Parçacık - Olmayanların Fenomenolojisi

1. Parçacık-Olmayanların Fenomenolojisi K. O. Ozansoy Ankara Üniversitesi

2. Giris • Konformal Simetri ve Olcek Simetrisi • Parcacik-Olmayanlarin Fizigi • Efektif Teori • Etkilesmeler 3. Bazi Fenomenolojik Uygulamalar 1. Dusuk enerjili elektron-notrino sacilmasi 4. Skaler parcacik-olmayanlar uzerine sinirlar 5. Sonuclar Ankara YEF 2009

3. Ankara YEF 2009

4. Ankara YEF 2009

5. Ankara YEF 2009

6. Ankara YEF 2009

7. Ankara YEF 2009

8. BZ alanları SM alanları Çok yüksek enerji bölgesi (ultraviolet bölge): Teori bilinmiyor Parçacık olmayanlar için enerji ölçeği(infrared sabit nokta) Yüksek enerjili parçacık değiş-tokuşu Boyut dönüşümü Parçacık-olmayanların enerji ölçeğinin altı: Günümüz enerjileri Parçacık- Olmayanlar SM alanları Düşük enerjili etkin alan teorisi Ankara YEF 2009

9. Enerji ölçeğinin altında (Infrared fixed point) Renormalizasyon etkileri BZ alanlarına bir boyut başkalaşımı gerektirir (Georgi, PRL2007) Parçacık-olmayanın kuantumlu alanının anormal ölçek(kütle) boyutu Parçacık-olmayan alanı Lorentz dönüşümleri altında (pseudo)skaler, spinör, (axial)vektör, tensör biçiminde davranabilir. Ankara YEF 2009

10. Parçacık olmayanların etkileşmelerinin hesaplanması için Vakum matris elemanının bilinmesi gerekir: Ölçek değişmezlik koşulu faz uzayının aşağıdaki biçimde olmasını gerektirir Bu faz uzayı n-parçacık faz uzayı ile aynı yapıdadır Georgi (PRL2007): Ankara YEF 2009

11. Skaler Vektor Tensor Ankara YEF 2009

12. Efektif Etkilesmeler(Georgi PRD07, Cheung, vd PRD07) Ankara YEF 2009

13. Ankara YEF 2009

14. 3. Bazi Fenomenolojik Uygulamalar • - Dogrusal carpistiricilar(LEP, ILC, CLIC) • LHC fizigi • Nötrino Fizigi: Düşük Enerjili Nötrino-Elektron Saçılması,… • Kozmoloji ve astrofizik(Buyuk patlama, karanlik madde,…) • Düşük Enerji Deneyleri(E158, Atomik Parite Bozulmasi,…) • … Ankara YEF 2009

15. Ankara YEF 2009

16. Düşük Enerjili Nötrino-Elektron Saçılması SM katkısı: Elektronun geri tepme enerjisi Başlangıçtaki nötrino enerjisi Ankara YEF 2009

17. nötrino elektron saçılması için saçılma genliği Skaler parçacık-olmayan katkısı: SM leptonları ile parçacık-olmayan etkileşmeleri Skaler parçacık-olmayan için propagatör Ankara YEF 2009

18. Parçacık-olmayan değiş-tokuşu için diferensiyel tesir kesiti Nötrinonun magnetik momenti olsaydı diferensiyel tesir kesitine şöyle katkıda bulunurdu: Ankara YEF 2009

19. Reaktör nötrinoları: P. Vogel and J. Engel, Phys. Rev. D 39, 3378 (1989). Deneylerde ölçülen nicelik: U(235) kaynağından yayılan nötrino sayısı Minimum enerji Ankara YEF 2009

20. Ankara YEF 2009

21. MUNU deneyi ve TEXONO deneyi nötrino magnetik momentini ölçmek için tasarlanmıştır. Son verilere göre aşağıdaki enerji eşik değerlerine kadar Nötrino magnetik momentinden kaynaklanan bir etki gözlenmemiştir: 700keV MUNU deneyi için 5 keV TEXONO deneyi için Bu limit değerleri yeni fizik teorilerine sınır koymak için kullanılabilir. Ankara YEF 2009

22. 4. Skaler parçacık-olmayanlar üzerine bazısınırlar Hesaplarda TEXONO deneyinin verileri kullanılmıştır. Bağlaşım sabiti üzerine sınırların hesabında enerji ölçeği Ankara YEF 2009

23. Ankara YEF 2009

24. 5. BazıSonuçlar • d nin küçük değerleri için(1<d<1.3) bu sınırlar oldukça dikkate değerdir ve yüksek enerji hızlandırıcı deneylerinden elde edilen sınırlarla kıyaslanabilir ölçektedir. • Bu sınırlar ve literatürden elde edilen sınırlar parçacık-olmayanların LHC de keşfedilebileceği bir parametre uzayı bölgesinin hala geçerli olduğunu göstermektedir. Ankara YEF 2009

25. Bazı Kaynaklar [1] H. Georgi, Phys. Rev. Lett. 98, 221601 (2007). [2] T. Banks and A. Zaks, Nucl. Phys. B196, 189 (1982). [3] H. Georgi, Phys. Lett. B 650, 275 (2007). [4] K. Cheung, W. Y. Keung, and T. C. Yuan, Phys. Rev. Lett. 99, 051803 (2007); Phys. Rev. D 76, 055003 [5] M. Bander, J. L. Feng, A. Rajaraman, and Y. Shirman, arXiv:0706.2677. [6] S. L. Chen and X. G. He, Phys. Rev. D 76, 091702(R) (2007); S. L. Chen, X. G. He, and H. C. Tsai,arXiv:0707.0187. [7] S. Zhou, arXiv:0706.0302. [8] M. Luo and G. Zhu, arXiv:0704.3532. [9] T. M. Aliev, A. S. Cornell, and N. Gaur, J. High Energy Phys. 07 (2007) 072; arXiv:0705.1326. [10] H. Davoudiasl, Phys. Rev. Lett. 99, 141301 (2007). [11] L. Anchordoqui and H. Goldberg, arXiv:0709.0678. [12] A. B. Balantekin, AIP Conf. Proc. 847, 128 (2006). [13] P. Vogel and J. Engel, Phys. Rev. D 39, 3378 (1989). [14] W. M. Yao et al. (Particle Data Group), J. Phys. G 33,1 (2006). [15] Z. Daraktchieva et al. (MUNU Collaboration), Phys. Lett. B 615, 153 (2005). [16] H. T. Wong et al. (TEXONO Collaboration), Phys. Rev. D 75, 012001 (2007). Ankara YEF 2009