a- konidida şı yanlar topası; b- konidilər; c- konidilərin cücərməsi

4. a- konididaşıyanlar topası; b- konidilər; c- konidilərin cücərməsi

6. Göbələyininkişafıüçünoptimaltemperatur 24-300C-dir. İnkubasiyamüddətigöbələküçünəlverişlişəraitdə 3-4 gündür. Xəstəliyininkişafınayağışlarvəgecəşehləriiləmüşayətolunanqızmarquruhavaköməklikedir. Vaxtındanəvvəlqurumavəyarpaqlarıntökülməsinəticəsindəayrı-ayrıillərdəpomidorməhsulu 20-50% aşağıdüşür. Bitkidəgedənmaddələrmübadiləsininpozulması, fiziolojidəyişkənliklər, patobiokimyəviçevrilmələrhəmdəistehsalolunanməhsulunkeyfiyyətinəmənfitəsirgöstərir.

7. Bitkiqalıqlarınınməhvedilməsi, məhsulyığımındansonrasahənindərinşumlanması, növbəliəkinəəməletməklə, pomidorunəvvəlkiəkinyerinə 3 ildənsonraqaytarılması, parniklərdətorpağındezinfeksiyası (1 hissəformalin, 40 hissəsu), davamlısortlarınbecərilməsivacibtədbirlərdəndir. Xəstəliyinilkinsimptomlarıgöründükdəfungisidlərləçiləmələraparmaqlazımdır. Lakinfitoftorozlamübarizədətətbiqedilənfungisidlər (akrobatMS, ridomilqoldMS, kurzat, iteral, klipvəs.) alternariozundainkişafınınqarşısınıalır.

8. 8.2 Fəsilə bitkilərinin antraknoz, unlu şeh, septorioz xəstəlikləri və onlarla mübarizə Pomidorunantraknozu– Colletotrichum atramentarium Taub. Badımcanvəbibərinantraknozu– Colletotrichum capsiciSanthw.,C.gloesporioidesPenz. Təsnifatdayeri: Fungi vəya Mycota aləmi, Anamorfic fungi şöbəsi, Coelomycetes sinfi, Melanconiales sırası, Melanconiaceae fəsiləsi, Colletotrichum cinsi. Biolojiqrupu: Hemibiotrof

9. Xəstəliyitörədəngöbələkinkişaftsiklindəuzunqaratüklükonidiallojaəmələgətirir. Konididaşıyanlarbirhüceyrəli, deməkolarki, rəngsizvəyaqonurtəhər, konidiləruzunsov-silindrik, əyilmişuclu, ölçüləri 15-22 x 3-6 mkm-dir. Göbələkkartofudayoluxur. Torpaqdasklerosiyahalındaqışlayır. Xəstəliküstyarpaqlardanbaşlayırvəbitkininsoluxmasıiləmeydanaçıxır. Beləbitkilərtorpaqdanasanlıqlaçıxır, onlarınkökləridağılmışvəziyyətdəolur, buradatoxumayayüklənmişkiçiksklerosiyalargörünür. Bəzəngövdəvəmeyvələrdəqonuryastıcıqlar (lojalar) damüşahidəedilir.

10. Antraknoz bibərinbütünyerüstüorqanlarınıböyüməmərhələsindənasılıolmayaraqyoluxur. Yarpaqvəgövdələrdənekrozluləkələrəmələgəlir, buradadaləkəninrəngibozdanqəhvəyiyəqədərdəyişəbilir. Meyvələrdəxəstəliyinsimptomlarısuiləzənginhissələrdəbaşverirvəmeyvətədricənsarıyabənzərqəhvəyivəyaqəhvəyirəngalır. Meyvəüzərindəmeydanaçıxanzədələrkiçikdir, həlqəvidir, beləzədələrbirləşirvəmeyvətoxumasınınəhəmiyyətlibirhissəsinitutur. Rütubətlihavazamanımeyvələrinüzərindəçəhrayı, narıncıçəhrayıvənarıncırənglisporkütləsiyerləşir. Göbələyinnövündənasılıolaraqyoluxmuşsahədəqaravəyaqəhvəyisapabənzərstrukturlarfərqlənirlər.

18. Azərbaycan Şərqi Avropa ölkələri Türkiyə İran Ukrayna Gürcüstan

19. POMİDOR Optimal temperatur 16-20º C Havanın nisbi rütubəti 70-80% Rütubətli günlərin çoxluğu inkubasiya müddəti 5-7 gün BADIMCAN VƏ BİBƏR Optimal temperatur 20-27º C Havanın nisbi rütubəti 90%-ə yaxın Duman, səhər şehi xəstəliyi intensivləşdirir

21. Pomidorununluşehi-Erysiphe communis (Wallr.) f. solanilycopersiciJacz., Leveillula taurica (Lev.) G.Arnaud. Təsnifatdayeri: FungivəyaMycotaaləmi, Ascomycotaşöbəsi, Euascomycetessinfi, Erysiphalessırası, Erysiphaceaefəsiləsi, ErysiphevəLeveillulacinsləri Biolojiqrupu: Biotrof

24. Bitkiləronlarıninkişafınınistənilənfazasında- birinciyarpaqlardanmeyvəverməfazasınaqədəryoluxur. Xəstəlikyarpaqlarınüstsəthindəvəgövdədəspormərhələsindənibarətağörtükşəklindəmeydanaçıxır. Bitkilərinvegetasiyadövrüunluşehkonidilərinköməyiiləyayılır. Erysiphe communis f. solani lycopersici göbələyininkonidilərisadəqısa, uzunluğu 100-300 mkmolankonididaşıyanlardaəmələgəlir. Konidilər, oval, rəngsiz, tək-təkvəyaqısazəncirdəyerləşir. Göbələyinkleystotesiləriboşqabşəkilli, müxtəlifformavəçıxıntılıdır. Onlardakisələrformalaşırlar: yumurtayaoxşar, həlqəvi, hərbirkisədə 3-6 elliptikkisəsporlarvardır.

