430 likes | 605 Views
PİGMENTASYON BOZUKLUKLARINDA KANITA DAYALI TEDAVİLER. MELASMADA IŞIK TEDAVİLERİ. Dr. Mustafa Turhan Şahin Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı, Manisa.
E N D
PİGMENTASYON BOZUKLUKLARINDA KANITA DAYALI TEDAVİLER MELASMADA IŞIK TEDAVİLERİ Dr. Mustafa Turhan Şahin Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı, Manisa
* Morton CA, McKenna KE, Rhodes LE. Guidelines for topicalphotodynamictherapy: update. Br J Dermatol 2008;159: 1245-66.
Melasmada lazer ve diğer ışık kaynaklarının kullanımı çeşitli gözlemlere dayanmaktadır: • Melanin geniş absorbsiyon spektrumuna sahip çeşitli ışık kaynaklarının kullanımına izin verir • Melanozomların kısa bir termal relaksasyon zamanları var (50-500 nanosaniye arası) • Daha uzun dalga boylular görünüşte dermal pigmenti hedeflemiş gibi daha derine penetre olur, ancak melanin absorbsiyonu daha kısa dalga boylularla daha iyidir
Lazer ve ışık-kökenli tedaviler çevre dokuya hasar yapar inflamasyon Postinflamatuvar hiperpigmentasyon (uzun süreli) O nedenle: • Işık tedavilerini, diğer tedavi yöntemlerinin başarısız oldukları kanıtlandıktan sonra kullan !!! • Özellikle Deri fototipleri Fitzpatrick IV ve VI olanlarda çok daha fazla dikkat edilmeli !!!
Q-switched lazerler • Pigmente deri lezyonu tedavisinde ilk kullanılan lazerlerden • Diğer tedavilere yanıtsız melasma ve postinf. hiperpig. Yanıt yok ya da daha kötüleşme* *Taylor CR, Anderson RR. Ineffective treatment of refractorymelasma and postinflammatoryhyperpigmentation byQ-switched ruby laser. J DermatolSurgOncol 1994;20:592-7.
Q-switched lazerler • Tedavi öncesi ve sonrası biyopsi incelemesi Tedavi hemen sonrasında extrasellüler melanin • Aylar sonra epidermal pigmentasyon normale döner, dermal melanofajlarda fokal artış izlenir
Q-switched lazerler • Çeşitli pigmente yüz lezyonlarında, yüzün bir yarısına Q-switched yakut lazer, diğer yarısına erbium-YAG lazer uygulandığında* Hiç düzelme olmayan 3 hasta MELASMA !!!! *Tse Y, Levine VJ, McClain SA, Ashinoff R. The removal ofcutaneous pigmented lesions with the Q-switched ruby laserand the Q-switched neodymium: yttrium-aluminum-garnetlaser. A comparativestudy. J DermatolSurgOncol 1994;20: 795-800.
Q-switched lazerler-Sonuç • Melasmalı hastalarda, tedavi sonucunda postinflamatuvarhiperpigmentasyon ve kötüleşme gelişmiştir* • Bu sonuçlarla Q-switched lazerler, melasmalı hastalar için önerilecek bir tedavi şekli değildir • Kanıt Düzeyi: II-iii *Tse Y, Levine VJ, McClain SA, Ashinoff R. The removal ofcutaneous pigmented lesions with the Q-switched ruby laserand the Q-switched neodymium: yttrium-aluminum-garnetlaser. A comparativestudy. J DermatolSurgOncol 1994;20: 795-800.
* Morton CA, McKenna KE, Rhodes LE. Guidelines for topicalphotodynamictherapy: update. Br J Dermatol 2008;159: 1245-66.
