Esik-18-10-24-a

1. МемлекеттікБіртұтастәрбиебағдарламасыаясындажасанды интеллект пен ұлттыққұндылықтардыинтеграцияландырутехнологиялары МұхамедрахимҚыдырбайұлы,«Атамекен» ұлттықтәлім-тәрбиебағдарламасының авторы (1989) Есікқаласы, 18.10.2024

2. ҚАЗАҚСТАН МЕКТЕПТЕРІ ЖАНЫНАН ҰЛТТЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚТАР ХАБЫН (ТЕХНОПАРКІН)АШУДЫҢ ПЛАТФОРМАСЫ МұхамедрахимҚыдырбайұлы,«Атамекен» ұлттықтәлім-тәрбиебағдарламасының авторы (1989) Алматы, 18.03.2024

3. ҰЛТТЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚ ДЕГЕНІМІЗ НЕ? Мемлекеттарапынанжасұрпаққажалпыадамзаттықһәмұлттыққұндылықтарнегізіндебілім мен тәрбие беру - жаңапедагогикалықриториканыәкелді. Атыраудаөткен Ұлттық Құрылтайда (15.03.2024) ҚазақстанРеспубликасыныңПрезидентіҚасым-Жомарт Тоқаевайтқандай «мектептегітәрбиежұмысынұйымдастырутәсілдерінжаңарту, Біртұтастәрбиебағдарламасы, Адалұрпақжәне Modern Nomads идеясы» ұсыныстарынегізіндеЖаңаҚазақстанныңжасампазұрпағынқалыптастыруісінеатсалысуда республика мектептерінде Ұлттық құндылықтархабын (технопаркін) ашуымызқажет. АталғанмақсаттардықоғамигілігінеайналдырудаОқу-ағартуМинистрлігі, Ұлттық құндылықтарАкадемиясы, мектептерауқымдыжұмыстаратқаруда. 1989 жылданбері Ұлттық құндылықтардынасихаттауда «Атамекен» ұлттықтәлім-тәрбиебағдарламасыныңтәжірибесі мол. Ұлттық құндылық – халықтың сан ғасырларбойыжинақталғанмәдениһәмруханиқазынасы. MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV https://www.linkedin.com/feed/?legoTrackingToken=30NfmlWqldVomNMsSBA9 МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

4. ҚазақЕлініңұрпақтарыҮшінші мыңжылдық эрасыныңқарсаңындаұлттықтәлім-тәрбие мен білімалыпжатыр. Айналамыздықоршаған, санамызға ой салғаналуантүрлітехнологиялықреволюция жетістіктерінInformation Technology (IT), Artificial intelligence (AI), Generative Pre-trained Transformer (ChatGPT), Industy 4.0 білім мен тәрбиеніңSoft Skills архитектурасынегізіндеигіліктенугедаңғылжолашуда. Осы аталғандарҰстаз, Шәкірт, Кітап–мәңгілікүштағандықбілім мен тәрбиепарадигмасы аса қарқындыдамып, тез өзгеріпжатқанқоғамдағыақпараттардыжаңашақабылдау мен өңдеугемұқтажекендігінкөрсетті. Бізүйденшығыпмектепкежеткеншеқолымыздағыоқулықтың «тез ескіріп» қалатынзаманынатап болдық. Солсебептіжоғымыздытүгендеп, кемшілігіміздібағамдап, барымызғақанағатетіпқанақоймай, әлемдегіеңозықжаңалықтардыжылдамүйренуге, табыстымеңгеругеһәм оны метакогнитивтітұрғыданәтижеліқолдануғаұмтылуымызкерек. АлғақойғанмақсаттардыіскеасырудаҚазақстанмектептеріжанынан «Ұлттық құндылықтархабын (технопаркін)» ашуда1989 жылыжазылған «Атамекен» ұлттықтәлім-тәрбиебағдарламасыүлгісіндежаңа «Атамекен-2» Бағыттарыбойыншажұмысістеудіұсынамыз. MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

