690 likes | 1.07k Views
ÇOKLU ZEKA. Geleneksel yapıdaki eğitim sistemimize göre iki tip öğrencimiz vardır. Zeki olanlar Zeki olmayanlar. Sözel pedagojiye göre; öğretmenlerin bir çoğu öğrenciyi bir sünger gibi görmekte ve verilen bütün bilgilerin istenildiği gibi alınmasını istemektedir.
E N D
ÇOKLU ZEKA Dersimiz.Com
Geleneksel yapıdaki eğitim sistemimize göre iki tip öğrencimiz vardır. Zeki olanlar Zeki olmayanlar Dersimiz.Com
Sözel pedagojiye göre; öğretmenlerin bir çoğu öğrenciyi bir sünger gibi görmekte ve verilen bütün bilgilerin istenildiği gibi alınmasını istemektedir. Bilgilerin öğrenciler için önemi olup olmadığı önemli değildir. Dersimiz.Com
Geleneksel "zeka" kavramı çocuklarasunabileceklerimizin sınırlarını daraltmaktadır. Okullar zeka göstergesi olarak sözel ve matematik yetenekler üzerine yoğunlaşmıştır. Oysa psikologlar ve eğitim araştırmacıları yetenek ve zekanın, insanın pek çok özelliğini ve etkinliğini içine alan geniş bir kavram olduğu doğrultusunda inandırıcı kanıtlar ileri sürmektedirler.
Binet ve Weschler zeka ölçme kavramını ortaya attıklarında, zekayı doğumla belirlenmiş sabit, ölçülebilir ve değişmez bir olgu olarak varsaymışlardır. Daha sonraki yıllarda Piaget ve Vygotsky çocuklar üzerinde yaptıkları uzun süreli gözlemler sonucunda zekanın sabit olmadığını ortaya koymuşlardır. ZEKA, kalıtsal yetenekler, deneyimler ve çevresel bileşenler tarafından şekillendirilir. Erol KOCABABA Ekşili İlköğretim Okulu
Öğretmenler ve veliler, çocuğa sağladıkları ortamı ve öğretim yöntemlerini değiştirerek o çocuğunzekasını da değiştirebilirler. Kötü öğretim ve kötü çevre zekayı geriletirken,iyi öğretim ve iyi çevre zekayı artırmaktadır.
Gardner'a göre bilmemizi ve öğrenmemizi sağlayan zeka türleri
Çoklu ZEKA:Öğrenmenin 8 Yolu Dersimiz.Com
1- Bedensel/ devin duyusal Zeka : Bu zeka türü, • Vücudunu kullanma(dans ve vücut dili ), • Oyun oynama(spor yapmak) ya da • Yeni bir ürün yaratma(icat yapmak) • Duygularını ifade etme yetenekleri ile ilgilidir. Erol KOCABABA Ekşili İlköğretim Okulu
Bedensel/ devin duyusal Zeka :Bu zeka türünde gelişmiş insanlar, • Spor yapmaktan ve dans etmekten hoşlanırlar, • Ellerini ve bedenlerini kontrol ve koordine etmekte son derece başarılıdırlar. • Aktörler, mim oyuncuları ve sporcular bu zeka türünde gelişmiş insanlardır. Erol KOCABABA Ekşili İlköğretim Okulu
Bedensel/Devin duyusal zekayı geliştirmek için; • Dramatik bir oyunda görev alın, • Bir fikir, düşünce veya duyguyla ilgili bir rol yapın. • Güncel olayları ya da modern buluşları inceleyerek mimiklerle anlatın (sessiz film oynamak gibi). • Fiziksel etkinlik ve fazla hareket gerektiren, yarışma olmayan bir oyunoynayın,
Bedensel/Devin duyusal zekayı geliştirmek için; • Düşündüklerini el, kol hareketleriyle ifade eden bir grup içindeki insanların isimlerini öğrenin. • Halk dansı, koşma, yüzme ve yürüme gibi fiziksel aktivitelere katılın. • Ruh halinizi değiştirmek ya da karşılaştırmak için farklı yollardan yürümeyi deneyin. • Vücudunuzun bildiklerini ve fonksiyonlarının neler olduğunu daha da iyi anlamak için her gün yaptığınız ve fiziksel güç gerektiren kazma, çim biçme, bulaşık yıkama, aracınızı park etme gibi işlerde dikkatlice kendinizi gözleyin.
