Owls in KU. campus

1. Owls in KU. campus Mr. UtanePummarin Department of Forest Biology , Faculty of Forestry, Kasetsart University, Bangkok

2. เรารู้อะไรเกี่ยวกับกลุ่มนกเค้าแมวบ้าง?เรารู้อะไรเกี่ยวกับกลุ่มนกเค้าแมวบ้าง?

3. เคยสงสัยกันบ้างไหม? • นกเค้า ล่าเหยื่อในตอนกลางคืนได้ยังไง? • มีความลับอะไร ที่ช่วยในการใช้ชีวิตเป็นนักล่า • แล้วเราจะสามารถพบเห็นนกเค้าได้อย่างไร?

4. Owls:introduction มีหัวโต, คอสั้น ตาเลื่อนมาอยู่ตำแหน่งด้านหน้าของหัว เช่นเดียวกับดวงตามนุษย์ จะงอยปากงุ้ม/แข็งแรง+นิ้วตีนมีเล็บยาว/แข็งแรง

5. Owls secret สามารถหมุนคอได้มากๆ ถึง 270º-300º (ทดแทนการกลอกตามองไม่ได้) มีส่วนของเซลล์รูปแท่ง (rod cell) ใช้รับภาพในที่แสงน้อยได้ดี และการวางตำแหน่งตาของนกเค้า ทำให้มันมองเห็นเหยื่อแบบ3 มิติ การกะระยะเหยื่อจึงแม่นยำ

6. Owls secret ขนบริเวณช่องเปิดหู ช่วยในการรวมเสียง และยังมีกล้ามเนื้อช่วยปรับทิศทางไปตามคลื่นความถี่ของเสียงอีกด้วย ตำแหน่งช่องเปิดหู ที่ไม่ตรงกันในหูข้างซ้ายและขวา ทำให้มันสามารถแยกแยะตำแหน่งที่มาของเสียงได้อย่างถูกต้อง

7. Owls secret นกเค้าบินได้เงียบ เพราะขนปลายปีกอันนอกสุด (10th primary) นั้น มีขนปกคลุมตัวที่อ่อนนุ่มและขอบขนปีกเป็นซี่หวี หรือเป็นขอบหยัก (combed) กราฟแสดงการตอบสนองต่อการได้ยินของกลุ่มนกเค้ากับคน และแมว

8. Pellets : ความลับของอาหารที่นกเค้ากิน หลังจากกินอาหารเข้าไป นกเค้าจะสำรอก pellet ออกมา ซึ่งในนั่นจะประกอบด้วย ขน, กระดูก, เกล็ดส่วนที่ย่อยไม่ได้ของเหยื่อ นักวิจัยสามารถรู้ได้ถึงอุปนิสัยการกินอาหารของนกเค้าแต่ละชนิด โดยศึกษาจาก pellets Pellet ของนกเค้าที่ต่างชนิดกัน กิจกรรมแยกอาหารที่นกเค้ากิน ในโรงเรียนต่างประเทศ

9. นกเค้าแมว (Owls) ที่พบได้ใน ม.เกษตร (บางเขน) Order Strigiformes • F. Tytonidae • นกแสก Tyto alba sterteus • F. Strigidae • นกเค้ากู่ Otusbakkamoenalettia • นกเค้าจุด Athenebrama • นกเค้าโมง Glaucidiumcuculoides • นกเค้าหูยาวเล็ก Otussuniastictonotus • นกเค้าเหยี่ยว Ninoxsoutulata

10. Barn Owl Tyto alba “นกเค้าที่มีสีขาว” Facial disc –หน้าบาน ไว้รับเสียง สุภาพและวีรยุทธ์ 2526 --อาหารของนกแสก เป็นสัตว์กลุ่มหนูถึง 94% เกรียงศักดิ์ 2552 –นกแสกตัวเต็มวัย กินหนู โดยเฉลี่ยคืนละ 2 ตัว (2x365 ≥700 ตัว) พฤติกรรมในการหาอาหาร Step1. บินไปเกาะกิ่งไม้/หลังคาบ้าน/ตอไม้ ฯลฯ Step2. ร้องดังๆ ให้เหยื่อออกจากที่ซ่อน/เสียงกระทบตัวเหยื่อ ฟังว่าเหยื่ออยู่ทิศทางใด Step3. ขย้ำให้ตายด้วยกรงเล็บ คาบเหยื่อกลับมากินที่เกาะเดิม กลืนเหยื่อทั้งตัว ***พบได้เกือบทั่วไปใน ม. เกษตร สังเกตเสียงร้องในช่วงกลางคืน