6. Бүгіндежаһандықцифрлық трансформация жағдайы «Атамекен» бағдарламасыныңЕкіншітолқыныныңпайдаболуынаықпал етті. Адамзаттарихындағыэволюциялық даму, антропогенез, этногенез, өнеркәсіпреволюциясы, индустриалдықоғам, электроника, кибернетика, ғарышспутниктері, телекоммуникация, ЭВМ, ақпараттандырутехнологияларыцифрлықэрағаөтуде. Осығанорай, «Aтамекен-2» Ұлттық тәлім-тәрбиеБағдарламасынNew Media педагогикасысұраныстарынасайұсынудыжөнкөрдік. Бүгінгі «Generation» Z, Y Alpha ұрпақтарынаInformation technology (IT)мен Digital Technology (DT)индустриясы және Artificial intelligence (АІ) аттыгенеративтіинтеллектуалды индустрия (ChatGPT) жетістіктеріарқылыжаңашабілім мен тәрбиеберу мүмкіндігітуындапотыр. Мемлекеттікбілім Стандарты мен тәрбиеТұжырымдамасытолассызақпаратағындарыныңқарқынынтануға, бағалауға, қолдануға, икемделугебағытталуышарт. Дәстүрліоқу-тәрбиетехнологиясы мен цифрлықбілімарасындағыдистанциялықалшақтықты тез арадажақындатуымыз аса қажет. Жасұрпақтыжаңазаманталаптарынасайбейімделуінеарналғаноқу-тәрбиежұмыстары«Атамекен-2» Бағыттарыбойыншажүргізілуітиісдепсанаймыз. MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

7. Қазақ халықәндерікүйлері және басқа этномузыкалықмұраларынArtificial intelligence, ChatGPT, AishaAI платформаларыарқылыгенерациялаудынейромузыка, нейродизайн, нейрокітаптехнологияларыарқылытрансформациялауқажет. Креативті индустрия негізіндеYouTube көмегіменұлттық музыка, импровизация шығармаларыарқылы клип, комикс, саундтрек, электрондыкітаптараппликациясынжасау, 3D форматтағыанимациялықфильмдерстудиясынашу, Үздіксценарийлерконкурсынұйымдастыруғаболады. Жаһандық жылынудыңалдыналуғабағытталғанБіріккенҰлттарұйымыбағдарламаларынақатысу, COP28 Paris&Dubaiжобасы, Low-carboneconomy (LCE), Жасыл технология, Green energy, Smart-компанияларжәне ұщатынадамһәмұшатынавтокөліктержобаларынаараласу, мектепжанынан биогумус, вермикомпост, гидропоника, MicroGreen, биогаз, оқу-тәжірибелікалаңдары мен жылыжайларашужасұрпақөкілдерінеқызықты. Республикалық және халықаралықэкологиялық, мәдениет, тарих, спорт, туризм, жаратылыстану, ITбағытындағығылымижобалар мен акцияларғақатысу, HeadBallспорттықойынынұйымдастыру, оқушылардыңтуристік-өлкетануэкспедициялары, «ЖасҰлан», «ЖасСарбаз» балаларұйымыарқылы Ұлттық құндылықтарбойыншамектепоқушыларыарасындаWorkshop, Netwokingжәне Слет өткізумемлекетстратегиясыныңбірбағытыболыптабылады. MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

8. Amazon, Alibaba, Kaspi.kz, Multi-Level Marketing (MLM),Google Play, AppStoreэлектронды-коммерциялықплатформаларғаұлттық бренд өнімдеріндомбыра, ұлттықкиім, былғары, қамшы, тұмар, киізүй, киізденжасалғанбұйымдар, ұлттықтағамдар, қолөнер, зергерлікәшекейлердіHand Makeүлгісіндеұсыну және локализациялауды тез меңгеруімізкерек. 3D Max, 3d Illustration, Java ScriptIT-программалаумектебі, Tilda PublishingLending, Sony Vegas 10 Pro видеомонтаж, Чипизациялау, Брендинг, Adobe Illustrator, InDesign, ArcGIS, QuantumGIS, Google Earth, Geofabrik, USGS Earth Explorer, QazSat, Қазақстанғарышсапарыкомпанияларыныңцифрлықөнімдерінқолдануымызкерек. Асық ату, бес тас, тоғызқұмалақ, қазақкүресі, көкпарұлттықойындарыннасихаттау және оны Олимпиада ойындарынаұсыну, адамденсаулығынапайдалыдәрілікөсімдіктерденэлексир, иогурт, май, сығындыдайындау, ұлттықөнер, мәдениет, ұлттықтағам, атакәсіпжәдігерлерін(сәукеле, киізкиім, торсық, қуырдақ, қамшыөру) UNESCO тізімінеендірудіүйренімізқажет. English Speaking Club, QazaqSpeaking Club жұмыстарын жандандыру (семинар, тренинг), STEMформатындағыдәрістерөткізу. Мектеп оқушыларыменболашақтағыөздеріқалағанмамандықтарытуралыертебастанпрофориентациялықжұмыстардыІТ, бизнес мектебі, нанотехнология, педагогикалықсыныптар, медициналық, жаратылыстану, экология, авиағарышбағытындағыоқушыларкиберортасынжандандыруқажет. MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

