Dangerous Goods

1. Dangerous Goods 1. Definicja materiału niebezpiecznego 2. Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych 3. Ukryte materiały niebezpieczne 4. Stawki frachtowe i opłaty dodatkowe 5. Dokumenty 6. Opakowania 7. Gdzie szukać pomocy 8. Podsumowanie

2. Dangerous Goods Definicja • Materiały niebezpieczne to artykuły lub substancje, których właściwości mogą spowodować zagrożenie dla zdrowia, bezpieczeństwa, mienia lub środowiska i które są wymienione na liście materiałów niebezpiecznych DGR lub są klasyfikowane zgodnie z tymi przepisami. • Przewóz materiałów niebezpiecznych podlega specjalnym przepisom IATA Dangerous Goods Regulations (które są wykładnią przepisów opracowywanych przez Komitet Ekspertów ICAO, International Civil Aviation Organization). • Niektóre materiały zostały określone w ogóle jako zbyt niebezpieczne do przewozu lotniczego, inne mogą być dopuszczone jedynie pod warunkiem zgód państw zaangażowanych w przewóz; niektóre natomiast są dozwolone tylko w samolotach cargo.

3. Dangerous Goods Klasyfikacja • Podręcznik IATA DGR zawiera wykaz około 3000 wyspecyfikowanych przez ONZ materiałów niebezpiecznych z podaniem ich charakterystyki oraz warunków, pod jakimi mogą być przyjęte do transportu lotniczego. Wykaz ulega ciągłym modyfikacjom. Można w nim spotkać także materiały określane jako „nie nazwane inaczej” (n.o.s.) – mające cechy charakterystyczne dla którejś z 9-u grup. • Rozróżnia się 9 grup (klas) materiałów niebezpiecznych. Biorąc pod uwagę ich charakterystyczne właściwości mogące stanowić zagrożenie w transporcie lotniczym i tak:

4. Dangerous Goods Klasyfikacja • Klasa 1 – Materiały Wybuchowe (w tym 6 Podklas) • Przykłady: amunicja myśliwska lub do broni osobistej, bezpieczniki, fajerwerki (niektóre) • Klasa 2 – Gazy w tym 3 Podklasy: • Gaz Palny np. propan, butan, acetylen

5. Dangerous Goods Klasyfikacja • Klasa 2 – Gazy w tym 3 Podklasy: • Gaz niepalny, nietrujący np. neon, dwutlenek węgla, hel, płynny azot • Klasa 2 – Gazy w tym 3 Podklasy: • Gazy Toksyczne • Klasa 3 – Ciecze Palne • np. farby, alkohole, kleje, aceton, paliwo

6. Dangerous Goods Klasyfikacja • Klasa 4 – Ciała Stałe Palne w tym 3 Podklasy • Ciała Łatwopalne np. zapałki, siarka • Podatne na samozapalenie się np. biały lub żółty fosfor, magnez • Palne w kontakcie z wodą np. sód, karbit

7. Dangerous Goods Klasyfikacja • Klasa 5 – Substancje Utleniające w tym 2 Podklasy: • Utleniacze np. wybielacze, wapno, nawozy • Nadtlenki organiczne

8. Dangerous Goods Klasyfikacja • Klasa 6 – Substancje Trujące i Zakaźne w tym 2 Podklasy: • Substancje Trujące np. cyjanek, arszenik, strychnina • Substancje Zakaźne np. wirusy, bakterie, szczepionki lub produkty biologiczne znane jako powodujące choroby ludzi lub zwierząt (HIV, grzybice, wścieklizny); zalicza się tu też odpady medyczne

9. Dangerous Goods Klasyfikacja • Klasa 7 – Materiały Radioaktywne • Materiały Radioaktywne • Kategoria I - białe • Materiały Radioaktywne • Kategoria II - żółte • Materiały Radioaktywne • Kategoria III - żółte

10. Dangerous Goods Klasyfikacja • Materiały żrące np. kwas siarkowy, rtęć, kwas do akumulatorów • Materiały niebezpieczne różne: • Materiały niebezpieczne różne np. azbest, środki zapachowe, środki do znieczuleń, dwutlenek węgla w postaci stałej tzw suchy lód • Materiały magnetyczne

