maja1660 r. w Oliwie kończący potop szwedzki. • Traktat zawarty po negocjacjach, które ze strony polskiej prowadził wojewoda poznańskiJan Leszczyński. Szwecję reprezentowali kanclerz Bengt Oxenstierna i Magnus de la Gardie. Na łagodnym stylu negocjacji zaważył wpływ, jaki na Polaków miała przychylna Szwedom dyplomacja francuska. • Układ ten nie wprowadzał istotnych zmian granicznych w stosunku do linii rozejmowej sprzed walk: Polska zrezygnowała z większej części Inflant wraz z Rygą zachowując tylko ich część (Łatgalię - południowo-wschodnią część Inflant) oraz uznała suwerenność Prus potwierdzając traktaty welawsko-bydgoskie. Król Jan II Kazimierz zrzekł się pretensji do tronu szwedzkiego w imieniu swoim i swych następców. Szwecja zobowiązała się dotrzymywać wolności handlu na Bałtyku oraz zwrócić (czego później nie dopełniła) zrabowane archiwa i biblioteki. Protestantom w Prusach Królewskich miano zapewnić tolerancję religijną, co z czasem Brandenburgia wykorzystała do mieszania się we sprawy wewnętrzne Rzeczypospolitej. Ze strony polskiej pokój podpisał podkanclerzy koronnyMikołaj Prażmowski. W tym samym czasie Szwecja walczyła z Rosją w Inflantach oraz z Danią w Norwegii i Bornholmie. Pierwszą wojnę zakończył pokój w Kardis; drugą - pokój w Kopenhadze.
KONFLIKTY RZECZYPOSPOLITEJ ZA PANOWANIA WAZÓW Konflikty z Rosją • 1610 rok- zwycięstwo wojsk polskich pod Kłuszynem; otwarcie dostępu do Moskwy. • 1636 rok- odsiecz króla Władysława IV dla oblężonej przez Rosjan załogi Smoleńska. • 1654 rok- niepowodzenie Polaków, między innymi utrata Wilna.
Bitwa pod Kłuszynem • Bitwa pod Kłuszynem rozegrała się 4 lipca1610 roku między wojskami polskimi pod dowództwem hetmana Stanisława Żółkiewskiego, a armią moskiewską pod dowództwem kniazia Dymitra Szujskiego oraz szwedzkich posiłków dowodzonych przez Jakuba Pontussona de la Gardie. • Atak wojsk Żółkiewskiego rozbił wojska moskiewskie a następnie skłonił do zaprzestania walki posiłkujących Szujskiego cudzoziemców. Bitwa zakończyła się paniczną ucieczką Szujskiego i ocalałych Rosjan. Pociągnęło to za sobą kapitulację zablokowanej armii Grzegorza Wałujewa w Carewo Zajmiszczu (ok. 8000 ludzi). • W obliczu klęski bojarzy zdetronizowali cara Wasyla Szujskiego, i obwołali carem królewicza polskiego Władysława.
Walcząca strona: Rzeczpospolita Dowódcy: Stanisław Żółkiewski Siły: 5556 kawalerii, 200 piechoty Straty: 220 Walcząca strona: Rosja Dowódcy: Dymitr Szujski, Jacob Pontusson De la Gardie Siły: 40 000 Straty: ponad 2 000 Bitwa pod Kłuszynem
KONFLIKTY RZECZYPOSPOLITEJ ZA PANOWANIA WAZÓW Konflikty z Kozakami • 1648 rok- klęski wojsk polskich pod Żółtymi Wodami, Korsuniem i Piławcami. • 1649 rok- Obrona twierdzy Zbaraż. • 1651 rok- rozgromienie sił kozacko-tatarskich w bitwie pod Beresteczkiem. • 1667 rok- rozejm w Andruszowie dotyczący podziału ziem ukraińskich między Rzeczpospolitą a Rosję.
Walcząca strona: Rzeczpospolita Dowódcy: Stefan Potocki, Stefan Czarniecki 3 000, 1 500 przeszło na stronę wroga, artyleria Walcząca strona: Kozacy, Chamat Krymski Dowódcy: Bohdan Chmielnicki, Tuhaj Bej Siły: 8 000 – 15 000 Bitwa pod Żółtymi Wodami
Strona walcząca: Rzeczpospolita Dowódcy: król polski Jan II Kazimierz Siły: 63 000 Straty: około 700 Strony walczące: Kozacy, Tatarzy Dowódcy: hetman kozacki, Bohdan Chmielnicki Siły: 110 000 Straty: 40 000 do 80 000 Bitwa pod Beresteczkiem
Bitwa pod Beresteczkiem • Bitwa pod Beresteczkiem – największa bitwa lądowa XVII-wiecznej Europy, miała miejsce w dniach 28-30 czerwca1651 r. w trakcie powstania Chmielnickiego między wojskami polskimi pod dowództwem Jana Kazimierza a siłami tatarsko-kozackimi. • Bitwa zakończyła się zwycięstwem strony polskiej. Wygrana jest zasługą dowodzącego wojskami polskimi Jana Kazimierza, który zastosował skuteczną taktykę szachownicową. Polegała ona na ustawieniu oddziałów piechoty na przemian z jazdą. W decydującej fazie bitwy ważne okazało się też wykorzystanie przez znajdującą się w centrum ugrupowania polskiego piechotę siły ognia muszkietów i artylerii.
KONFLIKTY RZECZYPOSPOLITEJ ZA PANOWANIA WAZÓW Konflikty z Turcją • 1620 rok- wojna polsko-turecka; klęska wojsk polskich pod Cecorą. • 1621 rok- obrona Chocimia, zawarcie korzystnego dla Polski układu pokojowego.
Bitwa pod Cecorą • Bitwa pod Cecorą rozegrała się we wrześniu 1620 roku między wojskami polskimi dowodzonymi przez hetmana wielkiego koronnegoStanisława Żółkiewskiego a wojskami turecko-tatarskimi. • Właściwa bitwa miała miejsce w Mołdawii nad rzeką Prut. W walkach 19 września i 20 września mimo pięciokrotnej przewagi tureckiej polskie oddziały wytrzymały napór wroga. Hetman nie dostał wsparcia wojsk od Rzeczypospolitej. Zarządził odwrót sam zaś pozostał na polu walki. Stracił rękę, a potem zginął stratowany przez walczących. Turcy odcięli mu głowę i wysłali sułtanowi.
Bitwa pod Chocimiem 10 listopada 1673 roku doszło do zwycięskiej bitwy wojsk hetmana Jana Sobieskiego z Turkami pod Chocimiem- starym zamkiem, strzegącym południowo-wschodnich rubieży kraju. W czasie walki zdobyto 400 sztandarów i 40 armat wroga. Od tego czasu postać Jana Sobieskiego budziła wielki szacunek wśród Turków.
POLSCY WŁADCY XVII WIEKU • 1587-1632: Zygmunt III Waza • 1632-1648: Władysław IV Waza • 1648-1668: Jan II Kazimierz • 1669-1673: Michał Korybut Wiśniowiecki • 1674-1696: Jan III Sobieski • 1697-1706: August II Mocny
Pokaz slajdów przygotowała Monika Kaleta z klasy 6d