OKUL NCESI EGITIMIN NEMI

1. OKUL �NCESI EGITIMIN �NEMI 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 1

2. Egitim, belli ama�lara ulasmak i�in bireylerin davranislarinin planli olarak degistirilmesi ve gelistirilmesidir. Bunun i�in ise belli yasa ve ilkelerin belirlenmesi ve ama�lar dogrultusunda teknikler gelistirmesi gerekir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 2

3. Okul �ncesi egitim; �ocuklarin, dogumdan zorunlu egitim d�nemine kadar; gelisim d�zeyleri, bireysel farkliliklari ve yetenekleri g�z �n�nde bulundurularak, saglikli bir bi�imde gelisimlerinin saglandigi, olumlu kisilik �zelliklerinin temelinin atildigi, yaratici y�nlerinin ortaya �ikarildigi, egitimcilerin ve ailelerin etkin oldugu sistemli bir �alismadir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 3

4. Okul sistemleri, insanlarin gelisim d�nemlerine g�re d�zenlenmistir: * Okul �ncesi d�nem/Erken �ocukluk (0-6 yas) * �ocukluk (7-11 yas) * Erinlik (12-14 yas) * Ergenlik (15-18 yas) 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 4

5. Neden okul �ncesi egitim? 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 5

6. �ocuk a�isindan �nemi Her �ocugun egitim alma hakki vardir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 6

7.  Her �ocuk bir digerinden farklidir Her �ocugun; b�y�me hizi �grenme kapasitesi ve �grenme tarzi aileden aldigi kalitim �zellikleri gelisimsel �zellikleri i�inde yasadigi aile ortamindaki deneyimleri birbirinden farklidir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 7

8. Okul �ncesi D�nem Hayatin Temelidir Dogum �ncesi aylar ve bunlari izleyen dogum sonrasi 0-6 yaslar insan hayatinin temelidir. Bu d�nem, yalnizca daha sonraki �ocukluk ve gen�lik d�nemine hazirlik oldugu i�in degil, kendi basina �nemi olan bir d�nem olarak algilanmalidir. Arastirmalar zek�, kisilik ve sosyal davranis gelismeleri bakimindan ilk yillarin �ok kritik oldugunu ve �esitli erken destek programlarinin uzun vadeli etkilerinin bulundugunu g�stermektedir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 8

9. Bu d�neminde �ocuklar son derece esnek ve �grenmeye a�iktirlar. �grenmelerimizin �nemli bir b�l�m� bu d�nemde ger�eklesir. Bu d�nemde gelisimin t�m y�zleri desteklenemezse yasamin diger d�nemlerinde eksikliklerin giderilmesi olduk�a g�� hatta imk�nsizdir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 9

10. Egitim a�isindan �nemi Egitim bir bilim dalidir. Okulda �grenme, �gretim etkinliklerinin bir �r�n� olarak ortaya �ikar. �grenmenin etkili olmasi i�in �grenmeye etki eden t�m etmenlerin bilinmesi ve bu etmenler arasi iliskilerin sistemlestirilmesi gerekir. Bu ise ancak bir egitim kurumunda m�mk�nd�r. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 10

11.  Gelismede �zel alici, kritik d�nemler vardir ve gelisimin b�t�n y�nleri birbirleri ile iliskilidir. Egitim �ocugun b�t�nl�g�n� g�zetir. Bu d�nemlerin sansa birakilmamasi gerekir. ��nk� aile ortami �ocuga pek �ok sansi saglamayabilir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 11

12. Ailenin bilin�lendirilmesi g�revini �stlendigi i�in �nemlidir �ocugun i�inde yasadigi �evresel kosullarin iyilestirilmesi �ok �nemlidir. ��nk� yeterince zenginlestirilmis �evrelerden gelen �ocuklarin okula baslamaya daha hazir olduklari, okulda daha basarili olduklari, dahasi bu �ocuklarin ileriki okul yillari ve sosyal hayatlarinda da daha basarili olduklari bilinmektedir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 12

13. Okulun ailenin bilin�lendirilmesine katkida bulunma gibi bir sorumlulugu vardir. Bu a�idan okul �ncesi egitim �nemlidir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 13

14. Toplumsal ve k�lt�rel nedenler Sosyal degisim, sehirlesme ve kadinin �retime katkisinin artisi sonucu ortaya �ikan yeni kosullar okul �ncesi egitimi g�ndeme getiren ve ona �nem kazandiran baslica nedenlerdir. K�lt�r �ocuklar kanaliyla iletilebilir. Bu d�nem �ocugun k�lt�r�n� �grenmeye basladigi �nemli bir d�nemdir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 14

15. �lkemizde ilk�gretime baslayan �ocuklar arasinda o denli farkliliklar vardir ki bunlari g�rmezden gelerek hepsini ayni egitim potasi i�erisinde egitmeye �alismak haksizliktir. �zellikle okul�ncesi egitimi almanin olumlu etkilerinden yoksun �ocuklar, digerlerinin bir adim gerisinden bu yarisa baslamaktadirlar. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 15