9. Қазақтілі– Қазақстанмемлекетінқалыптастырушыұлттыңтіліидеологиясынжастарсанасынасіңіру. Латынқарпінекөшуүрдісінжеделдетугеатсалысу, байқауларөткізу. Қазақтілінғылыми публицистика модасынаайналдыру. Шетелдердегіқазақдиаспораларыменхалықаралықбайланыстыжандандыру. Халықаралық «Қазақтілі» қоғамы, «Дүниежүзіқазақтарассоциациясы», «Отандастар» ұйымдарыменбайланысжасау. «Qazaqtili» эндаументқорынақолдаукөрсету. Ұлттық құндылықтарАкадемиясының «Тіл– құндылық» жобасынақатысу. «Qazaq Speaking Club»жобасынжүзегеасыру. Қазақтілініңкванттық және генерациялықжүйесінжобалау. ҚазақстанхалқыАссамблеясыменбірлесеотырып, көпұлттыҚазақстанхалықтарыныңдостығы мен анатілдерініңдамуынаатсалысу. QАZAQTILI-ҰЛТТЫҚ ГЕНОФОНД MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV https://abai.kz/lt/post/179726 МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

10. Мемлекеттік «Ұлттық тәрбие» Тұжырымдамасынқабылдау. 1989 жылықазақтіліндежазылғантұңғышғылыми-этнопедагогикалық «Атамекен» ұлттықтәлім-тәрбиеБағдарламасынмектепкеқайтару. Қазақэтнопедагогикасы мен этнопсихологиясығылымдарыныңфундаменталдытұрғыдазерттелуініңстратегиясынжасау.Қазақтыңұлттықпедагогикасы, Қазақтыңұлттықпсихологиясы, Қазақтыңұлттықтәрбиесіоқулықтарыншығару. Қазақстандағыбалалар мен жастарұйымдары(Атамекен, Жұлдыз, ЖасҰлан, ЖасСарбаз), мектепоқушылары мен студенттергеарналған Ұлттық тәлім-тәрбиежұмысыныңәдістемесіндайындау. «BAIRN-BALA ROBOTS» балаларкиберқоғамыбастамаларыменNEETұрпақтарытуралыдеректержинастыру. ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV https://kazneb.kz/kk/bookView/view?brId=1105928 МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

11. Open AI компаниясыныңChatGPTплатформасытуралыматериалдаржинастыру. ҚазақстандықAishaAІжобасыментанысу ChatGPT 3,5 және ChatGPT 4.0генеративтіжасанды интеллект платформаларыменжұмысжасау. Artificial intelligenceState of the Art (SOTA), like Deep Learning (DL),Natural Language Processing (NLP), Machine Learning (ML), Large Language Model (LLMs)жобаларыментанысу. Artificial Intelligence in Education (AIEd), Artificial Intelligence in Higher Education (AIEd HE), Artificial Intelligence in Secondary Education (AIEd SE), Artificial Intelligence in Primary Education (AIEd PE), Artificial Intelligence in Early Childhood Education (AIed ECE), Artificial Intelligence in Non-Formal Education (AIEd NFE), Artificial Intelligence in Psychology Education (AIEdPsyE)платформаларынигеру. CHATGPТБІЗДІҢ ДОСЫМЫЗ MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV https://chat.openai.com/ МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