Bedensel Zeka ile öğrenenler; -Nesneleri dokunarak tanıma eğilimine, -En az bir spor dalında başarıya, -Jest ve mimikleri kolaylıkla taklit edebilme becerisine, -Uyumlu ve ahenkli dans edebilme becerisine, -Uzun süre hareketsiz kalamama ve sürekli kımıldama eğilimine, -Nesneleri parçalayıp tekrar birleştirme becerisine, -Fiziksel oyunlarda üstün başarıya, -El becerisi gerektiren etkinliklerde kolaylıkla üretme gücüne sahiptir.
2- Sözel/ Dilsel Zeka : • Soyut ve simgesel düşünme ile, • Kavram oluşturma ve kelime yazma, • Dilbilgisi, şiir, hikaye anlatma, • Mizah • gibi karmaşık olguları içeren dilsel üretimlerden sorumlu olan bu zeka türünde gelişmiş insanlar, okuma, yazma, konuşma ve tartışma gibi eylemlerde başarılı ve edebi ürünler yaratmakta isteklidirler. Erol KOCABABA Ekşili İlköğretim Okulu
2.Sözel Dilsel zekayı geliştirmek için • Hoşlandığınız bir hikayeyi okuyun ve hikayenin sonunu kendiniz getirin. • Başkalarının fikirlerini dinleyin ve onlarla bir tartışmaya girin. • Her gün, yeni ve ilginç bir kelimenin anlamını öğrenin ve onu kullanmaya çalışın. • Sizi en çok ilgilendiren ve heyecanlandıran bir konuda, bir söylev verin. • Bir dergiye abone olun ya da günlük olaylarla ilgili izlenimlerinizi bir günlüğe yazın. Erol KOCABABA Ekşili İlköğretim Okulu
Dil Zekası ile öğrenenler; -Etkili dinleme, -Etkili konuşma becerisine, -İsim, yer ve tarihler hakkında güçlü bir hafızaya, -Güçlü bir kelime dağarcığına, -Doğru telaffuz becerisine, -Hikaye, fıkra, şiir türlerinde kitaplar okuma anlatma ya da yazma becerisine, -Tekerleme ve kelime oyunları başarısına, -Yabancı dilleri kolaylıkla öğrenme becerisine sahiptirler,
3- Görsel/ Uzamsal Zeka : Zekanın temelini, görme duyusu ve buna bağlı olarak şekiller tasarlama ve zihinde resimler yaratma yeteneği oluşturmaktadır.
3- Görsel/ Uzamsal Zeka : Resim, grafik ve heykel yapma; mimarlık, haritacılık ve denizcilik gibi yüzey ve buna bağlı bilgileri kullanma Ayrıca satranç gibi farklı derinlik ve açılardan görmeyi gerektiren beceriler bu zeka türünün kapsamı içindedir.
Görsel/uzamsal zeka türünde gelişmiş insanlar,
Fikir veya düşüncelerinizi ifade etmek için "estetik araçlar" la (boya, kil, renkli ve keçeli kalemler gibi) çalışın: Örneğin 21. yüzyılın neye benzeyeceği hakkındaki düşüncelerinizi bu araçlarla anlatın. Bilerek düş kurun; örneğin hayaliniz, ideal bir tatil yeri ve oranın olabildiğince görsel detaylarıyla ilgili olmalıdır. Hayal gücünüzü artıracak çalışmalar yapın; kendinizi tarihin farklı bir döneminde hayal edin ya da kahramanınızla hayali bir sohbet yapın. Fikir veya düşüncelerinizi başkalarına anlatmak için resim, maket, grafik ya da bir poster yapımı gibi çeşitli tasarım becerilerini kullanın. 3. Görsel/Uzamsal zekayı geliştirmek için Erol KOCABABA Ekşili İlköğretim Okulu
Görsel/Uzamsal Zeka ile öğrenenler: -Şekil, zemin ve renklere karşı duyarlılığa, -Zihinsel imgelem gücüne, -Resim, çizim, kroki, karikatür, heykel, maket vb. modeller yaratma becerisine, -Grafik, çizelge, harita ve diyagramları çözümleme becerisine, -Üç boyutlu görünümlere duyarlılığa, -Materyalde kelimelerden çok resim ve çizimlere odaklaşma becerisine, -Görsel imgeleri çok iyi ve net hatırlama becerisine, -Görsel oyunlarda(lego, yap-boz) başarıya sahiptir.