16. Okul �ncesi egitimin �nemini g�steren arastirmalar Okul �ncesi egitimi alan �ocuklarin sosyal-duygusal uyumlari almayanlara g�re daha y�ksek bulunmustur. Yapilan arastirmalar �ocuklarin okul yillarinda sergiledikleri sosyal davranislarin ve uyumun gelecekte onlarin bireylerarasi iliskilerini etkiledigini g�stermektedir (Parker ve Asher,1987). 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 16

17. Uzmanlar pek �ok �ocuk i�in ilk yillarda akademik basarinin sosyal duygusal beceriler �zerine kurulmasi gerektigini vurgulamaktadirlar (akt.Cybele,2003). 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 17

18. Peisner-Feinberg ve Burchinal (1997) okul �ncesi egitimin niteligi ile �ocugun bilissel ve sosyal becerileri arasinda pozitif bir iliskiyi ortaya koyan �alismalari vardir. Nitelikli okul�ncesi egitimi alan �ocuklarin digerlerinden daha sosyal olduklarini g�rm�slerdir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 18

19. �alismalar okul�ncesi egitimi alan �ocuklarin bu s�rede kazandiklari sosyal ve duygusal yeteneklerin onlarin okuldaki basarilarini artirdigini, �ocuklarin yasitlari ve �gretmenleri ile iliskilerinin de daha iyi oldugunu g�stermektedir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 19

20. Tugrul (1992) tarafindan yapilan arastirma sonucunda, anaokulu egitimi alan �grencilerde almayan �grencilere g�re ruhsal uyum problemleri daha az g�r�lm�st�r (akt. Ayhan,1998). 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 20

21. Erg�n (2003) yaptigi bir arastirmasinda okul�ncesi egitimin olumlu katkisini destekleyen bulgulara ulasilmistir. �rnegin; ilk�gretim 1 sinif �gretmenleri; okul�ncesi egitimi alan �grencilerin okul�ncesi egitimi almayanlara g�re derse daha ilgili ve istekli olduklarini, bir konuyu �grenme hizinda, islemlerde dogru sonuca ulasmada, islemleri akildan ��zmede, anlamadiklari sorulari rahat�a sormada daha basarili olduklarini ifade etmislerdir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 21

22. Erg�n (2003) ilk�gretim 1 sinif �grencilerinden okul�ncesi egitimi alanlarin matematik yeteneklerini ve matematik basarilarini okul�ncesi egitimi almayanlardan anlamli derecede daha y�ksek bulmustur. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 22

23. Arastirmaya katilan 1. sinif �grencilerin 2. sinifa geldiklerinde matematik basarilarinda okul�ncesi egitimi alma degiskenine g�re bir fark olup olmadigi incelenmis ve alanlar lehine anlamli bir farkin oldugu bulunmustur. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 23

24. Ayni arastirmadan edinilen bulgulara g�re, okul�ncesi egitimi alma s�resi de �ocuklarin matematik yetenegi ve matematik basari puanlarini etkilemektedir. En d�s�k puan ortalamasi en kisa s�re (6 aydan az) okul�ncesi egitim alan �grencilere, en y�ksek puan ortalamasi ise en uzun s�re (3 yil ve �st�) egitim alan �grencilere aittir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 24

25. G�ven�in (2006) arastirmasinda annenin �ocuguna sezgisel d�s�nd�rme/tahmin yaptirmasi ile �ocugun okul�ncesi egitimi alma durumu arasindaki iliskiye bakildiginda egitim alan �ocuklarin annelerinin almayan �ocuklarin annelerine g�re �ocuklarina daha �ok tahmin yaptirdiklari/sezgisel d�s�nd�rd�kleri g�r�lmektedir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 25

26. �zellikle tam g�n okul�ncesi egitimin sosyo-ekonomik d�zeyi d�s�k aileden gelen �ocuklar �zerinde uzun d�nemde �ok fazla olumlu etkileri g�r�lmektedir (Tepperman, 2000). Farkli arastirmalar tam g�n egitimin �ocuk �zerinde yarim g�n egitimden daha olumlu etkileri oldugunu g�stermektedir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 26

27. Ayhan�in (1998) ilkokul �gretmenleri ile yaptigi bir arastirmasinda da ilkokul �gretmenlerinin % 72.4�� anaokulunun �ocugun gelisimine �ok fazla katki yaptigini ifade etmislerdir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 27

28. Howes�un (1990) nitelikli okul�ncesi kurumlarda egitim alan �ocuklarin daha sosyal; niteliksiz kurumlarda egitim alanlarin ise daha sorunlu �ocuklar oldugunu g�rd�g� �alismalara dayanarak okul�ncesi egitim kurumlarin niteliginin �nemine bir kez daha dikkat �ekilmistir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 28