12. ҮШІНШІ МЫҢЖЫЛДЫҚ ПЕДАГОГИКАСЫ New Media педагогикасы. XXIғасырдағыжаңабілімпарадигмалары. Hard skills, Soft skills, Artificial Intelligence in Education (AIEd), Ақпараттық медиа, STEM форматындағытехнологиялықдағдылардызерделеу. Білімдібағалау мен стандарттаумәселелері, өмірбойыбілімжетілдіру (live long learning), жаһандықтұтасбілімкеңістігіқағидаттарытуралыталдаужүргізу. Generation Alpha, Z, Millenials, X ұрпақтарыпедагогикалықынтымақтастығынегізіндеworkshop, workforce, digital society, hard skills, softskills, deeper learnigоқу-тәрбиеформаттарындаоқу-тәрбие жұмыстарын жандандыру. ХалықаралықSecretary's Commission on Achieving Necessary Skills (SCANS), Partnership for 21st Century Skills (P21), US K-12 education, қазақстандық «BilimLand»жобаларыбойыншаауқымдыжұмыстаратқару. MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV https://en.wikipedia.org/wiki/Generation_Z#/media/File:Generation_timeline.svg МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

13. Қазақхалықәндерікүйлері және басқаэтномузыкалықмұраларынArtificial intelligence, ChatGPT, AishaAI платформаларыарқылыгенерациялау. Нейромузыка, нейродизайн, нейрокітап, нейро-аппликация жобаларынақатысу. Геймификациялықоқу-тәрбиеқұралдарындайындау. MoonvalleyAI платформасыарқылыАсанқайғыныңжер-су аттарына (этнотопонимика) сипаттамасымысалынданейромультипликациялықжобақұрастыру. BGREM, D-iD Interface, MuseNetOpenAI, TensorFlow, High Fidelity 3D Sound Experiences арқылынейроинтерьер, нейрофото, нейромузыка, нейроанимацияцифрлықөнімдерінжобалау. НЕЙРО-ИНТЕРНЕТ РЕСУРСТАРЫ MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV https://moonvalley.ai/ МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

14. Цифрлық картография және оныңмүмкіндіктерітуралыақпараттарменжұмысістеу. ЖаңаҚазақстанныңжетітомдықжаңаакадемиялықтарихынаүлесқосуда «Digital Archaeology»жобасынқолғаалу. ESRI компаниясыныңArcGIS Map, ArcGIS Globe, ArcGIS Catalog, ArcGIS Scene платформаларыментанысу. Digital Raster Graphics (DRGs) бағдарламасыарқылырастрлықкартографиялықоперацияларжасау. Open Street Map (OSM) геопанораммалықбағдарламаарқылы «Geofabrik»платформасындацифрлықкарталардылокализацияландыру. USGS Earth Explorer, Google Earth, Yandex Map, KazSat, 2GISаппликацияларыарқылыдәнекерлеу жұмыстарын жүргізу. ARCGIS ӘЛЕМІ MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV https://www.geospatialworld.net/blogs/gis-why-is-arcgis-maps-sdk-for-gaming-engines-so-exciting/ МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

15. YouYube платформасыарқылыжеке аккаунт құрыпмультимедиалықконтенттержасапTEDxплатформасыбойыншадәрістержинағынтоптастыру. Ұлттық тәлім-тәрбиелікмаңызы бар сабақтар, тәрбиежұмыстары, интерактивтіоқытутехнологиясы, коучинг, тренинг форматындағыіс-шаралардыжетілдіру. Халықәндері, тағылымы мол деректіфильмдер, анимациялықтуындылар, мәдени-спорттықшаралартуралысегментацияқұрастыру. YouTube for Kids каналы арқылыэтнопедагогикалық және этнопсихологиялықмаңызыхабарлардыгенерациялау. 1 – Baby Shark Dance (12 млрд) 2 – Маша и медведь (414 млн) 3 – Бесікжырыжинағы (Ж.Байырбекова, 19 млн) және басқаконтенттермысалындааналитикалықзерттеулержүргізу. YOUТUBE ПЕДАГОГИКА MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV https://www.youtube.com/watch?v=KpLdvva0ySk&t=19s МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

16. ҚазақстандықSTEM платформасыбойыншабалабақша және мектепоқушыларынаарналғанбілім мен тәрбие беру Тұжырымдамасынжасауғаатсалысу. STEM (Science, technology, engineering, and mathematics) туралыдеректеріздеу. Лимон және ас содасынпайдаланаотырыпVisual STEM тәжірибесінсынау (Lemon Volcano – Acid and base reaction). Гравитация мен кинетикалық энергия құбылыстарын шар және қағазцилиндрлердіқолданаотырыпқыр-сырларынұғыну (Marble Run – Gravity). Су тамшыларыэффектісіарқылыалтыыдысқа (үшыдыстағы су түрлі-түсті) су құйып, қағазорамалкөмегімен эксперимент жасау (Water Walking – Surface tension, Capillary effect). SТEM ПЕДАГОГИКА MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV https://www.splashlearn.com/blog/best-stem-activities-to-spark-innovation-creativity-in-kids/ МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