Erbium: YAG • Erbium: yttrium-aluminum-garnet • Dalga boyu 2940 nm • Hedef aldığı kromofor: SU ablatif resurfacing de yararlı • Fitzpatrick deri fototipi II-V olan dirençli melasmalı 10 hastada yapılan bir çalışma:* • İşlemden hemen sonra düzelme olmuş,ancak tüm hastalarda 3-6 hafta sonra postinf. hiperpig. gelişmiş (İşlem sonrasında 5 gün oral steroid kullanıldığı halde) *Manaloto RMP, Alster T. Erbium:YAG laserresurfacingforrefractorymelasma. DermatolSurg 1999;25:121-3.
Erbium: YAG • Postinf. hiperpigmentasyon, glikolik asit uygulamalarıyla düzelmekte • Ancak bu yan etki, Erbium: YAG lazer uygulamasından herhangi bir yarar elde edilmesinden daha ağır basmakta* • Kanıt düzeyi: II-iii *Manaloto RMP, Alster T. Erbium:YAG laserresurfacingforrefractorymelasma. DermatolSurg 1999;25:121-3.
*Morton CA, McKenna KE, Rhodes LE. Guidelines for topicalphotodynamictherapy: update. Br J Dermatol 2008;159: 1245-66.
Karbondioksit ve Q-switchedalexandrite • Pulse CO2 lazer kromofor olarak suyu hedefler • Epidermalpigmentasyonların tedavisinde etkili • Q-switchedalexandrite lazerin, diğer Q-switched lazerlere göre daha uzun dalgaboyu var (755 nm) deride daha derine penetre olur • Bu iki lazerin kombinasyonu ile CO2epidermalpig. Q-switchedalex. dermalpig. yok edilmesinde kullanılır
Karbondioksit ve Q-switchedalexandrite • Deri fototipi IV-VI olan, dermal melasmalı, ve öncesinde 14 gün topikal tretinoin + hidrokinon + hidrokortizon uygulanmış olan 8 hastanın • 4’ü bir kez CO2 lazer ve ardından Q-switched alexandrite lazer uygulanmak üzere randomize edilmiş • Diğer 4 hastaya sadece bir kez CO2 lazer uygulanmış* *Nouri K, Bowes L, Chartier T, Romagosa R, Spencer JM.Combination treatment of melasma with pulsed CO2laserfollowed by Q-switched Alexandrite laser: a pilot study.DermatolSurg 1999;25:494-7.
Karbondioksit ve Q-switchedalexandrite • Körlemesine subjektif değerlendirme sonucu, kombinasyon tedavisinin daha iyi sonuç verdiği tespit edilmiş* • Tedavi edilen alanda daha az periferikhiperpigmentasyon izlenmiş • Ancak olgu sayısı az, tedavi edilen alan küçük Bu da sonuçların genelleştirilebilmesini sınırlıyor • Kanıt düzeyi: IV *Nouri K, Bowes L, Chartier T, Romagosa R, Spencer JM.Combination treatment of melasma with pulsed CO2laserfollowed by Q-switched Alexandrite laser: a pilot study.DermatolSurg 1999;25:494-7.
* Morton CA, McKenna KE, Rhodes LE. Guidelines for topicalphotodynamictherapy: update. Br J Dermatol 2008;159: 1245-66.
Karbondioksit ve Q-switchedalexandrite • Tayland’da yapılan bir çalışma: yüzün iki yarısında Q-switched alexandrite lazerin Ultrapuls CO2 lazerle ya da tek başına etkileri araştırılmış* • Deri fototipi II-V olan dirençli melasmalı 6 hastada iki tedavi yaklaşımı arasında fark yok • Deri fototipi IV-V olan 3 hastada yüzün her iki tarafında postinf. hiperpigmentasyon 2-4 haftada belirip 3 ay sürmüş *Angsuwarangsee SA, Polnikorn N. Combinedultrapulse CO2 laser and Q-switched alexandrite laser comparedwithQ-switched alexandrite laser alone for refractory melasma:split-facedesign. DermatolSurg 2003;29:59-64.
