140 likes | 362 Views
ISI, MADDELERİ ETKİLER. Isı, Maddeleri Etkiler. Maddelere verilen ısı, sıcaklığı artırırken maddelerin boyutlarında da değişime neden olur. Isının etkisiyle maddelerin boyutlarındaki bu değişime genleşme diyoruz .
E N D
Isı, Maddeleri Etkiler • Maddelere verilen ısı, sıcaklığı artırırken maddelerin boyutlarında da değişime neden olur. Isının etkisiyle maddelerin boyutlarındaki bu değişime genleşme diyoruz. • Maddeler ısıtılınca ne kadar genleşirse ısıtılmadan önceki sıcaklığına dönünce o kadar büzülür.
Isı, Maddeleri Etkiler • Son sıcaklık ve ilk sıcaklık arasındaki fark, fazla olduğu zaman genleşmede farklı olur. • Farklı maddelerin sıcaklıkları aynı oranda artırılsa bile genleşme oranları farklı olabilir. Yani genleşme miktarı maddenin cinsine bağlıdır.
Isı, Maddeleri Etkiler • Her malzeme belli sıcaklık değişimi sonucu farklı bir oranda genleşir veya büzülür. • Mimarlar binaları tasarlarken bütün bunları göz önünde bulundurmak zorundadırlar.
Isı, Maddeleri Etkiler • Balondaki hava ısıtıldığında genleşir, balonun içinde genleşen hava, dışarıdaki havaya görehafifleşir. Bunun sonucunda havanın bir kısmı dışarı çıkar ve balon yükselir. Balonun içindeki hava soğurken balon alçalır.
Isı, Maddeleri Etkiler • Evlerimizde kullandığımız çamaşır ve bulaşık makineleri, buzdolabı, fırın gibi aletlerde sıcaklık ayarını termostat yapar. • Bu termostatlar farklı malzemelerin farklı oranlarda genleşmesi ilkesi üzerine yapılmıştır.
Genleşmenin Zararları • Maddelerin genleşme özelliği göz önünde bulundurulmaz ise günlük yaşantımıza bazı zararlı etkileri olabilir. Sıcak suyun konulduğu cam bardak kırılabilir. • Bunun nedeni camın sudan aldığı ısı etkisiyle çok hızlı bir şekilde genleşmesidir.
Genleşmenin Zararları • Sıcak yaz günlerinde, genleşen metal çerçevelerdeki gözlük camları düşüp kırılabilir. • Gevşek bırakılmayan teller kırılabilir. Tehlikeli olabilir.
Isı, Maddeleri Etkiler • Maddenin bulunduğu hâlden diğer hâle geçmesine hâl değişimi adı verilir. Hâl değişiminin ısının etkisiyle meydana gelir.
Isı, Maddeleri Etkiler • Sıvılar ısının etkisiyle buharlaşıp gaz hâline geçer. • Sıvılar buharlaşırken çevresinden ısı alır.
Kaynama • Sıvının sıcaklığı belli bir noktaya ulaştığında her yerinde kabarcıklar çıkmaya başlar. • Isıtılan suyun sıcaklığı arttıkça buhar oluşumu hızlanır. Bir süre sonra kabın içinde kabarcıklar oluşmaya başlar. Sıcaklık 100 °C‘a yaklaşınca suyun her yerinden kabarcıklanır. Sıvının her yerinden kabarcıklar hâlinde hızlı buharlaşması olayına kaynama denir.
Isı, Maddeleri Etkiler • Su kaynarken sıcaklığı hep sabit kalır. Kaynama sırasında suya verilen ısı, suyu buharlaştırmak için harcanır. Bu yüzden sıcaklık yükselmesi olmaz. • Sıvı, ısı alarak gaz hâline geçer. • Buharlaşma, her sıcaklıkta gerçekleşir. • Buharlaşma sıvının yüzeyinde olur
Isı, Maddeleri Etkiler • Maddeler, bulundukları ortam ile ısı alış verişine girerek hâl değiştirmeye başlar. Katı maddelerin ısı alarak sıvıhâlegeçmesine erime adı verilir.
Isı, Maddeleri Etkiler • Sıvı hâldeki maddelerin ısı vermesi sonucu katı hâle geçmesi olayına ise donma denir. Isı alan madde erimeye, ısı veren madde de donmaya başlar. Ülkemizin bazı bölgelerinde kışın göller donar. Çıldır gölü buna örnektir.