17. «Қазақфильм», «Сақ» студиясы және басқакомпаниялардыңұлттықанимациялықөнімдеріментанысу. Ұлттық мультфильм негізінқалаушы Әмен Қайдароватындағыдәстүрлі «Қазақанимациясы» өнерФестивалінөткізу. Synfig– Free Open Source 2D Animation Software for Beginners бағдарламасыменжұмысістеу. Adobe Character Animator – Real-Time Motion Capture Animatorқосымшасынпайдалану Animaker – Online DIY Animation Makerплатформасыарқылымультпликациялықжобаларқұрастыру. OpenToonz – Best 2D Animation Software for Animeбағдарламасыарқылыанимациялықжұмыстаржүргізу. Оқушыларарасындаүздіканимациялық (мультипликациялық) сценарий және мультфильм байқауларынөткізу. AНИМАЦИЯЛЫҚСТУДИЯ MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV https://www.anideos.com/5-best-2d-animation-software-for-beginners МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

18. Балалар мен жастарғаарналғанбұқаралықбаспендопойнауHeadBallспорттықойыныннасихаттау. HeadBallойынынақақпашыныесептегендеалтыадамқатысады. ОйыналаңыFutsalойыныныңауданынаұқсайды. ДопFutballойынындақолданылатындоптыңкөлеміндейболады. Доптыойынғақолменжоғарыкөтеріп, тек баспенқосукерек. Аяқпен, немесеқолменойнауғатыйымсалынады. HEADBALL СПОРТТЫҚ ОЙЫНЫ MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV https://www.alamy.com/stock-photo-soccer-brazilian-legend-pele-visits-sheffield-united-sheffield-109726510.html МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

19. ХалықаралықэкологиялықстандарттарталабынасайAeroMobil, Jetman, Spacemanконструкциялықжобалар мен авиағарышиндустриясыныңдамуынаатсалысу. Ұшатын машина, автокөлік, ұшатынадам және автобустардышығаратынәлемдікбрендтерMoller SkycarМ400, Pal-V, ParajetSkyCar, Maverick Sport, Kitty Hawk, Airbus, SureFly, The LiliumJet, TerrafugiaTransition және басқатехнологиялартуралыақпараттаржинастыру. Жылсайындәстүрлі «Space Qazaqman»авиа және навигациялықтехнологиялықөнімдеркөрмесінұйымдастыру. ҰШАТЫН АДАМ ЖӘНЕ МАШИНА MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV https://habr.com/ru/articles/684892/ МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024

20. UNESCO тізімінеенбегенматериалдық және бейматериалдықескерткіштер, мифологиялар, тағамдар, этномузыкалықһәмэтнографиялықартефактілер, мәдени, рухани, әдебимұралардыкешендізерттеугеатсалысу. Ұлттық мұраларымыз: Қорқытата, Қарахан баба, Бекетата, Ырғызбайата, Домалақанакесенелер, қамшы, түскиіз, текемет, саптамаетік, былғарыкиім, қуырдақ, бауырсақ, бес тасойыны және басқақұндылықтардықастерлеу. Қазақхалқынатәнмәдени-руханидүниелердітереңзерттеубарысындаұлттық бренд және патент құжаттарыниелену. Ethno Fashion апталығынөткізу. UNESCO Intangible Cultural Heritage ListsтізімінеенгенНаурызмейрамы, Қорқытата мен Қожанасыраңыздары, киізүй, айтыс, домбыра, күй, асық ату, қымызмұрындық, табанан, Ортекеөнері, құсбегі, тоғызқұмалаққазыналарындәріптеу. QAZAQ-BRAND MUKHAMEDRAKHIM KURSABAYEV https://e-history.kz/ru/kazakhstanika/show/10868 МұхамедрахимҚыдырбайұлы. Қазақстанмектептеріжанынан Ұлттық құндылықтарХабын (технопаркін ) ашуплатформасы, Алматы, 18.03.2024