11. Dangerous Goods Ukryte materiały niebezpieczne • Aerozole - zmiana ciśnienia i temperatury w kabinie samolotu może wywołać • wyciek, jeśli pojemnik nie jest prawidłowo zamknięty/ zaklejony. Zdarzały się • przypadki wybuchu pojemników na skutek przegrzania. • Akumulatory -akumulatory bez elektrolitu (dry cells) jakkolwiek nie są mat. • niebezpiecznym, muszą być tak opakowane aby uniemożliwić zwarcie. • Aparatura dentystyczna - może zawierać rozpuszczalniki i żywice. • Aparaty elektryczne - aparaty z napędem elektrycznym takie jak wózki, kosiarki, • wózki golfowe, inwalidzkie mogą mieć akumulatory „mokre”. • Artykuły gospodarstwa domowego - mogą zawierać farby, aerozole, palne płyny, • chemiczne środki czyszczące . • Butle z gazem - jeśli są napełnione, mogą być przyjęte do przewozu wyłączniejako cargo.

12. Dangerous Goods Ukryte materiały niebezpieczne • Chemikalia - większość art. chemicznych kwalifikuje się jako mat. niebezpieczne • i wyłącznie wykwalifikowany personel podejmuje decyzję, czy można przewieźć je • jako cargo. Nigdy nie wolno przyjąć tych materiałów do przewozu jako bagaż. • Chemikalia do basenów pływackich - mogą zawierać kwasy oraz chlorki w stanie • płynnym lub stałym. • Części lotnicze - części zapasowe, wyposażenie samolotu tzw. COMAT (company materials i AOG) mogą zawierać materiały spełniające kryteria materiałów niebezpiecznych np. sprężony gaz, farby, aerozole, zestawy ratownicze. • Części maszyn -mogą zawierać rozpuszczalniki, farby, chemikalia. • Części samochodowe - w tym także do silników, motocykli – mogą zawierać • mokre akumulatory, amortyzatory gazowe, poduszki powietrzne

13. Dangerous Goods Ukryte materiały niebezpieczne • Fajerwerki - są one silnie wybuchowe. • Farby - w większości farby są płynami palnymi i mogą być przyjęte do przewozu • wyłącznie jako cargo. Emalie, lakiery, pokosty, bejce, politury, rozpuszczalniki także • podlegają tym restrykcjom. Obniżenie ciśnienia w samolocie może spowodować • otwarcie wieczka pojemnika i wyciek. • Gaz schłodzony w stanie płynnym - schłodzone gazy (cryogenic liquid) takie jak • azot, hel, argon są niebezpieczne w przypadku zetknięcia ze skórą oraz grożą • uduszeniem w zamkniętym pomieszczeniu (przy wycieku). • Instrumenty / przyrządy - mogą zawierać rtęć. • Mrożona żywność -może być pakowana w suchy lód, co mogłoby mieć negatywny • wpływ na pasażerów lub zwierzęta.

14. Dangerous Goods Ukryte materiały niebezpieczne • Narzędzia podręczne -narzędzia takie jak np. piły łańcuchowe mogą mieć silnik • spalinowy z paliwem w baku. • Paliwo do zapalniczek - zapalniczki z płynem mogą przeciekać podczas transportu • wytwarzając wybuchowe opary w kabinie oraz bagażnikach samolotu. • Pojazdy samojezdne - pojazdy samojezdne jak samochody, motocykle mogą • zawieraćpaliwo, akumulatory, gaśnice, poduszki powietrzne itp. • Próbki diagnostyczne - mogą zawierać substancje zakaźne. • Rtęć - w wysokiej temperaturze i przy niskim ciśnieniu wydziela trujące opary. • W stanie płynnym (tj. do – 38 C) b. szybko działa na aluminium osłabiając jego • strukturę. W przypadku wycieku w samolocie b. trudna do wykrycia i usunięcia, • powoduje duże szkody w konstrukcji samolotu

15. Dangerous Goods Ukryte materiały niebezpieczne • Skrzynki z narzędziami - mogą zawierać mat. wybuchowe (nity z nabojami), • sprężony gaz, kleje lub farby w aerozolach, płyny żrące (kwasy, środki czyszczące). • Sprzęt do nurkowania -może zawierać butle ze sprężonym gazem. Puste butle, • z manometrem w pozycji „0” można przyjąć do przewozu. Lampy do nurkowania • mogą zawierać baterie kwasowo – ołowiowe wielokrotnego użytku. • Sprzęt campingowy - należy uważać na możliwość znajdowania się w nim butli • z gazem i płynami palnymi jak: butan, płyny korodujące, oleje palne. • Sprzęt do odwiertów górniczych - może zawierać materiały wybuchowe. • Sprzęt ratunkowy -może zawierać urządzenia działające na baterie/ akumulatory: • sprzęt ratujący życie lub nawigacyjny-boje , sprzęt pływający, zapałki itp.