29. Boylamsal �alismalar nitelikli egitimin �ocuk �zerinde ileriki yillarda da etkisini g�sterdigini ortaya koymustur. �rnegin; Vandell, Henderson ve Wilson (1988) yaptiklari boylamsal �alismalarinda nitelikli okul�ncesi egitimi alan 4 yas �ocuklarin 8 yasa geldiklerinde de sosyal olarak uyumlu olduklarini, yetiskin ve arkadaslariyla da iliskilerinin olumlu oldugunu g�rm�slerdir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 29

30. Gelismis �lkelerde �ocuklarin % 90-100 arasinin okul�ncesi egitimi aldigi bilinmektedir. �lkemizde ise sadece % 20 lerde olan okul�ncesi egitim ile bu �lkelerdeki okul�ncesi egitim karsilastirilirsa sonu� ciddi �l��de d�s�nd�r�c�d�r. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 30

31. Insan hayatinin her d�neminde oldugu gibi okul �ncesi d�nemin de en iyi sekilde, uygun yasantilarla ge�irilmesi son derece �nemlidir. Bu d�nemde �ocuga saglanacak yasantilarin t�r� ve kalitesi yetiskinlerin ona verebilecegi imkanlarin zenginligine baglidir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 31

32. Okul �ncesi egitimin �nemini g��lendiren uygulama �nerileri 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 32

33. Okul �ncesi egitimde �ncelikleri �ocugun ihtiya�lari ve dogustan getirdigi �zellikleri belirler. �ocuk bu d�nemde kendisini yakindan g�zlemleyerek taniyan, ihtiya�larina duyarli ve tutarli yetiskin davranislarina ihtiya� duyar. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 33

34. �ocugun �grenmesini kolaylastiracak zengin uyaranlarla dolu bir ev ve okul ortami, dogru iliskiler kurabilecegi �ocuk ve yetiskinlerin var oldugu uyumlu bir d�nya onun saglikli bir birey olarak yetismesinde en �nemli etkenlerdir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 34

35. �ocuga �gretmek istediklerimiz degil, onun �grenmek i�in ihtiya� duyduklari ve ilgileri egitimin odak noktasini olusturmalidir. Bu nedenle �ocuklar i�in hazirlanan programlarin �nceden belirlenmis degismez sekilde degil, her �ocugun ihtiya�larina uydurulabilecek sekilde esnek olarak hazirlanmis olmasi gereklidir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 35

36. Bu d�nemin t�m gelisim y�zlerinin dengeli bir sekilde gelistirilmeye �alisilmasi �nemlidir. Okul �ncesi d�nemdeki �ocuk �evresindeki her seyle ilgili, aktif bir arastirmacidir. Bunun i�in aktif �grenmeye �nem verilmelidir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 36

37. �ocugun karsilastigi problemlere ��z�mler �retebilmesi i�in saglanacak firsatlar ona gelecekte kendi problemlerine degisik ��z�mler �retebilmesi i�in yardimci olur. Konulari �gretirken, daha �nceki �grenmeleri g�z �n�nde bulunduran ve �nceki bilgilerle simdiki bilgiler arasinda iliski kuran bir yetiskin tavri son derece �nemlidir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 37

38. �ocuk, esya ve insanlarla kurdugu iliskilerde baska bir kimsenin yardimi olmaksizin kendi basina �grenmeyi de basarabilmelidir. Bunun i�in de �ocugun d�s�nmesini, soru sormasini, d�s�nd�klerini ifade edebilmesini, rahat�a cevaplar �retebilmesini destekleyici ortamlar yaratilmasi �nemlidir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 38

39. Arastirmalar yaraticiligi fazla olan �ocuklarin daha sosyal, daha neseli,canli,daha kolay adapte olan �ocuklar olduklarini g�stermistir. Yaratici davranislar g�steren �ocuklarin disiplin problemleri olmadigi g�r�lm�st�r. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 39

40. G�n�m�zde demokrasi neredeyse her toplumda ulasilmasi i�in �aba sarf edilen temel hedeflerden biridir. Demokratik bir toplumun temel gereklerinden biri ise i�ten denetimli insanlar yetistirmektir. I�ten denetimli insanlar yetistirmek i�in �ocugun �ok erken yaslardan itibaren karar verebilmesi ve verdigi kararlarin sonucuna katlanmayi �grenmesi gerekir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 40

41. Okul, aileye deger veriyor ve ailenin �zelliklerini dikkate aliyorsa ve ayni zamanda aile ile isbirligi yapiyorsa egitim daha yararli olacaktir. Okul �ncesi kurumlarin g�revi �ocugun egitiminde ailenin yerini almak degil, aile ile isbirligi yaparak �ocugun saglikli gelisebilmesi i�in ona yardimci olmaktir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 41

42. Kaynak: Do�. Dr. Yildiz G�VENMarmara �niversitesi 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 42