11. Barn owl calls

12. นกเค้ากู่ Collared scops Owl นกฮูก น่าจะเป็นนกกลางคืน พบได้บ่อยที่สุดใน ม. เกษตร นกเค้ากู่อายุน้อยๆ อาจดูคล้ายนกเค้าหูยาวเล็ก แต่ลายขีดที่ท้องจะไม่ใหญ่และชัดเท่านกเค้าหูยาวเล็ก มีเสียงร้องคล้ายคนกู่เรียก แต่ละครั้งที่ร้อง จะเว้นช่วงห่างกัน ประมาณ 5-12 วินาที ตัวเต็มวัย (adult) ตัวเด็ก (juvenile)

13. นกเค้าหูยาวเล็ก Oriental Scope Owl มีข้อมูลการพบใน ม. เกษตร (บางเขน) มีรายงานมาโดยตลอดจากบันทึกการพบนกในใบบันทึกรายวิชา Forest Ornithology ต่างจากนกเค้ากู่ ตรงที่มีขนาดเล็กกว่า ตาสีเหลือง ลายตัวด้านล่างมีขีดสีดำเด่น คิ้วมีสีขาว อพยพมาในช่วงฤดูอพยพ พบบ่อยในช่วงของเดือน พ.ย. –ม.ค.

14. นกเค้าจุด Spotted owlet กินแมลงขนาดใหญ่ เช่น ด้วงปีกแข็ง + ตัวหนอน กิ้งก่า หนู และนกขนาดเล็ก ปกติออกหากินช่วงพบค่ำและกลางคืน บางครั้ง หากินในตอนกลางวันด้วย โดยเฉพาะช่วงที่มีลูกอ่อน หาอาหารโดย 1.การบินไปเกาะตามกิ่งไม้หรือสิ่งก่อสร้าง จ้องหาเหยื่อ ในบางครั้ง ส่งเสียงร้องให้เหยื่อตกใจออกจากที่ซ่อน 2. เมื่อพบเหยื่อจะบินไปโฉบจับด้วยกรงเล็บ 3. เหยื่อตายจึงใช้ปากคาบเหยื่อ แล้วกลืนกิน

15. นกเค้าโมง Asian barred owl ไม่มีขนคล้ายใบหู(ear tuft)/หัวกลม หากินและมีกิจกรรมส่วนใหญ่ในเวลากลางวัน มักเกาะกิ่งไม้หรือตอไม้ที่มีแดดจ้า คอยจ้องมองหาเหยื่อตามพื้นดิน พบที่บริเวณหอในหญิง/บริเวณแปลงทดลองนาข้าว

16. นกเค้าเหยี่ยว Brown hawk Owl ใน ม. เกษตร (บางเขน) มีรายงานมาโดยตลอดจากบันทึกการพบนกในใบบันทึกรายวิชา Forest Ornithology ผู้บรรยาย เคยพบช่วงวันที่ 7 ธันวาคม 2552 บริเวณต้นชมพูพันธุ์ทิพย์ ข้างอนุสาวรีย์สามบูรพาจารย์ อพยพเข้ามา

17. How to study Owl? • ฟังเสียงของนกกลางคืน เพราะแต่ละชนิดแตกต่างกัน พอจำแนกได้ • สิ่งที่ต้องมี: ไฟฉาย, ความกล้า, ประสาทหูที่ดี • ระวังสับสน: สัตว์ที่มีเสียงร้องคล้ายนกฮูก—จงโคร่ง, กบบางชนิด • Don’t: ไม่ใช้เสียงล่อ เพื่อให้นกบินเข้ามาหา—disturb • อย่า!!! ทำทุกวิถีทาง เพื่อเพิ่มสถิติให้กับตัวเอง

18. ปัจจัยคุกคามนกเค้า (Threat for Owls)

19. เอกสารและสิ่งอ้างอิง • เวปไซต์(ภาพ/ข้อมูล/เรื่องราวนกเค้าจากทั่วมุมโลก) • www.thailandviews.com • http://www.owlpages.com/index.php • http://raptorresearchcenter.boisestate.edu/ • http://www.owls.org/ • http://www.facebook.com/groups/185526601496486/

20. เอกสารและสิ่งอ้างอิง คำรณ เลียดประถม . 2551. พฤติกรรมการทำรังวางไข่และอุปนิสัยการกินอาหารของนกเค้ากู่ (OtusbakkamoenaPennant) ในจังหวัดจันทบุรี. วิทยานิพนธ์ปริญญาโท มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. กรุงเทพฯ.คำรณ เลียดประถม. 2552. บันทึกนกเค้าแมว. แอดวานซ์ ไทยแลนด์ จีโอกราฟฟิค 14(117) : 38-77.ฟิลลิป ดี ราวด์ และคณะ. 2551. นกแหลมผักเบี้ย. มูลนิธิชัยพัฒนา. กรุงเทพฯ. 288 น.โอภาส ขอบเขตต์. 2542. นกเมืองไทย เล่ม 2. สารคดี, กรุงเทพฯ วัชระ สงวนสมบัติ. 2543. วิหคราตรี…ค่ำคืนนี้ยังมีนก.นิตยสารแอดวานซ์ ไทยแลนด์ จีโอกราฟฟิค5 (40): 113-146.