Karbondioksit ve Q-switchedalexandrite • Bir hastada 6 ay süren geçici hipopigmentasyon gelişmiş • Post operatifdispigmentasyon riski nedeniyle, bu iki yöntemin hiçbirinin Güneydoğu Asya popülasyonunda, melasmada rutin kullanım amacıyla önerilmek için yeterince güvenli olmadığı bildirilmiş* • Kanıt düzeyi: II-ii *Angsuwarangsee SA, Polnikorn N. Combinedultrapulse CO2 laser and Q-switched alexandrite laser comparedwithQ-switched alexandrite laser alone for refractory melasma:split-facedesign. DermatolSurg 2003;29:59-64.
* Morton CA, McKenna KE, Rhodes LE. Guidelines for topicalphotodynamictherapy: update. Br J Dermatol 2008;159: 1245-66.
FraksiyonelResurfacing • Yeni bir teknoloji • Mikrozonlar şeklinde termal hasar oluşturur • Tam kat epidermal hasar oluşturmaz, iyileşme hızlı, oluşan inflamasyon ve dispigmentasyon az
FraksiyonelResurfacing • Bu lazer FDA onaylı Melasma, periorbital kırışıklıklar, pigmente lezyonlar, deri resurfacing, akne skarları, ve cerrahi skarlar* • Mikrotermal tedavi zonlarının hasardan sonra transepidermal eliminasyonu, dermal melanofajları elimine etmede etkin bir yöntem *Rahman Z, Alam M, Dover JS. Fractionallasertreatmentforpigmentation and texture improvement. Skin Therapy Lett 2006;11:7-11.
FraksiyonelResurfacing • Deri fototipi III-V olan 10 hastada, fraksiyonel lazer 4-6 seans, 1-2 hafta aralarla kullanılmış* • Hiçbir hastaya önceden hidrokinon uygulanmamış • Klinik muayenede 10 hastanın 6’sında melasma %75-100 oranında kaybolmuş • Bir hastada postinf. hiperpig. gelişmiş • Ortalama ağrı skoru 10 üzerinden 6.3 (arı sokması) *Rokhsar CK, Fitzpatrick RE. The treatment of melasma withfractional photothermolysis: a pilot study. DermatolSurg 2005;31:1645-50.
FraksiyonelResurfacing • Bu çalışmada olgu sayısı az* • Gecikmiş postinflamatuvar hiperpigmentasyon riskini değerlendirmek için uzun süreli izlem gerekli • Ancak, sonuçlar ümit verici • Kanıt düzeyi: II-iii *Rokhsar CK, Fitzpatrick RE. The treatment of melasma withfractional photothermolysis: a pilot study. DermatolSurg 2005;31:1645-50.
* Morton CA, McKenna KE, Rhodes LE. Guidelines for topicalphotodynamictherapy: update. Br J Dermatol 2008;159: 1245-66.
FraksiyonelResurfacing • Fraksiyonel lazerin melasmaya histopatolojik etkileri araştırılmış* • Deri fototipi III-IV olan epidermal melasmalı 10 hastaya 2 haftada bir 4 seans • Biyopsi: tedavi öncesi ve son tedaviden 3 ay sonra • Renk açıcı ajan kullanılmamış; güneş koruyucu kullanılmış *Goldberg DJ, Berlin AL, Phelps R. Histologic and ultrastructuralanalysis of melasma after fractional resurfacing. Lasers SurgMed 2008;40:134-8.
FraksiyonelResurfacing • Tedaviden sonra lezyonel deride epidermalmelanosit sayısı , az miktarda genişlemiş melanosit izlenmiş* • Nevar ki, histolojik düzelme ile araştırmacının belirlediği düzelme arasında bir korelasyon tespit edilememiş • Tedavi bitiminden 3 ay sonra hiç postinf.hiperpig. izlenmemiş • Kanıt düzeyi: II-iii *Goldberg DJ, Berlin AL, Phelps R. Histologic and ultrastructuralanalysis of melasma after fractional resurfacing. Lasers SurgMed 2008;40:134-8.
* Morton CA, McKenna KE, Rhodes LE. Guidelines for topicalphotodynamictherapy: update. Br J Dermatol 2008;159: 1245-66.