4- Matematiksel/Mantıksal Zeka : objektif gözlem yapma, Bilimsel düşünme, elde edilen verilerden sonuç çıkarma, yargıya varma ve hipotez kurma yeteneklerini içeren bu zeka türü,
4- Matematiksel/Mantıksal Zeka : Kavramları tanıma, bir bilginin parçaları arasında ilişki kurma ya da farklı bağıntıları fark etme kapasiteleri gerektirmektedir. Sayılar ve geometrik şekiller gibi soyut sembollerle çalışma,
4- Matematiksel/Mantıksal Zeka : matematiksel ve bilimsel konulardan hoşlanırlar ve benzer şeyleri eşleştirme, problem ve bulmaca çözmede başarılıdırlar.
4. Matematiksel/Mantıksal zekayı geliştirmek için • Hobinizin 4 ana noktasını belirleyin ve bu ana noktaların her biri altında 4 alt başlık ve bu alt başlıkların her birinin altında da 4 alt nokta daha oluşturun. • İki nesneyi kıyaslama ve karşılaştırma yoluyla çözümsel düşünme egzersizleri yapın. • Örneğin bir daktilo ve bilgisayarın kendine özgü 4 özelliğini ve sonra da bu iki nesnenin ortak 4 özelliğini bulun.
4. Matematiksel/Mantıksal zekayı geliştirmek için • Genelde yanlış olduğu düşünülen bazı konularda; gerekçeleri ile ikna edici bir açıklama yapın. Örneğin; futbolu basketbol topuyla oymamanın yararları, vb. • "Bilimsel yöntem" kullanımı gerektiren bir projede yer alın. Eğer bir aşçı değilseniz yemek yapmaya, tarifin en başından başlayın.
Mantık/Matematik Zekası ile öğrenenler; -İlişki ve benzerlikleri algılama, -Hipotez geliştirme ve test etme becerisine, -Olayların oluşumu ve işleyişi üzerine odaklaşma gücüne, -Soyut düşünme becerisine, -Mantıksal problem çözümünde üstün beceriye, -Stratejik oyun ve mantıksal bulmacaları kolaylıkla çözme becerisine, -Deney tasarlama, uygulama ve sonuçları tahmin etme becerisine, -Zaman, yer, neden, sonuç ilişkilerini ortaya çıkarma becerilerine sahiptir.
5- Müziksel/ Ritmik Zeka : • Bu zeka türü, tonal ve ritmik kavramları tanıma ve kullanma; çevresel seslere, insan sesi ve müzik aletlerine karşı duyarlık kapasitelerinden sorumludur.
5- Müziksel/ Ritmik Zeka : Bu zeka türünde gelişmiş olan insanlar; • müzik aleti çalmaktan, • beste yapıp seslendirmekten hoşlanırlar.
5. Müziksel Ritmik zekayı geliştirmek için • Ruh halinizi düzeltecek farklı türde müzikler dinleyin; örneğin, stresli bir durumda ya da sınav gibi korku yaratan durumlar öncesinde gevşemek için, enstrümantal müzik çalın. • Duygularınızı anlatmak için duşta bile şarkı söyleyin. Güncel bir melodi kullanın ve ailenizle ilgili basit bir şarkı besteleyin.
5. Müziksel Ritmik zekayı geliştirmek için • Mırıldanarak, kafanızın içinde değişik titreşimler oluşturun;örneğin, her seferinde ünlü harflerden birini değişik yükseklikte ve kalınlıkta kullanın. • Doğadan farklı sesler içeren kasetler çalın (deniz dalgaları, şelale, rüzgar, kar fırtınası ve hayvan sesleri gibi). • Kendinize doğanın örüntüsünden ve ritminden ne öğrenebileceğinizi sorun.
Müzikal Zeka ile öğrenenler; -İyi bir müzik kulağına, -Farklı müzik türlerini ayırt etme ve ilgi gösterme becerisine, -Şarkı söyleme yeteneğine, -Müzik enstrümanı çalma yeteneğine, -Müzikle ritim tutma ve mırıldanma alışkanlığına, -Kendine göre besteler yapma, -Farklı ya da belli bir müzik türünde kişisel bir arşiv oluşturma alışkanlığına, -Müzik dinleme konusunda kişisel bir tercih geliştirme gücüne sahiptir.
6- Kişiler arası Zeka : Bu zeka türü, diğer insanlarla sözlü ve sözsüz iletişim kurma, grup içinde işbirlikli çalışma yeteneklerini içerir, ruh halleri, huylar, yönelimler gibi insanlar arasındaki ilişki farklarını da ortaya koyar.