16. Dangerous Goods Ukryte materiały niebezpieczne • Środki czystości - mogą zawierać chlorki, amoniak (np. niektóre detergenty lub odplamiacze zawierają amoniak , który jest silnie korodujący i wydziela trujące opary ), utleniacze. • Wyposażenie elektryczne -może zawierać rtęć lub materiały o właściwościach • magnetycznych. • Wyposażenie laboratoryjne -może zawierać chemikalia, rozpuszczalniki, farby. • Wyposażenie do efektów specjalnych, pokazów, filmów- mogą zawierać • substancje łatwopalne, wybuchowe lub dymy sceniczne (suchy lód). • Wyposażenie fotograficzne - może zawierać chemikalia korodujące, które • reagują z większością stopów i metali używanych w samolocie. Mogą także • powodować oparzenia skóry .

17. Dangerous Goods Ukryte materiały niebezpieczne • Zapalniczki do papierosów - zapalniczki z płynnym gazem pod ciśnieniem mogą • spowodować zagrożenie pod wpływem zmniejszonego ciśnienia. Popularne zapalniczki • jednorazowe nie są natomiast dostatecznie zabezpieczone przed przypadkowym • zadziałaniem co może uwolnić całą zawartość zapalniczki – wystarcza ona do • spowodowania eksplozji. • Zapałki - wszystkie rodzaje – dopuszcza się jedynie przy sobie, do użytku • osobistego ; zapałki książeczkowe przewożone w bagażu b.łatwo otwierają się • powodując zagrożenie. • Zestawy naprawcze - mogą zawierać kleje, celulozę, farbę, nadtlenki • organiczne, rozpuszczalniki

18. Dangerous Goods Stawki frachtowe i opłaty dodatkowe • Większość linii lotniczych rozróżnia stawki frachtowe płacone za przewóz general cargo od tych płaconych za przewóz towarów niebezpiecznych dlatego każdorazowo należy sprawdzić z przewoźnikiem jakie stawki mają zastosowanie. • Niektóre linie lotnicze w ogóle nie akceptują towarów niebezpiecznych. • Opłaty dodatkowe: • - RAC – wysokość i zasady zastosowania zależą od linii lotniczej • - Opłata za sporządzenie Check Listy – która bardzo często jest robiona przez agenta handlingowego na zlecenie linii lotniczej • - dodatkowa opłata handlingowa – należy sprawdzić czy agent handlingowy obok standardowej opłaty za handling nie pobiera dodatkowej.

19. Dangerous Goods Dokumenty • „Shipper’s Declaration for Dangerous Goods” – „Deklaracja Nadawcy” • Dla każdej przesyłki zawierającej materiały niebezpieczne zdefiniowane i sklasyfikowane w DGR, nadawca MUSI wypełnić dokument: • „Shipper’s Declaration for Dangerous Goods” – „Deklaracja Nadawcy” • (chyba że zgodnie z przepisami DGR Deklaracja nie jest wymagana). • DGF oferuje, jako usługę dodatkową, pomoc merytoryczną przy wypełnianiu Deklaracji. • Deklaracja Nadawcy musi być wypełniona w języku angielskim, w dwóch egz.; wszystkie błędy muszą być poprawione i podpisane przez wystawce dokumentu.

20. Dangerous Goods Opakowania • Do celów przewozu materiałów niebezpiecznych wyróżnia się 4 typy • - ze Specyfikacją UN; oznakowanie specyfikacją UN musi być trwałe, czyli drukowane lub wytłoczone bezpośrednio na opakowaniu, czytelne i umieszczone w widocznym miejscu. • - dla ograniczonych ilości – LTD QTY (LIMITED QUANTITY” • - bez specyfikacji UN • - dla bardzo małych ilości ( EXCEPTED QUANTITY)

21. Dangerous Goods Podsumowanie • Kilka przykładów wypadków z materiałami niebezpiecznymi, które pokazują jak istotne jest przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa. • 1987 Katastrofa samolotu Boeing 747 nad Oceanem Indyjskim (140 osób zabitych, 19 osób z załogi) – kwas azotowy (Nitric acid) • 1990 Katastrofa samolotu Boeing 727 (2 pasażerów zabitych, 2 osoby z załogi) – kwas azotowy • 1996 Katastrofa samolotu Valujet, transportujacego generatory tlenowe jako cargo – 110 ofiar śmiertelnych. Generatory zadeklarowane były jako puste, a w rzeczywistości były przeterminowane.