FraksiyonelResurfacing: SONUÇ • Fraksiyonel lazer tedavisi, melasma için FDA onayı almış tek lazer tedavi yöntemidir • Ümit verici sonuçlar bildirilmiş • Hiperpigmentasyon riski nedeniyle, düşük akış hızları, değişken pulslar, ve lazer uygulamasından önceki 6 hafta süresince hidrokinon uygulaması önerenler de var
IPL (IntensePulseLight) • Non-lazer bir ışık kaynağı • Dalga boyu 515-1200 nm arasında • Tek başına ve hidrokinonla karşılaştırmalı olarak melasma tedavisinde çalışılmış • Çoğunluğu mikst melasmalı, topikal tedaviye ve kimyasal soymaya yanıtsız 89 kadın, 3 haftada bir 4 seans IPL ile tedavi edilmiş* *Li Y-H, Chen JZS, Wei H-C, Wu Y, Liu M, Xu YY, et al. Efficacyand safety of intense pulsed light in treatment of melasma inChinesepatients. DermatolSurg 2008;34:693-701.
IPL (IntensePulseLight) • Epidermalmelasmada, mikst tipe göre daha iyi yanıt elde edilmiş • En sık yan etkiler: Geçici eritem ve ödem; 7-10 gün sonunda mikrokurut oluşumu; ve postinflamatuvarhiperpigmentasyon* • Kanıt düzeyi: II-iii *Li Y-H, Chen JZS, Wei H-C, Wu Y, Liu M, Xu YY, et al. Efficacyand safety of intense pulsed light in treatment of melasma inChinesepatients. DermatolSurg 2008;34:693-701.
* Morton CA, McKenna KE, Rhodes LE. Guidelines for topicalphotodynamictherapy: update. Br J Dermatol 2008;159: 1245-66.
IPL (IntensePulseLight) • Hidrokinon ve güneş korumasına IPL tedavisi eklenerek araştırılmış* • Deri fototipi III-IV olan mikst melasmalı hastalara hidrokinon + geniş spektrumlu güneş koruyucu, veya aynı kombinasyon + 4 hafta ara ile 4 seans IPL uygulanmış • Rölatif Melanin İndeksi (RMİ) hesaplanmış • RMİ: lezyonel derinin melanin indeksi ile normal derinin melanin indeksi arasındaki fark *Wang CC, Hui CY, Sue YM, Wong WR, Hong HS. Intensepulsedlight for the treatment of refractory melasma in Asian persons.DermatolSurg 2004;30:1196-200.
IPL (IntensePulseLight) • Ek IPL tedavisi alan hastalarda 16 haftanın sonunda Rölatif melanin indeksi %39.8 azalmış • Sadece topikal tedavi alan Kontrol gurubunda ise, Rölatif melanin indeksinde %11.6 düşüş izlenmiş • 24 haftanın sonunda IPL ile tedavi edilmiş olan taraftaki düzelme ortalama % 24’e gerilemiş • İdame tedavilerine gereksinim tespit edilmiş *Wang CC, Hui CY, Sue YM, Wong WR, Hong HS. Intensepulsedlight for the treatment of refractory melasma in Asian persons.DermatolSurg 2004;30:1196-200.
IPL (IntensePulseLight) • Yan etkiler: 1-2 hafta süren kabuklanma, ve hidrokinon ile düzelen geçici postinflamatuvarhiperpigmentasyon. • Kanıt düzeyi: I • SONUÇ Sadece topikal tedavi uygulanan, ve buna da dirençli olan melasmalı hastalarda, IPL bir adjuvan tedavi olarak ılımlı düzelme sağlar, ve 1-2 haftalık toparlanma süresini sorun etmeyen hastalarda yararlı olabilir
* Morton CA, McKenna KE, Rhodes LE. Guidelines for topicalphotodynamictherapy: update. Br J Dermatol 2008;159: 1245-66.