6- Kişiler arası Zeka : Bu zeka türünde gelişmiş insanlar; • Kendilerini başkalarının yerine koyma ve onları anlayabilme (Empatik), duygu düşünce ve inançları ile özdeşleşebilme becerilerine sahiptirler. • ÖĞRETMENLER, danışmanlar, politikacılar, din görevlileri, psikiyatristler bu zeka türünde gelişmiş insanlardır.
6. Kişiler arası zekayı geliştirmek için • Başarıyla tamamlanması gereken bir proje için farklı görevdeki güvenilir insanlarla bir araya gelin (takım aktivitesi ya da komite çalışması gibi). • Bir başkasını “olduğu gibi” dinleme çalışması yapın. • Konuşan birini dinlerken genellikle "aklı kurcalayan" düşüncelere engel olun ve sadece bir noktaya, onların ne dediğine odaklanın.
6. Kişiler arası zekayı geliştirmek için • Bir kimsenin mimiklerinden, sözsüz ipuçlarından onun ne düşündüğünü tahmin etmeye çalışın ve daha sonra tahmininizin doğruluğunu kontrol edin. • Herhangi biriyle konuşmadan iletişim kurmak için farklı yollar bulun. Örneğin yüz ifadeleriyle, vücut şekilleriyle, jestlerle ve seslerle.
Sosyal Zeka ile öğrenenler; -Arkadaşları ile birlikte olma eğilimine, -İkna etme becerisine, -Kulüp, dernek ve komitelerde zevkle çalışma eğilimine, -İşbirliği, paylaşma ve öğretme isteğine, -İnsanlarla empati kurma yeteneğine, -Problemi olan insanlara yardan etme alışkanlığına, -Grup çalışmalarında lider görevinde olma eğilimine, -Etkin dinleme becerisine sahiptir.
7- İçsel Zeka : İnsanın, kendi duygularını, duygusal tepkilerinin derecesini, kendi biliş bilgisi sürecini tanıma, kendi öz benliğini anlama ve başkalarına ifade etme yetisidir. İnsanın kendi kişiliği, kendini aşma yeteneği içsel zekanın işleyen kısmıdır.
7- İçsel Zeka : Bu zeka türünde gelişmiş insanlar; • Başkalarının duygu ve düşüncelerini anlama, nesne ötesi konularda konsantre olma gibi konularda başarılıdırlar ve meditasyon yapmaktan hoşlanırlar. Gardner, bu zeka türünün çok özel olduğunu ve diğer zeka türlerinin tümünü kapsadığını savunmaktadır
7. İçsel Zekayı geliştirmek için • Rutin bir aktivite sırasında yoğun dikkat göstermeye çalışın. Bu, olup biten her şeyin farkında olmaktır. Örneğin düşünceler, duygular, hareket değişiklikleri ve ruhsal durumlar. • Eğer tarafsız olabiliyorsanız, dışarıdan bir gözlemci gibi duygu, düşünce ruh halinizi izlemeye çalışın.
7. İçsel Zekayı geliştirmek için • "Ben kimim" sorusuna 25 kelimeyle ya da daha kısa bir cevap yazın. • Sizi tatmin edene kadar üzerinde çalışmaya devam edin. Bir hafta süreyle her gün yeniden gözden geçirin ve gerekli olduğunu düşündüğünüz düzeltmeleri yapın.
İçsel Zeka ile öğrenenler; -Özgürlüğe düşkün olma eğilimine, -Zayıf ve güçlü yönleri hakkında yansız bir görüşe , -Başarı ve başarısızlıklarından ders alma becerisine, -Kendisine saygı duyma ve kendisi ile barışık yaşama becerisine, -Kendine ait dinlendirici en az bir hobiye, -Hayattaki uzak hedeflerini ne olduğuna dair bir anlayışa -Bireysel çalışmalardan zevk alma eğilimine, -Duygu ve düşüncelerini net bir şekilde birbirinden ayırma ve onları birbiriyle uyumlu hale getirme becerisine sahiptir.
8-DOĞACI - VAROLUŞÇU ZEKA: ( Doğa, çevre ve canlı zekası) Doğadaki tüm canlıları tanıma, araştırma ve canlıların yaratılışları üzerine düşünme becerisidir.