25. Pomidordaunluşehxəstəliyiilkdəfə 1988-ciildəkeçmişSSRİ-ninQərbhissəsindəörtülüqruntdaqeydəalınmışdır. SonraxəstəlikLatviyadamüşahidəedilmişdir. Ukraynadaunluşehaçıqşəraitdəbecərilənpomidorbitkilərindəaşkaredilmişdir (Qelyutavəbaşqaları, 1994). Leveillulatauricagöbələyitərəfindəntörədilənunluşehilkdəfə 1957-ciildəQazaxıstanda, 1966-cıildənKrasnodardiyarındatarlaşəraitindərastgəlinməyəbaşlamışdır vəxəstəliyininkişafınəticəsindəməhsulitkisi 50%-əçatır. XəstəliyəAzərbaycandadarastgəlinir.

26. 1 1 Click to add Title Click to add Title Click to add Title 2 Patogenlərgeniştemperatur (18-280C) vəhavanınnisbirütubətişəraitindəinkişafedirlər. Xəstəliknəticəsindəyarpaqsəthininassimilyasiyasıazalır, nəticədəpomidorməhsulu 40-50%-əqədərazalır. Bitkiqalıqlarınınməhvedilməsi, növbəliəkindəbitkilərinnövbələşməsi, yüksəkaqrotexnikaönəmlidir. Vegetasiyadövrüxəstəliyinilkinsimptomlarıgöründükdəfungisidlərləçiləmələraparılabilər.

27. Badımcanvəbibərinunluşehi– Leveillula taurica Am. Təsnifatdayeri: Fungi vəya Mycota aləmi, Ascomycota şöbəsi, Euascomycetes sinfi, Erysiphales sırası, Erysiphaceae fəsiləsi, Leveillula cinsi Biolojiqrupu: Biotrof

31. Pomidorun ağləkəliyivəyaseptoriozu – Septoria lycopersici Speg. Təsnifatdayeri: Fungi vəya Mycota aləmi, Anamorfic fungi şöbəsi, Coelomycetes sinfi, Sphaeropsidales sırası, Sphaeropsidaceae fəsiləsi, Septoria cinsi. Biolojiqrupu: Hemibiotrof

35. 8.3 Kartof bitkisinin dəmgil xəstəlikləri və onlarla mübarizənin əsas prinsipləri Kartofunsəpgilidəmgili– Spongospora subterranea (Wallr.)Yagerh. Təsnifatdayeri: Protozoa aləmi, Plasmodiophoramycotaşöbəsi, Plasmodiophoramycetes sinfi, Plasmodiophorales sırası, Plasmodiophoraceae fəsiləsi, Spongospora cinsi Müasiradı: Spongospora subterranea f.sp. subterranea I.A.Tomi Biolojiqrupu: Biotrof

36. Buxəstəlikəsasəntorflutorpaqlardagenişyayılmışdır. Xəstəliyintörədicisiolangöbələkhüceyrədaxiliparazitdir. Kartofunsəpgilidəmgilxəstəliyinintörədicisiölçüsü 70 mkm-əqədərolançoxnüvəliplazmodiyəmalikdir. Yoluxmuşhüceyrələrdəonlarkipsportopalarıformalaşdırır. Torpaqdaspordanzoosporlarçıxırvəkartofunköklərinivəyumrularınıyoluxurlar. Parazitoliqofaqolmaqlapomidorvəquşüzümüfəsiləsinin (Solonaceae) digərbitkilərinidəyoluxur. Xəstəlikyumrularınsəthindədərinləşmişulduzabənzəraçıqyaralarformasındazühuredir. Beləyaralarıniçərisiqəhvəyisporyığımıilədoludur. Sirayətlənmişköklərdəşişlərəmələgəlir.

37. 3 3 4 BuxəstəlikdünyanınsənayeəhəmiyyətlikartofbecərənölkələrindənolanABŞ, Çin, Hindistan, Türkiyə, İranvəs. ölkələrinplantasiyalarındayayılmışdır. KartofunsəpgilidəmgilxəstəliyiMDBməkanındayalnızBelorusdavəRusiyanınayrı-ayrıvilayətlərindəqeydəalınmışdır. Ölkəmizdəbuxəstəliyinmövcudluğuhaqqındaməlumatlaryoxdur. Xəstəlikkifayətqədərrütubətlivətorpağınyüksəkolmayantemperaturundameydanaçıxır. Göstərilənşəraitvə 12-180Ctemperaturpatogeninoptimalinkişafınayolaçır. Xəstəlikgüclüsurətdəkartofunqidalılıqvəəmtəə keyfiyyətiniaşağısalır. Buxəstəliyəqarşıənsəmərəlimübarizənövbəliəkinəəməledilməsivəeynisahəyəkartofunbeşildənsonraqaytarılmasıdır.