120 likes | 393 Views
Hemolytic uremic syndrome. Oddur Ingimarsson. Almennt. Hemolytic uremic syndrome = HUS Algeng ástæða bráðrar nýrnabilunar í börnum U.þ.b. 1000 tilfelli/ár í USA (bæði fullorðnir og börn) Megin gerðir HUS eftir niðurgang, algengast hjá börnum < 2 ára Sporadic, ekki eftir niðurgang
E N D
Hemolytic uremic syndrome Oddur Ingimarsson
Almennt • Hemolytic uremic syndrome = HUS • Algeng ástæða bráðrar nýrnabilunar í börnum • U.þ.b. 1000 tilfelli/ár í USA (bæði fullorðnir og börn) • Megin gerðir • HUS eftir niðurgang, algengast hjá börnum < 2 ára • Sporadic, ekki eftir niðurgang • Oft erfitt að greina frá TTP • Thrombotic thrombocytopenic purpura = TTP
Hemolytic uremic syndrome = HUS • Einkenni • Microangiopathic hemolytic anemia • Thrombocytopenia, stundum blæðingar • Nýrnabilun • Thrombus myndun í nýrnaslagæðum • Stundum anuria • Hiti • Annað • Magaverkur • Hjarta og bris skemmast stundum líka • Sjaldan skemmdir lifur og lungum
Orsakir HUS • Sýkingar • E. Coli O157:H7 • Gamanið hefst á blóðugum niðurgangi • Shiga like toxin • skemmir endothel sem losnar frá basal membrane • Platelets komast í samband við collagen og samloðun verður • LPS hefur líka áhrif • Shigella dysenteriae • Shigatoxin • Hiv, enterovirus, influenza, parvovirus B19 • Eru þekkt af því að valda HUS en ekki algeng • Sporadic • Endothelgalli • Skortur á platelet inhibitor
TTP • Thrombotic thrombocytopenic purpura = TTP • Microangiopathic hemolytic anemia • Thrombocytopenia • Hiti • Taugaeinkenni (breytileg) • Coma, slen, flog, hemiplegia, hausverkur
Orsakir TTP • ADAMTS13 skortur eða galli • ADAMTS13 klífur niður ULVWF í VWF • ULVWF er líklegra til að valda platelet aggregation • Skortur líklega vegna sjálfsofnæmis • Galli vegna genagalla í ADAMTS13 geninu • P37 (platlet aggregating factor 37) • Stuðlar að samloðun platelets • Annað • Þungun, Kínin, tacrolimus, getnaðarvarnir
Rannsóknir • Blóðstrok • Fragment rauðra blóðkorna. • Blóðprufur • Indirect bilirubin hækkar • Blóðflögur lækka • LDH hækkar • Haptoglobin lækkar • Creatin hækkar • Hemoglobin lækkar • Blæðingarpróf eðlileg (aðgreinist þannig frá DIC) • Þvag • Prótín, hematuria
Meðferð • Plasma exchange • Daglega oftast í 7-16 daga • Þarf venjulega ekki eftir HUS í kjölfar niðurgangs • Dialysis • Ef nýrnabilun • Annað • Prednisone getur hjálpað • Immunoglobulin • Sýklalyf gera ástandið verra í e. Coli HUS • Splenectomia hjálpar ekki í acút fasa en getur hugsanlega komið í veg fyrir relapse.
Horfur • Fyrir tíma meðferðar allt að 70-90% mortality • Eftir tíma meðferðar um 80% lifun • Annað • Eftir niðurgang • Góðar horfur, <5% dánartíðni og enn betri hjá börnum • Atypical, TTP • Verri horfur • Þarf eftirfylgd? • Ein rannsókn sýndi 36% relapse á 10 árum • Á frekar við um atypical og TTP