8-DOĞACI - VAROLUŞÇU ZEKA: • Araştırmalar yapmayı sever. • Doğadaki canlıları incelemekten hoşlanır. • İnsanın varoluşunun nedenlerini ve kendi varoluşunu düşünür. • Doğadaki hemen her canlının yaşamına ilgi duyarlar. • Farklı canlı türlerinin isimlerine karşı dikkatlidirler, çiçek türleri, hayvan türleri onlar için çok çekicidir.
Seyahat etmeyi, belgeseller izlemeyi severken, doğa ve gezi dergilerini incelemekten hoşlanırlar. • Doğadaki bitki türlerine karşı duyarlıdırlar. • Doğanın insanlar üzerindeki ya da insanın doğa üzerindeki etkisi ile ilgilenirler.
Doğacı Zeka ile öğrenenler; -Doğa olaylarına ve oluşumlarına karşı hassasiyete, -Bitki türleri ve bakımı konusunda duyarlılığa, -Mevsimlere ve iklim olaylarına karşı duyarlılığa, -Çevreci etkinliklere katılarak lider görevler alma eğilimine, -Evcil hayvan besleme isteğine, -Kelebek veya böcek koleksiyonu yapma eğilimine, -Hayvanat bahçeleri, botanik bahçeleri ve tarihi müzelere gezi yapma isteğine, -Doğadaki canlıları inceleme ve araştırma eğilimine sahiptir.
ÇOKLU ZEKA ALANLARININ GELİŞİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER • Çoklu zeka teorisinin savunduğu en önemli etkenlerden birisi, bütün insanların göreceli olarak bütün zeka alanlarını geliştirebilme yeteneğine sahip olduğudur. • Çoklu zekada kişiye güçlü veya zayıf zekası gibi tanımlama yapmak sakıncalıdır. Çünkü, bir insanın zayıf zekası diye ölçülen zekası, eğer onu geliştirme fırsatı tanınırsa, belli bir süre sonra o kişinin en güçlü zekası haline gelebilir.
Biyolojik Nitelik • Bu kategori, bir bireyin kalıtımsal olarak taşıdığı izler ile bu bireyin beyninde doğumdan önce, doğum sırasında veya doğumdan sonra meydana gelen tahripleri kapsar. • Örneğin, eğer bir anne gebelik esnasında içki, sigara, veya çeşitli uyuşturucu maddeleri kullanmakta ise, bu durum muhtemelen daha cenin halindeki çocuğunun hassas bir şekilde gelişen sinir sistemini de tahrip etmiş ve onun ileride tamir edilemez bir şekilde beynini zedelemiş olacaktır. • Dolayısıyla, bazı çocuklar daha doğuştan itibaren kendi zeka alanlarını geliştirmede çeşitli engellerle karşı karşıya kalabilmektedirler.
Kişisel hayat hikayesi • Bu kategori, bir bireyin çeşitli zeka alanlarının gelişimini hem olumlu hem de olumsuz yönde etkileyen ebeveynleri, arkadaşları, öğretmenleri ve diğer insanlarla olan bütün ilişkilerinin, etkileşimlerinin ve tecrübelerinin doğasını kapsar. • Örneğin,eğer bir bireyin ebeveynleri bir viyola, bir piyona veya benzeri müziksel enstrümanı alamayacak kadar yoksul ise, bu bireyin müziksel-ritmik zekasının gelişmesi de geri kalabilir. • Eğer bir bireyin ebeveynleri çocuğunun ressam olma arzusuna karşı çıkıp onun bir hukukçu olmasını istemişlerse, gelişimini engelleme pahasına onun sözel-dil zeka alanının gelişimine zemin hazırlamışlardır.
Kişisel hayat hikayesi • Eğer bir birey geniş bir aile ortamında doğmuş, büyürken ailesine yardım etmek için çalışmak zorunda kalmış ve kendisi de bir yetişkin olarak halihazırda geniş bir aile yapısına sahip ise, muhtemelen bu birey özel hayatında belli kişisel amaçlarını, ideallerini veya hayallerini gerçekleştirmek (yani, içsel zeka alanını geliştirmek) için de fazla zaman bulamamıştır. • Eğer bir birey kırsal kesimde büyük bir çiftlikte doğup büyüdüyse, muhtemelen bu birey büyük bir şehrin merkezinde doğup büyüyen başka bir bireye kıyasla doğacı zeka alanını geliştirmek için daha çok fırsata sahip olmuştur.