Bakır Bromid Lazer • İki ayrı dalga boyunda ışık oluşturur • 511 ve 578 nm, ayrı ayrı ya da birlikte yayılırlar • 511nm Yeşil ışık: Pigmente lezyonlarda • 578 nm Sarı ışık: Vasküler lezyonlarda • Mikst ya da epidermal melasmalı 10 kadın her iki dalga boyunu da eş zamanlı yayan bakır bromid lazerle, 2 haftada bir toplam 8 hafta tedavi edilmiş* *Lee HI, Lim YY, Kim BJ, Kim MN, Min HJ, Hwang JH, et al. Clinicopathologic efficacy of copper bromide plus/yellow laser(578 nm with 511 nm) for treatment of melasma in Asianpatients. DermatolSurg 2010;36:885-93.
Bakır Bromid Lazer • MASI (Melasma Alan Şiddet İndeksi) skorlarında tedavi sonrası 1.ayda ılımlı düşüş (+) • Tedavi sonunda kromametreyle lezyonel deride ölçülebilir renk açılması tespit edilmiş • Bu etki, tedavi sonrası 1. ayda giderek azalmış • Eritem ölçüldüğünde aynı bulgular izlenmiş • Klinik olarak 3 hastada rekürrens ortaya çıkmış (tedavi sonrası 6. ayda)* *Lee HI, Lim YY, Kim BJ, Kim MN, Min HJ, Hwang JH, et al. Clinicopathologic efficacy of copper bromide plus/yellow laser(578 nm with 511 nm) for treatment of melasma in Asianpatients. DermatolSurg 2010;36:885-93.
Bakır Bromid Lazer • Lezyonlu deriden tedavi öncesinde ve 3 ay sonrasında alınan biyopsiler bazal tabaka melanin düzeyi, ve epidermisde daha az sayıda melanozom Yöntemin uzun süreli yararı* • Kan damarlarının CD34 boyaması Tedaviden sonra dermal damar sayı ve büyüklüğünde • Tedavi sonrasında, keratinositlerde Vasküler endotelial büyüme faktörü de azalmıştır Lazer tedavi edilen lezyonlarda vaskülariteye etkili *Lee HI, Lim YY, Kim BJ, Kim MN, Min HJ, Hwang JH, et al. Clinicopathologic efficacy of copper bromide plus/yellow laser(578 nm with 511 nm) for treatment of melasma in Asianpatients. DermatolSurg 2010;36:885-93.
Bakır Bromid Lazer • Hiçbir hastada tedavi nedeniyle skar gelişimi ya da dispigmentasyon gelişmemiş* • SONUÇ: Bu tür lazerler rölatif olarak güvenli, ve asya kökenli hastalarda melasmada en azından ılımlı etkili • Kanıt düzeyi: II-iii *Lee HI, Lim YY, Kim BJ, Kim MN, Min HJ, Hwang JH, et al. Clinicopathologic efficacy of copper bromide plus/yellow laser(578 nm with 511 nm) for treatment of melasma in Asianpatients. DermatolSurg 2010;36:885-93.
* Morton CA, McKenna KE, Rhodes LE. Guidelines for topicalphotodynamictherapy: update. Br J Dermatol 2008;159: 1245-66.
SONUÇLAR-1 • Fraksiyonel lazer tedavisi, melasmada en ümit verici ışık tedavisidir • Ancak, tedavi sonrası süreçte hiperpigmentasyon riski vardır ve idame tedavisine gerek duyulur • IPL tedavisi de bir adjuvan tedavi olarak ılımlı yarar sağlar • Bakır bromid lazerler seçilmiş hasta gruplarında yararlı olabilir
SONUÇLAR-2 • Yüksek maliyetleri ve multipl tedavi gereksinimi nedeniyle, ışık tedavileri 3.Basamak tedavi seçeneği olarak düşünülmeli • Topikal tedavilere ve kimyasal soymaya yanıt vermemiş, şiddetli ve dirençli hastalarda tercih edilmeli • Bu işlemlerin risklerini kabul etmeye istekli melasmalılarda uygulanmalı